..............................................................
Ρώμος Φιλύρας (1888 - 9 Σεπτεμβρίου 1942)
Υπεράνω
Κι αν δοθήκαμε ολάκεροι στη Νιότη,
κι αν άφραστα αγαπήσαμε ό,τι ζει,
κι αν οι στερνοί δεν είμαστε,
ούτ’ οι πρώτοι,
ένθεη ορμή μάς ξεπετάει εκεί
Επάνω απ’ της Αβύσσου τ’άγρια σκότη
και πέρα από του πλήθους τη βοή:
δρόμο να μη χαράξουμε προδότη,
στο χώμα αχνάρι μας να μη σταθεί…
Κι αν η πίστη στη χίμαιρα άλλης πλάσης,
δε γλυκάνει την πίκρα στην ψυχή,
Ανυπαρξία, κι αν δεν μας ξεγέλασες,
Οι κοσμικοί κι οι απόκοσμοι μαζί
να πούμε πως εζήσαμε σε αμάχη,
μέσα, μα και σαν έξω απ’ τη Ζωή!...
....................
Δεν Έφθασα Ψηλά
Με τα λειψά μου τα φτερά,
αχ δεν ανέβηκα ψηλά,
δεν έζησα πλατιά, γοερά,
δεν έκραξα στ᾽ αστέρια,
δεν πέταξα σ᾽ άλληνε γη,
δεν άκουσα να μου μιλά
κάποιο πουλί που φώναζε
σ᾽ ουρανικά λημέρια.
Δεν έκρουσα την άρπα μου
σ᾽ ουράνιους σκοπούς,
δε ρύθμισα το στίχο μου
σε νότα μαγεμένη
και δεν απόσταξα χυμούς
από καρπούς κι οπούς
που σύνθεση πρωτόφαντη
να φτιάξω ονειρεμένη.
................
Δεν Ήτανε Να Γίνω...
Ένα πουλί που λάλησε
στον άνεμο της νιότης,
στ' ολάνθιστο απαλό κλαδί
κάποιας αγάπης πρώτης
και το τραγούδι του άλλαξε
σε πικρό ξάφνου θρήνο.
Δεν ήτανε να γίνω,
ό,τι έχω 'νειρευτεί...
..................
Διαθήκη
Εγώ παρήλθα, τραγουδώντας τη χαρά,
τις έμορφες, τα ρόδα και τ' αηδόνια.
Χορεύοντας και πίνοντας αδρά
ένιωσα απάνω στα μαλλιά τα χιόνια.
Στου κύπελλου το κατακάθι η συμφορά
κι η στάχτη, που αψηφούσα τόσα χρόνια.
Τώρα στο κύμα τα πετώ, μακριά,
τώρα με λιώνουν πόνοι και τριζόνια...
Σε νότα και ρυθμό, στίχο μεστό
σ' ένα τραγούδι επόθησα να κλείσω
μιαν αρμονία, νόημα σωστό.
Μα δεν κατόρθωσα θεία να μιλήσω,
παλμό να δώσω και να συγκλονίσω
την άπειρη ψυχή του κόσμου σε σεισμό.
................
Ο Ρώμος Φιλύρας το 1920, συνεπεία αφροδίσιου νοσήματος, άρχισε να εμφανίζει προβλήματα στην ψυχική του υγεία. Το 1927 κλείστηκε στο Ψυχιατρείο, όπου παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του. Δεν σταμάτησε να γράφει ποιήματα, τα οποία έγραφε σε χαρτί του ψυχιατρείου και τα χάριζε αφειδώς στους επισκέπτες. Πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου 1942 στο Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο. Τον είχε επισκεφτεί κι ο Καρυωτάκης ο οποίος ταράχτηκε ιδιαίτερα με την εξέλιξη της υγείας του Φιλύρα για ευνόητους λόγους. Υπέφεραν από το ίδιο αφροδίσιο νόσημα.
Στο ποίημα του Φιλύρα "Μοίρα Άγει" απαντά ο Καρυωτάκης με το ποίημα:"Υποθήκαι"
Ρώμος Φιλύρας: "Μοίρα Άγει"
Α, στο λαό πώς μ'έριξεν η μοίρα,
πώς μ' έκρουσε στη θείαν ανατροφή
και μ' άφησεν ο δύσμοιρος και πήρα
τη χλεύη, τη βρισιά και τη ντροπή.
Όχλε λαέ, βαρβάρων σπέρμα νόθο,
πού την βρίσκεις την κρίση και χτυπάς
στη ρίζα τον ακόρεστό μου πόθο.
Α, μαστροπέ, στην άβυσσο με πας!
...............
Κώστας Καρυωτάκης: "Υποθήκαι"
Οταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς,
μπορούνε με χείλιους τρόπους.
Ρίξε το όπλο και σωριάσου πρηνής,
όταν ακούσεις ανθρώπους.
Οταν ακούσεις ποδοβολητά
λύκων, ο Θεός μαζί σου!
Ξαπλώσου χάμου με μάτια κλειστά
και κράτησε την πνοή σου.
Κράτησε κάποιον τόπο μυστικό,
στον πλατύ κόσμο μια θέση.
Οταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,
του δίνουν όψη ν' αρέσει.
Του δίνουν λόγια χρυσά, που νικούν
με την πειθώ, με το ψέμα,
όταν [οι] άνθρωποι διαφιλονικούν
τη σάρκα σου και το αίμα.
Οταν έχεις μια παιδική καρδιά
και δεν έχεις ένα φίλο,
πήγαινε βάλε βέρα στα κλαδιά,
στη μπουτονέρια σου φύλλο.
Ασε τα γύναια και το μαστροπό
Λαό σου, Ρώμε Φιλύρα.
Σε βάραθρο πέφτοντας αγριωπό,
κράτησε σκήπτρο και λύρα.
Η προοπτική παρόμοιας τραγικης κατάληξης οδήγησε σε απελπισία τον Καρυωτάκη. Τα υπόλοιπα είναι... ιστορία. Το 1927 εισήχθη ο Φιλύρας στο Δρομοκαΐτειο, το 1928 αυτοκτόνησε ο Καρυωτάκης...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου