Mozart : piano sonata n.2 in fk.280 - Maria Joao Pires (Deutsche Grammophon, 01 Sep 2006 - youtube, 13.7.2018)

 ...............................................................

Mozart : piano sonata n.2 in fk.280 - Maria Joao Pires 

Deutsche Grammophon, 01 Sep 2006 - (youtube, 13.7.2018)

Piano Sonata n.2 in F, K.280 | 

1. Allegro assai 
2. Adagio 
3. Presto 

Ludwig van Beethoven: Septert Es-Dur op.20 - bayerische kammerphilharmonie (14.3.2021)

 ...............................................................

Ludwig van Beethoven: Septert Es-Dur op.20 

Ludwig van Beethoven: Septert Es-Dur op.20 

00:07 I. Adagio – Allegro con brio

10:44 II. Adagio cantabile

20:00 III. Tempo di Menuetto – Trio

23:17 IV. Andante con Variazioni

30:52 V. Scherzo. Allegro molto e vivace – Trio

34:18 VI. Andante con moto alla Marcia – Presto

41:56 Abspann

bayerische kammerphilharmonie:

Gabriel Adorján, Violine

Valentin Holub, Viola

Arvo Lang, Violoncello

Ulrich von Neumann-Cosel, Kontrabass

Bettina Aust, Klarinette

Wolfgang Fritzen, Fagott

Philipp Römer, Horn

(14.3.2021)

Mozart - Piano Sonata n.1 in C Major, K.279 Maria Joao Pires Piano Sonata n.1 in C Major, K.279 ((Deutsche Grammophon, 1.9.2006 / youtube, 14.7.2018)

...............................................................

 Mozart - Piano Sonata n.1 in C Major, K.279 Maria Joao Pires 

Piano Sonata n.1 in C Major, K.279 

1. Allegro

2. Andante

3. Allegro

(Deutsche Grammophon, 1.9.2006 - youtube, 14.7.2018)

Mozart - Piano Sonata No 3, K.281 (1775) [Ingrid Haebler, piano] (youtube, 20.8.2020)

 .............................................................

Mozart - Piano Sonata No 3, K.281 (1775) [Ingrid Haebler]

Piano Sonata No. 3 in B-flat major, K.281 (189f)


I Allegro (0:00)

II Andante amoroso (4:55)

III Rondo (allegro) (10:20)


Ingrid Haebler, piano  

Antonin Dvorak Quartet Op.96, No. 12, F-Major Philharmonic String Quartet Berlin

 ...............................................................

Antonin Dvorak Quartet Op.96, No. 12, F-Major Philharmonic String Quartet Berlin 

Dorian Xhoxhi, Violin

Helena Madoka Berg, Violin

Martin von der Nahmer, Viola

Christoph Heesch, Cello

(youtube, 13.6.2024) 

"Άλλος ένας πολιτισμικός πόλεμος (και οι κοινωνικές ήττες μιας γενιάς)" γράφει ο Νικόλας Σεβαστάκης (www.lifo.gr, 27. 6.2024)

 ...............................................................

Άλλος ένας πολιτισμικός πόλεμος (και οι κοινωνικές ήττες μιας γενιάς)

Οι πολιτισμικοί πόλεμοι του πληκτρολογίου απορροφούν τεράστια ενέργεια και περιορίζουν τις μάχες των ιδεών και των αξιών σε ειδικά θέματα και περιορισμένες ζώνες.

γράφει ο Νικόλας Σεβαστάκης (www.lifo.gr, 27. 6.2024)

ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΑΘΩ στο συγκεκριμένο θέμα που άνοιξε εδώ και μέρες με το κείμενο άποψης της Ρένας Λούνα στη LiFO, την παρέμβαση της Βίβιαν Στεργίου και τις έντονες, άλλοτε «δολοφονικές» και κάποτε ενδιαφέρουσες και ερεθιστικές σκέψεις που φύτρωσαν στα social media, σχολιάζοντας το ζήτημα. Αυτό που με εμποδίζει, βέβαια, είναι ζήτημα ουσίας, ότι δεν ξέρω τον Καραγάτση ή, κι αν έχω διαβάσει δυο του μυθιστορήματα, αυτό συνέβη στην εφηβεία των δεκαέξι, οπότε δεν μετράει.

Πιστεύω ότι πίσω από την έριδα για τον Καραγάτση παίχτηκε και παίζεται προφανώς κάτι ευρύτερο, το οποίο φάνηκε στη συνέχεια: μια διαμάχη για το πώς προσεγγίζουμε πρόσωπα και παραδόσεις της κουλτούρας, των γραμμάτων και της τέχνης. Για την ακρίβεια, ένα σύνολο διαφωνιών που πάνε πέρα από τον γνωστό υποκειμενισμό του γούστου (μ’ αρέσει, δεν μ’ αρέσει αυτός ή εκείνος) και αγγίζουν ζητήματα συγγραφικού ήθους, ιδεολογικών προκαταλήψεων, κριτικού τόνου και αποτίμησης. Πώς απευθυνόμαστε στα «ιερά τέρατα» της κουλτούρας ή, έστω, σε εκείνους που έχουν αναδειχθεί από ένα μεγάλο μέρος του κοινού σε κεφαλές και ποιμένες της λογοτεχνίας μας;

Σε αυτά τα ερωτήματα βλέπει κανείς ότι επιδρούν πάντα η διαίρεση μεταξύ δεξιάς και αριστεράς (με την ευρύτερη έννοια κάποιων κλίσεων και των αντίστοιχων echo chambers), αλλά, όλο και πιο έντονα, η διαίρεση ηλικιών-γενιών. Οι μεγαλύτεροι έχουν εμφανώς την τάση να υπερασπίζονται την «κλασική» θέση για την αυτονομία των λογοτεχνικών κειμένων από ιδεολογίες, ενώ κάποιοι/-ες νεότεροι/-ες επιστρέφουν στις πολιτικές και ιδεολογικές δεσμεύσεις της μυθοπλασίας. Οι πρώτοι αθωώνουν εκ των προτέρων τους πάντες στον βωμό της λογοτεχνικότητας, οι δεύτεροι αρχίζουν να υποψιάζονται τους πάντες με όρους μιας νέας συνείδησης. Και σαν να επαναλαμβάνεται η παλιά διαμάχη μεταξύ συντηρητικών οπαδών της «καθαρής λογοτεχνίας» και ριζοσπαστικών φωνών οι οποίες αμφισβητούν όλες τις υπεράνω, γενικώς ανθρωπιστικές ή απολίτικες εκδοχές συγγραφής.

Το πρόβλημα με κάποιους μεταμοντέρνους πολιτισμικούς πολέμους είναι ότι φτιάχνουν θερμά στρατόπεδα για ζητήματα που δεν είναι και τόσο σημαντικά. Θα ήταν πιο επείγον να αλλάξουν κάποιοι όροι της σημερινής πολιτισμικής και κοινωνικής συνθήκης από το να «αποδομηθούν» κάποιοι πεθαμένοι λογοτέχνες ή κείμενα του Μεσοπολέμου.

Η διαμάχη έχει αλλάξει μέσα στον χρόνο. Κάποτε είχε στο επίκεντρο ταξικά ζητήματα (πως αναπαριστάνονται λ.χ. άνθρωποι από τις λαϊκές τάξεις στη λογοτεχνία), ενώ τα τελευταία χρόνια η προσοχή επικεντρώνεται στη σεξιστική γλώσσα, στις ομοφοβικές εκτροπές, σε ακροδεξιές ιδέες και φυλετικές προσδέσεις.

Εκτιμώ ότι όλα τα παραπάνω είναι μέσα στο παιχνίδι της κοινωνικής κριτικής και μιας δημόσιας γνώμης. Η «ασέβεια» προς τα Μεγάλα Ονόματα, η κριτική υποψία για μυθιστορήματα που άρεσαν πολύ (και στους πολλούς), η διάθεση για καινούργια και τολμηρά ερωτήματα στο σώμα κάθε παράδοσης, όλα αυτά είναι πηγή ζωής για μια δημοκρατική δημόσια σφαίρα. Και αυτή η τελευταία είναι πεδίο μιας συγκρουσιακής συνομιλίας, όχι χώρος για ψεύτικες ή τραβηγμένες από τα μαλλιά συναινέσεις. Η ιδέα εξάλλου πως υπάρχει μια άπαξ διαπαντός εθνική ομοθυμία για συγγραφείς και έργα υποτιμά τη δυνατότητα για επαναξιολόγηση των αξιών και νέες ερμηνείες.

Πρέπει, όμως, να ξανασκεφτούμε τους όρους της κοινωνικής κριτικής και της δημόσιας αντιπαράθεσης. Η επίθεση σε κάποιον, συνήθως συντηρητικό ή «αντιδραστικό», εκπρόσωπο του «παλαιού κόσμου», δημιουργεί μεν πολώσεις και θόρυβο, δεν συνιστά όμως, σώνει και καλά, προωθητική χειρονομία. Περισσότερο νόημα έχει νομίζω να συζητηθούν με κριτικό τρόπο έργα και ονόματα της πρόσφατης περιόδου, για παράδειγμα το ρεύμα των έργων με διάλεκτο, το νεο-ηθογραφικό μυθιστόρημα κ.λπ. Δηλαδή θα είχε περισσότερη αξία η αναμέτρηση με ιερές αγελάδες και των τελευταίων χρόνων, όχι όμως μέσω του μηχανισμού των cancel. Ο μηχανισμός των cancel νομίζω ότι ακυρώνει την κριτική, μετατρέποντάς την σε αρνητικό θόρυβο ή μιντιακό buzz, σε κάτι που εν τέλει μετατοπίζει ζητήματα ιδεών και στάσεων σε θέματα καταδίκης προσώπων. Τι άλλο κάνει ο σύγχρονος επικοινωνιακός μηχανισμός από το παίζει με τα πρόσωπα ή κάποιες φράσεις τους δίχως να εμβαθύνει, απλώς και μόνο χτυπώντας ή αποθεώνοντας;

Οι πολιτισμικοί πόλεμοι συσκοτίζουν κυρίως μια άλλη σύγκρουση. Από χρόνια, ας πούμε, σέρνεται μια διαμάχη συμφερόντων, η οποία έχει σχέση και με τις διαμάχες ιδεών και γλώσσας, ανάμεσα στις γενιές των εξασφαλισμένων και στις γενιές της επισφάλειας και των αλλεπάλληλων κρίσεων. Σε αυτή την αντικειμενική σύγκρουση, το δίκιο το έχουν οι νεότεροι/-ες. Διότι, πολύ απλά, σε αυτήν τη χώρα (περισσότερο από άλλες κοινωνίες) το κοινωνικό συμβόλαιο φαίνεται ρυθμισμένο σε βάρος των νεότερων, ιδίως εκείνων που δεν διαθέτουν κληρονομημένα προνόμια. Σαν να ξεχνάμε δηλαδή ότι η επιτρεπτική, φιλελεύθερη πολιτισμικά και πιο «κοσμοπολίτικα» εξωστρεφής ζωή των τελευταίων δεκαετιών συνοδεύεται από χαμηλότερα εισοδήματα, άχαρο και ψυχοφθόρο τρέξιμο για σώρευση προσόντων και τίτλων (με εξαιρετικά αβέβαιο τίμημα), στεγαστική κρίση και πολλές άλλες εμπειρίες υποβάθμισης. Οι νεότεροι περνούν «χειρότερα» από τους εικοσάρηδες του ’80 που μπορούσαν να κάνουν ένα ή δύο μήνες διακοπές στα νησιά ή διοριζόταν στην τράπεζα με έναν διαγωνισμό.

Είναι φανερό έτσι ότι και η εύκολη επίθεση στο woke –που στην ελληνική πραγματικότητα έχει πολύ μειοψηφικό αποτύπωμα– αποσιωπά συστηματικά αυτή την υποβάθμιση και τις πολλαπλές βλάβες που έχει φέρει ένα κοινωνικό μοντέλο που συγκροτήθηκε από δεκαετίες και έχει στραφεί κατά των «συμφερόντων» των νεότερων. Μπορεί, φυσικά, να καταδικάζει κανείς τις ιδεολογικές προγραφές και ορισμένα στυλ ριζοσπαστικού μοραλισμού που εμφανίζονται εδώ κι εκεί, «αποδομώντας» κάποια παλαιά είδωλα· να πιστεύουμε, επίσης, ότι είναι σοβαρό λάθος η λογική της αποκαθήλωσης προσώπων με όρους διαγραφής. Είναι όμως έκθετη και αυτο-υπονομεύεται και εκείνη η υπεράσπιση μιας αυτόνομης και τάχα ανεξίθρησκης λογοτεχνίας που όσοι σηκώνουν τα λάβαρά της δεν έχουν πάρει είδηση πως πολλοί νεότεροι πνίγονται κάτω από το βάρος κληρονομημένων και υπερβολικά αυτάρεσκων ερμηνειών, των καπελωμένων θέσεων και της θεσμικής αναπαραγωγής τους. Υπάρχει δηλαδή ένα μπλοκάρισμα στη «κυκλοφορία των ελίτ» και μια ευρύτερη γενεακή αδικία που συνδέεται με μια πολύ άνιση κατανομή ευκαιριών και πόρων.

Το πρόβλημα με κάποιους μεταμοντέρνους πολιτισμικούς πολέμους είναι ότι φτιάχνουν θερμά στρατόπεδα για ζητήματα που δεν είναι και τόσο σημαντικά. Θα ήταν πιο επείγον να αλλάξουν κάποιοι όροι της σημερινής πολιτισμικής και κοινωνικής συνθήκης από το να «αποδομηθούν» κάποιοι πεθαμένοι λογοτέχνες ή κείμενα του Μεσοπολέμου. Και δεν ισχύει ότι το ένα μπορεί να γίνεται παράλληλα με το άλλο. Διότι οι πολιτισμικοί πόλεμοι του πληκτρολογίου απορροφούν τεράστια ενέργεια και περιορίζουν τις μάχες των ιδεών και των αξιών σε ειδικά θέματα και περιορισμένες ζώνες (με λεξιλόγια προσαρμοσμένα για τους μυημένους κάθε πολιτισμικής φυλής).

Τι έχουμε ανάγκη σήμερα; Τη ελεύθερη εξέταση των πηγών και των κωδίκων που μας έρχονται από το παρελθόν. Να ξαναδούμε δηλαδή και τους «δεξιούς» βιολογισμούς και τους «αριστερούς» κοινωνιολογισμούς. Και τις αυταπάτες περί ιδεολογικά απαλλαγμένης λογοτεχνίας και τα καλέσματα περί ηθικοκοινωνικής αφύπνισης που συχνά νομιμοποιούν με τη σειρά τους μια μέτρια λογοτεχνία. Όλα να συζητηθούν όμως δίχως το φόβο της βεβήλωσης ή κάποιας κατά φαντασία woke συνωμοσίας.

Κυρίως όμως να καταλάβουμε ότι «Καραγάτσης» είναι το όνομα ενός συμπτώματος. Για εκκρεμή ζητήματα εξουσίας και ιεραρχικών παγιώσεων μαζί με την κόπωση πολλών νεότερων από μια ρητορική θεσμικής ευπρέπειας και δημοκρατικών κεκτημένων. Όλο και πιο συχνά άλλωστε ο λόγος που τώρα ας πούμε βρέθηκε να υπερασπίζεται με πάθος τον «Καραγάτση» δύσκολα κρύβει την ικανοποίησή του από τον εαυτό του: σαν να έχει κληροδοτήσει μεγαλόθυμα στους νεότερους τον καλύτερο δυνατό κόσμο, την πιο ώριμη και σφριγηλή δημοκρατία μαζί με μια κοινωνία που δεν επιτρέπεται να θέτει ερωτήματα για τις αξίες και τις πνευματικές ιεραρχίες της. Αυτή όμως η στάση αγνοεί τις σύγχρονες μορφές κοινωνικής ευπάθειας και προσωπικής ασφυξίας. Δεν ασκεί κριτική στις δογματικές υπερβολές των ταυτοτήτων, αρνείται απλώς το γεγονός πως υπάρχει πρόβλημα με διάφορα σχήματα πολιτισμικής και κοινωνικής εξουσίας στη χώρα μας. Και αυτή η άρνηση αναγνώρισης είναι λάθος.

Η δική μου αίσθηση είναι πως μόνο ένας άλλος διαγενεακός διάλογος με τόλμη και αμοιβαία διάθεση αλήθειας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καλύτερη εικόνα για τις υπερτιμημένες και τις υποτιμημένες πλευρές της κουλτούρας και των λογοτεχνικών μας ειδώλων.

Corelli - Sonata for violin and continuo opus 5 no 7 in d minor (live and unedited) (youtube, 8.10.2017)

 ...............................................................

Corelli - Sonata for violin and continuo opus 5 no 7 in d minor (live and unedited)

Josephine van Lier, baroque cello

(youtube, 8.10.2017)

"Οι σκιές της Κλυταιμνήστρας" του Μάνου Κοντολέων (περιοδικό «Χάρτης», τ.24, Δεκέμβριος 2020)

 ..............................................................

·         "Οι σκιές της Κλυταιμνήστρας" του Μάνου Κοντολέων  (περιοδικό «Χάρτης», τ.24, Δεκέμβριος 2020)

Διαλέγει η Κλυταιμνήστρα προσεχτικά τα κοσμήματα με τα οποία θα στολίσει λαιμό και δάχτυλα.

   Όχι πολλά – η τελετή του μνημόσυνου για τον Αγαμέμνονα που διοργανώνει η Ηλέκτρα, θα είναι τελετή, ιδιωτική, οικογενειακή. Η πολιτεία έχει ήδη τιμήσει τον παλαιό της άνακτα και βαδίζει πλέον υποκλινόμενη στην άνασσά της.

  Αλλά η Κλυταιμνήστρα αποφάσισε σε αυτήν από τη θυγατέρα επίκληση προς τις Κήρες, τις κόρες του Άδη, για να ηρεμήσουν και να γλυκαίνουν τον αιώνιο ύπνο του πατέρα της, εκείνη να προσθέσει και τη δικιά της παράκληση – ας είναι εφησυχασμένη η σκιά της Ιφιγένειας έτσι καθώς πλανιέται δίπλα στην Πηγή των υδάτων της Στυγός.

  Σεμνή όσο και πικρή τελετή. Μα – αυτό η Κλυταιμνήστρα θα προσπαθήσει – ας είναι πλέον το τέλος των θρήνων και των όποιων σχεδίων εκδίκησης και αντεκδικήσεων.

   Άνασσα που θέλουν να την θυμούνται ως θεραπαινίδα της Τισιφόνης – με αναθυμιάσεις λιβάνου και μύρα φτιαγμένα από τους πορτοκαλεώνες να καταπραΰνει το θυμό της τρίτης Ερινύας.

   Της τρίτης Ερινύας… Μα υπάρχουν κι άλλες θεές που κάποιες νύχτες συντροφεύουν τις αγχωμένες αγρύπνιες της· σκιές κι αυτές δίπλα στις άλλες τις δικές της – η Ειλειθυία και η Μαία… Στις θεές της μητρότητας δεν τολμά να προσφέρει ικεσίες συγχώρεσης… Τους έχει ακυρώσει το λόγο ύπαρξης…

   Και θυμώνουν οι θεές όταν τις αγνοούνε… Δεν έχουν υπομονή να αναμένουν το ξέδομα μιας θνητής υπεροψίας. Όνειρα δεν αναγνωρίζουν οι θεοί. Μόνο στην υποταγή των πιστών τους δείχνουν πως συγχωρούνε… Κι όχι πάντα…

   Γι’ αυτό και σήμερα με προσοχή διαλέγει η Κλυταιμνήστρα τα κοσμήματα – να φανερώνουν την αίγλη μιας θνητής και να μην προκαλούν την ανταγωνιστικότητα καμιάς θεότητας.

   Καρφίτσα πιασμένη πάνω στο κατάμαυρο υφαντό, εκεί που οι δυο μαστοί πλησιάζουν ο ένας τον άλλον. Ολόχρυση η επιφάνεια του κοσμήματος και πάνω της σκαλισμένοι προσκυνητές βωμού που μόλις έχει φιλοξενήσει τη θυσία αμνού.

   Χαϊδεύει απαλά η άνασσα τις ανάγλυφες μορφές· στέκεται το ακροδάχτυλο πάνω στο σημείο όπου έχει σχεδιαστεί το μικρό ζώο.

   Αναστενάζει η άνασσα. Λαμπυρίζουν τα βλέφαρα.

   Μνήμες πλάσματος αθωότητας που θυσιάστηκε για να κερδίσουν όσοι ή την απόλυτη εξουσία λαχτάρησαν ή στο απόλυτο πάθος του έρωτα υπέκυψαν.

   Η Κλυταιμνήστρα ταράζεται καθώς θυμάται την Ελένη… Τη θυμάται! Τι λόγος! Δεν έχει ποτέ ξεχαστεί μια αδελφή που στάθηκε αφορμή για να…

   Μα ας μείνουν προσώρας καλυμμένες τέτοιες σκέψεις. Η Ελένη επιστρέφει – έτσι έχει διαδοθεί.

   Θα συναντηθούν ξανά οι δύο αδελφές; Μα τι κρίμα σε μια τέτοια συνάντηση η Λήδα – νεκρή πλέον – θα απουσιάζει.

   Ποια από τις δύο εναπομείνασες δυο θα επιλέξει η Ιστορία για να καταγράψει τα θηλυκά χαρακτηριστικά της Εξουσίας;

   Ανασηκώνει τους ώμους της η Κλυταιμνήστρα. Κίνηση αυθόρμητη… Αμηχανίας ή αποφυγής;

   Σειρά όμως τώρα να επιλέξει το δαχτυλίδι. Ένα μόνο. Πάνω του χαραγμένη η κεφαλή λέοντος. Το έμβλημα της ακρόπολης των Μυκηνών. Τόπου όπου συνδέει όλους τους νεκρούς της – αγαπημένο κόσμημα. Με κίνηση απλή σταθερή… Κίνηση τελεσίδικη η Κλυταιμνήστρα το περνά στον παράμεσο του αριστερού χεριού της.

   Ενημερώνει τη φρουρά ότι δε θα χρησιμοποιήσει φορείο για τη μετακίνησή της. Κακοτράχαλο το μονοπάτι που οδηγεί στο βραχώδες πλάτωμα όπου η Ηλέκτρα επέλεξε να ανάψει την εστία για το μνημόσυνο. Μόνο πεζός μπορεί κανείς να φτάσει ως εκεί.

   Κατευθύνεται, λοιπόν, πεζή με συνοδεία τρεις δούλες. Οι δυο κρατούν πάνω από το κεφάλι της απλωμένο ύφασμα για να την προφυλάσσει από τον ήλιο και η τρίτη την ψάθα που ανανεώνει τον αέρα.

   Ο Αίγισθος θα έχει πλέον ολοκληρώσει το μνημόσυνο του πατέρα του και μάλλον σε κάποια απότομη ράχη θα κυνηγά αγριογούρουνα… Ίσως το άλογό του να παραπατήσει – υπάρχει ένας τέτοιος κίνδυνος. Κι ωστόσο το τυχαίο συχνά προσφέρει διεξόδους.

   Την τυφλώνει η αντηλιά την Κλυταιμνήστρα και οι σκέψεις της είναι τόσο σκοτεινές που κάνουν ακόμα πιο θολά όσα βλέπει. Ανεξερεύνητα και τα όσα τυχόν θα ευχότανε… Ποια η θεότητα της απελευθέρωσης;     

   Αναθυμιάσεις λιβανιού, την επαναφέρουν στο χώρο και στον χρόνο. Πλησίασαν πια στον τόπο της τελετής;

  Ανοιγοκλείνει τα βλέφαρα. Ο ιδρώτας ρίχνει τις αλμυρές του στάλες και τα μάτια της δακρύζουν.

   Θολές εικόνες…

   Η Ηλέκτρα με δύο, τρία  βήματα την πλησιάζει…

   Δεν είναι μόνη…

   Κάποιος στέκεται δίπλα της…

   Ποιος είναι;

   Αναρωτιέται βουβά η Κλυταιμνήστρα.

   Μα η Ηλέκτρα – αυτής είναι η φωνή που προειδοποιεί – είναι αρκούντως δυνατή. Ειρωνική ίσως…

   «Έχω την εντύπωση πως δε γνωρίζεις πια καθόλου το γιο σου. Αν, βέβαια, τον γνώριζες ποτέ σου».

   Μεσημέρι. Ολόγυρα επίπεδες πέτρες. Το κάθετο φως του ήλιου κανέναν ίσκιο δεν του επιτρέπει να ξεδιπλωθεί…

   Μα ανάμεσα στα υγρά, αλμυρά από τον ιδρώτα ματοτσίνορα της Κλυταιμνήστρας περνάνε κάποιες αχνές μορφές.

   Οι Σκιές της…

  

 

"Μάνος Χατζιδάκις ή το αίτημα για ουρανό" έγραψε η Βασιλική Στεργίου* ("Εφημερίδα των Συντακτών, 25.06.2024) 25.06.24)

 
...............................................................

Μάνος Χατζιδάκις ή το αίτημα για ουρανό

 

έγραψε η Βασιλική Στεργίου* ("Εφημερίδα των Συντακτών, 25.06.2024) 

Η μεγάλη τέχνη σκιρτά μέσα μας στο εδώ και τώρα, όταν την απολαμβάνουμε και ο Μάνος Χατζιδάκις  είναι ένας ενεργός ενεστώτας διαρκείας, ανεξάρτητα από τον βιολογικό του θάνατο.

«Ο Μεγάλος Ερωτικός», «Η εποχή της Μελισσάνθης», «Το χαμόγελο της Τζοκόντας», «Κεμάλ», «Αθανασία», όλα αυτά που μας μάγεψαν, εξακολουθούν να μας μαγεύουν και δεν θα πάψουν ποτέ να επιδρούν σε ένα ενεργό τώρα, άπειρα συνεχόμενα τώρα στο διηνεκές.

Οι σπάνια ευαίσθητες μουσικές του, αυτές οι μεταξωτές παγίδες που ενεδρεύουν να μας καθηλώσουν σε μια εναλλαγή μαγείας και πένθους, όπως και σε μια εναλλαγή του ρητού με το άρρητο, ΑΝΑΓΕΝΕΘΛΙΑΖΟΝΤΑΙ εντός μας, με την έννοια ότι δεν ανήκουν στον γραμμικό χρόνο.

Σαν ιππόκαμποι πλέουν κάθετα στο νερό του χρόνου και καταλύουν το τετελεσμένο της αρχής και του τέλους, γιατί οι μουσικές του είναι κατακόρυφες ποιητικές στιγμές που συνεχίζουν μετά από τόσα χρόνια να ευεργετούν και να συνεπαίρνουν την ψυχή και το πνεύμα.

Προσωπικότητα φτιαγμένη από σπάνια υλικά, παιγνιώδες χιούμορ, ευαισθησία, παρρησία, ευθύβολη σκέψη, ήταν αιρετικός όχι από καπρίτσιο αλλά από μια πηγαία ανάγκη να αναζητά και να υπηρετεί πρώτα τη δική του αλήθεια, μια αλήθεια που διαποτίζει το έργο του και το καθιστά διαχρονικό, κλασικό και ταυτόχρονα επίκαιρο όσο ποτέ.

Στο σήμερα που βουλιάζουμε ολοένα και περισσότερο στην άβυσσο της ασχήμιας, της ομοιογένειας και του φόβου, η οντότητά του ως δημιουργού και ως βαθιά πολιτικού ανθρώπου αναδύεται μέσα από το σκοτάδι πιο φωτεινή από ποτέ. Δεν υπάρχει τίποτα πιο επαναστατικό από το να σηκωθούμε και να κοιτάξουμε ψηλά, να πετάξουμε από πάνω μας την απάθεια, αν είναι ζωντανή ακόμα μέσα μας η ανάγκη γι’ αυτό.

Η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι αίρει τον φόβο, τη βαρβαρότητα των απόλυτων θέσεων και απόψεων ή του χαοτικού τίποτα, τη δουλική υπακοή στο ελάχιστο, στο κατώτερο, σ’ αυτό που επιβάλλουν τα άρρωστα μυαλά της εποχής που μισούν την ομορφιά, τον έρωτα, το πάθος, τη χαρά της εγγύτητας. Νυν και αεί το ιερό πάθος του Μεγάλου Ερωτικού που καίει τα μικρόψυχα και τα ασήμαντα για να πιάσει ουρανό. Και ο Μάνος Χατζιδάκις είναι ο ίδιος ουρανός και είναι ουρανός γιατί κατάφερε να καταστήσει διαυγή την καταγωγική μας λάσπη, δεν ήταν ένας ρομαντικός. Και πάνω απ’ όλα είναι η διαρκής παρακίνηση στο να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, αυτό επιδίωκε και ο ίδιος για τον εαυτό του.

*Συγγραφέας και ζωγράφος

"Kein Szenario wie in Griechenland" έγραψε η Πέπη Ρηγοπούλου ("Εφημερίδα των Συντακτών", 26.06. 24)

 ..............................................................

"Kein Szenario wie in Griechenland"

  

έγραψε η Πέπη Ρηγοπούλου ("Εφημερίδα των Συντακτών", 26.06. 24)

Στο πλαίσιο της «διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος» που κινεί η Κομισιόν για επτά χώρες, μεταξύ των οποίων και η Γαλλία (που το χρέος της ανέρχεται σε 3,1 τρισ.), το σχόλιο της Simone Schmellack στην TagesZeitung, «Κανένα σενάριο όπως στην Ελλάδα», συγκρίνει την κατάσταση που επικράτησε στην Ελλάδα μετά την εφαρμογή των επαχθών μέτρων λιτότητας, με ό,τι θα μπορούσε να συμβεί σήμερα στην εγκαλούμενη Γαλλία.

Στον κατάλογο των ελληνικών δεινών αναφέρει την ανεργία, τα μειωμένα εισοδήματα για τους πιο φτωχούς από τους φτωχούς, τα αυξημένα ποσοστά φυματίωσης και HIV, την κατάθλιψη, τις αυτοκτονίες, τα διπλάσια ποσοστά θνησιγένειας. Ως απόρροια των επτά αυτών «πληγών», η Ελλάδα έχασε, υποστηρίζει, το ¼ της οικονομικής της δυνατότητας, υπέστησαν κοινωνική κατάρρευση μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της και καταστροφή η διεθνής εικόνα της χώρας. Ωστόσο, καταλήγει, παρ’ όλη την πολιτική αστάθεια εν όψει και των επικείμενων εκλογών, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να το υποστεί η Γαλλία, γιατί η Ε.Ε. είναι οικονομικά ισχυρή.

Στο δημοσίευμα παραβάλλονται δύο ανομοιογενή και ετεροχρονισμένα φαινόμενα, το ένα πριν και το άλλο μετά την επιβολή του «προγράμματος λιτότητας», έτσι που οι βλαβερές του συνέπειες που έχουν κατοικήσει κάθε πτυχή της ζωής μας, να προβάλλονται περίπου ως οι προγενέστερες αιτίες του.

Να θυμώσει κανείς ή να καγχάσει; Να θυμώσει για το άδικο μιας επίθεσης εναντίον της χώρας που λέγεται Ελλάδα με την ακλόνητη δανειακή σύμβαση εκχώρησης κυριαρχίας που έχει οδηγήσει στη σημερινή χαώδη πολιτική και οικονομική κατάσταση η οποία αγγίζει τον πυρήνα της ψυχής; Ή να καγχάσει με την επαναλαμβανόμενη χρήση φοβικών μεθόδων με το προς αποφυγήν παράδειγμα του εκάστοτε «αποδιοπομπαίου τράγου», που είναι ριζωμένες βαθιά στο αποικιοκρατικό συλλογικό ασυνείδητο, ακόμα και όταν καταγγέλλονται ως στερεότυπα;

Μη γνωρίζοντας κάποια από τα στοιχεία που παρατίθενται σε σχέση με τις επιπτώσεις στη σωματική και την ψυχική υγεία του ελληνικού λαού, αφού ούτε και στο πλέον γνωστό ζήτημα των αυτοκτονιών ο ακριβής αριθμός τους δεν έχει γίνει γνωστός, θα ήθελα να σταθώ στο θέμα της καταστροφής της διεθνούς εικόνας της χώρας μας για να τονίσω ότι αυτή η καταστροφή δεν ήταν η συνέπεια των πολιτικών λιτότητας αλλά ακριβώς η προϋπόθεσή τους, προκειμένου αυτές να ληφθούν και να εφαρμοστούν απρόσκοπτα με έναν εχθρικό τρόπο.

Η Ελλάδα είδε να υποσκάπτεται η εικόνα της από την κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου με τη συμβολή του κ. Παπακωνσταντίνου σε αγαστή σύμπνοια με τις δηλώσεις άλλων πολιτικών της ευρωπαϊκής μας οικογένειας και τα δημοσιεύματα του γερμανικού κυρίως Τύπου (και όχι μόνον). Η Ελλάδα βγήκε σε πλειστηριασμό ως προβληματική επιχείρηση με γελοίο παρελθόν, αναξιόπιστο παρόν και αβέβαιο μέλλον. Η υποτίμησή της υπήρξε ριζική. Το σχόλιο της γερμανικής εφημερίδας ομολογεί στην ουσία ότι τα αφεντικά της Ε.Ε. δεν θα επιτρέψουν να γίνει στη Γαλλία αυτό που έγινε με την Ελλάδα.

"Amarcord" / Soundtrack Suite / Nino Rota Original Motion Picture Soundtrack (1973). Composed by Nino Rota, Conducted by Carlo Savina. (youtube, 18.1.2019)

 ...............................................................

"Amarcord" / Soundtrack Suite / Nino Rota  

Playlist:

00:00 Titoli

01:33 Amarcord (Il Barbiere)

02:18 La Foragaccia

03:33 Lo Struscio Part 2 (Film Version) *

03:56 Lo Struscio Part 1 (Film Version) **

05:10 Gary Cooper

06:13 Amarcord (Grand Hotel)

06:53 La Gradisca E Il Principe

08:20 Amacord (Tenderness)

09:58 Siboney (Composed by Ernest Lecuona)

11:05 La Gradisca Si Sposa E Se Ne Va / Amarcord (Finale)

* La Cucaracha (Galdieri / Savino, Ed. Curci)


** Quel Motivetto Che Mi Piace Tanto (Caslar / Galdieri, Ed. Curci) / Stormy Weather (Arlen / Koehler-Cagis, Ed. Francis Day)

(youtube, 18.1.2019)

Schubert: Sonata a moll Arpeggione Ludovit Kanta - cello / Norbert Heller - Piano (youtube, 2.11.2023)

 ...............................................................

Schubert: Sonata a moll Arpeggione  Ludovit Kanta - cello /  Norbert Heller - Piano 

(youtube, 2.11.2023)

"Θα κατεβαίνεις σκάλες" ποίημα του ποιητή Χρίστου Λάσκαρη (1931-2008). Από την θυγατέρα του ποιητή και φίλη στο fb Σοφία Λάσκαρη (facebook, 23.6.2024)

 ..............................................................

Θα κατεβαίνεις σκάλες 




Θα κατεβαίνεις σκάλες,
κάθε πρωί θα κατεβαίνεις σκάλες,
σαν άγαλμα προς τη θυρίδα για το εισιτήριο θα προχωρείς
κι ‘ ύστερα στην ουρά
πάντα σαν άγαλμα
που μες στο μάρμαρό του ονειροπολεί,
θα στέκεις.
Στο τραμ
πιασμένος στη χειρολαβή θα ταλαντεύεται
με το κεφάλι μες στη λύπη κρεμασμένο.
Στον Πειραιά η πρωινή ομίχλη θα σε πνίγει
και στο γραφείο οι συνάδελφοι
Και θα ραγίζεις
και στα δυο η πέτρα σου θα σπα
καθώς απ’ το παράθυρο στην προκυμαία θα κοιτάς
το πλοίο που ξεμάκρυνε,
σφυρίζοντας μες στην ψυχή σου.



Χρίστος Λασκαρης 

Ποιήματα 1965-1978

 

                                             Δημητράκος, Χριστιανόπουλος, Λάσκαρης

                                                                             Πάτρα

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ στην ταινία του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι "1900 - Novecento" / Από τη δημοσιογράφο και φίλη στο fb Κωνσταντίνα Κοντάκου (facebook, 21.6.2024)

 ..............................................................

Ο Ντόναλντ Σάδερλαντ στην ταινία του  Μπερνάρντο Μπερτολούτσι "1900 - Novecento"

Από τη δημοσιογράφο και φίλη στο fb Κωνσταντίνα Κοντάκου  (facebook, 21.6.2024) 

Ο Attila Mellanchini συγκαταλέγεται αναμφίβολα στα πλέον διαβόητα τέρατα των κινηματογραφικών ρόλων.

Το στυγνό, ψυχοπαθές, σαδιστικό, πέραν πάσης ανθρώπινης υπόστασης, πρόσωπο, ταυτόσημο με τον πλέον στυγερό φασισμό που υπηρετεί. Το ενσάρκωσε ο Donald Sutherland . Μόνο το ενσάρκωσε; Έγινε το ίδιο και το αυτό, μαζί με την ημίτρελλη σιχαμερή σύντροφό του, τη Regina, τη Laura Betti  που όμοια δεν έχει, στην ταινία-έπος τού Bernardo Bertolucci "1900 - Novecento".

Όσοι έχουμε δει και ξαναδεί την ταινία, δεν ξεπεράσαμε ποτέ τον φόβο που μάς προκάλεσε μια για πάντα ο Attila ακόμα και μέσα από την οθόνη. Το μίσος, ναι. Δεν φοβάμαι να ονοματίσω το συναίσθημα. Είναι αυτό που γεννά και ο ίδιος ο φασισμός. Ο Donald Sutherland  είδε την ταινία μόλις ολοκληρώθηκε. Τρόμαξε τόσο με τον εαυτό του -και με το ύψος τής ερμηνείας του σίγουρα- που τον οδήγησαν να υποδυθεί εκείνο το γέννημα ποιας αβύσσου. Και αρνήθηκε για πολλά χρόνια μετά να την παρακολουθήσει ξανά. Ουδείς γνωρίζει, κατά πώς λένε, αν την είδε ποτέ.

Είναι, δε, αξιοσημείωτο αρνητικά, ότι μες στο πλήθος των αφιερωμάτων, των αναφορών και των φωτογραφιών, η μνημειώδης παρουσία του στο 1900 υπολείπεται εντυπωσιακά και ερωτηματικά έως και είναι εντελώς εξαφανισμένη.

Όπως και η συμμετοχή του στα Κινήματα και τους Αγώνες για τα Πολιτικά και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δίπλα με την Angela Davis και τη Jane Fonda.

* η σκηνή που ακολουθεί, είναι για γερές αντοχές και δεν είναι η μόνη στο «Novecento» με τον συγκεκριμένο ρόλο.

Ο Attila Mellanchini εξηγεί πώς κατατροπώνεται ο κομμουνισμός, φέρνοντας ώς παράδειγμα ένα γατάκι:

«Εάν αυτό το γατάκι πιστεύει στον κομμουνισμό, εσύ δεν πρέπει να το σκεφθείς ούτε δεύτερη φορά. Δεν μπορείς να σκέφτεσαι αυτό το γατάκι. Στην έγνοια σου πρέπει να είναι όλα τα άλλα γατάκια στον κόσμο! Και έχεις χρέος να τα προστατέψεις, πρέπει να προστατέψεις όλα αυτά τα άλλα γατάκια! Πρέπει να κοιτάξεις αυτό το γατάκι και να πεις ότι δεν είναι γατάκι, είναι κομμουνιστής! Και πρέπει να ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙΣ! »

Και ο Attila - Sutherland συνθλίβει το αθώο κεφαλάκι!

https://www.youtube.com/watch?v=jDw1bCLDtwI

"CONFITEOR" ποίημα της Μαρίας Πολίτου από τη συλλογή "Στο σώμα σου κήπος", Ρώμη, 2024 & από τον "Χαρτοκόπτη" του ποιητή Γιώργου Χ. Θεοχάρη (facebook, 21.6.2024)

 ............................................................

CONFITEOR


Βιολί Lorenzo Storioni
από σφενδάμι κι έλατο συλλεκτικό
κιβώτιο μνήμης
χάρτης δακρύων
αλλάζει χέρια πάλλεται
παίζει ερωτεύεται
ψυχορραγεί.


Σολίστας βιρτουόζος
δίχως αμοιβη
αδράχνεις ακανόνιστους σφυγμούς
μπαρόκ σε μι ελάσσονα συνθέτεις
όπερα τραγικη θάλασσα απύθμενη
κύματα πόθου μαύροι παφλασμοί

confiteor
ομολογώ

είμαι η Νύχτα
είσαι η Μουσική.

[Παρασκευή 21 Ιουνίου ο "Χαρτοκόπτης" του ποιητή Γιώργου Χ. Θεοχάρη σάς λέει Καλημέρα με ένα ποίημα της Μαρίας Πολίτου, από τη συλλογή "Στο σώμα σου κήπος", Ρώμη, 2024]

Μικρό αφιέρωμα στον Ντόναλντ Σάδερλαντ (17.7.1935 - 20.6.2024) "M.A.S.H" - "Suicide Is Painless" - Johnny Mandel (youtube, 3.7.2021)

 ...............................................................

Μικρό αφιέρωμα στον Ντόναλντ Σάδερλαντ (17.7.1935  - 20.6.2024)

M.A.S.H - Suicide Is Painless - Johnny Mandel

Soundtrack from the 1970 Robert Altman film, "MASH" with Donald Sutherland, Elliot Gould, Tom Skerritt, Sally Kellerman, Robert Duvall, Gary Burghoff, René Auberjonois, Roger Bowen, David Arkin, Jo Ann Pflug, John Schuck, Carl Gottlieb, Fred Williamson, Michael Murphy, Bud Cort, G. Wood & Bobby Troup.

(youtube, 3.7.2021)

Saint-Saens piano concerto no 5 "Egyptian", Op. 103 - Sofya Melikyan, piano Orquesta Sinfónica RTVE / Teatro Monumental, Madrid October 25, 2019 (youtube, 12.12.2019)

 ...............................................................

Saint-Saens piano concerto no 5 "Egyptian", Op. 103 - Sofya Melikyan, piano

Saint-Saëns piano concerto n°5
Sofya Melikyan - piano
Yi-Chen Lin - conductor
Orquesta Sinfónica RTVE
Teatro Monumental, Madrid
October 25, 2019

(youtube, 12.12.2019)

"ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ" ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ (1939-2020)

 ..............................................................

Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ (1939 - 2020)

ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ

Σαν σκοροφαγωμένα υφάσματα 
απλώνουν την ασχήμια τους τα γεράματα

ακόμη κι αν είχαν ένα ωραίο παρελθόν.
Άπληστα πάντα τα νιάτα

κάπου μυστικά λάμπουν σαν αστέρια

όσο άκομψα κι αν είναι

όσο κι αν κολυμπούν
Ανέραστα

στα θολά νερά της ζωής.
Την ομορφιά

το σώμα της δικής μου νιότης

δεν τη γνώρισε ποτέ

αλλά ξέρω τώρα πως, ναι, την κρατούσε
Αγκαλιά.

Μακριά απ' τον καθρέπτη,
Με τη φύση μοιραζόμουνα

άνθιση και καρποφορία

σε θάλασσες επιθυμίας
Ταξίδευα

κι έβλεπα στα πρόσωπα των αγοριών

μια φανταστική εικονογράφηση 

του μέλλοντός μου. 

Η ιδέα του Θανάτου  ερχόταν μόνο σαν έμπνευση 
Κι όταν το ποίημα γεννιόταν

διέλυε τη φοβερή υποψία

ότι κι ο πόθος τελικά υποχωρεί

μπρος στην αλήθεια του χρόνου.

Το ξέρω πως θα 'ρθει
Η στιγμή

που σφιχτά αγκαλιασμένα
Το όμορφο και το άσχημο μαζί
Θα με συνοδεύουν στου τέλους την αρχή.

"Κεντροαριστερή μιζέρια / Το τέλος των χαρισματικών ηγετών σε Ελλάδα και Ευρώπη" γράφει ο Γιάννης Παντελάκης (www.lifo.gr, 20.6.2024)

 ..............................................................

Κεντροαριστερή μιζέρια

Το τέλος των χαρισματικών ηγετών σε Ελλάδα και Ευρώπη

γράφει ο Γιάννης Παντελάκης (www.lifo.gr, 20.6.2024)

ΣΤΗ ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ, στην οποία περιλαμβάνουν και τον Κασσελάκη, μια ελληνική εκδοχή του τραμπισμού δηλαδή, ακούγονται άπειρες προτάσεις για να βρεθεί από κοινού το αντίπαλο δέος που θα αντιμετωπίσει τον Μητσοτάκη και στις επόμενες εκλογές θα καταφέρει να αντιπαρατεθεί με ικανοποιητικό τρόπο μαζί του. Σχεδόν κάθε στέλεχος των κομμάτων που αθροίζουν την κεντροαριστερά προτείνει κάτι διαφορετικό, όλοι επικαλούνται τη μοναδική αλήθεια που οι ίδιοι γνωρίζουν.

Στις δημόσιες συζητήσεις –γιατί τα κόμματα αποφεύγουν να μιλήσουν εσωτερικώς με ειλικρίνεια και οι διαδικασίες αναλώνονται σε μια ομιλία του «φωτισμένου» ηγέτη τους– καθένας πετάει και ένα όνομα ή μια ιδέα. Ανάμεσα στις τελευταίες, η πιο ανέφικτη είναι αυτή που ακούστηκε τελευταία από τον Νίκο Παππά του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος ζήτησε συμπόρευση ΣΥΡΙΖΑ με ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία κάποιου που θα εκλεγεί από τη βάση! Κάτι έπρεπε να πει για να θυμίσει την παρουσία του.

Δεν ζούμε εποχές χαρισματικών ηγετών ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι μετά τις ευρωεκλογές στις Βρυξέλλες αναζητούν πρόσωπα χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βεληνεκές για να καλύψουν τις ηγετικές θέσεις – μια Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη θέση που είχε κάποτε ο Ζακ Ντελόρ.

Στην πολιτική το άθροισμα δυνάμεων δεν φέρνει το ίδιο αποτέλεσμα όπως στα μαθηματικά. Ένα κι ένα δεν κάνουν πάντα δύο, μπορεί περισσότερα ή, το πιο πιθανό, λιγότερα. Αν, θεωρητικά, με έναν μαγικό τρόπο που δεν είναι εύκολο να φανταστεί κάποιος πώς μπορεί να συμβεί, οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, που αποτελούν τις ισχυρότερες ομάδες του χώρου, αποφάσιζαν να βρουν έναν κοινό τόπο, παραμέριζαν φιλοδοξίες και πολιτικές εγωπάθειες και συμφωνούσαν σε ένα κοινό πρόσωπο που θα ηγούνταν της κοινής προσπάθειας αλλά και σε ένα πρόγραμμα, αυτό δεν θα σήμαινε απαραίτητα ότι το άθροισμα των δυνάμεών τους θα ήταν αντίστοιχο του αθροίσματος των ποσοστών επιρροήςτους.

Οι ψηφοφόροι, στην πλειονότητα τους τουλάχιστον, δεν αποτελούν πειθαρχημένους στρατούς που ακολουθούν τις αποφάσεις οι οποίες παίρνονται σε κάποια κομματικά γραφεία. Αλλά ακόμα και στο απίθανο ενδεχόμενο κατά το οποίο συνέβαινε κάτι τέτοιο, το άθροισμα των ποσοστών των δυο αυτών κομμάτων θα υπολειπόταν του αντίστοιχου ποσοστού της ΝΔ.

Το πρόβλημα της κεντροαριστεράς δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, παρά τις ιδιαιτερότητες που έχει η χώρα μας. Σε όλη την Ευρώπη ο σχετικός χώρος, με τις αντίστοιχες εκφράσεις του, ιδιαίτερα αυτός της σοσιαλδημοκρατίας, που κυριάρχησε περασμένες δεκαετίες, εδώ και χρόνια βρίσκεται σε κρίση την οποία αδυνατεί να ξεπεράσει· η επιρροή του συνεχώς μειώνεται και ωφελημένες δυνάμεις είναι οι συντηρητικές, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια οι ακροδεξιές και λαϊκιστικές.

Γιατί συμβαίνει αυτό, γιατί δηλαδή η κεντροαριστερά πείθει ολοένα και λιγότερους το εξηγεί ο Γάλλος διανοητής Ντιντιέ Εριμπόν με έναν σαφή τρόπο, συνδέοντάς το με τα χρόνια που η κεντροαριστερά βρέθηκε στην εξουσία. Από τότε «ξεκίνησε μια βαθιά μετάλλαξη της σοσιαλιστικής αριστεράς που μεγάλωνε χρόνο με τον χρόνο. Μ’ έναν ύποπτο ενθουσιασμό, η αριστερά άρχισε να τίθεται υπό την επιρροή νεοσυντηρητικών διανοουμένων οι οποίοι, με το πρόσχημα της ανανέωσης της αριστερής σκέψης, βάλθηκαν να διαγράψουν καθετί αριστερό από την αριστερά. Δεν γινόταν πλέον λόγος για εκμετάλλευση και αντίσταση αλλά για “αναγκαίο εκσυγχρονισμό” και “κοινωνική επανίδρυση”. Δεν γινόταν πλέον λόγος για ταξικές σχέσεις αλλά για “συνύπαρξη”. Δεν γινόταν πλέον λόγος για κοινωνικό πεπρωμένο αλλά για “ατομική ευθύνη”».

Το πρόβλημα είναι δομικό, ιδεολογικό και συνδέεται με την αδυναμία του χώρου να προωθήσει ένα πρόγραμμα με έμφαση στη δεύτερη έννοια του όρου (αριστερά), το οποίο θα γίνει ελκυστικό σε αριθμητικά μεγάλες κοινωνικές ομάδες που προφανώς δεν επηρεάζονται ως προς την πολιτική τους επιλογή μόνο από ένα ξεκάθαρο πρόγραμμά αλλά και από τα πρόσωπα που θα κληθούν να το εφαρμόσουν.

Όμως δεν ζούμε εποχές χαρισματικών ηγετών ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Είναι ενδεικτικό ότι μετά τις ευρωεκλογές στις Βρυξέλλες αναζητούν πρόσωπα χωρίς ιδιαίτερο πολιτικό βεληνεκές για να καλύψουν τις ηγετικές θέσεις – μια Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη θέση που είχε κάποτε ο Ζακ Ντελόρ. Όμως επίσης ξεκάθαρο είναι ότι στην εποχή μας ένα κόμμα και ένας πολιτικός ηγέτης χαμηλών προσδοκιών μπορεί να κάνει τη δουλειά με ικανοποιητικό τρόπο.

Ο Κ. Μητσοτάκης, για παράδειγμα, χωρίς να διαθέτει ιδιαίτερα προσόντα και χαρίσματα, κατάφερε να ηγηθεί του συντηρητικού χώρου γιατί το ήθελαν οι καιροί και οι συνθήκες. Αν και έχει μεγάλη σημασία ποιος μπορεί να ηγηθεί ενός ενιαίου σχήματος της κεντροαριστεράς, μεγαλύτερη έχει ποιο εναλλακτικό κυβερνητικό πρόγραμμα έχει αυτός να προτείνει, το οποίο θα εκφράσει μεγάλες μάζες, κυρίως σε έναν κόσμο που ολοένα περισσότερο βιώνει τεράστιες δυσκολίες.

"Όταν χαράζει" - στίχοι-μουσική: Θανάσης Παπακωνσταντίκου τραγούδι: Γιάννης Αγγελάκας Από τον "Βραχνό Προφήτη" (2000)

 ...............................................................

"Όταν χαράζει"

στίχοι-μουσική: Θανάσης Παπακωνσταντίκου

τραγούδι: Γιάννης Αγγελάκας

Από τον "Βραχνό Προφήτη" (2000)

Όταν χαράζει, ο πρώτος στεναγμός
βγαίνει απ’ τα πιο σφιγμένα χείλη.
Σαν πεταλούδα στην κάμαρη πετά
ψάχνοντας άνοιγμα να φύγει.

Αν είσαι μόνος, αν είσαι αδύναμος
η χαραυγή θα σε ξεκάνει.
Έχει το μύρο, έχει τη σιγαλιά,
κι έχει τον ήλιο τον αλάνη.

Καινούρια μέρα, καινούριος ποταμός
στις εκβολές του θα προσφέρει
όσα χαθήκαν, όσα ξεχάστηκαν
κι όσα γι’ αυτά κανείς δεν ξέρει.

Πίσω απ’ τους λόφους, πίσω απ’ τα βλέφαρα
υπάρχει τόπος και για σένα.
Χωρίς Βαστίλη, χωρίς ανάθεμα,
χωρίς τα χείλη τα σφιγμένα

(youtube, 19.8.2021)

"ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΩ ΔΕΝΤΡΟ..." Απόσπασμα επιστολής του Κ.Γ.Καρυωτάκη στον πατέρα του, Πρέβεζα, 20 Ιουλίου 1928] Από τον ποιητή και φίλο στο fb Σωτήρη Τριβιζά...

 ...............................................................

Πρέβεζα, 20 Ιουνίου 1928


ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΩ ΔΕΝΤΡΟ...


…να βγάλω φύλλα και κλαδιά
για να κουρνιάζουνε τις νύχτες
πικρά φιλέρημα πουλιά
ρίζες να βγάλω εκεί στο χώμα
βαθιά στη γη να γραπωθώ
μα όλη μέρα να κοιτάζω
πάνω ψηλά τον ουρανό
να ’ρχεται νύχτα το φεγγάρι
να μου χαϊδεύει τα μαλλιά.
Κλαδί να βρίσκει ο κρεμασμένος
για να περάσει τη θηλειά.

["Πρόκειται να γίνω δέντρο". Απόσπασμα επιστολής του Κ.Γ.Καρυωτάκη στον πατέρα του, Πρέβεζα, 20 Ιουλίου 1928]

Από  Σωτήρης Τριβιζάς

Σημείωση: η φωτογραφία είναι από τη φίλη στο fb Gianna Viachou (facebook, 20.6.2024)