...............................................................
"Παρά τη σεξουαλική χειραφέτηση, η εικόνα του έρωτα στις μέρες μας δεν έχει αλλάξει ουσιωδώς, παραμένει σε μεγάλο βαθμό θρησκευτική-λατρευτική. Αρκεί να ακούσει κανείς τους στίχους των πιο δημοφιλών ερωτικών τραγουδιών: το αγαπημένο πρόσωπο παρουσιάζεται είτε ώς Σωτήρας είτε ως Χαλαστής, είτε ως Λυτρωτής είτε ώς Απολλύων. Η ερωτική σχέση προβάλλεται ως υπόσχεση που θα κρατήσει ώς το τέλος του κόσμου
Ώσπου η γη να μη γυρίζει πια
Ώσπου το φως να γίνει σκοτεινιά
Ώσπου κι αυτός ο ήλιος να σβηστεί
Ώσπου ο χρόνος πια να ξεχαστεί
Θα σ’ αγαπώ
Ο θάνατος είναι προτιμότερος από τη διάψευσή της
Αν μ’ αγαπάς κι είν’ όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω
γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω.
Η απουσία της είναι προσκλητήριο θανάτου.
Εμένα δε μ’ αγάπησε κανείς
δεν ένιωσα ποτέ ένα χάδι
Μόνος ήμουν μόνος είμαι χάρε μου
την ψυχή μου πάρε μου
Η προδοσία ισοδυναμεί με εκτέλεση.
Σώσε με…
Δώσ’ μου να πιω το δηλητήριο
θα ‘ναι η ζωή μου ένα μαρτύριο
τώρα που πια δε μ’ αγαπάς
Ακόμη και η σεξουαλική χειραφέτηση των τελευταίων δεκαετιών, αυτή τη μεσσιανική αντίληψη του έρωτα δεν μπόρεσε να τη θίξει. Όπου τη θέση του ρομαντικού φυγόσαρκου έρωτα πήρε η δοξολόγηση του σεξ, αυτό το τελευταίο υιοθέτησε από τον πρώτο τα σωτηριολογικά του χαρακτηριστικά. Στα ερωτογραφήματα του Ανδρέα Εμπειρίκου λ.χ. κάθε ερωτοπραξία, από την κτηνοβασία ώς την παιδεραστία και από την αποπλάνηση ώς τον βιασμό, υμνολογείται ώς πράξη απελευθερωτική. Κάθε λαγνουργία είναι πράξη θέωσης, λυτρωτική κατάβαση στον άρρητο κόσμο των ορμών και των ενστίκτων, υπέρβαση της τυραννίας της ηθικής και των κοινωνικών συμβάσεων.
Ανάλογα είδαν το σεξ, οι υπερρεαλιστές, οι μποέμ, οι μπήτ, ο Μάης του ’68, οι ελευθεριακοί κ.ο.κ. Ακόμη και στα τέλη της δεκαετίας του 1970 μορφές όπως ο Φουκώ, ο Μπαρτ, ο Σαρτρ, η Μπωβουάρ, ο Ντερριντά απαιτούσαν την αποποινικοποίηση της παιδοφιλίας, πάντα με το ίδιο σκεπτικό, ότι ακόμη και για ένα παιδί το σεξ είναι δικαίωμα, πράξη απελευθερωτική στην οποία έχει το ελεύθερο να επιδίδεται.
Υπ’ αυτό το πρίσμα αντιμετωπίστηκε και αντιμετωπίζεται συχνά η πορνογραφία, η πορνεία, η πληθωριστική παρουσία του σεξ στα ΜΜΕ, τον κινηματογράφο, τη μόδα, τη διαφήμιση. Απλώς το πρόσημο του μανιχαϊσμού έχει αλλάξει και η πάλαι ποτέ δαιμονοποιημένη σεξουαλικότητα, τώρα αγιοποιείται και απαλλάσσεται πλήρως κάθε μομφής. Η έως πρόσφατα απόλυτη νόσος βαφτίζεται τώρα άκρα υγεία.
Αντιστρόφως, οι ιατροφαρμακευτικές και νευροψυχολογικές επιστήμες επιμένουν να βλέπουν τον έρωτα από τη σκοπιά της παθολογίας του. Μιλούν για διαταραχές, νοσηρότητες, συμπτώματα. Και αυτές όμως έτσι δεν βγαίνουν νομίζω από την οδό του μεσσιανισμού. Γιατί εντέλει υπόσχονται να κάνουν αυτό που δεν μπορούν, να θεραπεύσουν το αθεράπευτο, την ίδια την conditio humana. Να εξαλείψουν όχι μόνο τα ακραία άλγη, αλλά και κάθε μορφή δυσφορίας ή δυσθυμίας ή δυστυχίας ατομικής και πολιτισμικής. Με αποτέλεσμα, όπως ξέρουμε, με τα μέσα και τις φαρμακείες τους, συχνά να τις επιτείνουν. Ειδικά, το πρότυπο της σεξουαλικής υγείας που προβάλλουν είναι φάσμα ανέφικτο.
Είναι προφανές νομίζω πόσο αυτός ο μεσσιανικός έρωτας απέχει από τον τραγικό έρωτα των Αρχαίων. Ο σύγχρονος κόσμος φαίνεται ότι αδυνατεί να δει το ερωτικό φαινόμενο στην πληθυντική παρουσία του. Όπως δείχνει και ο νεοπουριτανικός λόγος που εκπέμπει τμήμα του φεμινιστικού αντισεξισμού ή ο όλο και πιο αντισεξουαλικός λόγος του ΜeToo! και της πολιτικής ορθότητας, η εποχή μας παλινδρομεί διαρκώς ανάμεσα στα άκρα. Την δισυπόστατη φύση του έρωτα, τη δίκοπη λάμα του, δυσκολεύεται ο νεωτερικός άνθρωπος να τη δεχτεί."
[Απόσπασμα από το "Ερωτισμός και Σεξουαλικότητα στην ποίηση", την ομιλία που θα εκφωνήσω στο 4ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΞΟΛΟΓΙΑΣ, που διεξάγεται αυτό το τριήμερο, 17-19. 3. 2023, στο Αμφιθέατρο ΕΠΙΨΥ στου Παπάγου.)
Κώστας Κουτσουρέλης (συγγραφέας και φίλος στο fb, facebook, 17.3.2023)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου