Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

"Ο φαρμακός" του Κωστή Παπαγιώργη ("Αθηνόραμα" τ.565, 10-16/3/2011) και μια γελοιογραφία του Γιάννη Ιωάννου ("Έθνος", 9/3/2011)


         Ο φαρμακός


   Κάποιο φαρμάκι κυκλοφορεί στην ντόπια κοινωνία καθώς η κρίση κερδίζει αμαχητί τις  συνειδήσεις και η κυβέρνηση εκούσα άκουσα, είναι αναγκασμένη να απολογείται σε φίλους κι εχθρούς χωρίς καν να έχει την όποια υποστήριξη του μέλλοντος.
   Στις μεγάλες συμφορές, όπως γνωρίζουμε, το πρώτο που χρειαζόταν ήταν κάποιος σωτήρας (ή κάποιο εξιλαστήριο θύμα) που με τη θυσία του θα έπαιρνε μαζί του και την κακή σπορά, τη δυστυχία ή το μίασμα. Μπορεί τα Θαργήλια - καθαρτική γιορτή που τελούνταν προς τιμήν του Απόλλωνος - να σχετίζονταν με την καρποφορία, γι' αυτό άλλωστε πήραν το όνομά τους από τη λέξη "Θάργηλος", που σήμαινε τους πρώτους καρπούς και την παράκληση προς τους θεούς για την εξασφάλιση της άφθονης καρποφορίας, ωστόσο από νωρίς η γιορτή μετατράπηκε από ευετηριακή σε τελετή καθαρμού και ταυτίστηκε με την ανθρωποθυσία.
   Η πόλη δεν συντηρούσε απλώς δύο καταδίκους (οι λεγόμενοι φαρμακοί) για ώρα ανάγκης, αλλά τους προήγαγε θλιβερά σε "καθαρτήρια" πρόσωπα, που τα περιέφερε τελετουργικά για να την απαλλάξουν από το μίασμα. Στο λαιμό τους τα δύο "καθάρματα" έφεραν κρεμασμένες αρμαθιές από ξερά σύκα. Ο φαρμακός που έφερε μαύρη ένδυση γλίτωνε τους άνδρες από τα μιάσματα κι εκείνος με τη λευκή ένδυση τις γυναίκες. Μετά την περιφορά σε όλους τους δρόμους της πόλης (για να απορροφήσουν το κακό), είτε τους έριχναν στη θάλασσα είτε τους πετούσαν εκτός συνόρων με μαστίγια, χωρίς να αποκλείεται και η πυρπόλησή τους ώστε να σκορπιστεί η τέφρα μακριά από την πόλη.
   Συνεπώς δεν είναι διόλου τυχαίο ότι ο καθαρμός και τα καθάρματα επιβίωσαν στις σύγχρονες πολιτικές θεωρίες και πρακτικές. Υπάρχει μεγαλύτερος φαρμακός από τον Χριστό; Τον Ιούδα; Την τσαρική οικογένεια στην επανάσταση του '17; Τη δίκη των έξι; Τη δίκη της Νιρεμβέργης; Τον Σαντάμ Χουσεΐν; Ασφαλώς η δημοκρατική παράδοση δεν φτάνει μέχρι την ανθρωποθυσία. Κατορθώνει όμως κάτι ανάλογο δια των εκλογών.
   Πράγματι, σήμερα βρισκόμαστε στην αδιέξοδη κατάσταση από την οποία μόνο ο φαρμακός θα μας βγάλει από το αδιέξοδο. Πίσω από τα πρωτοσέλιδα που θέλουν τον Γιώργο να απευθύνει δραματική έκκληση στη Μέρκελ προφανώς υποκρούεται το γνωστό μοτίβο της εκλογικής ετυμηγορίας. Άραγε θα παίξει ο Γιώργος αυτόν τον πικρό ρόλο;
   Ή μήπως όλη η Βουλή - πλειοψηφική και μειοψηφική - αξίζει αυτό το καζίκι; Κοντά σε αυτό αργοσέρνεται και η άποψη που μοιράζει την ενοχή σε όλη την κοινωνία και δεν επιτρέπει κατάτμηση της ενοχής. Έχουμε να κάνουμε με έναν λαό φαρμακωμένο και φαρμακό, που δεν κατέχει ούτε καν το δικαίωμα να κρεμάσει σύκα στο λαιμό των ηγετών του;
   Οι παλιές  συνταγές είναι δοκιμασμένες. Πάσα δυστυχία δημιουργεί τα εξιλαστήρια θύματά της. Μάλιστα, το χειρότερο που μπορούμε να σκεφτούμε είναι μια νοσούσα κοινωνία άνευ φαρμάκων και φαρμακών. 



Του Γιάννη Ιωάννου

Δεν υπάρχουν σχόλια: