Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2022

Σονέτο 102 του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (1564 – 1616) σε διπλή μετάφραση στα ελληνικά...

 ..............................................................



·       Σονέτο 102 του Ουίλιαμ Σαίξπηρ 


(1564 – 1616)

 

Η αγάπη μου άντρειεψε κι ας δείχνει αδυναμία,

δεν ελιγόστεψε αν λιγότερη φαντάζει·

η αγάπη εμπόριο είν’ αν την πλούσιά της αξία

παντού όποιου την έχει η γλώσσα το φωνάζει.

 

Η αγάπη μας νέα ήταν, ήταν εαρινή,

τότε που με τραγούδια μου τη χαιρετούσα,

καθώς η Φιλομήλα* εαρινά λαλεί,

και παύει όταν η μέρα βάλει θέρου λούσα.

 

Χαίρεται και το θέρος, μα όταν θρηνωδεί

με τι καημό γλυκό τη νύχτα ημερώνει,

γοητεύει η άγρια μουσική κάθε κλαδί

μα η γλύκα όταν παραγίνει ξελιγώνει.

 

Κι εγώ όμοια σαν εκείνη κάποτε σωπαίνω,

δε θέλω με τραγούδια μου να σε πικραίνω.

 

(Μτφ. Βασίλης Ρώτας – Βούλα Δαμιανάκου

Εκδ. «Ίκαρος», 1978.)



102.

My love is strehgthened though more weak in seeming;

I love not less, though less the show appear.

That love is merchandized whose rich esteeming

The owner’s tongue doth publish everywhere.

Our love was new, and then but in the spring,

When I was wont to greet it with my lays,

As Philomel in summer’s front doth sing,

And stops her pipe in growth of riper days:

Not what the summer is less pleasant now

Than when her mournful hymns did hush the night,

But that wild music burdens every bough,

And sweets grown common lose their dear delight.

Therefore, like her, I sometime hold my tongue,

Because I would not dull you with my song.

 

 

102.

Η αγάπη μου δυνάμωσε κι ας δείχνει αδυναμία·

Δεν αγαπώ λιγότερο, η όψη λιγοστεύει.

Η αγάπη εμπόριο γίνεται όταν την πλούσια αξία

Η γλώσσα του κατόχου του παντού δημοσιεύει.

Καινούργια ήταν η αγάπη μας, μόλις στην άνοιξή της,

Όταν με άσματα έσπευδα να την εγκωμιάσω·

Κι η Φιλομήλα* στην αρχή του θέρους θα λαλήσει,

Και παύει ο αυλός της όταν πια οι μέρες ωριμάσουν.

Όχι πως ήταν πιο αρεστό το θέρος όταν οι ύμνοι

Οι πένθιμοί της πρόσταζαν τη νύχτα να σωπαίνει,

Μα αυτή η άγρια μουσική τα κλώνια είχε βαρύνει·

Αν παραγίνει το γλυκό, παύει να μας ευφραίνει.

Έτσι κρατώ τη γλώσσα μου κι εγώ κάποιες φορές,

Δεν θέλω οι μελωδίες μου να γίνουν πληκτικές.

 

(μτφ.  Λένα Ζαφειροπούλου, εκδ. Gutenberg, 2016)


Σημείωση: 

Για τον μύθο της Πρόκνης και της Φιλομήλας.... Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Πρόκνη είναι γνωστή η μία από τις δύο θυγατέρες του Πανδίων Α΄, βασιλιά των Αθηνών. Αδελφή της Πρόκνης ήταν η Φιλομήλα, ενώ αδελφός της ήταν ο Ερεχθέας, μετέπειτα βασιλιάς των Αθηνών. Η Πρόκνη δόθηκε από τον πατέρα της ως σύζυγος στον βασιλιά Τηρέα από τη Θράκη, επειδή αυτός τον είχε βοηθήσει εναντίον των Θηβαίων και απέκτησαν μαζί ένα γιο, τον Ίτυ. Ο Τηρέας βίασε την αδερφή της Πρόκνης, Φιλομήλα, και της έκοψε τη γλώσσα για να μην μιλήσει. Η Φιλομήλα ύφανε την ιστορία σε πανί και η Πρόκνη για να τον εκδικηθεί σκότωσε τον γιο τους, τον μαγείρεψε και του τον έδωσε για δείπνο. Όταν ο Τηρέας κατάλαβε τι είχε συμβεί όρμησε να εκδικηθεί αλλά παρενέβησαν οι θεοί και μεταμόρφωσαν τους τρεις τους σε πουλιά. Την Πρόκνη σε αηδόνι, τη Φιλομήλα σε χελιδόνι και τον Τηρέα σε τσαλαπετεινό. Η απεικόνιση του μύθου στο σύμπλεγμα (άγαλμα της Πρόκνης και του Ίτυ στο Μουσείο Ακρόπολης) φαίνεται ότι πρόβαλε την ιδεατή Αθηναία, που έβαλε την τιμή της πατρικής οικογένειας πάνω από τη δική της, συζυγική οικογένεια"[4].
Η Πρόκνη ως αηδόνι διαρκώς θρηνεί για το χαμό του γιου της, Ίτυ. Η Φιλομήλα ως χελιδόνι μεταναστεύει διαρκώς, δεν κελαηδάει ωραία και χτίζει τις φωλιές της κοντά στους ανθρώπους. Ο Τηρέας ως τσαλαπετεινός κράζει πάντα με αγωνία αναζητώντας τον γιο του.
Ο μύθος αυτός έγινε το θέμα τραγωδιών από τους αρχαίους Έλληνες τραγικούς ποιητές. Διασώθηκε ένα απόσπασμα από την τραγωδία του Σοφοκλή «Τηρεύς», όπου γίνεται αναφορά στον μύθο της Πρόκνης. Επίσης, ο Αριστοφάνης αναφέρεται στον μύθο του Τηρέα και της Πρόκνης στις κωμωδίες του «Όρνιθες» και «Βατράχους».




Δεν υπάρχουν σχόλια: