"Επιταχύνσεις" γράφει ο Μανώλης Πιμπλής ("Εφημερίδα των Συντακτών", 25.11.24)

...........................................................



Επιταχύνσεις

γράφει ο Μανώλης Πιμπλής  ("Εφημερίδα των Συντακτών", 25.11.24) 

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, τις τελευταίες δεκαετίες, υποτίθεται ότι, μεταξύ άλλων, θα διευκόλυνε τον άνθρωπο στην εργασία του, ότι θα κέρδιζε χρόνο στη δουλειά προς όφελος του ελεύθερου χρόνου. Επίσης, υποτίθεται ότι θα καθιστούσε τις δράσεις μας πιο οικολογικές, καθώς οι μηχανές γίνονται όλο και λιγότερο ενεργοβόρες, τα e-mails αντικατέστησαν τα fax και τις επιστολές, οι διαδικτυακές συσκέψεις υποκατέστησαν μέρος των διά ζώσης και περιόρισαν περιττές μετακινήσεις.

Είναι όμως ηλίου φαεινότερον ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι. Τον πρώτο καιρό της εμφάνισης των υπολογιστών αυξήθηκε κατακόρυφα η κατανάλωση χαρτιού, γιατί όλοι τύπωναν τα πάντα. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα και τα κινητά αύξησαν τις ώρες απασχόλησης, αντί τα ωράρια να μειωθούν. Οι μηχανές πάσης φύσεως είναι μεν λιγότερο ενεργοβόρες, αγοράζονται όμως όλο και περισσότερες, οπότε το όφελος είναι μηδαμινό.

Οι δε μετακινήσεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Σε αυτή την ακριβή οικονομία δεν έχουν όλοι λ.χ. τη δυνατότητα αεροπορικής μετακίνησης, αλλά όσοι την έχουν -το 20% ή το 30% ή έστω το 40% του πληθυσμού- μετακινούνται πολύ περισσότερο από προηγουμένως. Και αξίζει να σημειωθεί ότι, από οικολογικής απόψεως, ακόμη και αν κάποιος κάνει τα πάντα για να μη μολύνει την ατμόσφαιρα -π.χ. μετακινείται μόνο με μαζικά μέσα μεταφοράς ή ποδήλατο, διαχωρίζει τα απορρίμματα κ.λπ.-, αρκεί ένα αεροπορικό ταξίδι για να ακυρώσει την προσπάθεια μιας χρονιάς. Θα έχει ξοδέψει μεμιάς το διοξείδιο του άνθρακα που του αναλογεί τον χρόνο.

Πολλοί μιλούν για φρενίτιδα μετακινήσεων. Τα πολυάριθμα ιδιωτικά πάρκινγκ πέριξ του αεροδρομίου είναι κλεισμένα τα περισσότερα, από Πέμπτη έως Κυριακή. Κάποιοι αποδίδουν το γεγονός στην επίδραση που είχε ο κόβιντ στις συμπεριφορές. Αλλά αυτό δεν αρκεί ως εξήγηση.

Πιο πιθανό είναι αυτή να κρύβεται στην ίδια τη φύση της τεχνολογίας και των επιρροών που αυτή έχει στην οικονομία, την εργασία και τις συμπεριφορές. Παρασέρνει τα πάντα σε μια ταχύτητα χωρίς πολύ νόημα, σε μια αγωνία για νέες εμπειρίες και καταναλώσεις, που στην πραγματικότητα δεν διαφέρουν πολύ από τις ήδη υπάρχουσες. Οταν κάποιος εργαζόμενος σε ελληνικό τουριστικό θέρετρο μπορεί να μιλά με βιντεοκλήση με τους γονείς του στην Πολωνία, στις Φιλιππίνες ή το Καμερούν, και να τους δείχνει σε απευθείας μετάδοση την παραλία και τη θάλασσα, ας μην απορούμε που αυξάνονται παγκοσμίως και ο τουρισμός αλλά και η μετανάστευση, με τους ίδιους γοργούς ρυθμούς. Ολοι έχουν πρόσβαση στην πληροφορία, στην οποία παλιότερα δεν είχαν πρόσβαση. Κάτι που επηρεάζει πλούσιους και φτωχούς.

Και κάπως έτσι καταναλώνονται, για να μην πούμε καταβροχθίζονται, από ταξίδια μέχρι πολιτικοί αρχηγοί. Στη διαρκή αναζήτηση του νέου, που στην πραγματικότητα δεν υφίσταται. Κάποιοι πλουτίζουν απ’ αυτό, αλλά οι περισσότεροι κυνηγούν την ουρά τους, μαρσάρουν ακίνητοι στο κόκκινο. Στην καλύτερη περίπτωση, βρίσκουν σ’ αυτή την εμμονή έναν νέο τρόπο αντίστασης στον θάνατο, συνήθως όμως απλώς κυνηγούν μια προσομοίωση «μεγάλης» ζωής.