Κυριακή 18 Μαΐου 2025

Απόσπασμα από το θεατρικό έργο του Ηλία Ζερβού (1956 – 2022) «Η μελαγχολία των ερειπίων»* (εκδ. Σόκολη, 2025)

 ...............................................................


 


·       Απόσπασμα από το θεατρικό έργο του Ηλία Ζερβού (1956 – 2022) «Η μελαγχολία των ερειπίων»* (εκδ. Σόκολη, 2025)

 

…Δέκατη Ένατη Σκηνή – Β’ Πράξη

(Νύχτα, στον χώρο του Κουρτς. Ο Μάρλοου ξυπνάει. Ακούγεται η φωνή του Κουρτς στο μεγάφωνο…)

 

ΚΟΥΡΤΣ : Συνήλθες;

ΜΑΡΛΟΟΥ : Τι είναι, νύχτα… μέρα;

ΚΟΥΡΤΣ : Λυκόφως.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Το κεφάλι μου πάει να σπάσει. Δεν θυμάμαι τι έγινε.

ΚΟΥΡΤΣ : Θυμάται το σώμα σου.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Νιώθω ευφορία.

ΚΟΥΡΤΣ : Μυήθηκες.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Δεν ξέρω πια τι κάνω εδώ κάτω και δεν ξέρω τι πρέπει να κάνω.

ΚΟΥΡΤΣ : Μόλις επιστρέψεις, θα σου δείξουν τι να κάνεις. Θα εκμεταλλευτούν την ενοχή σου και, κάθε στιγμή της ζωής σου, θα σου το δείχνουν.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Εμφανιστείτε.

ΚΟΥΡΤΣ : Δηλητηριάζει τη ζωή η ενοχή. Συντηρεί όλους αυτούς που σπρώχνουν την αγέλη να περάσει από το μονοπάτι τους. Υπάρχει ένα μονοπάτι προς το μέλλον. Μάρλοου, θα είσαι με την αγέλη; Θα προπορεύεσαι; Θα διασχίσεις την κοιλάδα των δακρύων;

ΜΑΡΛΟΟΥ : Σας παρακαλώ.

ΚΟΥΡΤΣ : Σκοτώσαμε τον Θεό. Τι θα μας καθαρίσει από αυτό το αίμα; Εγώ για να φανώ αντάξιος αυτής της πράξης, έγινα θεός εδώ κάτω. Ασκώ την εξουσία μου με φωτιά και τσεκούρι. Εγώ έχω ξεκόψει από το σκυλολόι. Εγώ δεν νιώθω ενοχές. Εγώ έχω κοιτάξει την άβυσσο. Εγώ έχω κατέβει στην κόλαση. Ο άνθρωπος είναι κτήνος.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Όχι, δεν το δέχομαι. Ο πολιτισμός είναι δημιούργημά του.

ΚΟΥΡΤΣ : Εκατομμύρια ανθρώπινες υπάρξεις που έγιναν στάχτη και καπνός διαπερνώντας καμινάδες, ούτε ο πολιτισμός ούτε η θρησκεία το απέτρεψαν.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Σταματήστε.

ΚΟΥΡΤΣ : Ο Χριστός ήταν απατεώνας. Ήταν ο Χριστός ή ο Αντίχριστος;

ΜΑΡΛΟΟΥ : Φτάνει! Δεν αντέχω να μην σας βλέπω.

ΚΟΥΡΤΣ : Ούτε να με βλέπεις αντέχεις.

(Ο Μάρλοου δεν απαντά.)

ΚΟΥΡΤΣ : Πάνω στο γραφείο είναι τα γράμματα για τη μνηστή μου. Υπάρχει η διεύθυνση και η φωτογραφία της.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Πάμε να φύγουμε.

ΚΟΥΡΤΣ : Πάρε και το μαγνητόφωνο με τις ηχογραφήσεις μου. Σου χαρίζω εκείνο το βιβλίο.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Ποιο απ’ όλα;

ΚΟΥΡΤΣ (δείχνει τα «Ποιήματα» του Τ.Σ.Έλιοτ) : Εκείνο δίπλα στη γραφομηχανή, έχει και αφιέρωση.

ΜΑΡΛΟΟΥ : Φαίνεται πως δεν μπορώ να επικαλεστώ τίποτα για να σας μεταπείσω.

ΚΟΥΡΤΣ : Χάθηκε η μαγεία. Το μόνο που θα απομείνει είναι η μελαγχολία των ερειπίων. Κορόνα ή γράμματα;

ΜΑΡΛΟΟΥ : Τι;

ΚΟΥΡΤΣ : Διαλέγω κορόνα. (Ακούγεται ο έντονος ήχος ενός νομίσματος που στριφογυρίζει στον αέρα και πέφτει κάτω μέχρι να σταματήσει) Κέρδισα. Να ζει κανείς σωστά και να πεθαίνει… να πεθαίνει. (Ψιθυρίζει) Η Φρίκη! Η Φρίκη! (Έντονη ανάσα που ξαφνικά παύει να ακούγεται)

ΜΑΡΛΟΟΥ : Κουρτς, Κούρτς, μην παίζετε μαζί μου. Μιλήστε μου. Πού είστε; Δεν αντέχω τόσο σκοτάδι. Πείτε κάτι. Σας ικετεύω.

(Όση ώρα μιλάει ο Μάρλοου, ψάχνει στον χώρο. Ανοίγει την πρώτη πόρτα, τίποτα. Ανοίγει τη δεύτερη και την κλείνει έντρομος. Πίσω από την τελευταία, υπάρχουν πολλά διαφορετικά ανδρικά κοστούμια. Ξεχωρίζει ένα που συνοδεύεται από καπέλο και γυαλιά, όπου στη θέση των ματιών υπάρχει από ένα χρυσό νόμισμα.)

ΜΑΡΛΟΟΥ : Αστείο πράγμα η ζωή. Η χρήση μιας ανελέητης λογικής για μια στείρα υπόθεση. Ελπίζεις σε κάποια αυτογνωσία, που έρχεται όταν είναι πολύ αργά. Μια σοδειά από λύπες και μεταμέλειες. Η πάλη με τον θάνατο είναι ένας άχαρος αγώνας. Τον δίνεις χωρίς θεατές, χωρίς ιαχές. Χωρίς το μεγάλο πάθος της νίκης, χωρίς τον μεγάλο φόβο της ήττας. Ο Κουρτς, έκρινε λέγοντας «Η Φρίκη!» Ήταν μια ετυμηγορία, μια ηθική νίκη, πληρωμένη με αναρίθμητες ήττες, αλλά μια νίκη. Εκείνη την απειροελάχιστη στιγμή, πριν διαβεί το κατώφλι της ανυπαρξίας, πριν βρεθεί στη θάλασσα του ανεξερεύνητου χρόνου, είχε κάτι να πει. Έκανε το τελευταίο του βήμα περήφανος. Όρθιος. Εγώ δεν ξέρω αν θα είχα κάτι να πω.

 

          Εικοστή σκηνή

(Ο Τειρεσίας στο παγκάκι με την Οφηλία.)

ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ : «Η ζούγκλα ζάρωσε, κουβαριασμένη σιωπηλά.

                          …δεκαπέντε μέρες πεθαμένος,

                        Λησμόνησε την κραυγή των γλάρων, και το

                          φούσκωμα του βαθιού πελάγου

                          Και το κέρδος και τη ζημιά.

                           Κάτω από τη θάλασσα ένα ρέμα

                           Έγλειψε τα κόκαλά του ψιθυρίζοντας.

        Είσαι ή δεν είσαι ζωντανός; Δεν έχεις τίποτα μες

                            στο κεφάλι σου;»

ΟΦΗΛΙΑ          «Έτσι είναι τα πράγματα

                            Στου θανάτου την άλλη βασιλεία

                            Ξυπνάς μοναχός

                            Την ώρα εκείνη

                             Που τρέμεις τρυφερός

                             Χείλια που θα φιλούσαν

                             Λεν προσευχές στη σπασμένη πέτρα».

 

                                                               (…)  

*Σημειώσεις:

Α) «Η Δύση: κάτι σάπιο που μυρίζει όμορφα, ένα αρωματισμένο πτώμα»

«Όπου και αν έκαναν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά, οι πολιτισμένοι θεωρήθηκαν από τους ιθαγενείς ως ολέθρια όντα, ξωτικά, φαντάσματα. Ποτέ ως ζωντανοί άνθρωποι»

                                                                                                 ΕΜΙΛ ΣΙΟΡΑΝ

Β) Βασισμένο στα ποιήματα «Η έρημη χώρα» και «Οι κούφιοι άνθρωποι» του Τ.Σ.Έλιοτ σε μετάφραση Γιώργου Σεφέρη, εκδόσεις Ίκαρος και στη νουβέλα «Η καρδιά τους Σκότους» του Τζόζεφ Κόνραντ σε μετάφραση Ίκαρου Μπαμπασάκη, εκδόσεις Ερατώ. Όλα τα προερχόμενα αποσπάσματα από τις μεταφράσεις του Σεφέρη παρατίθενται αυτούσια εντός εισαγωγικών. Στο κείμενο υπάρχουν, επίσης, αναφορές, ελαφρώς ή περισσότερο παραλλαγμένες, από τους: Φρίντριχ Νίτσε, Ουίλιαμ Μπλέικ, Ουίλιαμ Σαίξπηρ και Πάνο Κυπαρίσση.




Δεν υπάρχουν σχόλια: