Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2024

"ΣΥΡΙΖΑ: Όταν πέφτεις στο γκρεμό…" γράφει ο Νίκος Σταθόπουλος (tvxs.gr, 19.9.2024)

 ...............................................................


ΣΥΡΙΖΑ: Όταν πέφτεις στο γκρεμό…




γράφει ο Νίκος Σταθόπουλος (tvxs.gr, 19.9.2024)




Ο προηγούμενος ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον σπάσει σε 3 κομμάτια και η πορεία του μοιάζει τώρα με αρχαία τραγωδία ή με αμερικάνικο τηλεοπτικό σίριαλ, όπως το βλέπει ο καθένας. Δυο από τα κομμάτια αυτά υπήρχαν ήδη επί προεδρίας του Τσίπρα.



Το ένα είναι η πρώην «Ομπρέλα», που ανεξαρτητοποιήθηκε τώρα σε «Νεοαριστερά». Το άλλο αποτελείται από τους αμιγώς «Τσιπρικούς», ονομαζόμενοι πλέον οι «87». Το τρίτο κομμάτι προέκυψε de novo, αλλά ως μια λογική συνέπεια της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε «κόμμα κυβέρνησης» μετά το 2015. Πρόκειται βέβαια για τους «Κασσελικούς». Σε αυτό τον συνδυασμό πρέπει να προσθέσουμε και κάποια «ελεύθερα ηλεκτρόνια», όπως Φαραντούρης, Γκλέτσος και βέβαια Πολάκης, στον ρόλο του «lonesome cowboy», αλλά και χρήσιμου καταλύτη στις διάφορες κομματικές χημικές αντιδράσεις.

Πολύ γρήγορα Τσιπρικοί και Κασσελικοί ήρθαν σε ρήξη. Όχι επί της ουσίας (δεν τους διακρίνει κάποια ουσιαστική πολιτική διαφορά), αλλά επί του στυλ και βέβαια επί των προσωπικών φιλοδοξιών των πρωταγωνιστών. Ο Κασσελάκης κατηγορείται ότι θέλει κόμμα ενός ανδρός αρχή. Αλλά έτσι ήταν στην πραγματικότητα και επί Τσίπρα. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο Τσίπρας άκουγε και άφηνε να εκφραστούν όλοι, πριν αποφασίσει μόνος του. Επιπλέον, κανένας δεν μπορούσε να αμφισβητήσει την χαρισματική του προσωπικότητα, και συνεπώς ούτε να θρέφει ελπίδες ότι μπορεί να πάρει την θέση του. Ο Κασσελάκης βλέπει το κόμμα σαν ΑΕ, αλλά παραβλέπει πόσο ευάλωτος «Διευθύνων Σύμβουλος» είναι ο ίδιος. Άπειρος και ερχόμενος από «άλλο πλανήτη», συσσώρευσε τα ατοπήματα κυρίως επί του τρόπου αρχηγίας. Αποκορύφωμα ήταν η «γαμήλια φιέστα» στη Κρήτη. Πιθανώς να νόμιζε ότι οι Έλληνες, όπως οι Αμερικάνοι, «αγαπούν τους πλούσιους», αρκεί να δείχνουν πως «νοιάζονται για τους φτωχούς». Έτσι οι «87», έγιναν 100, 122 και τελικά 163.


Για να είμαστε δίκαιοι όμως, εδώ πρέπει να πούμε ότι η καθαίρεσή του από την Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ) έχει μια ελαφρά (τουλάχιστον) πραξικοπηματική οσμή. Πέρα από το γράμμα του καταστατικού (η «άρση εμπιστοσύνης της ΚΕ οδηγεί σε συνέδριο» και όχι σε άμεση παύση του προέδρου), υπάρχει και η ουσία. Η ΚΕ θα μπορούσε να καθαιρέσει τον πρόεδρος αν ήταν αυτή που τον εξέλεξε (όπως γινόταν παλαιότερα). Και τότε θα εξέλεγε άμεσα έναν αντικαταστάτη, έστω προσωρινό. Πως μπορεί όμως ένα όργανο (ο πρόεδρος), άμεσα εκλεγμένος από την βάση και μάλιστα με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό και 57.000 ψήφους, να καθαιρεθεί από άλλο όργανο (την ΚΕ), προκύψαν από άλλη εκλογική διαδικασία; Τα δυο όργανα προκύπτουν από δυο διακριτές ψηφοφορίες. Πολύ λογικά το καταστατικό ορίζει ότι η σύγκρουση των δυο οργάνων πρέπει να οδηγεί σε συνέδριο, χωρίς αυτό να συνεπάγεται την έκπτωση ενός εκ των δυο. Ας αναφέρουμε παρεμπιπτόντως ότι στα συστήματα όπου δυο όργανα εξουσίας, όπως πρόεδρος και βουλή, εκλέγονται και τα δυο με διαφορετικές καθολικές ψηφοφορίες, όπως στο Γαλλικό σύστημα, ο πρόεδρος έχει την δυνατότητα να διαλύσει την βουλή και να κηρύξει νέες εκλογές.


Σε κάθε περίπτωση, μια καθαίρεση του προέδρου θα έπρεπε να ακολουθείται με άμεση αντικατάστασή του, έστω υπηρεσιακή, εφόσον υπάρχουν αρμοδιότητες του προέδρου, αμιγώς και αποκλειστικά δικές του, χωρίς την άσκηση των οποίων το κόμμα δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά, ειδικά όταν πρόκειται για παρατεταμένη περίοδο. Ποτέ ένα σώμα δεν πρέπει να μένει ακέφαλο. Στην Ελλάδα πχ ορίζεται «υπηρεσιακός πρωθυπουργός», στις ΗΠΑ υπάρχει αντιπρόεδρος κοκ.

Τέλος, οι «76 τηλεφωνικές ψηφοφορίες» (χωρίς τις οποίες μάλλον δεν θα είχε επιτευχθεί πλειοψηφία για την άρση εμπιστοσύνης) αντιβαίνουν στην αποφασισμένη μυστική ψηφοφορία. Επιχειρήματα του είδους «μα, έτσι έχει γίνει και στο παρελθόν», είναι βέβαια ανυπόστατα. Σαν να έλεγε ένας κλέφτης «μα γιατί με πιάνετε, αφού ξέρετε ότι έχω κλέψει και στο παρελθόν χωρίς να κάνατε τίποτα». Θα ήταν προτιμότερο να μην αναφέρονται τέτοια επιχειρήματα, που πλήττουν την σοβαρότητα του ΣΥΡΙΖΑ.

Και τώρα τι θα γίνει; Όπως στα western, έχουμε φτάσει στην τελική μονομαχία. Και κάποιος εκ των δυο ηρώων πρέπει να «πεθάνει». Κασσελικοί και Τσιπρικοί δεν μπορούν να συνυπάρξουν πλέον στο ίδιο κόμμα. Ο νικητής θα κρατήσει το όνομα «ΣΥΡΙΖΑ», την «Κουμουνδούρου» και τις κομματικές επιχορηγήσεις. Ο άλλος θα πρέπει να φτιάξει ή να βρει νέο ράντσο. Ποιος θα κερδίσει; Πολύ δύσκολη η πρόγνωση. Βάσει πρόσφατης δημοσκόπησης, αν ενωθούν όλοι οι Τσιπρικοί υποψήφιοι ακόμα και με τον Πολάκη, είναι ζήτημα αν φτάσουν το ποσοστό του Κασσελάκη. Μόνη σίγουρη λύση: να τον διαγράψουν. Θα είναι βέβαια πρωτοφανές, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ μας έχει πλέον συνηθίσει στις εκπλήξεις!

Οι Τσιπρικοί ελέγχουν τώρα το κόμμα και συνεπώς δεν βιάζονται να πάνε σε αβέβαιες εκλογές. Οι αδυναμίες τους είναι κυρίως δυο. Η πρώτη είναι ότι δεν έχουν έναν καταρχήν δυνατό υποψήφιο, να αντιτάξουν στον Κασσελάκη, που διατηρεί μια ισχυρή επικοινωνιακή εικόνα. Η δεύτερη αδυναμία είναι το ασθενές πολιτικό τους αφήγημα. Όλο αυτό το διάστημα και ειδικά στην τελευταία ΚΕ, η ρητορική τους είναι αποκλειστικά αρνητική: «ο Κασσελάκης δεν κάνει». Δεν υπάρχει όμως «θετικό αφήγημα». Και αυτό κινδυνεύει να φανεί έντονα στη μεγάλη διάρκεια χρόνου μέχρι την εκλογή νέου προέδρου. Επιπλέον, καλούνται να δείξουν ότι υπερτερούν στα τρέχοντα κρίσιμα θέματα, πχ να πληρωθούν οι εργαζόμενοι της Αυγής. Δύσκολο! Απουσία πλέον του «αλλοπρόσαλλου Κασσελάκη» η συζήτηση θα επανέλθει στις αιτίες της παρακμής του ΣΥΡΙΖΑ, για την οποία ο Τσίπρας και οι οπαδοί του είναι οι άμεσα υπεύθυνοι.

Ας κάνουμε στο σημείο αυτό μια χρήσιμη παρένθεση για να επισημάνουμε ότι η ήττα τους ΣΥΡΙΖΑ δεν προήλθε απλά από κάποια «λάθη της περιόδου 2019-2023», αλλά από μια συνεχή και σταθερή παρακμή, προϊόν μιας πολιτικής στροφής αμέσως μετά την μεγάλη νίκη του «Όχι» στο δημοψήφισμα του 2015. Καλύτερα από τα εκλογικά ποσοστά, που αποτυπώνουν μόνο τον συσχετισμό της δύναμης των κομμάτων μεταξύ τους, και όχι την πραγματική τους δύναμη μέσα στην κοινωνία, ας εξετάσουμε την εξέλιξη του αριθμού των ψηφοφόρων.


Η εξέλιξη του αριθμού των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ ήταν σταθερά ανοδική μέχρι το δημοψήφισμα του Ιουλίου 2025, όπου κορυφώθηκε. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τουλάχιστον 2,5 εκ. ψηφοφόροι, από τα 3,5 εκ. που ψήφησαν «Όχι», ήταν τότε δεδομένοι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά το δημοψήφισμα και την στροφή του ΣΥΡΙΖΑ προς την πολιτική της Τρόικα, η κάθοδος ήταν σταθερή και ραγδαία.


Η άνοδος και η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ οφείλονται στο τότε σύνθημά, που έπεισε και κινητοποίησε, όχι μόνο αριστερούς και κεντρώους, αλλά ακόμα και δεξιούς: «Η ελπίδα έρχεται»! Η ελπίδα όμως, όχι μόνο δεν ήρθε, αλλά με τον ΣΥΡΙΖΑ χάθηκε εντελώς από τον ορίζοντα.

Ας θυμηθούμε με ποιες δεσμεύσεις έπεισε και κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ: o ΕΝΦΙΑ θα καταργηθεί, το αφορολόγητο θα επανέλθει στις 12.000 €, θα επανέλθει η 13η σύνταξη και ο κατώτερος μισθός στο προγενέστερο επίπεδο, θα απαγορευτούν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας, τα κόκκινα δάνεια δεν θα πουληθούν στα funds-αρπακτικά, θα γίνει αναδιάρθρωση του χρέους κλπ. Τίποτε απ’ αυτά δεν τηρήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αντιθέτως η φορολογία αυξήθηκε, η Ελληνική Εφορία πέρασε στον απευθείας έλεγχο των Δανειστών και επιπλέον θεσπίστηκε, με υπογραφή του υπουργού οικονομικών Τσακαλώτου, ο νόμος 4472, , του οποίου το άρθρο 5 όριζε ότι πλέον το ΔΝΤ καθορίζει την οικονομική πολιτική της Ελλάδας.

Το επιχείρημα ότι «τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, κάναμε ότι μπορούσαμε, οι συνομιλητές μας ήταν πολύ σκληροί, αποφύγαμε τα χειρότερα κλπ.» προφανώς δεν στέκει. Διότι η αυτονόητη αντίδραση των πολιτών είναι: «όσο καλών προθέσεων και να είσαι, αν δεν μπορείς, τουλάχιστον μην ξεσηκώνεις τον κόσμο και κάτσε σπίτι σου».

Ούτε οι Τσιπρικοί, ούτε οι «Νέοαριστεροί» έχουν δώσει πραγματικές απαντήσεις και βέβαια δεν έχουν πείσει. Πάνω σε αυτή την αδυναμία στηρίζονται οι Κασσελικοί. Υπό το φως αυτό, μπορούμε να τολμήσουμε μια παράδοξη διαπίστωση: το μυστικό της επιτυχίας του Κασσελάκη στο ΣΥΡΙΖΑ είναι… ότι δεν είναι ΣΥΡΙΖΑ! Η άγαρμπη, αν όχι πραξικοπηματική, αποπομπή του από την Τσιπρική πλειοψηφία της ΚΕ, αντί να τον αποδυναμώσει, παραδόξως θα φέρει πιθανώς νερό στον μήλο του.

Από την πλευρά τους, οι Κασσελικοί έχουν υποστεί μεγάλη φθορά με τα ατοπήματα του αρχηγού τους. Ο Κασσελάκης αναδείχθηκε μεν δυνατός πρόεδρος καλοχαιρέτας, αλλά είναι πλέον πολύ δύσκολο να πείσει ότι μπορεί να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός. Ωστόσο, έχοντας υπόψη τις αδυναμίες των αντιπάλων του, πρέπει να σκεφτεί ότι νικάει, όχι ο καλύτερος, αλλά ο λιγότερο κακός. Αυτή βέβαια είναι μια λογική πολιτική σκέψη, αλλά έχουμε δει ότι η σκέψη του Κασσελάκη είναι έντονα… ιδιοσυγκρασιακή.

Κλείνοντας αυτή την περιγραφή, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι ουδέποτε θεώρησα ότι ο Στέφανος Κασσελάκης ανοίγει κάποια προοπτική για την αριστερά και για την Ελλάδα. Πιστεύω ότι ούτε αριστερός είναι, ούτε κατανοεί την ελληνική πραγματικότητα. Μερικοί λένε ότι ήταν ένα «ατύχημα». Ούτε με αυτό θα συμφωνήσω. Το ατύχημα προκύπτει από έλλειψη «τύχης». Ο Κασσελάκης όμως δεν προέκυψε τυχαία.

Προέκυψε από τις αποφάσεις που πάρθηκαν επί προεδρίας Τσίπρα και με την έμμεση αλλά σαφή προώθηση που ο ίδιος του έδωσε αρχικά. Προέκυψε σε ένα κόμμα, όπου η προαναγγελθείσα διάδοχος δήλωνε «δεν υπάρχει δίλημμα προς το κέντρο ή προς την αριστερά» (βλ. άρθρο μου ), όπου υπουργοί υποταγμένοι στο ΔΝΤ όταν κυβερνούσαν, βγαίνουν μετά εξ’ αριστερών όταν περνάνε στην αντιπολίτευση.

Σε όσους θεωρούν ότι ο Κασσελάκης είναι ο γκρεμός όπου πέφτει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι επείγον να υπενθυμίσουμε ότι όταν πέφτεις στον γκρεμό, δεν φταίει ο γκρεμός, αλλά όποιος επέλεξε να βαδίσει προς αυτόν. Και ο γκρεμός του ΣΥΡΙΖΑ δεν ονομάζεται «Κασσελάκης», αλλά «3ο Μνημόνιο μετά βροντερό Όχι των Ελλήνων».

Δεν υπάρχουν σχόλια: