Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2025

Αποχαιρετισμός στον Ντέιβιντ Λιντς (1946 -2025) από τον κριτικό κινηματογράφου και φίλο στο fb Giannis Smoilis (facebook, 16.1.2025)

 ............................................................


            Ντέιβιντ Λιντς (1946 - 2025)





"Έβαλε στο κινηματογραφικό λεξικό το επίθετο, "λιντσικό", και ανάγκασε τους κριτικούς να το χρησιμοποιούν τόσο συχνά όσο και το "καφκικό", έκανε πλήθος ατάλαντων να νομίζουν ότι είναι αρκετό οι ταινίες τους να μη βγάζουν νόημα για να θεωρηθούν "ψαγμένες" και "μοντέρνες", όπως επίσης κατάφερε να ξεγελάσει ορδές ενθουσιωδών σινεφίλ πείθοντάς τους πως τις δημιουργίες του δεν χρειάζεται να τις καταλαβαίνουν "διότι η εμπειρία της θέασης είναι πιο σημαντική από την κατανόηση" (αυτό το φρικτό κλισέ, εν τω μεταξύ, ισχύει, όχι όμως μόνο για τις ταινίες του Λιντς αλλά για το σύνολο του σημαντικού κινηματογράφου, ακόμα και της πιο απλής, φαινομενικά, αφήγησης) : όλα τα προηγούμενα, ωστόσο, μικρή σημασία έχουν μπροστά στα αληθινά κατορθώματα αυτού του μείζονος καλλιτέχνη του κινηματογράφου.
Ο Λιντς μάς έμαθε πως πίσω από τις εικόνες δεν κρύβονται λέξεις αλλά κι άλλες εικόνες, κι άλλες, κι άλλες, εις το διηνεκές... Μας έδειξε πως το Νόημα δεν μας είναι απαραίτητο, γιατί είμαστε όντα που κυρίως επιθυμούν και ονειρεύονται, και πως ο κινηματογράφος είναι η κατάλληλη τέχνη για να προσφέρει κατάλυμα στις φαντασιώσεις αυτών των μεταφυσικά ανέστιων όντων που επιθυμούν και ονειρεύονται... Απέδειξε, με αισθητικά μέσα και όχι με τις ιδέες (τα εργαλεία του ορθολογισμού, τον οποίο δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα), πως δεν υπάρχει πιο μεγάλη - και ύπουλη - ψευδαίσθηση από την πραγματικότητα και πως καλό θα ήταν να κοιτάξουμε πέρα απ' αυτή την ψευδαίσθηση, να απελευθερωθούμε απ' τα πνιγηρά δεσμά της και να αφεθούμε στην απέραντη σαγήνη ενός κόσμου απαλλαγμένου από το βάρος των ερμηνειών, στο υπέροχο μυστήριο, το όνειρο, τον εφιάλτη, τον ίλιγγο των εικόνων-σημαινόντων που έχουν απελευθερωθεί από τα σημαινόμενά τους, να γίνουμε κι εμείς εικόνες, απλώς εικόνες, τίποτα περισσότερο από εικόνες που επιθυμούν και ονειρεύονται.
Μοιάζει συμπτωματικό, αν όχι απόλυτα ακατανόητο, που υπήρξε για κάποιο διάστημα σύγχρονός μας, γιατί ο Λιντς ανήκει στο Μέλλον - και εκεί επιστρέφει απόψε. Ίσως κάποτε να φτάσουμε στον χωροχρόνο του. Ίσως και όχι. Οι ταινίες του, πάντως, ως μηνύματα από αυτό το μυστηριώδες Αύριο της ανθρώπινης κατάστασης, θα παραμείνουν εδώ, να μας θυμίζουν ότι μπορούμε να κάνουμε και χωρίς την Αλήθεια - όχι όμως χωρίς την Ομορφιά, όχι χωρίς τη Μαγεία.
Ας μη λέμε αντίο στον Ντέιβιντ Λιντς, ας πούμε απλώς, εις το επανιδείν. Αν αυτή η ζωή δεν είναι παρά ένα όνειρο (όπως το υπονόησε τόσες φορές), τότε μέσα σε κάποιο άλλο όνειρο θα τον ξανασυναντήσουμε."

Δεν υπάρχουν σχόλια: