Παρασκευή 18 Αυγούστου 2023

"Εξουσία ή διαμαρτυρία;" έγραψε ο Χρήστος Λάσκος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 17.8.2023)

 ...............................................................


               Εξουσία ή διαμαρτυρία;





έγραψε ο Χρήστος Λάσκος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 17.8.2023)



Ο σπουδαίος Αμερικανός πραγματιστής φιλόσοφος Ρίτσαρντ Ρόρτι («Η αριστερή σκέψη στην Αμερική του 20ού αιώνα», εκδ. Πόλις), κάθε άλλο παρά φιλικός προς την επαναστατική και «οργισμένη» Νέα Αριστερά που αναδύθηκε από τη δεκαετία του ’60 και έπειτα, σημείωνε ωστόσο απολογιστικά:


«Η Αμερική οφείλει πολλά σε αυτήν την έκρηξη οργής που σάρωσε τη χώρα μεταξύ 1964 και 1972. Δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς θα ήταν η χώρα μας σήμερα [το 1998] αν δεν είχε εκδηλωθεί αυτή η οργή. […] Αλλά ένα είναι βέβαιο: τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα από ό,τι σήμερα. […] Συμβάλλοντας στην απεμπλοκή μας από τον Πόλεμο του Βιετνάμ, η Νέα Αριστερά διέσωσε, κατά πάσα πιθανότητα, την ηθική ταυτότητα της χώρας μας. […] Αν η υπομονή τους δεν είχε εξαντληθεί κάποια στιγμή, αν δεν είχαν βγει ποτέ στους δρόμους, αν η πολιτική ανυπακοή δεν είχε πάρει ποτέ τη θέση της εμμονής για δράση στο πλαίσιο του συστήματος, η Αμερική πιθανόν να μην παρέμενε συνταγματική δημοκρατία».

Ο Ρόρτι υπήρξε μαχητικός σοσιαλδημοκράτης, εχθρικός απέναντι στις επαναστατικές «παλαβομάρες». Παραδέχεται όμως πως χωρίς την παρουσία της Νέας Αριστεράς και των κινημάτων του ’60 μάλλον ούτε η ιμπεριαλιστική επίθεση στο Βιετνάμ θα είχε τελειώσει το 1975, ούτε θα είχε διασωθεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας των ΗΠΑ!

Με απλά λόγια, ακόμη και οι «μη επαναστατικές» θετικές εξελίξεις οφείλουν τα περισσότερα στην επαναστατική Αριστερά. Ακόμη και ο «εξανθρωπισμός» του καπιταλισμού χρωστάει περισσότερα στους αντικαπιταλιστές παρά στους διακηρυγμένα «εξανθρωπιστές» του. Η ιδέα αυτή σε πλανητική κλίμακα είναι παρόμοια με εκείνη σύμφωνα με την οποία τόσο το Νιου Ντιλ όσο και το μεταπολεμικό κοινωνικό κράτος είναι, πρωτευόντως, αποτέλεσμα της Ρωσικής Επανάστασης και πολύ λιγότερο του Κέινς και των σοσιαλδημοκρατών - ο φόβος φύλαξε τα έρμα. Γι’ αυτό άλλωστε η επανάσταση ήταν επανάσταση.

Μπορούμε να φανταστούμε τον κόσμο μας χωρίς την Αγγλική, την Αμερικανική, την Αϊτινή, την Ελληνική ακόμη ακόμη Επανάσταση; Τη Γαλλική; Τη Ρωσική;

Με τίποτε. Και ο Ρόρτι έρχεται να το υπογραμμίσει και για τους «επαναστάτες χωρίς επανάσταση» και την τεράστια σημασία της ύπαρξής τους.

Πράγμα που νομίζω δείχνει διάφανα πόσο η ακκιζόμενη ως κυβερνώσα -ακόμη κι όταν δεν κυβερνάει- Αριστερά είναι μακριά νυχτωμένη. Πόσο προπετής είναι η στάση της να εμφανίζεται ως δύναμη εξουσίας και όχι διαμαρτυρίας -εντάσσοντας στην τελευταία κάτι «γραφικούς και τελειωμένους».

Πρώτον, είναι ολότελα λάθος να αναφέρεται στην εξουσία, την οποία ούτε στον ύπνο της θα τη δει αν δεν μεσολαβήσουν επαναστατικές μεταβολές. Το πολύ που της επιτρέπεται, από άποψη στοιχειώδους ορθολογικότητας, είναι να μιλάει για διακυβέρνηση -ούτε καν για κυβέρνηση. Και μάλιστα για λειψή διακυβέρνηση, στο μέτρο που το κράτος, η εξουσία δηλαδή, παραμένει κατά βάση στα χέρια των άλλων.

Δεύτερον, η υποτιμητική χρήση του όρου «διαμαρτυρία» δείχνει εξίσου άγνοια της Ιστορίας. Δεν χρειάζεται πολύ κόπο, φτάνει να διαβάσει κάποιος τον Ρόρτι και άλλους, σοβαρούς όμως, ρεφορμιστές, για να καταλάβει το μέγεθος της αρλούμπας. Αυτό που αυτή η Αριστερά ονομάζει «διαμαρτυρία», είναι ό,τι το καθόλου έξαλλο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα έλεγε «αγώνα».

Η επιμονή της καθεστωτικής Αριστεράς, που θεωρεί το «κυβερνώσα» τη μέγιστη αρετή της, σε ευρείες απευθύνσεις όπου δεν έχει σημασία αν είμαστε Αριστερά ή Κέντρο, την οδηγεί στην οριστική καταχώρισή της στο γραφικό. Ετσι επιμένει μέχρι τελικής εξαφάνισης στη «μεσαία τάξη», όταν η εργατική τάξη, οι άνθρωποι δηλαδή που δεν έχουν άλλη περιουσία από την εργατική τους δύναμη είναι πάνω από τα 2/3 του πληθυσμού. Εδώ βέβαια υπάρχει και ένας θεωρητικός, πέραν του πολιτικαντισμού, λόγος: η θατσερική ιδέα πως προλεταριάτο είναι μόνο οι εξαθλιωμένοι, για τους οποίους ένα δίχτυ ασφαλείας (sic) σαν το επίδομα αλληλεγγύης (sic) είναι μεγάλο πράγμα.

Το μίνιμουμ πρόγραμμα της προπολεμικής, καθόλα ρεφορμιστικής, σοσιαλδημοκρατίας στόχευε καταστατικά στην κατάργηση όλων των έμμεσων φόρων και στην επιβολή φόρων απαλλοτρίωσης της περιουσίας άνω ενός στοιχειώδους επιπέδου. Δείτε τα σημερινά «προγράμματα» των κυβερνωσών και βγάλετε συμπεράσματα -ο Πικετί είναι έξαλλος ριζοσπάστης!

Επομένως;

Η γνώμη μου είναι πως η μόνη, όση τέλος πάντων ελπίδα ανάταξης υπάρχει, είναι στα χέρια της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς με όλες της τις εκδοχές. Είναι η μόνη που μπορεί να ακουμπήσει - όχι να «εκπροσωπήσει» - όλα τα ενεργά κινήματα. Είναι η μόνη που θέτει -έστω και αλλοπρόσαλλα πολλές φορές- ζητήματα του αναγκαίου ριζικού κοινωνικού μετασχηματισμού, τόσο αναγκαίου προκειμένου να αποφευχθούν μείζονες καταστροφές.

Αρκεί να κάτσει και να βρει τους πολλούς κοινούς τόπους. Να εγκαταλείψει τον σεχταρισμό αναλαμβάνοντας τις μεγάλες ευθύνες της. Σε επίπεδο ενεργών μελών είναι αθροιστικά πολύ μεγαλύτερη από τις «μαζικές» Αριστερές.

Δεν υπάρχουν σχόλια: