Τετάρτη 31 Μαΐου 2023

Οκτώ Χαϊκού από την ποιητική συλλογή του Αργύρη Χιόνη (1943-2011) «Ό,τι περιγράφω με περιγράφει» (εκδ. Γαβριηλίδη, 2010)

 ...............................................................



·       Οκτώ Χαϊκού από την ποιητική συλλογή του Αργύρη Χιόνη (1943-2011) «Ό,τι περιγράφω με περιγράφει» (εκδ. Γαβριηλίδη, 2010)


 α’                                                                  

                                                                       

Σκίτσο ο κόσμος και                                                             

Ανελέητη ο θάνατος                             

Γομολάστιχα.                                          


 β’         

στη Γιώτα Κριτσέλη 


Έσβησε ο κόσμος.  

Μένει αναμμένη, μόνη

 μια ανεμώνη.  

 

 γ’                                                               

                                                                      

Για ποια εκίνησε                                                                          

κορφή και σε ποια κοίτη                         

κατρακύλησε!...                                          


       δ’ 

    μνήμη Γ.Κ. Καραβασίλη   


Παραπατώντας  

έφτασε στο θάνατο·

τον μέθυσε η ζωή. 


             ε’                                                                       

Σήπεσαι σώμα                                            

στη σιωπή, στην απουσία                        

άλλων σωμάτων.                                         


             στ’

Θεέ μου, τι αόρατο

ναυάγιο που είναι

η έρημη ζωή! 


                  ζ’                                                           

Χειμώνας πάλι·                                                  

σβηστή η φωτιά του έρωτα                              

και η καρδιά μου κρύα.                                               


                 η’

Το είδωλό μου

μέσα στον καθρέφτη

σαν νεκρή φύση.                       


            


"Το δέντρο" Στίχοι Μουσική Διονύσης Σαββόπουλος (από τον δίσκο "Το Φορτηγό"-1966 / youtube, 9.7.2009 & 15.1.2018)

 ..............................................................


"Το δέντρο" 

Στίχοι Μουσική Διονύσης Σαββόπουλος


Τη νύχτα αυτή τη λέτε εσείς φωτιά 
Μα εγώ τη λέω δένδρο
Οι μέρες που λαχτάρησα θα ρθουν 
Εγώ τη λέω δένδρο 
Στην άμμο στο ακρογιάλι 
Καθίσαμε όλοι προς το βράδυ
Μιλούσε αυτός που οδηγούσε 
Μιλούσε αυτός που οδηγούσε
Και εγώ τον αγαπούσα από τον ήλιο πιο πολύ 
Και από τους εχθρούς μας πιο πολύ 
Του πόνου μας ταξιδευτή 
Της νίκης μας οδηγητή 
Τον είδα μες στο πλήθος το αίμα του έτρεχε στο στήθος
Τον είδα στ ακρογιάλι μάτια βγαλμένα από το σκοτάδι
Ο θάνατος νωρίς νωρίς τον είχε σημαδέψει
Και εγώ φωνάζω μη φωνάζω μη ο θάνατος θε να σε βρει
Και είπε Τη νυχτα αυτή τη λες εσύ φωτιά εγώ τη λέω δένδρο
Οι μέρες που λαχτάρησα θα ρθούν εγώ τη λέω δένδρο.


ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 31.V.23 Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ (https://neoplanodion.gr, 31.5.2023)

 ............................................................


ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 31.V.23







*

Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΕΛΑ ΝΑ ΣΕ ΣΤΕΓΑΣΩ

Έλα να σε στεγάσω, φώναξε το δέντρο.

Έλα να σ’ αγκαλιάσω και να σε περικλείσω με τον φλοιό μου μέσα στα έγκατά μου. Η κουφάλα μου είναι μια μικρή σπηλιά και σε χωράει μαζί με όλους τους φίλους σου. Έλα, λοιπόν, να γίνεις ο εσωτερικός μου κόσμος. Έλα να γίνουμε ένα σύνθετο ον και να χαρούμε την απόλυτη συνύπαρξη.

Ο Homo Gestalt ας ξεκινήσει από εδώ. Άνθρωποι συνεκτικοί σε έναν και μαζί τους ένα δέντρο. Επειδή παντού χωράει ένα δέντρο.

~.~

*



*

ΣΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ

Αυτό το τοπίο μοιάζει ξεχειλισμένο από τη φαιόχρωμη παλέτα ενός ονειρικού ζωγράφου. Λειωμένο καφετί με πιτσιλιές κόκκινες και λίγο πρασινάκι από εκείνη την τρυφερή χλόη, που την ενδυναμώνουν οι πρόσκαιρες κι αιφνίδιες βροχές. Από εδώ ξεκινάει ο ποταμός Αλφειός, αντλώντας τα νερά του από κρυφές πηγές μέσα στα σύδεντρα. Είναι η περιοχή της Κάτω Ασέας Αρκαδίας με μικρά λιβάδια ανάμεσα στα καταράχια της και τα στενά, φιδόσυρτα μονοπάτια, που τόσο πολύ αγαπούσε να τα περπατά ο ποιητής της Αμοργού. Κι εδώ, έλεγε, ότι συναντούσε τους φίλους του τσιγγάνους, στήνοντας φτωχικά τσιμπούσια με ψητούς σκαντζόχοιρους.

~.~

*





*

ΑΣΗΜΑ ΝΕΡΑ ΑΣΗΜΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Άσημα νερά, όπως άσημοι άνθρωποι. Κυλούν μέσα στον ακατέργαστο βράχο κι ύστερα στην εκλεπτυσμένη κατηφοριά της πεδιάδας. Εκεί ενώνονται με άλλα επίσης άσημα νερά, μέχρι να φτάσουν σε παραποτάμους με ένα υποτυπώδες εντόπιο όνομα, αλλά οπωσδήποτε με μια επωνυμία, με την οποία διασώζονται στους χάρτες και τα στόματα των ανθρώπων. Από τη στιγμή που θα μπουν όμως στο ρεύμα ενός μεγάλου και ονομαστού ποταμού, τότε θα επωμιστούν και τον θρύλο της επωνυμίας του. Θα γίνουν επώνυμα κι αυτά. Τι θαυμαστή πορεία.

Κάπως έτσι, βέβαια, συμβαίνει και με τους ανθρώπους από τη στιγμή που γεννιούνται μέχρι τη στιγμή που μεγαλώνουν και ωριμάζουν. Δηλαδή μέχρι να φτάσουν από την άσημη οντότητα της ύπαρξής τους στη σημαντική έκλαμψη, στην επάξια φήμη του ονόματός τους. Εκτός κι αν το όνομά τους παραμείνει όχι μόνον άχρηστο και άσημο για πάντα, αλλά έστω κι ένα υποφώσκον κερί σε έναν πολύ μικρό κύκλο αναγνωρισιμότητας.

Η πιο μεγάλη δυστυχία, όμως, είναι να περάσει κάποιος από τον κύκλο της ύπαρξης ως εντελώς περιττός και ασήμαντος.

~.~

*



*

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ

Φωτογραφία λίγο μετά τον θερισμό. Εδώ, στη μέση του αγρού, υψώνεται το σθεναρό δέντρο, σφύζοντας από ζωή. Σίγουρα είναι επιζήμιο στην καλλιέργεια του αγρού, αφού θα αχρηστεύει αρκετά τετραγωνικά μέτρα γύρω από τον κορμό του. Ωστόσο ουδείς σκέφτηκε ποτέ να το βγάλει από τη μέση. Είναι εκεί παρόν στη ζωή του χωραφιού ως αναπόσπαστο τμήμα της ιστορίας του. Φαντάζομαι την οικογένεια του γεωργού να στεγάζεται κάτω από τα κλαδιά του για να ξεκουραστεί λίγο ή για να φάει το κολατσιό της, αποφεύγοντας τη βροχή και τον ήλιο. Εικόνες μιας αναμφισβήτητα ειρηνικής ζωής που ξεδιπλώνεται κι αφήνει τα τεκμήρια της ύπαρξής της εκεί έξω στα χωράφια. Τεκμήρια λοιπόν αλλά και εχέγγυα μιας παγανιστικής απόλαυσης της ζωής εκεί πέρα, μακριά, μέσα στους ανοιχτούς (και αχνιστούς) ορίζοντες.

~.~

*




*

Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ

Βρίσκεται στην κορυφή του λόφου μόνο του με το προνόμιο να δεσπόζει ανεμπόδιστα και να παρατηρεί. Αλλά είναι πάντα τόσο μόνο και τόσο σιωπηλό και δεν έχει ποτέ τη δυνατότητα να μοιραστεί μια σκέψη ή μια επιθυμία με κάποιον γείτονά του. Πολλές φορές ανέβηκα στον μικρό αυτόν λόφο και πήγα κοντά του, προσπαθώντας να κλέψω κάτι από την υπομονή του. Γι’ αυτό και ξέρω πολύ καλά ότι πολλές φορές μπήκε στον πειρασμό να επιθυμήσει τη φυγή. Να σηκώσει τις ρίζες του κι αργά αργά, σαν να μη συμβαίνει τίποτα, να απομακρυνθεί και να πλησιάσει άλλα δέντρα. Πολλές φορές το αισθάνθηκα να εύχεται και να ελπίζει να γίνει συμμέτοχο μιας ομάδας, να συναποτελέσει μια συστάδα. Κι αργότερα, αν χρειαστεί, να γίνει και δάσος.

Μόνο του είναι και σκέφτεται πολλά. Τι άλλο;

~.~

*


*

ΤΟ ΑΓΕΡΩΧΟ ΔΕΝΤΡΟ

Χειμωνιάτικη γη χωρίς χορτάρι και, να, το άφυλλο δέντρο εδώ που με αγέρωχο ύφος προκαλεί τις γυμνοκόκαλες σιαγόνες του απέραντου.

Εδώ είμαστε, λέει, βέβαιοι πάντα μέσα στην υπαρκτική ακεραιότητά μας και ζούμε από μέσα μας ό,τι δεν μπορούμε να ζήσουμε απέξω.

Κυοφορούμε κρυφά τα σχέδια και τα όνειρά μας για την επανέναρξη της ζωής την Άνοιξη. Επειδή η ύπαρξη ποτέ δεν είναι στείρα. Ούτε στην άγονη γη, ούτε στην ακαμψία του Χειμώνα. Δείχνει ακίνητη και νεκρική, αλλά, όμως, βρίσκεται σε μια φαινομενική παύση και σύντομη αναμονή.

Σαν ένας μετεωρισμός της εργώδους φαντασίας.

*

Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα
Επιμέλεια στήλης ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

"Κι όμως ήταν άνοιξη" Ποίημα από την ποιήτρια και φίλη στο fb Μαργαρίτα Παπαμίχου (facebook, 31.5.2023)

 ...............................................................



Κι όμως ήταν άνοιξη

 
Ο καιρός έπαιρνε μέτρα στις σταγόνες
ήταν ώρα να κάνουν το ανάποδο ταξίδι τους
ώρα ν’ αρχίσουν ν’ ανεβαίνουν
κι αυτές αδιόρθωτες
με κείνο τον επίμονο συριστικό ήχο
θνησιγενής μελωδία
κλεμμένη από το κλάμα ενός παιδιού
κρατιόντουσαν γερά στο χώμα
στα φύλλα
στα βλέφαρα
ανυπάκουες στο χρόνο
δεν θέλησαν να κηρύξουν την έναρξη της ανέμελης θλίψης
υπάκουες στον ουρανό
πέφτουν στα τζάμια
πέφτουν στ' ανύποπτα κεφάλια
πέφτουν
όλο πέφτουν
αδιάλλακτες
ξεκλειδώνουν αφηγήσεις για πράματα ανύπαρκτα
ρίχνουν το γάντι σε όλες τις εποχές

Από την ποιήτρια και φίλη στο fb Μαργαρίτα Παπαμίχου (facebook, 31.5.2023)




"Ο ΚΟΣΜΟΣ Ο ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ" ΜΟΥΣΙΚΗ και ΣΤΙΧΟΙ: Άκης Πάνου ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Λάμπρος Καρελάς

.............................................................. 



Ο ΚΟΣΜΟΣ Ο ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ

ΜΟΥΣΙΚΗ και ΣΤΙΧΟΙ: Άκης Πάνου

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Λάμπρος Καρελάς




Πώς να μαντέψω πως πρέπει να βαδίσεις

Πώς να σου μάθω πως πρέπει να κοιτάς

Δεν έχω ζήσει στον κόσμο που θα ζήσεις

Δεν περπατούσα εκεί που θα πατάς.



Σ’ αυτά που είδα, σ’ αυτά που έχω περάσει

πολλά τα λάθη και λίγα τα σωστά

Και είσαι του κόσμου, που κάποτε θα φτάσει

από το χρόνο να τρέχει πιο μπροστά




Πως θά’ ναι αλήθεια ο κόσμος ο δικός σου

Η φαντασία δε φτάνει να το δω

Εδώ τελειώνει για μένα το ταξίδι

Ενώ για σένα αρχίζει από δω..



Τρίτη 30 Μαΐου 2023

"Η ΑΝΑΚΡΙΣΗ", "Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ", "Η ΣΠΗΛΙΑ", "ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ", "ΤΟΠΙΟ, 4" Πέντε ποιήματα του Τίτου Πατρίκιου από τη συλλογή "Η αντίσταση των γεγονότων" (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, 2000)

 ..............................................................



                 Τίτος Πατρίκιος (γ. 1928)


Η ΑΝΑΚΡΙΣΗ


Εκείνος που μ' ανέκρινε

ήξερε πως φοβόμουν

μα δεν του αρκούσε

ήθελε να με κάνει

κι άλλο να φοβηθώ

αυτό ήταν το λάθος του

γιατί είχα φτάσει πια

εκεί που τελειώνει ο φόβος.

Δεν του απάντησα σε τίποτα

έχει κι ο φόβος τα όριά του

όμως αυτό δεν το ήξερε

όπως δεν ήξερα κι εγώ

αργότερα το κατάλαβα

πόσο φοβότανε κι εκείνος

όχι μονάχα που τα πράγματα

μπορούσαν κάποτε ν' αλλάξουν

αλλά και για τα όσα θα 'βρισκε

αργά γυρίζοντας στο σπίτι του.


Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ


Αν οι πεθαμένοι βλέπουν κι εκείνοι όνειρα

τότε ο εφιάλτης τους θα είναι

ότι ξαναγυρίζουν στη ζωή.


Η ΣΠΗΛΙΑ


Πέρασα κι εγώ χρόνια της ζωής μου

δεμένος μέσα σε μια σκοτεινή σπηλιά

πιστεύοντας πως το μεταβαλλόμενο παρόν

είναι οι σκιές που έβλεπα στα τοιχώματα.



ΤΟ ΖΩΓΡΑΦΙΣΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ


                                                Στον Ηλία Μπουσμπουρή


Η ζωγραφιστή κοπέλα

στην πρόσοψη του παλιού σπιτιού

τίναξε το χαλί της

απ' το ζωγραφιστό παράθυρο

του έκτου ορόφου

με κοίταξε με το μόνιμο χαμόγελο

για τους περαστικούς

κι έπειτα πάλι κλείστηκε

μες στην ακίνητη ζωγραφιά της.


Η ζωντανή κοπέλα

που τίναζε το χαλί της

απ' το παράθυρο του έκτου ορόφου

στην άλλη πρόσοψη του σπιτιού

σταμάτησε για μια στιγμή 

με κοίταξε που την κοίταζα

χαμογέλασε προσωπικά σ' εμένα

και χάθηκε στα ενδότερα

του σκοτεινού διαμερίσματος.


                                 Λυών 9 Οκτωβρίου 1999



ΤΟΠΙΟ, 4


Οι δυο γυμνοί καμπύλοι λόφοι

όπως ακύμαντα στήθια κοριτσιών

το λιβάδι με χαμηλό γρασίδι

όπως το χνούδι της επίπεδης κοιλιάς τους.



Από τη συλλογή "Η αντίσταση των γεγονότων" (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, 2000)

Højby Kyrkogårdslåt – Folkrotsvalsen - Körepolska // Dreamers’ Circus & Elna Carr (youyube, 27.5.2023)

 ..............................................................


Højby Kyrkogårdslåt Folkrotsvalsen - Körepolska // Dreamers’ Circus & Elna Carr

Musik & tekst: Hans Melin, Ale Carr, Lasse i Lyby Arrangement: Ale Carr 
Medvirkende:
Elna Carr, violin
Iben Teilmann, bratsch
Anja Zdyb Lillemæhlum, cello
Dreamers’ Circus: Nikolaj Busk, keys/harmonika
Rune Tonsgaard Sørensen, violin
Ale Carr, cittern Optaget i DR Koncerthuset i juni 2017 til DR Pigekorets Midsommer
Iscenesætter/dramaturg: Pelle Nordhøj Kann

Lydproducer: Preben Iwan
Lysdesigner: Mikael Sylvest
Scenografi: Nikolaj Heiselberg Trap
TV-producer: Carsten Nydal
Producent: Anne Karine Prip


Δευτέρα 29 Μαΐου 2023

"Νεοελληνική ιστορία" ποίημα του ποιητή Γιάννη Υφαντή (γ. 1949) από τον φίλο στο fb Σπύρο Αντωνόπουλο (facebook, 29.5.2023)

 ...............................................................


Νεοελληνική ιστορία


Είκοσι χρόνια δούλεψα καπνά∙ είκοσι χρόνια
φυντάνια, βοτανίσματα, ποτίσματα,
όργωμα, ξαναόργωμα και σβάρνισμα
και φύτεμα και σκάλισμα και πότισμα και μάζεμα κι
αρμάθιασμα και διάλεγμα και λιάσιμο και κόψιμο
και τέλος
δεμάτιασμα
για να ’ρθει ο έμπορας και να βαθμολογήσει
66 τοις εκατό στο κράτος
27 τοις εκατό στην τσέπη του
κι 7 τοις εκατό σ’ εμάς
και μες σ’ αυτά τα εφτά τοις εκατό,
να ’ναι λιπάσματα, ποτίσματα, οργωτικά, εργατικά
δικός μας μόχτος, χρέη, κ’ η ζωή
που θέλει τη ζωή και τίποτε
δεν την παρηγορεί έξω απ’ αυτή.


Αν είναι που οι μισοί ξενιτευτήκαμε
αν είναι που δεν έχουμε μια σιγουριά
και δεν χορταίνουμε ξεκούραση και ύπνο και φαΐ
δεν είναι που δεν εργαστήκαμε
δεν είναι που δεν κάναμε οικονομίες
δεν είναι που δεν ήμασταν οι τυχεροί∙
είναι που μας ληστεύανε και μας ληστεύουν:


Όχι οι Πέρσες μήτε οι Ενετοί
μήτε οι Τούρκοι μήτε οι Γερμανοί
μα οι δικοί μας
γενίτσαροι του πλούτου και της μόρφωσης
πολιτικοί κι ακαδημαϊκοί
και Εκκλησία και βιομήχανοι.
Είναι που μας ληστεύανε
και μας ληστεύουν.



Γιάννης Υφαντής, 1976


Από τη συλλογή Ποιήματα Κεντήματα στο Δέρμα του Διαβόλου (1988) σελ.18-19 Εκδόσεις Ζήτη.


Στην εικόνα:
Λεπτομέρεια από τον περίφημο πίνακα του χαράκτη Τάσσου (1914-1985), «Η καλλιέργεια του καπνού»




"Η κάλπη, η ΤΙΝΑ και η κολυμβήθρα του Σιλωάμ" έγραψε ο Παντελής Μπουκάλας ("Καθημερινή", 28.05.2023)

 ..............................................................




"Η κάλπη, η ΤΙΝΑ και η κολυμβήθρα του Σιλωάμ"




έγραψε ο Παντελής Μπουκάλας ("Καθημερινή", 28.05.2023)



Αν είναι όντως ιερή η φευγαλέα στιγμή της κάλπης, ο λόγος είναι απλός: μόνο στο ελάχιστο που κρατάει είμαστε όλοι ίσοι και ισοδύναμοι. Πάμε δηλαδή ανάποδα στους «αμάχητους νόμους της φύσης» και στους «αναπόδραστους νόμους της Ιστορίας», που υποτίθεται ότι καθιερώνουν μιαν αιώνια ανισότητα. Ετσι δεν λένε οι γεννημένοι ισχυροί, που λατρεύουν την καλοτυχία τους σαν Μοίρα ή Θεό; Κι από κοντά όσοι κοινωνιοδαρβινιστές κηρύσσουν πως η Ιστορία είναι μονόδρομος, βασιλική οδός για τους μεν, μονοπάτι κακοτράχαλο για τους δε; Πως «όλα είναι μοιραία» δεν μας λένε, και πως «η Ειμαρμένη δεν επιτρέπει όνειρα, οράματα και λοιπές αυταπάτες»;


Εχει και όνομα μοντέρνο πια η Ειμαρμένη: ΤΙΝΑ. Από το 1980, όταν τη βάφτισε η Μάργκαρετ Θάτσερ, κορυφαία θεότητα της νέας εποχής: There Is No Alternative. Δεν υπάρχει εναλλακτική. Δεν υπάρχει; Πιθανόν, αφού παντού στον κόσμο πολλοί και πολύ ισχυροί κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους, νόμιμο και παράνομο, εκμαυλιστικά ήπιο ή βίαιο, για να μην υπάρξει. Αν όμως δεν ελπίσουμε ότι δεν ισχύει ο Νόμος της ΤΙΝΑ, κι αν δεν πολεμήσουμε για να μην ισχύει, τότε ναι, θα επέλθει αναπόφευκτα «το τέλος της Ιστορίας», η οποία θα μείνει αγρός αγεώργητος ή παγωμένη ήπειρος. Δίχως αντιΤΙΝΑίους όμως, δίχως μη πραγματιστές δηλαδή, πώς θ’ αλλάξουν έστω και λίγο τα πράγματα; Πώς θ’ ανθρωπέψουν για τους αδύναμους και αναλώσιμους του κόσμου; Αν προσκυνήσουμε τη μοιρολατρεία, αυτοκαταλυόμενοι ως πολίτες, ας ζητήσουμε να μας φτιάξουν ειδικά ακουστικά, ώστε ν’ ακούμε συγχρόνως από το ένα αυτί το πικρό «Καληνύχτα, Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θ’ αλλάξει ποτέ», του Μάνου Χατζιδάκι και του Νίκου Γκάτσου, και από το άλλο το δογματικό «Στην Ελλάδα ζεις, δεν υπάρχει ελπίς» του Διονύση Σαββόπουλου.

Θνησιγενής η αίσθηση της γενικής ισοτιμίας που προσφέρει το εκλογικό τελετουργικό. Δεν προλαβαίνει καν να μας διαπαιδαγωγήσει, να μας πείσει ότι οφείλουμε, μη πραγματιστικά, να διεκδικούμε την ισότητα, κάποια ξεφτίδια της έστω, και στην καθημερινότητά μας. Που τη ζούμε σαν να ‘ναι η ανισότητα όντως δοσμένη από Θεό, τη φύση ή την Ιστορία, άρα λογική και αναπότρεπτη.


Το μαγιάτικο αποτέλεσμα δεν προδιαγράφει την ετυμηγορία της 25ης Ιουνίου.


Την περασμένη Κυριακή ψηφίσαμε με εκλογικό σύστημα που επέβαλε και διά νόμου την ισοκυρία των ψήφων: την απλή αναλογική (τον χαρακτηρισμό της ως «άδολης» δεν τον επιτρέπει η πρόνοια για το 3%). Πολύ απλά αυτό σημαίνει ότι οι ψήφοι δεν έχουν κλιμακούμενη αξία. Δεν επαρκούν λοιπόν 10.000 «βόλια» για τον υποψήφιο του τάδε κόμματος, ενώ ο υποψήφιος του δείνα χρειάζεται 20.000. Ηθικολογίες ε; Ναι, αλλά πόσες δεκαετίες αξιώνουμε να βρει η πολιτική κάποιο νήμα που να τη συνδέει με την ηθική; Για τους παλαιούς, στον «έγκυο μόρο» η μητέρα πεθαίνει στον τοκετό.

Στις 21 Μαΐου είχαμε διπλό θάνατο: η μητέρα «απλή αναλογική» εξέπνευσε στη γέννα, πρόλαβε όμως να δει ότι το μωράκι της γεννήθηκε με την ανάσα του εμποδισμένη. Και ουδείς έτεινε θερμά τα χέρια του για να το υποδεχτεί, να προσπαθήσει να το κρατήσει στη ζωή. Τέλη Ιουνίου όμως θα επιστρέψουμε στην ασφαλή κανονικότητα – στην ενισχυμένη αναλογική και τα μπόνους, στις «ψήφους ελίτ» και τις «ψήφους μπατίρ», ή όπως αλλιώς τις πούμε. Τέρμα οι εξισωτικοί πειραματισμοί. Επιστροφή στις ψήφους που πράγματι εγκυμονούν (και τίκτουν εξουσία) και στ’ ανεμογκάστρια. Επιστροφή στο σύστημα που νομιμοποιεί το δόλιο δόγμα περί χαμένης ψήφου.

Την Κυριακή η Ν.Δ. πανηγύρισε θρίαμβο απροσδόκητο, παρά τα πολλά σφάλματά της, ο δε ΣΥΡΙΖΑ υπέστη πανωλεθρία, παρά τις μεγάλες προσδοκίες που καλλιεργούσε. Μερικές βεβαιότητες: Το μαγιάτικο αποτέλεσμα δεν προδιαγράφει την ετυμηγορία της 25ης Ιουνίου. Η κατά Χαρίλαο Φλωράκη «γκαστρωμένη κάλπη» ίσως μας εκπλήξει και πάλι. Ποικιλότροπα. Δεύτερον, δεν υπάρχουν αντικειμενικά και αναμφίλεκτα «σωστές» και «λάθος» ψήφοι. Κάθε κόμμα έχει το δικό του σωστόμετρο. Οπως έχει και το δικό του «ελληνόμετρο», «πατριωτόμετρο», «κεντροδεξιόμετρο» ή «αριστερόμετρο». Τρίτον, η κάλπη δεν είναι εξομολογητήριο, όπου πας, ψιθυρίζεις ολίγην αυτοκριτική και εξασφαλίζεις το «αφέονταί σου». Οι βαριές αστοχίες της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη (η μετριότατη αντιμετώπιση της πανδημίας, της ακρίβειας, των πυρκαγιών και των χιονοπτώσεων, το σκάνδαλο των υποκλοπών, η τραγωδία των Τεμπών, οι αμέτρητες απευθείας αναθέσεις, οι «επαναπροωθήσεις», για τις οποίες αξιώνει τίμιες εξηγήσεις η Κομισιόν) δεν συγχωρήθηκαν επειδή «και ο κλήρος είναι μπλε». Και όχι μόνο επειδή το 40% υπολείπεται του 60%.

Η κάλπη δεν περιέχει ύδωρ εξαγνισμού, σαν την κολυμβήθρα του Σιλωάμ ή την πηγή της Ηρας. Τέταρτον, ας το ξαναπώ, οι ψηφοφόροι συνιστούν σώμα εκλογέων, όχι σώμα ενόρκων. Για τη Δικαιοσύνη, δεν σημαίνει τίποτε (δεν πρέπει να σημαίνει, για να μην απομακρυνόμαστε από την πραγματικότητα) η πρωτιά που απέσπασε στον νομό Σερρών ο κ. Κώστας Αχ. Καραμανλής, που έχει μηνυθεί από τον Σύλλογο Ατόμων Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών, όπως και οι προκάτοχοί του στο υπουργείο Μεταφορών, ο κ. Χρήστος Σπίρτζης του ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τότε ΠΑΣΟΚ και νυν Ν.Δ.


Είπα Χρυσοχοΐδης και στο μυαλό μου ήρθαν αμέσως σκηνές από την πολιορκία της οικογένειας Ινδαρέ στο Κουκάκι, Δεκέμβρη του 2019, και την εισβολή «ξυλοκόπων» αστυνομικών στο σπίτι της. Θύμα σκευωρίας ο Δημήτρης Ινδαρές, που άκουσε να τον ονειδίζουν σαν παρανομούντα υπουργοί που «δεν επεμβαίνουν ποτέ στο έργο της Δικαιοσύνης», όπως ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης, και δημοσιολόγοι που υιοθέτησαν ασμένως την κάλπικη αστυνομική αφήγηση, αποτίμησε το κυριακάτικο αποτέλεσμα (Lifo, 24.5):

«Η λαϊκή εντολή θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως λευκή επιταγή και άφεση κάθε παρασπονδίας, από εκπροσώπους που έδειξαν δυσφορία και απέχθεια στον έλεγχο και την κριτική. […] Η διαπίστωση ότι στις εκλογικές προτιμήσεις του κόσμου δεν βαραίνουν καταλυτικά ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των θεσμών και μια σειρά στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τιμά τον πολιτισμό της χώρας. Αποτυπώνει μάλλον την εμπέδωση ενός κυνισμού που είναι ικανός να δικαιολογήσει ως παράπλευρες απώλειες όχι μόνο την αξιοπρέπεια αλλά και την ίδια ακόμη την ανθρώπινη ζωή».

"Εκλογές και απορίες" γράφει ο Γιάννης Σιώτος* ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.5.2023)

 ...............................................................


                  Εκλογές και απορίες



γράφει ο Γιάννης Σιώτος* ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.5.2023)


Η τουριστικοποίηση της οικονομίας, η αποβιομηχανοποίηση, η εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα, η πλήρης εξάρτηση από τον τομέα των υπηρεσιών είναι τα δεσμά με τα οποία εμποδίζουν τον τόπο να προετοιμαστεί να αμυνθεί στις πολλαπλές κρίσεις που προκαλούν οι ισχυροί του πλανήτη.


Τόσο στις εκλογές που πέρασαν όσο και σε αυτές που έρχονται, οι πολιτικοί προσπάθησαν -κυρίως παραλείποντας- να κατασκευάσουν την αίσθηση κανονικότητας και να δημιουργήσουν αισιόδοξες προσδοκίες.


Οι λιγοστές φωνές που προειδοποιούσαν για τα χειρότερα που έρχονται φιμώθηκαν, ώστε οι εκλογείς να επιλέξουν καθησυχασμένοι και ανυποψίαστοι. Και όμως η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική από την ωραιοποιημένη εικόνα που μας εμφάνισαν.

Δεν θα ήταν υπερβολή αν υποστήριζε κανείς ότι βρισκόμαστε στην καρδιά του τυφώνα που οι ειδικοί ονομάζουν «πολυκρίση». Με τη λέξη αυτή σπουδαίοι ακαδημαϊκοί, όπως ο Γάλλος κοινωνικός αναλυτής Edgar Morin και ο ιστορικός Adam Tooze του Πανεπιστημίου της Κολούμπια, περιέγραψαν το πώς φαινομενικά ανόμοιες παγκόσμιες κρίσεις αλληλεπιδρούν για να δημιουργήσουν έναν φαύλο κύκλο της καταστροφής. Δηλαδή η πολυκρίση δεν είναι απλώς μια πληθώρα ταυτόχρονων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης αλλά διαφορετικά σοκ που αλληλεπιδρούν έτσι ώστε το σύνολο να είναι ακόμα πιο συντριπτικό από το άθροισμα των επιμέρους κρίσεων. Μια πολυκρίση, λοιπόν, είναι ένας γόρδιος δεσμός παγκόσμιων κρίσεων.

Ο όρος ήταν άγνωστος στους περισσότερους, μέχρι που ο Jean-Claude Juncker τον χρησιμοποίησε για να περιγράψει την ευρωπαϊκή κρίση. Σήμερα, χάρη στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, στον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την Κίνα, στις παγκόσμιες ελλείψεις τροφίμων και πρώτων υλών, στην εμβάθυνση της οικονομικής κρίσης με τις συμπληγάδες του πληθωρισμού και της ύφεσης να απειλούν την παγκόσμια οικονομία, στην κρίση χρέους που απειλεί όχι μόνο τις οικονομίες του Τρίτου Κόσμου αλλά και ισχυρές οικονομίες της Δύσης, στον αριθμό-ρεκόρ προσφύγων και αιτούντων άσυλο και στην πανταχού παρούσα απειλή της κλιματικής αλλαγής με τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, η χρήση της λέξης είναι πρακτικά αδύνατον να αποφευχθεί.

Υπό το πρίσμα αυτό, στα επόμενα χρόνια ο πλανήτης θα κινείται σε ένα σκηνικό γεωπολιτικών εντάσεων που τροφοδοτούν τον πληθωρισμό, παρατείνουν τον υφεσιακό κύκλο και πυροδοτούν αλλεπάλληλες κρίσεις χρέους. Ο πληθωρισμός, για παράδειγμα, μπορεί να υποχωρήσει αφού κάποιοι από τους άμεσους παράγοντες της έκτακτης ανόδου των τιμών θα εξαλειφθούν αλλά η εποχή του διαρκούς εξαιρετικά χαμηλού πληθωρισμού δεν θα επανέλθει σύντομα. Χάρη σε ένα πλήθος παραγόντων, όπως η απο-παγκοσμιοποίηση, οι αυξανόμενες πολιτικές πιέσεις και τα συνεχιζόμενα σοκ προσφοράς, ο κόσμος εισέρχεται σε μια εκτεταμένη περίοδο κατά την οποία ο αυξημένος και ασταθής πληθωρισμός είναι πιθανό να είναι επίμονος σε ποσοστό σημαντικά πάνω από το 2%.

Με δεδομένη την άποψη που έχουν εκφράσει οι πολιτικοί και οι κεντρικοί τραπεζίτες, σύμφωνα με την οποία δεν μπορούν να επιτρέψουν στον υψηλό πληθωρισμό να παραμείνει, είναι πολύ δύσκολο να αναθεωρήσουν τη χρήση των υψηλών επιτοκίων που οδηγεί στην ύφεση και στις κρίσεις χρέους. Ντόμινο με απρόβλεπτες κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις, που μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε σημείο βρασμού αν συνδυαστεί με γεωπολιτικές συγκρούσεις και κλιματικές καταστροφές.

Και ερχόμαστε στα δικά μας. Εχετε ακούσει κάποιον πολιτικό αρχηγό να μιλά για τις πολλαπλές κρίσεις που ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη; Οχι. Δεν γνωρίζουν ή μήπως επιλέγουν να καθησυχάζουν; Μάλλον το δεύτερο. Γιατί επέλεξαν να τηρήσουν αυτήν τη στάση; Προφανώς, διότι σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους αισθάνονται απρόσβλητοι. Ατιμωρησία που συνδέεται με την ανισορροπία πολιτικής και οικονομικής ισχύος και οδηγεί στην κατάχρηση εξουσίας. Η αντίληψη ότι «οι κανόνες είναι για τα κορόιδα» όχι μόνο υπάρχει αλλά οι πολιτικοί κάνουν ό,τι μπορούν για να την ενισχύσουν προκειμένου να επωφεληθούν από αυτήν.

Κάνεις λάθος, θα υποστηρίξουν οι περισσότεροι, επισημαίνοντας ότι τα κόμματα της Αριστεράς κατήγγειλαν τους πλειστηριασμούς, την ακρίβεια, τη διόγκωση του δημόσιου χρέους και του ελλείμματος του ισοζυγίου. Ναι, μίλησαν, αλλά τους προσέδωσαν τον χαρακτήρα του προσωρινού. Εμφάνισαν τα «καρφιά» που «ματώνουν» τις ζωές των ανθρώπων ως ανεπιθύμητες δυσλειτουργίες και όχι ως συστατικά μιας νέας δυστοπικής κανονικότητας, που με τη βοήθεια της ψηφιακής πραγματικότητας δύσκολα θα ανατραπεί. Απέφυγαν προσεκτικά και προμελετημένα να αναφερθούν στον πυρήνα του ζητήματος, διότι δεν ήθελαν ο δημόσιος διάλογος να επικεντρωθεί σε ευθύνες που αφορούν το κατά πόσο η ελληνική οικονομία μπορεί να αντιμετωπίσει την πολυκρίση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη.

Το παραγωγικό μοντέλο που επέβαλαν οι δανειστές και που το πολιτικό σύστημα συνέπραξε για να επιβληθεί, κατεδάφισε και τα τελευταία αναχώματα που διέθετε η ελληνική οικονομία για να αμυνθεί στις εισαγόμενες απειλές. Η τουριστικοποίηση της οικονομίας, η αποβιομηχανοποίηση, η εγκατάλειψη του πρωτογενούς τομέα, η πλήρης εξάρτηση από τον τομέα των υπηρεσιών είναι τα δεσμά με τα οποία εμποδίζουν τον τόπο να προετοιμαστεί να αμυνθεί στις πολλαπλές κρίσεις που προκαλούν οι ισχυροί του πλανήτη. Και χωρίς όπλα πώς μπορείς να αποφύγεις να γίνεις «παράπλευρη απώλεια»; Φαίνεται ότι για το πολιτικό σύστημα το πάθημα των μνημονίων δεν έγινε μάθημα και έτσι στις εκλογές αποδείχτηκε κατώτερο των απαιτήσεων.

Αντί να μιλήσει για τις απειλές, επέλεξε να τις προσπεράσει διευκολύνοντας τα τετελεσμένα και τα αναπότρεπτα. Για μια κυβέρνηση που εξυπηρετεί την αγορά, η στάση αυτή είναι κατανοητή αφού οι κρίσεις διευκολύνουν τους… χορηγούς της. Η Αριστερά - ή αυτοί που την οικειοποιούνται - γιατί απέκρυψε και εξακολουθεί να παρακάμπτει την πραγματικότητα και τα προβλήματά της;

Μια εύκολη ερμηνεία είναι ότι αν ανοίξει τη συζήτηση, τότε θα φανεί ότι οι αντιστάσεις στην εξωστρέφεια, στον αφελληνισμό της παραγωγής και στην αποβιομηχανοποίηση ήταν ελάχιστες. Μια άλλη εκδοχή σχετίζεται με την απουσία εναλλακτικής πρότασης, η οποία θα μπορούσε, αν όχι να σταματήσει, τουλάχιστον να επιβραδύνει την πορεία προς τον όλεθρο. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα μόνο της ελληνικής Αριστεράς αλλά μια παγκόσμια πραγματικότητα που έκανε τον νεοφιλελευθερισμό κυρίαρχο. Οποια απάντηση δοθεί στο ερώτημα αυτό είναι κατανοητή, αυτό όμως που χαρακτηρίζεται ακατανόητο είναι να φορτώνεις στους ανθρώπους τις δικές σου ανεπάρκειες…

*Δημοσιογράφος, συγγραφέας

"Η "μεσαία τάξη" λοιπόν..." έγραψε ο Χρήστος Λάσκος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 26.5.2023)

 ...............................................................


               Η "μεσαία τάξη" λοιπόν...




έγραψε ο Χρήστος Λάσκος* ("Εφημερίδα των Συντακτών", 26.5.2023)



Η συντριβή της Αριστεράς προχθές έχει βάλει σε κίνηση μια μηχανή σκέψης, που, ίσως, αποδειχτεί, με τον χρόνο, ιδιαίτερα παραγωγική.

Ειδικά στην «Εφ.Συν.» έχουμε πολλές παρεμβάσεις, που δίνουν μια, πρωτευόντως, ταξική διάσταση στην αναζήτηση, η οποία, επί καιρό, είχε παραμεληθεί υπαγόμενη σε έναν άκρατο πολιτικισμό. Τη Δευτέρα, εν βρασμώ ακόμη, η Χριστίνα Κοψίνη το διατύπωσε ως εξής: «Μήπως, τελικώς, η υπέρμετρη ανάδειξη των αιτημάτων της “μεσαίας τάξης” υποσκέλισε τα προβλήματα της φτώχειας, των ακραίων ανισοτήτων, του κοινωνικού και οικονομικού περιθωρίου που συνήθως προσπερνάει ο πολιτικός λόγος;».

Ενώ μία μέρα πριν από τις εκλογές, ο Γ. Π. σημείωνε: «Εντάξει, δεν λέμε […] η περιούσια μεσαία τάξη […] αξίζει προσοχή, στοργή και… Προδέρμ. Αλλά για τους κάτω από αυτήν, γι’ αυτούς που βρίσκονται στον πάτο της πυραμίδας, που μετά βίας επιβιώνουν, θα δείξει κανείς την ίδια ευαισθησία; Ή μας βολεύει η εκλογική σιωπή τους;».

Είναι γνωστό, για όσους παρακολουθούν την αρθρογραφία μου, ότι έχει μαλλιάσει η γλώσσα μου να θέτω αυτό το ζήτημα. Τελευταία, τρεις μέρες πριν από τις εκλογές: «Η φράση που κυριαρχεί σε βαθμό δηλητηρίασης στη δημόσια συζήτηση είναι η “μεσαία τάξη” […] Στον λόγο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, π.χ., δεν θα βρεις -ούτε μία φορά, για δείγμα- αναφορά στην εργατική τάξη. Ούτε μία φορά! Ομως, αυτή που χτυπήθηκε περισσότερο τα δεκαπέντε και όχι μόνο τελευταία χρόνια, αυτή που υπέστη τη μεγαλύτερη -με διαστημική διαφορά- εκμετάλλευση είναι η εργατική τάξη. ΄Ή, στους νέους, με διαφορά και πάλι, αυτοί που συμπιέστηκαν σε ασύλληπτο βαθμό είναι, όχι αυτοί με τα πτυχία και τα μεταπτυχιακά, αλλά όσοι δεν έχουν τίποτε από αυτά ή κι αν έχουν τους λείπουν τα κοινωνικά δίκτυα για να τα αξιοποιήσουν, οι νέοι και οι νέες της εργατικής τάξης».

Υπήρχε, λοιπόν, και η εργατική τάξη. Και μίλησε εκκωφαντικά πριν από λίγες μέρες.

Ακουγα τη νύχτα των εκλογών τον Αγγελο Σεριάτο να λέει στο «Κόκκινο» πως η μεγάλη δεξαμενή αριστερών ψηφοφόρων βρίσκεται στην αποχή. Είμαι βέβαιος πως το μεγαλύτερο μέρος τους είναι άνθρωποι της εργατικής τάξης. Οι οποίοι δεν νιώθουν να εκπροσωπούνται ούτε κατ’ ελάχιστον κι έτσι αποσύρονται από το πολιτικό παίγνιο. Φαινόμενο που εμφανίζεται πανευρωπαϊκά.

Η ανόητη πίστη του ΣΥΡΙΖΑ πως το Γκράαλ της εκλογικής νίκης βρίσκεται στο «Κέντρο» διαμόρφωσε μια εκλογική στρατηγική (sic) της πυρκαγιάς.

Μη αντιλαμβανόμενοι οι επικοινωνιολόγοι (!) και ο αρχηγός (;) του πως εργατική και «μεσαία τάξη» έχουν, σε μεγάλο βαθμό, ειδικά στην Ελλάδα, πολύ αντίθετα συμφέροντα, επένδυσαν στη δεύτερη και καταστράφηκαν ολοκληρωτικά.

Το μοντέλο συσσώρευσης στη χώρα μας έχει διαμορφωθεί ώστε να βασίζεται σε ένα και μόνο συγκριτικό πλεονέκτημα: την πάμφθηνη και τρομοκρατημένη εργασιακή δύναμη. Ενα μεγάλο τμήμα μικρομεσαίων εργοδοτών είναι οι πιο άγριοι εκμεταλλευτές των ανθρώπων της δουλειάς. Κι αυτοί ξέρουν, ενώ η κυβερνητική Αριστερά φάνηκε πως αγνοούσε τα πάντα. Μισθοί πείνας, που δεν πληρώνονται και πάντοτε, άπειρες απλήρωτες υπερωρίες, μαύρη εργασία, εργοδοτική τρομοκρατία και όλα τα δεινά του κόσμου δεν αποτελούν εξαίρεση, αλλά τον απόλυτο κανόνα.

Μαζί και ο πρωταθλητισμός στη φοροκλοπή και την εισφοροκλοπή.

Θα πει κάποιος, μα είναι οι «μικρομεσαίοι» όλοι έτσι; Οχι, αλλά πάρα πολλοί είναι. Και η εργατική τάξη -συχνά πολύ νέα παιδιά- το ξέρει. Ο αντικειμενικός μπλερισμός, που επενδύει στα «δυναμικά στρώματα», ειδικά σήμερα και ειδικά στην Ελλάδα, συνιστά πραγματική παράκρουση. Αυτό δεν είναι η μοναδική αιτία της συντριβής, προφανώς. Επαιξε ρόλο και η έλλειψη της παραμικρής θετικής αφήγησης και ο αποκρουστικός κάποιες φορές αρχηγισμός και άλλα παρόμοια. Το κύριο, ωστόσο, νομίζω, ήταν το «κοινωνικό». Ο λαός της Δεξιάς έδωσε την εκλογική μάχη συνεκτικός, με σχέδιο, αίσθηση της ισχύος του και με αυτοπεποίθηση. Ο λαός, δηλαδή της ιδιοκτησίας, της «ασφάλειας», του Θεού του ίδιου ήξερε -και πάντα ξέρει- τι επιδίωκε. Και έδωσε αυτό το παραδοσιακό 40+%, που σταθερά διασφαλίζει η Δεξιά.

Ο λαός της Αριστεράς, από την άλλη, η εργατική τάξη κατεξοχήν, αποδιαρθρωμένη και μη εκπροσωπούμενη πολιτικά, είχε χάσει πολύ πριν από τη μάχη. Εγκαταλειμμένη και αβοήθητη.

Και τώρα;

Νομίζω πως είναι αργά για «διορθώσεις». Οποιαδήποτε στροφή στην κοινωνική απεύθυνση θα φαίνεται και θα είναι γελοία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να αναταχθεί. Η αποδρομή του θα συνεχιστεί «όχι με έναν κρότο ούτε με έναν λυγμό», αλλά μέσα στην αδιαφορία. Ποιος μπορεί να είναι ο στόχος του; Να κάνει τη διαφορά του 21% 15%;

Το μόνο εκλογικό επίδικο, πια, για την Αριστερά είναι η είσοδος του ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη στη Βουλή. Γιατί, δυστυχώς, το ΚΚΕ από καιρό, περισσότερο από πολιτικό κόμμα, είναι κατάστημα οργάνωσης τελετουργιών.

*Σημείωση: εκπαιδευτικός & υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας με το "ΜΕΡΑ 25"