"Η ποίηση των δακτύλων, η ποίηση των ματιών" έγραψε ο ποιητής Θωμάς Τσαλαπάτης ("Εφημερίδα των Συντακτών" - ΝΗΣΙΔΕΣ 25.03.24)

............................................................. 

Η ποίηση των δακτύλων, η ποίηση των ματιών

έγραψε ο ποιητής Θωμάς Τσαλαπάτης ("Εφημερίδα των Συντακτών" - "ΝΗΣΙΔΕΣ" 25.03.24)

Μιλώντας για μια ποίηση των ματιών, εννοούμε μια ποίηση της αντίληψης, μια ποίηση της στιγμιαίας ανασύνταξης.

Ηποίηση δεν είναι κάτι ενιαίο. Δεν θα μπορούσε να είναι. Και εδώ δεν μιλάω για διαφορετικά είδη τεχνικής έκφρασης, για την εκφραστική ποικιλία των διαφόρων εκδηλώσεων μιας τέχνης που αριθμεί χιλιετίες. Μιλώ περισσότερο για διαφορετικές διαδικασίες. Λίγο-πολύ για διαφορετικά είδη τέχνης.

Σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσαμε να πούμε πως η παραγωγή της ποίησης εξαρτάται από το σώμα. Από το μέρος του σώματος το οποίο μας φέρνει σε επαφή μαζί της. Το μέρος του σώματος το οποίο τη γεννά. Είναι που το σώμα παράγει ποίηση όπως οι σιελογόνοι αδένες παράγουν σάλιο. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να κάνουμε λόγο για μια ποίηση των δακτύλων, την ποίηση αυτή την οποία γράφουμε, την οποία συνθέτουμε με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία. Τα δάχτυλα που κρατούν το στιλό ή που χτυπούν το πληκτρολόγιο. Τα δάχτυλα που καταγράφουν, τα δάχτυλα που διορθώνουν, τα δάχτυλα που συνθέτουν.

Θα μπορούσαμε επίσης να κάνουμε λόγο για μια ποίηση της φωνής. Για τον τρόπο αυτό που η ποίηση προκύπτει μαζί με την ανάσα και επιμερίζεται σε εκπνοή και εισπνοή. Μια ποίηση προφορική που έχει ως βασικό της σκοπό κυρίως να ακουστεί και λιγότερο να διαβαστεί. Μια ποίηση για απαγγελίες, δημόσιες συναθροίσεις, για γεγονότα, για καφέ, θέατρα και ανοιχτούς χώρους.

Στο μικρό αυτό κείμενο όμως κάνουμε λόγο για μια διαφορετική διαδικασία της ποίησης. Την ποίηση των ματιών. Για μια ποίηση που δημιουργείται ακαριαία και καταναλώνεται ακαριαία. Μια ποίηση της παρατήρησης, της εστίασης, της βαθύτερης κατανόησης. Μια ποίηση της ενατένισης.

Μέσα στην ατελείωτη ρουτίνα της η ζωή είναι βιαστική, στεγνή, επαναλαμβανόμενη. Τα πράγματα χάνουν το βάρος τους, την αυτοτέλειά τους, την πραγματική τους ουσία. Η ποίηση των ματιών είναι μια διαδικασία που μας επιτρέπει να αντιληφθούμε βαθύτερα όσα μας περιβάλλουν. Να διεκδικήσουμε εκ νέου την ουσία των πραγμάτων.

Βγες έξω στους δρόμους. Προσπάθησε να επιβραδύνεις. Οχι τις κινήσεις σου αλλά τη ροή των πραγμάτων, τον τρόπο που την αντιλαμβάνεσαι. Δες πιο καθαρά. Προσπάθησε να απομονώσεις. Πιο αργά, πιο αργά. Και δες: νιώσε στα αντικείμενα τα γεγονότα που περικλείουν. Σε ένα παρατημένο φτυάρι την εργασία που περιέχει. Τον μόχθο, την πίεση, τη δύναμη των χεριών που το αγκάλιασε. Στις κούνιες σε αυτή τη διαλυμένη παιδική χαρά. Προσπάθησε να επαναφέρεις ταυτόχρονα όλες τις μικρές γιορτές και τα καθημερινά δράματα που αυτές εμπεριέχουν. Στον νυχτερινό δρόμο όταν το σκοτάδι μας πολιορκεί από παντού. Δες τους σταυρούς των φαρμακείων να αναβοσβήνουν στη σειρά σαν μια παρουσίαση από κατοικίδιες κηδείες απλωμένη κατά μήκος των δρόμων να μας προειδοποιεί. Νιώσε την ψυχική δύναμη μιας ξεχαρβαλωμένης τέντας που χτυπιέται για ώρες μέσα στην αστική θύελλα που προσπαθεί να την ξεριζώσει. Δες τους ανθρώπους εκεί έξω. Οχι ως κοινότοπα γεγονότα που σπαταλούνε την ύπαρξή τους σε επαναλαμβανόμενες πράξεις χωρίς να τις εξετάζουν. Αλλά ως μοναδικότητες με αδυναμίες, με βιώματα, με ιστορίες συντριπτικά μοναδικές. Μάθε να δικαιολογείς προσπαθώντας έτσι να καταλάβεις. Πιο αργά, πιο αργά.

Μιλώντας για μια ποίηση των ματιών, εννοούμε μια ποίηση της αντίληψης, μια ποίηση της στιγμιαίας ανασύνταξης όσων μας περιβάλλουν. Για μια διαδικασία επανανοηματοδότησης του κόσμου. Για μια εκμάθηση του εαυτού να κατανοεί και να αναδομεί τα πράγματα. Για τη ζωή ως μια δημιουργική διαδικασία. Την ποίηση ως μια καθημερινή διαδικασία εκτός καταγραφής. Οχι ως έναν τρόπο να συνθέτεις ποίηση αλλά περισσότερο ως έναν τρόπο να τη ζεις. Και μαζί έναν τρόπο να ζεις. Εναν τρόπο να αντιλαμβάνεσαι την κάθε σου στιγμή.

Μιλώ για την ομορφιά στην απλότητα των πραγμάτων και την ποίηση ως μόνη οδό για να φτάσεις εκεί.