...............................................................
2025: το ξημέρωμα
ενός νέου κόσμου
Τα ημερολόγια, οι εορτασμοί, ο απότομος χωρισμός του χρόνου σε τεμάχια είναι συμβάσεις χωρίς βάρος. Ταυτόχρονα όμως είναι σημεία που μες στη συμβατικότητά τους μας επιτρέπουν να συγκρίνουμε, να βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές, να αντιλαμβανόμαστε τον ρυθμό των πραγμάτων. Τι είναι λοιπόν αυτό το 2025 που πλησιάζει, τι μορφή παίρνει ο κόσμος μας, τι είναι αυτό που ξημερώνει;
Η περίοδος από την κρίση και μετά δεν αποτέλεσε μια περίοδο πολιτικής, οικονομικής και ηθικής ανάκαμψης. Ο ερχομός και η διαχείριση της πανδημίας, η εμπέδωσή της στο σύνολο των καθημερινών μας εκφάνσεων, άφησε πίσω του ένα φορτίο ενσαρκωμένου κυνισμού, ένα περίσσευμα ηδονιστικών επιταγών, το σύνολο της ζωής, την εργασία, τις σχέσεις, τις φιλίες διαμεσολαβημένες από την απόσταση και τις τεχνικές της εκμηδενισμένης αυτής απόστασης. Ο βίος μας έγινε ένα χνάρι αφημένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκεί όπου η διασκέδαση, η εργασία, η επικοινωνία θολώνουν τα σύνορά τους, αναδεικνύοντας μια ταυτόχρονη εμπειρία που μόνο εμπειρία δεν είναι. Ταυτόχρονα η επέλαση του αυτοματισμού απορυθμίζει διαρκώς τις εργασιακές σχέσεις, ενώ η εκδοχή του ψηφιακού αυτοματισμού (μέσω AI, ChatGPT κτλ) πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις μεταβάλλει και την ίδια τη δομή της πραγματικότητας.
Οι συνθήκες αυτές περιγράφουν ατομικότητες περίκλειστες και πολιορκημένες. Μια διαρκή ανασφάλεια ειπωμένη στην εργασιακή, υπαρξιακή και σχεσιακή της εκδοχή. Ο κόσμος αυτός των απογοητευμένων μονάδων και των καμένων υποστάσεων συμβαίνει μέσα σε έναν άλλο κόσμο, σε έναν κόσμο συλλογικό· διαφοροποιημένο και αυτόν από το παρελθόν και νέο μέσα στην πιο πρόσφατη εκδοχή του.
Το κυρίαρχο στίγμα του νέου αυτού κόσμου προκύπτει από την οικοδόμηση της κυρίαρχης αντίθεσης στη σφαίρα της πολιτικής. Την αντίθεση ανάμεσα σε αυταρχικά καθεστώτα και πολιτικούς, από τη μια, και στις φιλελεύθερες κοινωνίες και τους εκπροσώπους της, από την άλλη. Αυτό τουλάχιστον στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα όχι μόνο έχουμε περιπτώσεις όπου οι δύο αυτοί πόλοι συνεργάζονται σε πλήρη αρμονία αλλά και περιπτώσεις όπου οι κύριοι εκφραστές του αυταρχισμού είναι ακριβώς πρόσωπα που ευαγγελίζονται και περιφρουρούν (στα λόγια) τον φιλελευθερισμό. Αυτό που προκύπτει είναι μια ποικιλία αυταρχισμού, με διαφορετικές αφετηρίες αλλά κοινές εφαρμογές. Μια συλλογική άνοδος της μισαλλοδοξίας, του κοινωνικού κυνισμού, της φιλοπόλεμης ρητορικής. Ο δυτικός κόσμος μοιάζει να βαδίζει στο τέλος της περιόδου ειρήνευσης δημιουργώντας ένα επικίνδυνο μείγμα. Η σταδιακή άνοδος των εξοπλισμών, η γεωπολιτική ανασφάλεια, η πλήρης απουσία της Αριστεράς, η κυριαρχία ενός ανεμικού πολιτικού προσωπικού περιγράφουν την αλλαγή του παραδείγματος.
Η Ακροδεξιά διαμορφώνει τον κόσμο μας πιο έντονα από ποτέ μέσα από ένα μείγμα αυταρχισμού, διάλυσης του κράτους και των στοιχειωδών παροχών, εταιρειοποίησης των κρατικών μηχανισμών, μαζικής καρτελοποίησης. Φαινόμενα όπως οι πολιτικές του Μιλέι στην Αργεντινή ή η εμπλοκή του Ιλον Μασκ στην πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών δεν υπάρχουν τυχαία στην ίδια συγχρονία με τις εφαρμοσμένες ακροδεξιές πολιτικές, όπως αυτές εκφράζονται π.χ. από την κυβέρνηση του Ισραήλ. Είναι διαφορετικές εκφάνσεις της ίδιας κυνικής κυριαρχίας και της ίδιας αυταρχικής αντιμετώπισης.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχύτητα προς άγνωστες κατευθύνσεις έχουμε ανάγκη –σήμερα περισσότερο από ποτέ– την επαναφορά των αφηγήσεων αυτών που ανέδειξαν τον άνθρωπο κόντρα στη ζωώδη εκδοχή του. Οχι για να δημιουργήσουμε έναν νέο κόσμο, αλλά για να επιβιώσουμε σε αυτόν τον κόσμο που ξημερώνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου