ΑΝΤΙΟ ΣΤΟΝ ΙΑΚΩΒΟ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗ
Η Στέλλα, ο Δράκος, η Ιστορία...
Του Δηµήτρη Δανίκα
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ" Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011
Ο πολυγραφότατος θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος υπέκυψε ύστερα από µακροχρόνια µάχη µε τον καρκίνο.
Αν ήταν Αµερικανός και έγραφε σενάρια για το Χόλιγουντ, στην προσωπική του συλλογή – ίσως στον λουτροκαµπινέ του, γιατί τόσο περήφανος ήταν – θα είχε τοποθετήσει τρία Οσκαρ σεναρίου. Οπωσδήποτε για τη «Στέλλα» (εξ ηµισείας µε τον Μιχάλη Κακογιάννη). Οπωσδήποτε για τον «∆ράκο». Αυτό κι αν ήταν επινόηση µε οίστρο και εφευρετικότητα επιπέδου Μπίλι Ουάιλντερ. Και ίσως για την «7η µέρα της δηµιουργίας». Λένε «δυστυχία να είσαι Ελληνας». Λέω «ευτυχία να είσαι Ιάκωβος Καµπανέλλης».
Αυτό το απλό, καθηµερινό, µειλίχιο πλάσµα, έφερε µέσα του έναθεόρατο, δηµιουργικό φορτίο.
Πλήρες από πρωτοτυπία, έµπνευση και σκοτάδια. Παράδειγµα; «Ο δράκος» του Νίκου Κούνδουρου (1956). Οταν ο Ιάκωβος ήταν 34 ετών. Ηρωάς του (Ντίνος Ηλιόπουλος) ένας απλός υπάλληλος. Περίπου όπως ο Καµπανέλλης. Απίστευτη ταύτιση του συγγραφέα µε τον ήρωά του. Ο Ηλιόπουλος λοιπόν, που κάθε βράδυ αγοράζει ένα κεσεδάκι γιαούρτι, εκλαµβάνεται από µέλη της µαφίας ως ο αρχηγός τους. Ενα... τίποτα ο σωσίας του µεγάλου.
Αν αυτή η ιστορία είχε πέσει στα χέριατου Μπίλι Ουάιλντερ µπορεί ως αµερικανική παραγωγή να γονάτιζε το αριστούργηµά του «Η λεωφόρος της ∆ύσεως» (Sunset Boulevard).
Οµως έναν χρόνοπριν είχε προηγηθεί το έργο του «Η Στέλλα µε τα κόκκινα γάντια»όπου συνεργάζεται µε τον Μιχάλη Κακογιάννη κι έτσι, σ’ εκείνο το µετεµφυλιακότοπίο όπου όλα τα’σκίαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, πέφτει φουνταριστή µιαγυναικάρα µε το όνοµα Μελίνα Μερκούρη, πουόχι µόνο βγάζειγλώσσα σε µια άκρως συντηρητική κοινωνία, αλλά τολµάει να πει στον εραστή της(Γιώργο Φούντα) «θα κάνω αυτό που γουστάρω». Απίστευτη φεµινιστική «βλασφηµία», τηνοποία όµως Καµπανέλλης και Κακογιάννης τη βάζουν νακολυµπάει σε τόνους έρωτα και πάθους.
Για να µην πολυλογώ, αν τον δικό του, προσωπικό δρόµο, τον ακολουθούσε στοιχειωδώς και η ελληνική Πολιτεία στη σχέση της µε την κινηµατογραφική Παιδεία, τώρα η µικρή, ρακένδυτη Ελλάδα θα ανταγωνιζόταν επί ίσοις όροις µια ∆ανία. Γι’ αυτό δυστυχία να είσαι Ελληνας, όµως ευτυχία να είσαι Ιάκωβος Καµπανέλλης!
.......................................................
Παλµογράφος της εποχής µαςΤου Κώστα Γεωργουσόπουλου
Ο Ιάκωβος Καµπανέλλης, ο φίλος, ο συνοδοιπόρος, ο συνοµιλητής, έφυγε για να συναντήσει, µια βδοµάδα µετά τη δική της εκδηµία, τη Νίκη, τη σύντροφο της ζωής του.
Υπήρξε ο µεγάλος αυτοδίδακτος, ο συγγραφέας που έγραψε το θεµελιώδες έργο του κυριολεκτικά πάνω στο βασανισµένο σώµα του στην κοιλάδα της κόλασης στο Μαουτχάουζεν, στη µετακατοχική και στην εµφύλια Ελλάδα.
Πριν από όλους του έλληνες και ξένους ιστορικούς, κοινωνιολόγους και πολιτικούς συγκρότησε τον χάρτη των τραυµάτων του Γένους, χωρίς έπαρση, χωρίς φτηνές ρητορείες, χωρίς µαλάµατα. Εισηγητής στο θέατρό µας ενός ποιητικού ρεαλισµού, δηµιούργησε ήδη µε το σηµαδιακό του έργο «Η αυλή των θαυµάτων» τον αυθεντικότερο αντιήρωα, εκπρόσωπο της ελληνικής ιδιοπροσωπείας, τον Στέλιο, ονειροπόλο, µικροαπατεώνα, καταφερτζή, αισθηµατία, αυτοαπατώµενο και ουτοπιστή, προσγειωµένο και ονειροβάµονα.
Αυτή την αντίσταση ο Καµπανέλλης την έκανε σάρκα ζώσα. Είρωνας, ποιητικός, νατουραλιστής και συµβολιστής, ο αυτοδίδακτος και γι’ αυτό ανεπιτήδευτος Καµπανέλλης έγινε ο σηµειογράφος και ο παλµογράφος της εποχής µας, αλλά και συχνά η βραδυφλεγής βόµβα κριτικής και αυτοκριτικής µιας γενιάς που πολλά έπαθε, πολλά µηχανεύτηκε και πολλά καταστρατήγησε για να επιβιώσει σε µια κοινωνία ανοικονόµητη, ανώριµη και αεροβατούσα. Αφησε πίσω του, εκτός απ’ το πλούσιο θεατρικό, δοκιµιακό, στιχουργικό και πεζογραφικό του έργο, κυρίως σπουδαίους µαθητές - συνεχιστές, κληρονόµους της αλήθειας του και της αξιοπρεπούς ασκητικής του τέχνης και ζωής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου