"Το πραγματικό δίλημμα" έγραψε ο Γιώργος Καπόπουλος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.10.2022)

 ...............................................................

Το πραγματικό δίλημμα

έγραψε ο Γιώργος Καπόπουλος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 29.10.2022)

Η κρίση ευρωπαϊκής εμπιστοσύνης ανάμεσα στη Γαλλία και στη Γερμανία σοβεί εδώ και πολλά χρόνια, από την επαύριον της ενοποίησης των δύο γερμανικών κρατών.

Η κρίση ευρωπαϊκής εμπιστοσύνης ανάμεσα στη Γαλλία και στη Γερμανία σοβεί εδώ και πολλά χρόνια, από την επαύριον της ενοποίησης των δύο γερμανικών κρατών.

Επιλεκτικά όλοι απαξιώνουν την έλλειψη εμπιστοσύνης στη συγκρότηση Ενιαίας Γερμανίας που οδήγησε τη Θάτσερ να στείλει επιστολή προς τον Γκορμπατσόφ όπου επισήμαινε τους κινδύνους από την ενοποίηση.

Εξίσου, αν όχι περισσότερο, ανήσυχος ήταν ο Μιτεράν που επισκέφθηκε το Ανατολικό Βερολίνο μερικές μέρες μετά την πτώση του Τείχους, ενώ έσπευσε να αναγνωρίσει την κυβέρνηση των πραξικοπηματιών του Αυγούστου του 1991 αποκαλώντας τους «Νέα Σοβιετική Ηγεσία».

Οταν στα τέλη του 1989 είχε καταστεί σαφές ότι η Γερμανία βαδίζει ολοταχώς προς την ενοποίηση ο Μιτεράν έθεσε το δίλημμα Γερμανική Ευρώπη ή Ευρωπαϊκή Γερμανία…

Τριάντα τρία χρόνια μετά, η ευρωπαϊκή πολιτική του Βερολίνου ακολούθησε μέχρι την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και κυρίως την κρίση στην ευρωζώνη από το 2010 και μετά την επιλογή της Ευρωπαϊκής Γερμανίας.

Αμέσως μετά και μέχρι και σήμερα κινείται ολοένα και με λιγότερα προσχήματα στη λογική της Γερμανικής Ευρώπης.

Το τι συνέβη είναι φανερό: το δίλημμα που διατύπωσε ο Μιτεράν για τη Γερμανία δεν ήταν διάζευξη αλλά διαδοχικές φάσεις εγκαθίδρυσης μιας κυριαρχίας.

Αιώνες ευρωπαϊκής και γερμανικής Ιστορίας αναδεικνύουν ένα άλλο δίλημμα, μια άλλη διπολική εναλλαγή στην Ιστορία της χώρας.

Από την εποχή του Καρλομάγνου μέχρι και σήμερα η Γερμανία ή είναι ενωμένη και ασκεί ηγεμονική κυριαρχία στην Ευρώπη ή είναι διασπασμένη σε χώρες και κρατίδια.

Και οι δύο εναλλακτικοί ρόλοι, «κέντρο ισχύος» και «κενό ισχύος», αποσταθεροποιούν τη Γηραιά Ηπειρο, μια διαπίστωση που τη συμμερίζονται μεγάλοι ιστορικοί όπως ο Βρετανός A.J.P. Taylor και ο Γερμανός Immanuel Geiss.

O φαύλος αποσταθεροποιητικός κύκλος της γερμανικής Ιστορίας γνώρισε μια παρένθεση στην περίοδο 1949-1990, όταν η σύγκρουση ΗΠΑ-ΕΣΣΔ οδήγησε στη γέννηση δύο γερμανικών κρατών.

Οι Κολ-Γκένσερ, που είχαν ζωντανές μνήμες του πολέμου, έδωσαν με την επικοινωνιακή τους τακτική την ψευδαίσθηση ότι ο ευρωπαϊκός ζήλος της Ενιαίας Γερμανίας δεν διαφέρει από την καθαρόαιμη ευρωπαϊκή φεντεραλιστική στρατηγική της Δυτικής Γερμανίας.

Η πρώτη σοβαρή και μετωπική αντιπαράθεση Γαλλίας-Γερμανίας μετά τις κοσμογονικές ανατροπές του 1989-90 σημειώθηκε στη σύνοδο κορυφής της Νίκαιας τον Δεκέμβριο του 2000, όπου Σιράκ και Σρέντερ μπροστά στα έκπληκτα βλέμματα των δεκατριών άλλων ηγετών συγκρούστηκαν, με το Βερολίνο να διεκδικεί χωρίς περιστροφές την πρωτοκαθεδρία στην Ε.Ε. και το Παρίσι να δίνει σκληρή μάχη για να διατηρήσει μια, έστω προσχηματική, ισότητα μεταξύ των δύο πόλων του γαλλογερμανικού άξονα.

Η Γαλλία έπαιζε μετά λόγου γνώσεως την κωμωδία του γαλλογερμανικού άξονα, η πιο θλιβερή στιγμή της οποίας δεν ήταν άλλη από το ζεύγος «Μερκοζί», με τον Γάλλο πρόεδρο να δίνει ευρωπαϊκό περιτύλιγμα σε εθνικές επιλογές του Βερολίνου.

Δύο λόγοι οδήγησαν τη Γαλλία στον ρόλο του ήσσονος εταίρου:

● Πρώτον, η προσαρμογή στη Συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν ο μόνος τρόπος να περάσουν στο όνομα της ευρωπαϊκής ενοποίησης μεταρρυθμίσεις, περικοπές κεκτημένων και διαρθρωτικές αλλαγές με υψηλό, αν όχι απαγορευτικό, κοινωνικό και πολιτικό κόστος.

● Δεύτερον, όσο η Γαλλία ήταν προσδεδεμένη στη Γερμανία οι αγορές τη δάνειζαν και την αξιολογούσαν ως περίπου εξίσου αξιόπιστη και αξιόχρεη με την απέναντι όχθη του ποταμού Ρήνου.

Η πανδημία και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν ήδη προαναγγείλει σαρωτικές ανατροπές στους ενδοευρωπαϊκούς συσχετισμούς που δεν αποκλείεται να σημάνουν ακόμη και ανατροπή στις ισορροπίες του Βερολίνου με το Παρίσι.