"Αυτή ήταν η Ελλάδα του Κώστα Σημίτη" γράφει ο Γιάννης Παντελάκης (www.lifo.gr, 10.1.2025)

 ...............................................................

Αυτή ήταν η Ελλάδα του Κώστα Σημίτη

Πώς αποτιμάς έναν πολιτικό που κυβέρνησε τη χώρα για δυο συνεχόμενες τετραετίες και άφησε ένα τόσο ισχυρό αποτύπωμα στην κοινωνία και την πολιτική ώστε τώρα ο θάνατός του να διχάζει;

                                  Ο Σημίτης ήταν μια επιλογή αυτοσυντήρησης. Και ως τέτοια, 

                                                      εκ του αποτελέσματος, κρίθηκε επιτυχής.

γράφει ο Γιάννης Παντελάκης (www.lifo.gr, 10.1.2025)

ΗΤΑΝ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ που πέρασε από τη χώρα, όπως διατείνονται άνθρωποι οι οποίοι προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες, ή ήταν ο άνθρωπος επί των ημερών του οποίου διαμορφώθηκαν συνθήκες στην ελληνική κοινωνία λόγω των οποίων ένα μεγάλο μέρος της στράφηκε σε πιο συντηρητικές επιλογές; Ήταν ο εκσυγχρονιστής της χώρας ή αυτός που ο εκσυγχρονισμός του είχε ένα τεράστιο κόστος σε οικονομία και κοινωνία;

Ο Κώστας Σημίτης (το αντιστασιακό παρελθόν του οποίου στη διάρκεια της δικτατορίας οφείλουμε να τιμήσουμε ιδιαίτερα, δεδομένου ότι ελάχιστοι ήταν αυτοί που στα πέτρινα χρόνια έκαναν μια τέτοια επιλογή) εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρωθυπουργός σε μια εποχή με έντονα σημάδια πολιτικής, κοινωνικής και αισθητικής παρακμής, η οποία συνόδευε τα τελευταία χρόνια της κυριαρχίας του Ανδρέα Παπανδρέου. Στο κρίσιμο συνέδριο διαδοχής του Ανδρέα οι σύνεδροι του ΠΑΣΟΚ είχαν κυρίως δύο επιλογές: τον Άκη Τσοχατζόπουλο, ο οποίος με τη βοήθεια αρκετών Μέσων είχε αποκτήσει τον εντελώς ανυπόστατο χαρακτηρισμό του «αριστερού» της ιστορίας και του συνεχιστή του παπανδρεϊσμού, και από την άλλη τον Κώστα Σημίτη που είχε το προφίλ του πιο συντηρητικού, αλλά σοβαρού και εργατικού καθηγητή, ο οποίος με την εκλογή του θα έφερνε το ΠΑΣΟΚ σε μια νέα, άγνωστη όμως τότε εποχή. Ο Γεράσιμος Αρσένης, η τρίτη επιλογή, από την αρχή δεν είχε πολλές πιθανότητες. Οριακά, για μία ψήφο, εξελέγη ο Σημίτης και ήταν μια επιλογή ρίσκου – έπρεπε να διαχειριστεί το ΠΑΣΟΚ χωρίς τον Ανδρέα.

Τον επέλεξαν γιατί είχε πολλές πιθανότητες να διατηρήσει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και να το βγάλει από τη σχεδόν καθολική παρακμή στην οποία βρισκόταν. Ο Τσοχατζόπουλο, ο άνθρωπος που δεν έλεγε ποτέ όχι στον Ανδρέα, αν εκλεγόταν, θα ήταν ο συνεχιστής της παρακμής.

Ο Σημίτης δεν επιλέχθηκε γιατί ήταν ο χαρισματικός ηγέτης, ούτε καν ο λαϊκός πολιτικός που μίλαγε με τα πλήθη – δεν ήταν σίγουρα λαϊκός όπως το εννοούσαν πολλοί τότε, ταυτίζοντας το λαϊκό με τον ισοπεδωτικό δημαγωγικό λαϊκισμό (που είχε ως κύρια έκφραση τον «αυριανισμό») που είχε ταυτιστεί σε μεγάλο βαθμό με το ΠΑΣΟΚ της εποχής και όχι μόνο. Τον επέλεξαν γιατί είχε πολλές πιθανότητες να διατηρήσει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και να το βγάλει από τη σχεδόν καθολική παρακμή στην οποία βρισκόταν. Ο Τσοχατζόπουλος, ο άνθρωπος που δεν έλεγε ποτέ όχι στον Ανδρέα, αν εκλεγόταν, θα ήταν ο συνεχιστής της παρακμής. Ο Σημίτης ήταν μια επιλογή αυτοσυντήρησης. Και ως τέτοια, εκ του αποτελέσματος, κρίθηκε επιτυχής.

Τον Σεπτέμβριο του 2000 συνέβη μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στην ιστορία της χώρας: το πλοίο Σάμινα έπεσε σε έναν ύφαλο έξω από την Πάρο με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους ογδόντα ένας άνθρωποι. Σύμφωνα με όσα καταγγέλθηκαν, το πλοίο ήταν παλιό και λειτουργούσε με πατέντες, τα σωστικά του μέσα ήταν απαρχαιωμένα, κάποιοι από το πλήρωμα έβλεπαν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα την ώρα της πρόσκρουσης, ένα μεγάλο στέλεχος της πλοιοκτήτριας εταιρείας αυτοκτόνησε αργότερα, ο υπουργός Ναυτιλίας δεν παραιτήθηκε και η κυβέρνηση –πόσο προβλέψιμο– αρνήθηκε τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για να διερευνηθούν οι ευθύνες για το πολύνεκρο δυστύχημα. Όταν συζητήθηκε το θέμα αυτό στη Βουλή, ο Κώστας Σημίτης ανέφερε μια φράση που έμεινε στην ιστορία: «Αυτή είναι η Ελλάδα, δεν τη γνωρίζουμε;».

Τη γνωρίζαμε όλοι, αυτή είναι αλήθεια· αυτή ήταν και είναι ακόμα η Ελλάδα. Ήταν μια ειλικρινής φράση, αλλά πολλοί θα ήθελαν να αλλάξει αυτή η Ελλάδα, να αλλάξουν οι δομές της. Έβαλε τη χώρα στο ισχυρό ευρώ, αλλά ήταν απροετοίμαστη, οι τιμές εκτοξεύθηκαν. Προετοίμασε με επιτυχία τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά αυτό έγινε με τεράστιο οικονομικό κόστος και χαριστικές ρυθμίσεις· έβαλε την Κύπρο στην Ε.Ε., αυτό ήταν επιτυχία χωρίς πολλές κουβέντες, ωστόσο πολλές κουβέντες χωράει το γεγονός ότι άφησε κοράκια της αγοράς να δημιουργήσουν στους νεοέλληνες τη βεβαιότητα πως η χώρα, λόγω του Χρηματιστηρίου, ήταν ένα Ελντοράντο, με αποτέλεσμα να χάσουν πολλοί τρομακτικά ποσά και μεγάλες περιουσίες. Δεν έχει νόημα να συνεχίσω να απαριθμώ, είναι σχετικά νωπά όλα.

Ο Σημίτης κυβέρνησε με τους όρους που κυβερνούν όλα τα κόμματα, με τη στήριξη των ΜΜΕ, των ισχυρών οικονομικών παραγόντων που θεωρούν τη χώρα ιδιοκτησία τους και με εσωτερικές λυκο-συμμαχίες που έκαναν πλουσιότερους κάποιους υπουργούς του (Τσοχατζόπουλος κ.ά.). Στα θετικά του είναι ότι συγκρούστηκε με την πανίσχυρη Εκκλησία, στα θετικά και το ότι στον ιδιωτικό του βίο ήταν σεμνός και αθόρυβος. «Είναι σημαντικά αυτά τα τελευταία;» θα αναρωτηθεί κάποιος. Στη χώρα αυτή έχουν κάποια αξία.