"Σκέψεις του νερού και του αέρα" γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 20.3.2023)

 ...............................................................

   Σκέψεις του νερού και του αέρα

γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 20.3.2023)

Τα πράγματα με το νερό έχουν χονδρικά ως εξής: τα Ηνωμένα Εθνη απεφάνθησαν το 2010 ότι «το δικαίωμα σε καθαρό και ποιοτικό πόσιμο νερό και σε εγκαταστάσεις υγιεινής είναι ανθρώπινο δικαίωμα, απαραίτητο για την πλήρη απόλαυση του δικαιώματος στη ζωή».

Ομως ακραίες οικονομικές θεωρίες -που ασπάζονται επίσης ακραίοι πολιτικοί- λένε το εξής: οποιοδήποτε αγαθό σπανίζει είναι εμπορεύσιμο. Ο αέρας είναι άφθονος στη φύση, οπότε δεν είναι εμπορεύσιμος. Το νερό όμως είναι, γιατί αρχίζει και σπανίζει.

Κάπως έτσι δημιουργήθηκε σταδιακά αγορά για το νερό. Πρόσφατα, στις ΗΠΑ, φτιάχτηκε και ειδικός δείκτης Nasdaq, με αρχή την Καλιφόρνια. Επίσης θεσμοθετήθηκαν συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, όπως σε κάθε άλλο εμπόρευμα. Βραχυπρόθεσμα μόνον, προς το παρόν. Για να το πούμε ωμά, όταν βρέχει η τιμή θα πέφτει, όταν δεν βρέχει θα ανεβαίνει!

Η θεωρία αυτή -που έχει αρχίσει και γίνεται πράξη- έχει και ηθικό περιτύλιγμα: το νερό μειώνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής την ώρα που ο πληθυσμός αυξάνεται. Αναπόφευκτα θα υπάρξει έλλειψη. Η ύπαρξη μιας σχετικά υψηλής τιμής θα υποχρεώσει τους ανθρώπους που τώρα το σπαταλούν, να ελέγξουν την κατανάλωσή του.

Δύσκολα όμως μπορεί κανείς να καταπιεί τέτοιες θεωρίες σαν γάργαρο νερό. Οταν μάλιστα ξέρει πως ήδη έχουν πλασαριστεί και πρωταγωνιστούν σε αυτές τις αγορές η Nestlé, η Danone, η Coca-Cola και η PepsiCo, που έχουν το ολιγοπώλιο στις ΗΠΑ στο εμφιαλωμένο νερό, ενώ κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη Γαλλία. Και αυτές οι εταιρείες έχουν πρώτο τους μέλημα την αύξηση των μερισμάτων των μετόχων. Στο παιχνίδι της χρηματιστηριοποίησης του νερού μπαίνουν επίσης και τραπεζικοί κολοσσοί, όπως η CitiGroup και άλλοι.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται να έχει υιοθετήσει αυτές τις πολιτικές ιδιωτικοποίησης. Δεν μπορεί να τις επιβάλει εύκολα -η Ιταλία λ.χ. τις απέρριψε με δημοψήφισμα- ωστόσο πιέζει όπου μπορεί. Μπορούμε λοιπόν εύκολα να φανταστούμε ένα μέλλον όπου οι έχοντες θα απολαμβάνουν το νερό όπως τώρα, ενώ οι μη έχοντες θα υπολογίζουν και τις σταγόνες.

Σε ένα σύστημα που επιβιώνει μέσα από τη διαρκή επέκταση, από την ώρα που η παγκοσμιοποίηση ολοκληρώθηκε, τα στρατόπεδα οριοθετήθηκαν και δεν υπάρχουν πολλοί νέοι πληθυσμοί προς οικονομική κατάκτηση, το μόνο που μένει είναι η εμβάθυνση. Με άλλα λόγια, το φάγωμα της σάρκας. Το νερό είναι ο τελευταίος από τους τρεις πάγιους λογαριασμούς προς απορρόφηση, μετά το τηλέφωνο και την ενέργεια.

Το θέμα είναι τι άλλο θα βρεθεί μετά. Αν δεν βρεθεί τίποτα, οι υπερπλούσιοι θα πνιγούν από το πολύ νερό στις πισίνες και οι εταιρείες τους από τα πολλά χρέη. Οσο για τους υπόλοιπους, δεν είναι σίγουρο ότι θα μπορέσουν να ακολουθήσουν τη συμβουλή του Μιχάλη Κατσαρού: το μέλλον της πολλής ξηρασίας έχει σχεδόν φτάσει, αλλά το θέμα δεν θα είναι να μην αμελήσει κανείς να πάρει νερό μαζί του, θα είναι να έχει λεφτά για να το αγοράσει!