"Το δυστύχημα της υποκρισίας" γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 6.3.2023)

 ..............................................................

Το δυστύχημα της υποκρισίας

γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 6.3.2023)

Λένε πολλοί ότι δεν έχει νόημα να συζητιέται τώρα το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων και των κρατικοποιήσεων, ότι οι διαμάχες αυτού του τύπου είναι άκαιρες μπροστά στην καταστροφή. Μάλλον όμως αντίθετα, είναι θέμα βασικής προτεραιότητας. Κάποτε Αριστερά και Δεξιά ομονοούσαν στο ότι οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας και οι μεταφορές έπρεπε να ανήκουν στο κράτος. Ο «παππούς» Καραμανλής, μάλιστα, και ο υπουργός του ο Παναγής Παπαληγούρας είχαν κατηγορηθεί για «σοσιαλμανία», γιατί έκαναν κρατικοποιήσεις. Επίσης και ο κόσμος ομονοούσε. Αρκεί να θυμηθούμε ότι παρά τα όσα τους καταλόγιζαν, τόσο η Ολυμπιακή Αεροπορία όσο και η Εθνική Τράπεζα ήταν όχι απλώς δημοφιλείς, ήταν κραταιές δυνάμεις. Οι αριστεροί τις υποστήριζαν γιατί πίστευαν στο κράτος, οι δεξιοί γιατί δίπλα στη λέξη «αερομεταφορέας» και δίπλα στη λέξη «τράπεζα» υπήρχαν οι λέξεις «εθνικός» και «εθνική», που αποτελούσαν γι’ αυτούς πηγή υπερηφάνειας και ασφάλειας.

Το πραγματικό λοιπόν πρόβλημα σήμερα είναι ότι από μια μερίδα του πολιτικού φάσματος, που συνεπικουρείται από την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, η ικανότητα του κράτους να διαχειρίζεται το οτιδήποτε αμφισβητείται εκ θεμελίων. Ενας σημαντικός Βρετανός θεωρητικός έγραψε, ήδη το 2000, ότι αυτή η διαρκής αμφισβήτηση γίνεται στο τέλος αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθώς κλέβοντας από το κράτος κομμάτια, κλέβεις και τη μνήμη του, την κατακτημένη γνώση. Και όταν χρειαστεί να οργανώσει ξανά μια δραστηριότητα, δεν ξέρει πια τον τρόπο.

Πέρα όμως από αυτό, τέτοιου είδους αντιλήψεις, εγχώριες και ευρωπαϊκές, εμπεριέχουν και μια περιφρόνηση προς τη δημοκρατία. Η κακή λειτουργία μιας κρατικής εταιρείας εκλαμβάνεται ως δεδομένη, γιατί θεωρείται δεδομένη (από τη «φύση» του πράγματος) στους κόλπους της η διαφθορά, η ευνοιοκρατία και το πελατειακό σύστημα. Αυτό ως επιχείρημα, που αποκρύπτει το ότι υπάρχουν κρατικές εταιρείες που λειτουργούν υποδειγματικά, υπονοεί ότι και οι αποφάσεις των πολιτικών προϊσταμένων δεν μπορεί παρά να εμπεριέχουν στοιχεία διαφθοράς, ευνοιοκρατίας, πελατειακής διαχείρισης, άρα ότι ο λαός είναι αδύνατον να επιλέξει πολιτικούς αντάξιους του ονόματός τους ή, ακόμα χειρότερα, το ίδιο το σύστημα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είναι ελαττωματικό και ανίκανο να εργαστεί συνετά. Οτι εντέλει, η ελεύθερη οικονομία δεν έχει ανάγκη τη δημοκρατία ή, ακόμα χειρότερα, εμποδίζεται από αυτή. Ειδικά δε από την πλευρά της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας με τις μνημονιακές εντολές της, υποκρύπτεται και μια στάση περιφρονητική προς τους ανίκανους νότιους, στάση ρατσιστική στον πυρήνα της.

Σε αυτό το προβληματικό πλαίσιο, οι συμπράξεις κρατικού και ιδιωτικού τομέα ίσως είναι η χειρότερη των επιλογών, οδηγώντας εύκολα σε μεταθέσεις ευθυνών. Πρόκειται για καθαρή υποκρισία. Αν εμπιστευόμαστε το κράτος να το εμπιστευόμαστε πραγματικά και να το ενισχύουμε. Οπου κρίνεται ότι κάτι είναι καλύτερα να λειτουργεί ως ιδιωτικό, για οποιοδήποτε λόγο, ας γίνεται πλήρως ιδιωτικό, χωρίς βολικές κρατικές ενισχύσεις. Η συνεργασία μιας κατασυκοφαντημένης κρατικής υπηρεσίας με έναν ανευθυνοϋπεύθυνο ιδιώτη, εκτός από το ότι είναι αμφίβολο αν οδηγεί στην περίφημη τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, εκτός του ότι ανοίγει από μόνη της διάπλατη την πόρτα της διαφθοράς, αποδεικνύεται και θανατηφόρα...