...............................................................
Οι (νέες) γυναίκες και το βλέμμα στον κόσμο
Δεν είναι τυχαίο πως γυναικείες μορφές όπως η Μαρία Καρυστιανού μπορούν και επικοινωνούν με τις βαθύτερες αγωνίες ενός κόσμου που αναζητεί εναλλακτικές διεξόδους.
γράφει ο Νικόλας Σεβαστάκης (www.lifo.gr, 6.4.2024)
ΤΟ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΥΝ ΠΛΕΟΝ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ αξιών και πολιτικών στάσεων με στοιχεία από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως και από βορειοαφρικανικές και ασιατικές κοινωνίες. Μαρτυρούν σοβαρή απόκλιση στις απαντήσεις ανδρών και γυναικών στην κλίμακα των προοδευτικών και συντηρητικών θέσεων. Λέγεται πως η τομή δεν χωρίζει τόσο τις ηλικίες, τους άνω των πενήντα από τους εικοσάρηδες, όσο τα φύλα.
Διαβάζοντας κατά καιρούς τέτοιο υλικό, μου έρχονται εικόνες των τελευταίων χρόνων από την πανεπιστημιακή αίθουσα και κάποιες συζητήσεις.
Εμπειρικά λοιπόν αποδέχομαι πως η παραπάνω υπόθεση έχει βάση και δεν αποτελεί άλλη μια βιαστική γενίκευση ή τον καρπό μιας μετατόπισης στη συγκυρία του κινήματος MeΤoo. Νομίζω ότι νεότερες γυναίκες –ενδεχομένως όμως και μεγαλύτερες– θυμώνουν με πιο έντονο τρόπο από διάφορες ανισότητες και κρούσματα κοινωνικής βαρβαρότητας γύρω μας. Μπορεί να δυσκολεύονται να καταλάβουν τον κόσμο μέσα από τους κώδικες της πολιτικής γενικότητας, δείχνουν όμως ζωηρό ενδιαφέρον για βιώματα καταπίεσης και αδικοπραγίας.
Σε αντίθεση με όσα κυκλοφορούν σε πολλές παρέες νεαρών ανδρών, οι γυναίκες δεν ασπάζονται εύκολα αντιλήψεις περί φυσικής ανισότητας ή μια ρητορική καφενειακής ξενοφοβίας. Ο συντηρητικός εθνικισμός και οι κοινότοπες αποφάνσεις του δεν πρέπει να έχουν μεγάλο έρεισμα στις κοπέλες.
[Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για προοδευτικές «θηλυκότητες» ή συντηρητικές «αρρενωπότητες». Δεν με πείθουν σχήματα στηριγμένα σε θεωρητικές υποθέσεις που είναι προς συζήτηση. Είναι όμως αισθητή μια διαφορά συναισθηματικής ωριμότητας που πλέον μετατρέπεται και σε διαφορά πολιτικού αισθητηρίου.]
Έχω έτσι εντύπωση ότι σε αυτό το γυναικείο ίχνος δικαιώνονται περισσότερο ζητήματα δικαιοσύνης και ελευθερίας.
Προφανώς, κάποιες στάσεις έρχονται στην επιφάνεια κουβαλώντας όλες τις συναισθηματικές αντιφάσεις μιας ορισμένης κουλτούρας των social media. Παίζουν τον ρόλο τους και οι καμπάνιες και τα εφέ/μόδες της συγκυρίας. Το βασικό όμως δεν είναι κάποιου είδους «πολιτική ορθότητα», όπως ισχυρίζονται ανέξοδα ορισμένοι, όσο μια ευαισθησία απέναντι σε κρατικές ή κοινωνικές πληγές.
Αυτό το συναντώ όλο και συχνότερα σε ένα μικρό τμήμα παιδιών που οι γονείς τους είναι πτυχιούχοι της μεσαίας τάξης. Το βρίσκω όμως και σε ανθρώπους που προέρχονται από λιγότερο προνομιούχα περιβάλλοντα.
Δεν ξέρω αν μπορούμε να μιλάμε για προοδευτικές «θηλυκότητες» ή συντηρητικές «αρρενωπότητες». Δεν με πείθουν σχήματα στηριγμένα σε θεωρητικές υποθέσεις που είναι προς συζήτηση. Είναι όμως αισθητή μια διαφορά συναισθηματικής ωριμότητας που πλέον μετατρέπεται και σε διαφορά πολιτικού αισθητηρίου.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως γυναικείες μορφές όπως η Μαρία Καρυστιανού μπορούν και επικοινωνούν με τις βαθύτερες αγωνίες ενός κόσμου που αναζητεί εναλλακτικές διεξόδους. Πολλές νέες γυναίκες συντονίζονται με αυτό το είδος διεκδίκησης για ένα κράτος που σέβεται, για μια δημοκρατία που δεν περιφρονεί τις κοινωνικές ανάγκες και, εν τέλει, για μια δικαιοσύνη που δεν προσπερνά τη διάσταση της οδύνης.
Μοιάζει με μια από τις λίγες, συγκεκριμένες ελπίδες των τελευταίων χρόνων, μια γυναικεία έγερση που περνάει από τον πολιτισμό στην κοινωνική συνείδηση και αντιστρόφως. Λείπουν, ακόμα, πολλά. Και αυτό που ονομάζουμε «πολιτικοποίηση» ηθικών ή πολιτισμικών ευαισθησιών συχνά τις ωθεί να γίνουν πιο ρηχές και στερεότυπες. Στην άλλη άκρη κάθε καινούργιας δέσμευσης, κατοικεί ο φανατισμός του νεοφώτιστου και ο πειρασμός του δογματισμού.
Αυτά όμως είναι δευτερεύοντα. Η μεγάλη και υποσχόμενη εικόνα αγγίζει την ποιότητα και τη δυναμική των ερωτήσεων που απευθύνουν στον κόσμο μας εκείνες που, παραδοσιακά, θεωρήθηκαν «λιγότερο πολιτικά όντα». Με έναν τρόπο, δείχνουν πως η εναλλακτική στην αθεράπευτη κρίση του συμβατικού φιλελευθερισμού δεν βρίσκεται στην «αρρενωπή» παλινόρθωση εθνικο-συντηρητικών συνδρόμων αλλά σε μια νέα ηθική ευαισθησία για μια πιο δίκαιη κοινωνία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου