Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

"Άγριες κόντρες για τις μονάδες απεξάρτησης" / Μαρούσι, Κηφισιά, Περιστέρι και Χαϊδάρι : Άνθρωποι αλληλέγγυοι ή Δικαστές που καταδικάζουν;


Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

ΟΙ ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ, ΚΗΦΙΣΙΑΣ, ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ ΑΝΤΙΔΡΟΥΝ ΕΝΤΟΝΑ ΣΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ

Αγριες κόντρες για τις μονάδες της απεξάρτησης

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Κατά των Ναρκωτικών έπρεπε να σηματοδοτεί την περισυλλογή για ένα τόσο σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα. 


Στη μεγάλη φωτό, πανό με την «υπογραφή» του δήμου Κηφισιάς που λέει όχι στην ίδρυση μονάδας υποκατάστατων στο ΚΑΤ. Με την άποψη αυτή διαφωνούν τόσο ο διοικητής του νοσοκομείου Β. Παπαφράγκας, όσο και ο 18χρονος Γιώργος. 

Στη μεγάλη φωτό, πανό με την «υπογραφή» του δήμου 
Κηφισιάς που λέει όχι στην ίδρυση μονάδας υποκατάστατων 
στο ΚΑΤ

Με την άποψη αυτή διαφωνούν τόσο ο διοικητής του νοσοκομείου Β. Παπαφράγκας, όσο και ο 18χρονος Γιώργος. Στην πραγματικότητα όμως, αποκαλύπτει και γιγαντώνει τις διαφορές που έχουν ξεσπάσει τελευταία μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και του υπουργείου Υγείας για τις μικρές μονάδες υποκαταστάτων, που ο ΟΚΑΝΑ θέλει να ανοίξει στα νοσοκομεία ΚΑΤ, «Ελπίς» και «Αττικόν».
Κάτοικοι, δήμαρχοι Κηφισιάς, Αμαρουσίου, Χαϊδαρίου, Περιστερίου και τοπικές οργανώσεις υψώνουν πανό διαμαρτυρίας για τη «μεταφορά» της Ομόνοιας στις περιοχές τους. Μάλιστα ο δήμαρχος Αμαρουσίου χαρακτηρίζει «αλαζόνα» τον υπουργό Α. Λοβέρδο, που «τόλμησε» να αποφασίσει χωρίς να ζητηθεί η άποψη των δημοτικών αρχόντων.
Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας το τελευταίο διάστημα έχει δαιμονοποιηθεί, οι εξαρτημένοι έχουν γίνει συνώνυμοι με τους μετανάστες και θεωρούνται σκουπίδια, μιάσματα και εγκληματίες. Ολοι πιστεύουν ότι οι μονάδες συμβάλλουν να δημιουργηθούν «open market» ναρκωτικών, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να πέσουν οι μαθητές στις ουσίες. Μάλιστα υιοθετείται η άποψη ότι η εξάρτηση δεν είναι ασθένεια, αλλά σύνθετο βιολογικό κοινωνικό φαινόμενο η αντιμετώπιση του οποίου απαιτεί εθνική στρατηγική ειδικά στην παιδεία.
Η διαφωνία με τον ΟΚΑΝΑ είναι ότι οι χρήστες δεν είναι ασθενείς. Το πρώτο όμως ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα, το 1987, βασίστηκε στη φιλοσοφία ότι ο εξαρτημένος είναι «ασθενής» και όχι εγκληματίας, ενώ μέχρι τότε τα θέματα των ναρκωτικών ήταν θέματα του κοινού ποινικού κώδικα.
Γεγονός είναι ότι η κυβερνητική πολιτική εξαντλείται μέχρι στιγμής σε υποσχέσεις, αφού δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Κατά των Ναρκωτικών.
Ο Γ. Πατούλης, δήμαρχος Αμαρουσίου, σχετικά αναφέρει: «Διαταγές δεν δεχόμαστε από έναν υπουργό που έχει δείξει ότι αποφασίζει και διατάζει με αλαζονεία. Καταγγέλλω την ανευθυνότητα με την οποία αντιμετωπίζει αυτό το κοινωνικό πρόβλημα, χωρίς διαβούλευση, επιστημονική τεκμηρίωση, χωρίς να έχει λάβει υπ' όψιν της την ήδη επιβαρημένη περιοχή του ΚΑΤ. Ας τοποθετήσουν τη μονάδα στο Καστρί, δίπλα στο σπίτι του πρωθυπουργού. Πιστεύουμε στην πρόληψη, αλλά θεωρούμε ότι για την απεξάρτηση πρέπει να λαμβάνονται όλα τα επιστημονικά μέτρα, μακριά από τον αστικό ιστό».
Μαρούσι και Κηφισιά έχουν υπογράψει από κοινού ψηφίσματα διαμαρτυρίας, μάλιστα ο δήμαρχος Κηφισιάς, Ν. Χιωτάκης, τάσσεται υπέρ των στεγνών προγραμμάτων. «Τα υποκατάστατα συντηρούν τους χρήστες στα ναρκωτικά. Η συνταγογράφηση των υποκαταστάτων πρέπει να γίνεται από γιατρούς και να δίνονται από τα φαρμακεία. Θα τροποποιήσουμε την πολεοδομική ενότητα, με αλλαγή του συντελεστή δόμησης από 0,6 σε 0,5 για να μην πάρουν άδεια. Επίσης, θα προσφύγουμε στη Δικαιοσύνη για να ακυρωθεί η εγκατάσταση της μονάδας στο ΚΑΤ».
Απέναντί τους, ο διοικητής του ΚΑΤ Β. Παπαφράγκας ο οποίος από τα 67 στρέμματα του ΚΑΤ παραχωρεί 300 τ.μ. στον ΟΚΑΝΑ: «Πώς μια μονάδα 100 ατόμων θα φέρει την Ομόνοια στην Κηφισιά είναι άξιο απορίας. Οταν ρωτήθηκα από τον ΟΚΑΝΑ, δεν σκέφθηκα ούτε στιγμή να αρνηθώ. Το νοσοκομείο οφείλει να προσφέρει υπηρεσίες υγείας χωρίς ρατσιστική διάθεση, η ιδιαιτερότητα αυτών των ασθενών δεν τους θέτει εκτός του χώρου. Δεν θα επιβαρυνθούμε οικονομικά, η είσοδος θα είναι στην οδό Νίκης και θα υπάρχει πόρτα επικοινωνίας με το ΚΑΤ».
Επιλέξαμε να μιλήσουμε με ένα μαθητή της περιοχής, το Γιώργο, που τελείωσε το έβδομο λύκειο Αμαρουσίου: «Οι γονείς μου είναι χωρισμένοι, αλλά πάντα με καθοδηγούσαν χωρίς φωνές, κινδυνολογίες και βαρύγδουπα "όχι" για τα ναρκωτικά. Μου εξήγησαν τι είναι υποκατάστατα και τη σημασία της μονάδας στην περιοχή.
Η ενημέρωση απουσιάζει από το σχολείο, τα ναρκωτικά έπρεπε να είναι μάθημα, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα. Πρέπει να γίνει η μονάδα στο ΚΑΤ! Τι νομίζουν ότι εάν είναι κρυμμένες δεν κινδυνεύουμε; Οι έμποροι βρίσκονται παντού: στα μπαρ, στο μετρό, στο δρόμο. Πρώτοι εμείς πρέπει να δώσουμε το χέρι στο ναρκομανή, ο δρόμος της απεξάρτησης θα είναι πιο εύκολος».
Στη δυτική Αττική επικρατεί το ίδιο κλίμα άρνησης και φόβου. Η κουβέντα για το «Αττικό» νοσοκομείο (επίσημα το υπουργείο Υγείας δεν έχει ανακοινώσει την ίδρυση μονάδας υποκαταστάτων) άρχισε πέρυσι, όταν ο δήμαρχος Περιστερίου αρνήθηκε η μονάδα του ΟΚΑΝΑ που συστεγάζεται στο ΙΚΑ της περιοχής να μεταφερθεί στο κέντρο Υγείας που λειτούργησε στο δήμο. Οι δυσκολίες συνύπαρξης 80 χρηστών με τους 3.200 ασθενείς του ΙΚΑ είναι μεγάλες, καθώς πρέπει να φεύγουν οι πρώτοι για να εξυπηρετηθούν οι δεύτεροι. Ο υπουργός Υγείας τότε υποχώρησε στο αίτημα των δημοτών. Ομως το πρόβλημα παραμένει οξύτατο, καθώς ο δήμαρχος Περιστερίου Α. Παχατουρίδης θεωρεί ότι κανείς σώφρων άνθρωπος δεν συμφωνεί με τη δημιουργία μονάδας του ΟΚΑΝΑ «μεσοτοιχία» σε σχολεία, που φιλοξενούν καθημερινά 3.000 μαθητές.
Το ίδιο πρεσβεύει και ο δήμαρχος Χαϊδαρίου Δ. Μαραβέλλιας: «Τα δύο ψυχιατρεία που ήδη έχουμε μαζί με τον ΟΚΑΝΑ θα δημιουργήσουν ένα ιδιόμορφο "γκέτο" σε ένα χώρο που περιβάλλεται από δασική έκταση με ιδιαίτερες δυσκολίες φύλαξης. Διαθέτουμε αρκετές εξωτερικές θεραπευτικές δομές στεγνών προγραμμάτων. Δεν θα συμβάλουμε να ανοίξει ένα "open market" ναρκωτικών με το έτσι θέλω! Θεωρούμε εκ του πονηρού την απόφαση να γίνει αυτό κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν τα σχολεία είναι κλειστά».
Αντίθετα, στους Αμπελόκηπους ο διοικητής του δημοτικού νοσοκομείου «Ελπίς» Θ. Γιάνναρος δεν έχει προβλήματα με τους κατοίκους: «Το δικαίωμα των εξαρτημένων ανθρώπων που ζητάνε απεξάρτηση είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο και η απόφαση να ενταχθεί σε ένα συντεταγμένο νοσοκομείο με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Αλλωστε δίπλα υπάρχει ο Αρειος Πάγος, η ΓΑΔΑ, η περιοχή είναι αρκετά φυλασσόμενη».
Τι γίνεται όμως στη «Σωτηρία» όπου έχει μεταφερθεί η μονάδα της Σοφοκλέους; Οπως μαθαίνουμε από τον καθηγητή Γιάννη Σακέλλη, Βοηθό Συνήγορο του Πολίτη, δεν υπάρχουν προβλήματα. Ο καθηγητής τονίζει ότι για να ανοίξει ο δρόμος στις μονάδες υποκαταστάτων ειδικά στην Αθήνα χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια: «Καθημερινά διαπιστώνουμε πόσο ισχυρές είναι οι αντιστάσεις. Και όμως, η οργανική σύνδεση των μονάδων με τα νοσοκομεία είναι απαραίτητη. Οι ασθενείς του ΟΚΑΝΑ έχουν ανάγκη αλλά και δικαίωμα πρόσβασης, όπως ο καθένας μας, στις ιατρικές υπηρεσίες. Το κίνημα της συνηγορίας (συντονισμένη δράση κρατικής πολιτικής, παιδείας, αλληλοβοήθειας, συνείδησης, διαμεσολάβησης και ένδικων διεκδικήσεων) όπως προάγεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αποκτά εξέχουσα σημασία στην καταπολέμηση του στίγματος και του φόβου. Στο πλαίσιο αυτό ο Συνήγορος του Πολίτη μπορεί να παίξει σημαίνοντα ρόλο στην προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών, εντός και εκτός νοσοκομείου».
Το στίγμα που συνοδεύει τους εξαρτημένους είναι τεράστιο, όπως επίσης και οι παραστάσεις φόβου γύρω από τη λειτουργία των μονάδων υποκατάστασης. Η έρευνα που είχαν κάνει στους δρόμους της Αθήνας πέρυσι τον Σεπτέμβριο οι ειδικευμένοι επαγγελματίες του Σταθμού Φροντίδας Εξαρτημένων Ατόμων του ΟΚΑΝΑ ανατρέπει πολλούς μύθους. Το 85% των χρηστών δεν είναι ενταγμένο σε κανένα θεραπευτικό πρόγραμμα. Μόνο 8% όσων συναθροίζονται σε περιοχές του κέντρου είναι θεραπευόμενοι σε πρόγραμμα.
*Το κέντρο της πόλης θεωρείται εστία «μόλυνσης» και εγκλήματος, τα νοσοκομεία πόλος έλξης χρηστών και εμπόρων. Τη σύριγγα στο δρόμο, τον έμπορο στο σκοτάδι, τον φοβούνται όσοι δεν ξέρουν. Μήπως έχει δίκιο ο μαθητής, που είχε την τύχη οι γονείς του να του μάθουν πέντε πράγματα; Μήπως φταίει ότι ο κόσμος μπούχτισε από ακατανόητες ξύλινες κουβέντες; Μήπως οι ειδικοί πρέπει να κατέβουν στις γειτονιές της Αθήνας και να μιλήσουν απλά και ανθρώπινα; 

ΦΟΙΒΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΔΗΣ (Ψυχίατρος-καθηγητής ΑΠΘ)

«Ναζιστική λογική»

Δυστυχώς, χρόνια τώρα κάποιοι δημοτικοί άρχοντες πρωτοστατούν σε «αγώνες» κατά της εγκατάστασης ψυχοκοινωνικών και ιατρικών προγραμμάτων στήριξης οιασδήποτε κοινωνικά αποκλεισμένης ομάδας συνανθρώπων μας, «προασπίζοντας» με αυτόν τον τρόπο την «καθαρότητα» της περιοχής τους.
Ανάλογα με τις πολιτικές ισορροπίες και τα μικροπολιτικά συμφέροντα σε τοπικό επίπεδο, οι αντιδράσεις λαμβάνουν τη μορφή κανονικής σταυροφορίας για τη δήθεν διαφύλαξη της υγείας των πολιτών. Ετσι εκμεταλλευόμενοι τους φόβους των δημοτών, που προκύπτουν από έλλειψη αληθινής πληροφόρησης, κάποιοι κερδοσκοπούν. Αυτό όμως που διαφοροποιεί την περίπτωση Αμαρουσίου είναι η «επιστημονική» επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί ο δήμαρχος σε επιστολή του προς τον υπουργό Υγείας, στην οποία αφού τον κατακεραυνώνει για την έλλειψη υπευθυνότητας δηλώνει: «Είμαστε υπέρ της πρόληψης και θεωρούμε ότι για την απεξάρτηση πρέπει να λαμβάνονται όλα τα επιστημονικά μέτρα, μακριά από τον αστικό ιστό για τη δημιουργία τέτοιων κέντρων».
Εδώ πραγματικά ο δήμαρχος αποκαλύπτεται ως άνθρωπος και ως επιστήμων. Τι θα λέγατε, δήμαρχε, για την αξιοποίηση κάποιου από τα ακατοίκητα νησιά του Αιγαίου, που βρίσκονται σίγουρα εκτός κοινωνικού ιστού; Μάλιστα κάποια διαθέτουν και έτοιμες εγκαταστάσεις. Είναι η τέλεια πρόταση για πρόληψη και θεραπεία των εξαρτημένων και, γιατί όχι, όλων των κοινωνικά αποκλεισμένων. Μόνο που θα πρέπει κάποιος να σας εξηγήσει ότι δεν θα πρέπει να υπερηφανεύεστε τόσο για τη μεγαλοφυή σύλληψή σας, γιατί η πατρότητά της ανήκει σε άλλους: Βασισμένη στην ίδια λογική η ναζιστική Γερμανία έστειλε εξαρτημένους, ψυχιατρικούς ασθενείς, ομοφυλόφιλους, Αθίγγανους, κομμουνιστές, Εβραίους και άλλους ρυπαντές της κοινωνίας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

ΜΕΝΗ ΜΑΛΛΙΩΡΗ (Πρόεδρος ΟΚΑΝΑ)

«Δικαίωμα στη θεραπεία»

Αλλη μία χρονιά μνημονεύουμε την ημέρα κατά των ναρκωτικών χωρίς να μπορούμε να κοιτάξουμε στα μάτια εκείνους που περισσότερο απ' όλους έχουν την ανάγκη μας.
Αν και στη χρονιά που πέρασε επιλύθηκαν σημαντικά προβλήματα του Οργανισμού, πρέπει να τονίσουμε την αδυναμία μας να ανταποκριθούμε στα δίκαια αιτήματα των χρηστών που ζητούν θεραπεία στα προγράμματά μας. Οι ευθύνες βαραίνουν όλους. Τους χειριστές του προβλήματος, την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, τους πολιτικούς, τους πολίτες που δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στο ευαίσθητο αυτό θέμα.
Οι διαφορετικής σύνθεσης και περιεχομένου αντιδράσεις στη δημιουργία μονάδων του ΟΚΑΝΑ σε νοσοκομεία παρατηρούνται αποκλειστικά στην Αττική, αντίθετα στην επαρχία αναμένονται με ανυπομονησία. Στο μέτρο της ευθύνης που μου αναλογεί, και την θεωρώ πρωταρχική, θα αγωνισθώ για να αποδώσω το δικαίωμα της θεραπείας και σε αυτή την κατηγορία ασθενών που ζητούν και πληρούν τα κριτήρια ένταξης στα προγράμματα φαρμακευτικής υποστήριξης του ΟΚΑΝΑ. Εχω υποχρέωση να συμβάλω, αρθρώνοντας επιστημονικό λόγο στην κάμψη των αντιστάσεων, που δημιουργούν η προκατάληψη, η άγνοια, το στίγμα, ο φόβος, η ιδεολογία.
Αλλωστε για το ποιος ασθενής θα εισέλθει στο χώρο του νοσοκομείου για παροχή υπηρεσιών υγείας, δεν χωράει λογοκρισία. Ζούμε δύσκολες εποχές. Για κάποιους οι δυσκολίες είναι φορτίο ασήκωτο γιατί στερούνται για πολλά χρόνια την ελπίδα, ότι κάποτε θα είναι υγιείς η έστω θεραπευόμενοι.


Δεν υπάρχουν σχόλια: