...............................................................
«Επιδέξιες» κριτικές και περί οπισθίων
γράφει ο Απόστολος Λακασάς ("Καθημερινή, 23.7.2023)
Εάν πιστεύουμε ότι αιρετικό είναι αυτό που δεν μας αρέσει, τότε αναγκαστικά ρέπουμε στον φασισμό; Eάν θεωρούμε λαθεμένο ό,τι δεν γνωρίζουμε, τότε βουλιάζουμε στη μισαλλοδοξία; Εάν κρίνουμε ότι η τοξικότητα είναι η μόνη απάντηση στην τοξικότητα, τότε μήπως είμαστε απλώς προκλητικοί; Ετερόκλητα τα ερωτήματα, όπως αλλοπρόσαλλη είναι η συνθήκη ένας καλλιτέχνης να εξοργίζει το κοινό και να εξοργίζεται από αυτό.
Η πρώτη σκηνοθεσία της Λένας Κιτσοπούλου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου (διασκεύασε τους «Σφήκες» του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο) θα μνημονεύεται πλέον επειδή αποδοκιμάστηκε έντονα από μερίδα θεατών στην Επίδαυρο. Αλλες παραστάσεις πέρασαν στη λήθη, μάλλον διότι δεν προκάλεσαν. Για παράδειγμα, δεν έδειξαν στην Επίδαυρο βελέτζα κεντημένη από το τρίχωμα ενός ανδρικού εφηβαίου, όπως οι φετινοί «Σφήκες»!
Το συγγενικό στοιχείο των παραστάσεων που δέχθηκαν οργισμένα πυρά έγκειται στο ότι είναι παραγωγές κρατικών θεάτρων (π.χ. «Πέρσες» του Ντίμιτερ Γκότσεφ, «Ορέστης» του Σλόμπονταν Ουνκόφσκι, «Βάκχες» του Ματίας Λάνγκχοφ). Μερίδα κοινού της Επιδαύρου (και όχι μόνο απαραίτητα υπερσυντηρητικό, εάν θυμηθούμε τις αντιδράσεις στον Γκότσεφ) θεωρεί ότι το Εθνικό και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος έχουν ταχθεί να υπηρετούν τον αρχαιοελληνικό καλπάζοντα συντηρητισμό. Οταν ακούγονται σχόλια όπως ότι το Εθνικό πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον φορολογούμενο και να μην ανεβάζει τέτοιες κακές παραστάσεις, υποδηλώνεται πρόθεση λογοκρισίας και πλήττεται η ελευθερία της τέχνης. Και ποιος από το κοινό θα κρίνει ποια παράσταση από τους θεατές προοιωνίζεται καλή ή κακή; Σαφώς η καλλιτεχνική διεύθυνση φέρει την ευθύνη να ορίσει τα καλλιτεχνικά κριτήρια, αλλά όπως και να έχει, το αξιολογικό πλαίσιο είναι ασαφές. Και εντέλει, το κοινό πρέπει είτε να γνωρίζει το στίγμα κάθε καλλιτέχνη είτε να οικτίρει τον εαυτό του που δεν ενημερώθηκε. Αλλά τραμπουκισμοί εκ μέρους του κοινού σε ένα καλλιτεχνικό έργο δεν νοούνται.
Δεν νοούνται; Στους «Σφήκες» το μένος του κοινού φαίνεται πως βόλεψε τη Λένα Κιτσοπούλου, αφού και εκείνη μπήκε στη λογική του οπαδισμού, πουλώντας πρόκληση. Κυρίαρχη πρόθεσή της, με βάση την υπόθεση των «Σφηκών», ήταν να στηλιτεύσει τα λαϊκά δικαστήρια που στήνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το πέτυχε; Ούτε καν. Αντίθετα, οι ακρότητες της παράστασής της προκάλεσαν πόλεμο οπαδών της και ορκισμένων εχθρών της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η Κιτσοπούλου τροφοδότησε την πόλωση, η ίδια βρίσκει έρεισμα στην απαιδευσιά μερίδας του κοινού, που είτε ορκίζεται στην παράδοση είτε εγκλωβίζεται από το άγχος της πρωτοπορίας.
Ο κραυγάζων διδακτισμός και το σηκωμένο δάχτυλο της Λένας Κιτσοπούλου, όσο κι αν διαθέτει πολύ δυναμικά στοιχεία στην πορεία της, την έχουν σπρώξει σε μια χαβαλετζίδικη μανιέρα.
Οπως προκύπτει, η Κιτσοπούλου δεν περίμενε κάποια καλή κριτική για τους «Σφήκες» της. Εξ ου και προκατέλαβε την όποια κριτική λέγοντας σε κοινό και κριτικούς, στον ραπ μονόλογο που ερμήνευσε στο κλείσιμο της παράστασης, να «τις βάλουμε στον κ@λο μας». Αναρωτιέμαι εάν αυτό ισχύει και για όσους την επευφημούν. Δεν το διαπίστωσα στην υπόκλιση…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου