Πέμπτη 16 Ιουνίου 2011

"Φοβού τους μονιστές..." & "...Φοβού και τους ολιστές" - δύο άρθρα του Παντελή Μπουκάλα που κινούνται επιδέξια ανάμεσα στη Σκύλα και τη Χάρυβδη του πολιτικαντισμού ("Καθημερινή", 9 - 10/6/2011)

Φοβού τους μονιστές...

Tου Παντελη Μπουκαλα

Μαθαίνει κανείς με τον καιρό, όσο τον βαραίνουν τα χρόνια, να φοβάται τους μονιστές. Δεν εννοώ, βέβαια, εδώ τους φιλοσόφους του μονισμού, υλιστικού είτε ιδεαλιστικού, από τον Ηράκλειτο και ώς τον Χέγκελ, όσους πρέσβευαν ότι τα πάντα, παρά την ποικιλομορφία τους, ανάγουν την αρχή τους σε μία και μόνη πρώτη ουσία ή δημιουργική πηγή. Μιλάω για όσους ισχυρίζονται πως «υπάρχει ένας μόνος τρόπος για να...», «ένας μόνος δρόμος για να...», «μία μόνο λύση για να...» (στη θέση των αποσιωπητικών θέτει ο καθείς ό, τι προαιρείται) και ενοχλούνται από οποιαδήποτε αμφισβήτηση του δόγματός τους.
Γεμάτη είναι η πολιτική και η οικονομολογία από μονιστές αυτού του είδους, έτσι όπως καταχρηστικά χρησιμοποιώ εδώ τον όρο. Ολοι τους εμφανίζονται απολύτως πεπεισμένοι ότι τους δόθηκε ουρανόθεν ή με κάποιον άλλο μαγικό τρόπο η μία και μόνη αλήθεια, το ένα και μόνο φάρμακο για τη σωτηρία. Κι όσο κι αν ντύνουν τα λεγόμενά τους με όρους της κοινωνιολογίας και της πολιτειολογίας, όσο κι αν επιστρατεύουν αριθμούς, στατιστικές και σχεδιαγράμματα, κατά βάθος η ρητορική τους παραμένει θεολογικής τάξεως.
Οι θεολόγοι κάθε θρησκείας, ως επί γης αυθεντικοί ερμηνευτές των μολαταύτα σκοτεινών ουρανίων, διατείνονται ότι ένας είναι ο Θεός, ο δικός τους, και μία η οδός η άγουσα στην επίγεια ευτυχία και στη μεταθανάτια ανταμοιβή, η δική τους. Περίπου με το ίδιο λεξιλόγιο και πάντως με απολύτως ίδια έπαρση και αυτοπεποίθηση, οι κομματικοί ή οικονομικοί θεράποντες του μονισμού αυτοσυστήνονται σαν απόστολοι της μιας και μόνης άξιας λόγου κοσμικής θρησκείας. Και, έστω κι αν τα δόγματά τους συγκρούονται, έστω κι αν τα ξεροκέφαλα πράγματα δεν συμφωνούν μαζί τους, αυτοί παραμένουν καθηλωμένοι στην αλάθητη παποσύνη τους. Ακόμα κι όταν από εξάμηνο σε εξάμηνο αλλάζουν ιδέες και αντιλήψεις, με την ίδια απολυτότητα τις προβάλλουν.
«Ο μόνος τρόπος για να σωθεί η Ελλάδα είναι το Μνημόνιο», έλεγαν οι μονιστές της κυβέρνησης και οι μιντιακοί συμπαραστάτες τους, υπακούοντας στους... μονεταριστές της τρόικας. «Ο μόνος τρόπος για να σωθούμε είναι το Μνημόνιο 2», λένε τώρα, χωρίς φυσικά να ομολογούν την αποτυχία τους, μια ομολογία που θα έδινε την ισχνότατη έστω ελπίδα ότι κάτι συναισθάνθηκαν, κάτι συνειδητοποίησαν. Από την άλλη πλευρά, ακούμε όσους δυσφορούν με το ρεύμα διαμαρτυρίας των πλατειών και πολύ θα ήθελαν να το στριμώξουν στα δικά τους στενά κανάλια, να διακηρύσσουν ότι ο μόνος τρόπος για να δείξουν ωριμότητα οι αγανακτισμένοι είναι να υιοθετήσουν την «αληθινά σωστή γραμμή», το μονοπώλιο της οποίας είναι βέβαια κομματικό. Η αλήθεια ελευθερώνει, αυτό το λέει και το Ευαγγέλιο. Ωστόσο, κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι ότι συμβαίνει το ίδιο και με όσους αυτοπαρουσιάζονται σαν οι μοναδικοί και αδιαμφισβήτητοι κάτοχοί της.

...Φοβού και τους ολιστές

Tου Παντελη Μπουκαλα

Δίπλα στους «μονιστές», που αυτοσυστήνονται σαν οι μοναδικοί έμπιστοι της Ιστορίας και σαν ιδιοκτήτες της μιας και μόνης αλήθειας, δρουν οι «ολιστές», αν έτσι ονομάσουμε, παραχαράσσοντας και πάλι αυθαιρέτως τον σχετικό φιλοσοφικό όρο, όσους μετρούν τα πράγματα με έναν ισοπεδωτικό «ολισμό»: «Ολοι οι πολιτικοί είναι ή άθλιοι ή τρισάθλιοι», «όλοι οι πολίτες είναι εαυτούληδες», κ.ο.κ. Αυτό το «κ.ο.κ.», αενάως διαστελλόμενο σαν το σύμπαν, φτάνει να καλύπτει το σύνολο της κοινωνίας, αφού σε κάθε τμήμα της αποδίδονται από τους ισοπεδωτές γενικά χαρακτηριστικά, συνήθως απεχθή. Αν αλήθευε αυτό, θα ’πρεπε ν’ αποδεχτούμε ότι είμαστε ένας κόσμος αθεράπευτα χαλασμένος ώς το μεδούλι, δίχως ελπίδα να βγει ποτέ στο ύψος της αξιοπρέπειας.
Ακουγα προχθές τον «αυτοδημιούργητο», όπως αυτοδιαφημίζεται, κ. Καρατζαφέρη να αποφαίνεται, με την κοινωνιολογική επάρκεια που τον διακρίνει, ότι «στην πλατεία πάει η πελατεία». Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ λατρεύει τις ατάκες και τα λογοπαίγνια, επειδή ξέρει ότι τα λατρεύουν και τα κανάλια και θα τα προβάλουν πάλι και πάλι. Βλέποντας μάλιστα ότι όσα συμβαίνουν στις πλατείες τον ξεπερνούν και δεν μπορεί να σπεκουλάρει, κήρυξε κι αυτός την αλήθεια του (άλλωστε είναι ο έμπιστος των ιερών περιστεριών, τα οποία και του παρέχουν φώτιση) και απεφάνθη ότι όσοι συρρέουν στην πλατεία είναι η πελατεία του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., που μένει τώρα έξω από το πάρτι και γι’ αυτό γκρινιάζει. Ολοι; Μέχρις ενός; Μα βέβαια. Στα δόγματα δεν χωρούν εξαιρέσεις.
Για να λέμε και του εθελοτυφλούντος το δίκιο, ο κ. Καρατζαφέρης πήρε τη σκυτάλη της ολιστικής απαξίωσης και κατεδάφισης του κινήματος των πλατειών από έγκριτες γραφίδες και φωνές της λογιοσύνης, της λογοτεχνίας και της δημοσιογραφικής αυθεντίας που ισχυρίζονται ότι στο Σύνταγμα συγκεντρώνονται όσοι είχαν βολευτεί με τη μια ή την άλλη κυβέρνηση, ξεβολεύτηκαν λόγω κρίσης και, όταν θα ξαναβολευτούν κομματικώ τω τρόπω, θα ξεχάσουν αμέσως την τωρινή ανταρσία τους· είναι δηλαδή κοψοχέρηδες σε ιδιοτελή αναμονή. Εξαιρετική ανάλυση των πραγμάτων, παρά το κάποιο μειονέκτημά της, το ότι δηλαδή δεν παίρνει τα ίδια τα πράγματα υπόψη της, αλλά την εικόνα για τα πράγματα, όπως έχει σχηματιστεί εκ των προτέρων και ερήμην τους. Και ταυτίζει έτσι το μέρος, το μικρό μέρος (γιατί σίγουρα υπάρχουν και ξεβολεμένοι κοψοχέρηδες), με το όλον.
Η αξία της ανάλυσης αυτού του είδους αποδεικνύεται ακόμα μεγαλύτερη αν συνεκτιμηθεί ότι οι ολιστές μας κατακρίνουν τους αγανακτισμένους για τον δικό τους ολισμό, συνοψισμένο στο άδικο και ισοπεδωτικό «κλέφτες! κλέφτες!», που ωστόσο δεν το φωνάζουν όλοι, αλλά η λιγότερο πολιτικοποιημένη μερίδα. Ε, φαίνεται πως κάποια αφορμή θα υπήρχε για να ειπωθεί εκείνη η κουβέντα για τον δάσκαλο που δίδασκε και λόγο δεν εκράτει.


Δεν υπάρχουν σχόλια: