"Κι όμως το 2015 σημειώθηκε μια μεγάλη νίκη..." γράφει ο Κώστας Μαρούντας ("Εφημερίδα των Συντακτών", 2.7. 2022)

 ...............................................................

Κι όμως το 2015 σημειώθηκε μια μεγάλη νίκη...

γράφει ο Κώστας Μαρούντας ("Εφημερίδα των Συντακτών", 2.7. 2022)

Tα όσα έλαβαν χώρα το 2015 με αφορμή τη συνταρακτική κοινωνική-λαϊκή δραστηριοποίηση τις μέρες του περιβόητου δημοψηφίσματος ενοχλούν ακόμα... Πολύ πρόσφατα παρουσιάζεται ξανά η όλη φάση εντελώς υποτιμητικά ως μία παλινωδία, ως μία «αριστερίστικη» αλχημεία, ως «ένα ολίσθημα του ΣΥΡΙΖΑ» για το οποίο «μέχρι σήμερα πληρώνει η χώρα», το οποίο «δεν πρέπει να επαναληφθεί ποτέ ξανά»... Η κοινωνική-λαϊκή βούληση, δηλαδή, αν δεν εξυπηρετεί, τείνει λεπτομέρεια έως βάρος που πρέπει να εξοβελιστεί «πριν μας μείνει κανένα συνήθειο»... Με τέτοιες λογικές, πάντως, η μόνη που στενεύει είναι η ίδια η Δημοκρατία, η μόνη που χάνει την έξωθεν καλή μαρτυρία -να μου επιτρέψετε να πω...- είναι η πιο σκληροπυρηνική πτέρυγα της αστικής της εκδοχής. Γιατί, ευτυχώς, εδώ στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί αστοί που και σοβαροί άνθρωποι παραμένουν και η ευρύτερη κοινωνική ευρυθμία τους ενδιαφέρει (έστω και υπό το δικό τους πρίσμα).

Εγώ αν ήμουν στη θέση όσων προπαγανδίζουν τέτοια επιχειρήματα όπως τα παραπάνω, που είναι άκρως προσβλητικά και «υπονομευτικά» για την κοινωνική-λαϊκή αυταξία και αξιοπρέπεια, θα σιωπούσα. Όχι για λόγους ηθικής τάξεως, αλλά πρακτικής ωφελιμότητας. Όμως, φαίνεται πως επιλέχθηκε ενόψει των επερχόμενων κοινοβουλευτικών εκλογών (και) αυτή η ρητορική για να ενεργοποιηθούν αντι ΣΥΡΙΖΑ αντανακλαστικά σε αυτούς που «τους παρέσυρε η ζωή» και τα ξέχασαν τα χρόνια που κάνει το κουμάντο το σημερινό κυβερνητικό σχήμα...

Τι ήταν, όμως, το 2015; Για να θυμηθούμε λίγο συνοπτικά. Εκείνα τα χρόνια η ελληνική οικονομία έπρεπε να προσαρμοστεί όσο πιο γρήγορα γινόταν στις ανάγκες του σκληρού νομίσματος. Το χρέος που υπήρχε, και το οποίο διογκώθηκε συνειδητά υπό την προγενέστερη ανοχή των αρμόδιων εγχώριων και ξένων ελεγκτικών μηχανισμών, έγινε το πρόσχημα για να περάσουν μέτρα που χωρίς ένα σοβαρό μπαμπούλα δεν είχαν πολλές πιθανότητες για να εφαρμοστούν στη χώρα μας. Η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής αστικής τάξης διάλεξε συνειδητά να διατηρηθεί η Ελλάδα στην Ευρωζώνη και έμενε μετά ο τρόπος, οι κατευθύνσεις και ο διαχωρισμός θυτών-θυμάτων... Η λεγόμενη «συνταγή»...

Ο ελληνικός λαός έγραψε μία χρυσή σελίδα με το ΟΧΙ του στο δημοψήφισμα του 2015. Τόλμησε να αγνοήσει εκβιασμούς, πιέσεις, και κάθε διαλογής προπαγάνδες και διαστρεβλώσεις. Όμως, μην έχουμε αυταπάτες. Δεν διάλεξε να πάει στη δραχμή, δεν έδωσε καμία σαφέστατη εντολή εξόδου από την Ευρωζώνη. Ούτε φυσικά βγήκε στους δρόμους μετατρέποντας τη χώρα σε «διακεκαυμένη ζώνη» (που θα παρέπεμπε στους μήνες της μπολσεβίκικης προέλασης στο πολύ μακρινό 1917 στα τότε ρωσικά εδάφη...). Οι Έλληνες βροντοφώναξαν πως «υπάρχουμε και εμείς και θέλουμε να ακουστούμε». Και όσον αφορά στο πολιτικό διακύβευμα είπαν επί της ουσίας ένα πράγμα: «διαπραγματευτείτε, επιτέλους. Μη λέτε αμέσως ναι σε οτιδήποτε σας λένε οι έξω. Και ότι βγει...». Πολλές φορές η αξιοπρέπεια είναι το σημαντικότερο πράγμα. Μπορεί να μην τρώγεται, αλλά δημιουργεί αντισώματα που κάποια μέρα ενδέχεται να οδηγήσουν σε δικαιώσεις...

Δεν έχει σημασία τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα κατέφυγε στο δημοψήφισμα έτσι ώστε κάθε δική του κινητικότητα να έχει την κάλυψη της νωπής λαϊκής εντολής-συγκατάβασης-έγκρισης. Πολλοί άνθρωποι του κόσμου του αγώνα πιστεύουν ακόμα και σήμερα πως σημειώθηκε τότε μία μεγάλη ήττα. Το στηρίζουν αυτό το επιχείρημα κυρίως στο γεγονός πως εφαρμόστηκε μνημόνιο (η «τελευταία πράξη του δράματος» με τη συγκεκριμένη ονομασία) τα επόμενα χρόνια. Κι όμως, το 2015 σημειώθηκε και μία μεγάλη νίκη. Φάνηκαν σύγχρονες πτυχές της ταξικής πάλης, ξεσκεπάστηκαν οριστικά ρόλοι, έγιναν κρίσιμες και βαθιές συζητήσεις και αναζητήσεις, μα πάνω από όλα κόσμος πολύς απέκτησε εμπειρίες που θα χρησιμεύσουν στα σίγουρα στα επόμενα χρόνια...

Βέβαια, και το στρατόπεδο των κοινωνικών-λαϊκών δικαίων δοκιμάστηκε σκληρά και ήρθε σε επαφή με τις αδυναμίες και τις ψευδαισθήσεις του. Καταλάβαμε όλοι για πρώτη φορά πως οι υλικές ανάγκες προηγούνται κάθε ιδεολογικής φλυαρίας, πως η ανανεωτική αριστερά έχει όρια στη σύγκρουσή της με την αστική εξουσία και τα πολύπλευρα πλοκάμια της, πως το ΚΚΕ θα γίνει πραγματικός μπροστάρης μονάχα όταν θεωρήσει το ίδιο πως οι συνθήκες είναι πρόσφορες για τη λαϊκή εξουσία, καταλάβαμε τη θυματοποίηση ακόμα και με χυδαιότητες προσωπικοτήτων που αντιτάχθηκαν στις προσταγές «σεσημασμένων» διεθνών κέντρων, καταλάβαμε πως ακόμα και ο εξτρεμισμός αποδεικνύεται «άσφαιρος» αν δεν είναι γειωμένος με την πραγματικότητα και αν δεν συνοδεύει-συνεπικουρεί υποδομές και υπαρκτά κινήματα με ξεκάθαρη ριζοσπαστική (επαναστατική, μη φοβόμαστε τη λέξη...) συγκρότηση.

Υπήρχε τότε άλλος δρόμος; Δεν θα το πάω πολύ μακριά. Δεν εννοώ τη δραχμή, ή το σοσιαλισμό, αλλά σε συνθήκες διατήρησης της χώρας μέσα στην Ευρωζώνη. Εδώ θα σταθώ στο επιχείρημα της «άλλης πλευράς» πως μία κατεστραμμένη οικονομία μόνο με μνημόνιο θα μπορούσε να μείνει όρθια. Χρειάζονταν μέτρα; Μεταρρυθμίσεις; Κάποιες δραστικές μειώσεις δημόσιων δαπανών; Εξορθολογισμός της λειτουργικότητας του δημοσίου; Ενδεχομένως, ναι. Π.χ. καλύτερος έλεγχος για το πού κατέληγαν τόσα λεφτά που προορίζονταν για το κοινό όφελος. Κάτι δεν πήγαινε καλά στην Ελλάδα, αλλά οι ελίτ δεν είχαν καμία άλλη μέριμνα εκτός από τη δική τους ευδοκίμηση, πώς θα έβγαζαν «υπεραξία» από την όλη αναμπουμπούλα...

Ναι στις αλλαγές, αλλά όχι μόνο εις βάρος των πολλών, όχι μόνο με λυσσαλέα επίθεση στο κοινωνικό-λαϊκό εισόδημα. Με απλά λόγια, όχι για να μετατεθούν τα απόνερα της κρίσης κυρίως στις «αυλές» του κοινωνικού-λαϊκού σώματος. Εξάλλου, παρότι μεταβλήθηκαν όντως κάποιες νοοτροπίες εκείνα τα χρόνια, δεν νομίζω να πιστεύει κανένας πως η Ελλάδα άλλαξε και τόσο πολύ. Ίσως να τέθηκαν κάπως στο περιθώριο οι φιλολογίες, οι αναβολές, το ξόδεμα πολύτιμου χρόνου, «σάλιου» και πόρων, οι προκλητικές σπατάλες, η δίχως προσχήματα καθολική ευνοιοκρατία, αλλά ο άμετρος ωφελιμισμός, η εξουσιομανία, ο «νεοελληνικός τρόπος», εξακολουθούν να δίνουν το «παρών» τους. Και φυσικά, το μεγάλο πρόσχημα, το χρέος, εξακολουθεί να παρελαύνει προκλητικά «μέσα στις μούρες μας», δίχως να προβληματίζεται και κανένας από εκείνους που το 2010 αυτή τη λέξη την είχαν κάνει σημαία που είχε αντικαταστήσει την ελληνική και ανέμιζε δίπλα σε αυτήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης...

Υπάρχουν πολλοί που ακόμα και σήμερα δεν συγχωρούν τον ελληνικό λαό για το θάρρος του να πει αυτό το ιστορικό ΟΧΙ. Αυτοί, τους βλέπουμε άλλωστε να «πρωτοστατούν» σε διάφορα μέτωπα, όπως π.χ. το αντιρωσικό στον πόλεμο στην Ουκρανία, έχουν ένα ταλέντο: ξέρουν να ξεχωρίζουν τον εχθρό τους κάθε φορά. Γιατί τους ειδοποιούν έγκαιρα αυτοί που πρέπει... Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης «βράζει» μέσα τους σαν την Αίτνα σε περιόδους έξαρσης. Η στοχοποίηση που κάνουν είναι πάντα επιλεκτική και ταχυδακτυλουργική: φερ΄ειπείν όταν διεκδικεί με ρεαλιστικές πιθανότητες ο ΣΥΡΙΖΑ κάτι που θα τους στερήσει δικά τους προνόμια, χρησιμοποιούν επιχειρήματα που όταν δεν είναι κυνικά και ακραιφνή νεοφιλελεύθερα (ακόμα και ο Μίλτον Φρίντμαν θα επεδίωκε περισσότερη πνευματικότητα όταν θα άρθρωνε σχετικό λόγο...), τα «δανείζονται» από το ΚΚΕ, το ιδεολογικό οπλοστάσιο του Γιάνη Βαρουφάκη, της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του Παναγιώτη Λαφαζάνη, ακόμα και της Άκρας Αριστεράς. Μόνο επιχειρήματα από το χώρο της αναρχίας δεν έχουμε ακούσει ακόμα από τα στόματά τους, γιατί καταλαβαίνουν πως οι ακροβασίες έχουν κάποια στιγμή και όρια...

Από την άλλη, όταν γίνεται η κουβέντα για τον καπιταλισμό (με γενικότερη υφή), εχθρεύονται κάθε τι κομμουνιστικό-ριζοσπαστικό, ειρωνεύονται με περισσή σπουδή ως παλαιολιθικό κάθε τι σοσιαλιστικό (να τους θυμίσει κάποιος πως δεν βρισκόμαστε ακόμα στη δεκαετία του 1980 όταν ο νεοφιλελευθερισμός πέρναγε με ταχύτητες Μπεν Τζόνσον από τα αγγλοσαξονικά πανεπιστήμια στις ανά τον κόσμο πολιτικές σέχτες...) και τότε αίφνης χρησιμοποιούν επιχειρήματα του ΣΥΡΙΖΑ... Η ανανεωτική αριστερά «τους κάνει» όταν πρέπει να χτυπήσουν κάθε τι κομμουνιστικό, κάθε τι κομμουνιστικό «τους κάνει» όταν πρέπει να αποτρέψουν το ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία... Ας είναι. Γενικώς, δεν γράφουμε για να αυτοθαυμαζόμαστε, ούτε για να βγάζουμε τα απωθημένα μας. Κατά βάση διερευνούμε τα κοινωνικά φαινόμενα, για να είμαστε συνεπείς με τον αξιακό μας κώδικα και για να υπηρετήσουμε τις ιδέες μας, δίχως να ξωκείλουμε. Κοιτώντας πάντα μπροστά και έχοντας δίπλα μας το κοινωνικό-λαϊκό σώμα, κομμάτι του οποίου με απαράμιλλη υπερηφάνεια εξακολουθούμε να είμαστε...