...............................................................
έγραψε ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 18.09.23)
Λέμε συχνά για κάποιον ότι δεν έχει τον κοινό νου, με διάθεση επίκρισης. Αναρωτιέται όμως κανείς μήπως το να μην έχει κανείς σήμερα τον κοινό νου, είναι αναμφισβήτητο προτέρημα. Όταν ο κοινός νους λέει αυθόρμητα πως νόμιζε ότι ο επιβάτης που ανέβαινε τελευταία στιγμή στο πλοίο ήταν ξένος, Πακιστανός, οπότε ήταν πιο σημαντικό να μην τον αφήσουμε να μπει από το να τον προστατεύσουμε να μην πέσει στο νερό, όταν ο κοινός νους αμέσως μετά λέει «να πούμε ότι γλίστρησε», όταν ο κοινός νους ενδιαφέρεται να υιοθετήσει ασμένως ψευδείς ισχυρισμούς ότι οι κινούμενοι μετανάστες βάζουν φωτιές, αλλά δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τους μετανάστες που κάηκαν από τη φωτιά που υποτίθεται ότι οι ίδιοι έβαλαν, όταν ο κοινός νους θεωρεί ότι αν δεις κλέφτη βγάζεις καραμπίνα, ότι γενικά παίρνεις τον νόμο στα χέρια σου γιατί «δεν υπάρχει κράτος», όταν ο κοινός νους θεωρεί ότι «κι αν δεν ξέρεις γιατί ρίχνεις μερικά σκαμπίλια στη γυναίκα σου, δεν πειράζει, ξέρει αυτή», όταν ο κοινός νους λέει ότι οι ομοφυλόφιλοι είναι απλώς «αδελφές», όταν ο κοινός νους θεωρεί ότι δεν έχει νόημα να δίνεις περισσότερα στους υπαλλήλους σου, γιατί θα χαλάσουν τα λεφτά σε ανοησίες, τότε υπάρχει ένα πρόβλημα με τον κοινό νου.
Βέβαια, πάντα υπήρχε ένα πρόβλημα με τον κοινό νου. Ο κοινός νους έλεγε κάποτε ότι δεν είναι δυνατόν οι γυναίκες να θέλουν και να ψηφίζουν, έλεγε ότι οι μαύροι είναι κατώτερη φυλή και οι «παγκόσμιες εκθέσεις» του τέλους του 19ου αιώνα εξέθεταν σε κλουβιά, σαν κοινά εκθέματα, Εσκιμώους και «Νούβιους», μαζεύοντας τεράστια, ενθουσιώδη πλήθη Ευρωπαίων που πήγαιναν να τους δουν, ο κοινός νους επίσης δεν είχε πρόβλημα με το κάψιμο των μαγισσών ούτε με τις κατακτήσεις ξένων τόπων.
Ο κοινός νους είναι πανίσχυρος γιατί είναι ενστικτώδης, αυθόρμητος. Δίπλα στα αρχέγονα ένστικτα, έχει εγκολπωθεί παλιότερα πολιτισμικά στοιχεία με τα οποία έχει γίνει ένα. Άρα η υπέρβασή του είναι πάντα δύσκολη και γίνεται μόνο μέσω των νεότερων πολιτισμικών στοιχείων, που όμως χρειάζονται χρόνο για να εσωτερικευθούν, και μέσω του νόμου. Στο προαιώνιο θέμα του φόνου, λ.χ., ο πολιτισμός σε έναν βαθμό έχει κερδίσει τη μάχη, αλλά όχι οριστικά, και όχι χωρίς τη βοήθεια του νόμου. Αν βγει μερικές φορές ακόμα ο «εκπρόσωπος» των αστυνομικών να πει πόσο εύκολα τη γλιτώνεις αν πεις ότι το έκανες «εν βρασμώ ψυχής» και αν συνεχίσουν να κυκλοφορούν όπλα με τον ρυθμό διάδοσης που φαίνεται να υπάρχει τώρα, είναι βέβαιο ότι οι φόνοι θα αυξηθούν κατακόρυφα.
Σε μια εποχή αναδίπλωσης, αβεβαιότητας, φόβου και γενικευμένης, αλλά και «επαγγελματικοποιημένης» βαρβαρότητας, ιδίως εκεί που παίρνονται μεγάλες αποφάσεις, ο λεγόμενος κοινός νους έχει πάρει το πάνω χέρι, διευκολύνοντας, μεταξύ άλλων και την πιο φασιστική Ακροδεξιά να ξεπλένεται. Χρέος όσων σκέφτονται έστω και λίγο έξω από το κάδρο, είναι να υπερασπιστούν τον πολιτισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου