Έτσι γίνονταν πάντα εδώ οι δουλειές... Από τον "Τυχοδιώκτη" (1835) του Μιχαήλ Χουρμούζη (1804 - 1882)

 .............................................................

Έτσι γίνονταν πάντα εδώ οι δουλειές...

Από τον "Τυχοδιώκτη" (1835) του Μιχαήλ Χουρμούζη (1804 - 1882)

ΠΡΑΞΙΣ ΠΡΩΤΗ / ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

ΔΑΝΙΛΗΣ (υπηρέτης του Τυχοδιώκτου) :

...Ε, καημένο κεφάλι τι έπαθες και τι θα πάθεις! Τα μικρά δεν ήθελες, τα μεγάλα γύρευες; κούνιε δα τον διάβολο/ τ' ήθελα εγώ αφεντικό/ καλά καθόμουν στο καλυβάκι μου και ζούσα ήσυχα/ λίγο ψωμί εκέρδιζα, λίγο έτρωγα/ σαγιακένιο* γελέκι φορούσα, μα δεν το χρουστούσα/ καπίτζα* μάλλινη εσκέπαζε ττην ράχη μου, μα ήτον εδική μου. Τζαρουχάκια εφορούσα, μα σαν πουλί πετούσα. Εβράδιαζε και κοιμούμουν χωρίς συλλογή/ έρχουνταν ημέρα και μ' εύρισκε στην δουλίτζα μου/ τότε ήμουν αφέντης, τότε ήμουν βασιλιάς/ τώρα όμως, τύφλα μου και μούντζα μου/ μ' έβαλε ο θείος μου δούλο για να κερδίσω πολλά, κ' έχασα κ' εκείνα πούχα/ αχ! πότε να τελειώσει ο μήνας να πάγω στη δουλειά μου και στη καλυβίτζα μου/ κάλια δυο στο χέρι, παρά δέκα και καρτέρει/ να/ μεσημέρι είναι, κι ακόμα θα ξυπνήσει ο κανακάρης/ τη νύκτα κάμνει μέρα και τη μέρα νύκτα/ κι αν τον ακούσεις τον χαραμοφάγη, θα σου πει πως απέθανε από την δουλειά/ νάτος δα/ εξύπνησε/ το κουδούνι κτυπά ο μπέης/ κτύπα το όσο να βαρεθείς Χαχάμη*...

*σαγιακένιο: από σαγιάκι, χοντρό μάλλινο ύφασμα που φτιάχνουν κάπες οι χωρικοί

*καπίτζα: περσική κάπα

*χαχάμης : θρησκευτικός αρχηγός εβραίων ισπανικής προέλευσης, εδώ ειρωνικά: εβραίε

.................................................................

ΠΡΑΞΙΣ ΤΡΙΤΗ ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

Τυχοδιώκτης έπειτα Δανίλης

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Με ζητούν τώρα δύο σχέδια, ένα δια μίαν πόλιν, πλην αυτό δεν το κάμω. Είναι ανοησία μου, ενώ από τοιούτον σχέδιον καμμίαν ωφέλειαν δεν βλέπω, να ζαλίζω τον νου μου/ καλύτερα κάμω το σχέδιον της καζάρμας* οπού ημπορώ να ωφεληθώ, πλην την θέλουν καλοκτισμένην και μεγάλην, δια πεντακοσίους ανθρώπους/ την θέλουν και σε καλό μέρος, θέλουν να τους ειπώ και πόσα χρήματα θα χρειασθούν, και εις πόσον καιρόν θα γίνει/ αυτό πλέον είναι αδιακρισία των, σα να είμ' εγώ προφήτης. Πλην με τον νουν ήβραν οι άνθρωποι τον θεόν (συλλογείται ολίγον) . Α το ήβρα/ τώρα εξετάζω τον σπιτονοικοκύρη μου πόσα τον κόστισε το σπίτι του και εις πόσον καιρόν το έφτιασε, και απ' αυτό ευρίσκω και τον λογαριασμόν της καζάρμας. (κτυπά το κουδούνι).

ΔΑΝΙΛΗΣ (εμβαίνει): Τι προστάζετε;

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Φώναξε τον σπιτονοικοκύρη να έλθει

ΔΑΝΙΛΗΣ: Ευθύς (φεύγει)

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Καλά το στοχάστηκα. Να τι αξίζει να έχει κανείς πολύ νου. Πρέπει όμως να τον εξετάσω με τρόπον να μην το καταλάβει... 

* καζάρμα (ιταλ.): στρατώνας

............................................................

ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Τι ανόητος που είναι/ εγώ θέλω να μάθω από το σπίτι του για να δώσω το σχέδιον της καζάρμας, και αυτός φοβάται πως θα το κρεμίσω/ για να δούμε τώρα/ ένα σπίτι για δέκα ανθρώπους έγινε σε τρία χρόνια και εκόστισε δεκατρείς χιλιάδες δραχμές, για πεντακοσίους λοιπόν τι χρειάζεται; οι 2ο. 26000, οι 40. 52 χιλ. οι 80. 104 χιλ., οι 160. 208 χιλ., οι 320. 416 χιλ., οι 640. 832 χιλ. ας βγάλουμε τώρα από τους 640 τους 140 για να μείνουν 500. Επομένως πρέπει να βγάλουμε και από τας 832 χιλ. δραχμάς τας 140. Τι μας μένουν; (συλλογίζεται ολίγον) - 692 χιλ. δραχμαί/ για να διούμε τώρα και σε πόσον καιρόν θα γίνει (γράφει) οι 10 άνθρωποι 3 χρόνια, οι 20 - 6, οι 40 - 12, οι 80 - 24, οι 160 - 48, οι 320 - 96, οι 640 - 1,9,2... ναι 192 χρόνια / βγάζουμε πάλιν τα 140 από τους 640, και από τα 192 χρόνια/ μας μένουν 5-2, ναι 52. (με χαράν) το ήβραμε το ήβραμε/ για πεντακοσίους ανθρώπους μας χρειάζονται 692 χιλιάδες δραχμές και 52 χρόνια/ να λοιπόν το σχέδιον. Ιδού τι θα πει ο πολύς νους/ είδες; εξέχασα να τον ρωτήσω αν ωφελήθη και τίποτε όταν το έφθιανε (κτυπά το κουδούνι)...

.........................................................

ΣΚΗΝΗ ΕΒΔΟΜΗ

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: 200 δραχμές από τα ροκανίδια του/ εγώ από τα δικά μου 20 χιλιάδες/ και 50 αυτός από τον λακκοασβέστην, εγώ 5 χιλιάδες/ να ο καημένος από πού ωφελούμαι καμπόσες Δραχμίτζες, και έπειτα φωνάζουν, ότι τρώγω τους ιδρώτας τους πλην υπομονή ας φωνάζουν, η φιλανθρωπία μου απαιτεί να κάμω τον κουφό και να μη τους συνερίζομαι. Αύριο λοιπόν παρρησιάζω το σχέδιον της καζάρμας και τους λέγω ότι πρέπει να γίνει στη Λειψοκουτάλα, και ότι θα κοστίσει 692 χιλιάδες δραχμές, και θα γίνει και σε 52 χρόνια/ και ευθύς τους μαστόρους να κοιτάξομεν δουλειά...

...............................................

ΠΡΑΞΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

...ΠΟΖΑΠΙΑΝΟΣ: ...ε κύριε Τυχοδιώκτη πώς πάνε οι δουλειές σου, κοντεύεις;

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Αχ/ μη μ' ερωτάτε/ καταπλακωμένος είμαι από τα σχέδια και από τες δουλειές/ όλα απ' εμένα τα θέλουν, θα κτίσουν καζάρμα, σχέδια Τυχοδιώκτη/ θα κάμουν δρόμους, σχέδιον Τυχοδιώκτη/ είναι ανάγκη από πρόχωμα, σχέδιον Τυχοδιώκτη/ τώρα πάλιν με ζητούν να μεταβώ και εις τον Ναύσταθμον να δώσω σχέδια δια κάμποσα πλοία/ σας βεβαιώνω πως εβαρέθηκα πλέον και σπολλάτη που ο νους μου είναι αρκετά γεννητικός, ει δε δεν ήξευρα τι ήθελα να γένω.

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ: Κύριε Τυχοδιώκτη ειπέτε με παρακαλώ αυτάς τας επιστήμας τας ηξεύρετε και εις την πατρίδα σας ή τώρα εδώ τας εμάθατε;

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Όχι δα/ ήξευρα και εις την πατρίδα μου πλην και εδώ τώρα τόσους μήνας έλαβα κάμποση πείρα/ σπανίως απατώμαι εις τα σχέδιά μου/ επέρυσι μ' εζήτησαν σχέδιον δια πρόχωμα/ το έδωκα, και τους είπα ότι θα κοστίσει 13,475 δραχμάς και 32 λεπτά/ σχεδόν σχεδόν τόσα εκόστισε/ έπειτα όμως εχρειάσθησαν άλλα τόσα εις την επιδιόρθωσιν διότι εκρήμνισε από τον αέρα/ πλην αυτό δεν ήτον εις το σχέδιόν μου/ τώρα ετοίμασα και άλλο σχέδιον δια μίαν καζάρμα, και είμαι βέβαιος ότι ούτε ένα λεπτόν δεν θα γελασθώ.

ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ: Εκτός πλέον αν κρημνισθεί και αυτή από την δροσιά της νυκτός/ τούτο βέβαια δεν θα είναι στο σχέδιόν σας.

ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΗΣ: Βεβαιότατα/ δι' αυτό και εις τα σχέδιά μου, γράφω πάντοτε έξω από θεό και από λάθος...

........................................................................................................

ΧΟΥΡΜΟΎΖΗΣ ΜΙΧΑΉΛ ψευδώνυμο του Τριαντάφυλλου Χουρμούζιου, Γαλατάς ΚΠολη 1804 - Αντιγόνη, Προποντίδα 1882).

Θεατρικός συγγραφέας. Εγκατεστημένος στην Ελλάδα από την κήρυξη της Επανάστασης, ακολούθησε στρατιωτική και κατόπιν πολιτική σταδιοδρομία. Διατύπωσε τις πολιτικές του απόψεις κατά της Βαυαροκρατίας και της διαφθοράς στο σατιρικό κείμενο Διάλογοι (1838). Η ξενόδουλη νοοτροπία, η γραφειοκρατία και ο γελοίος μιμητισμός αποτελούν επίσης θέματα των κωμωδιών του (Ο Λεπρέντης και Ο Τυχοδιώκτης,1835, Ο Υπάλληλος, 1836, Ο Χαρτοπαίκτης, 1839, Ο Οψίπλουτος, 1878) Εξέδωσε μια ελεύθερη παράφραση του Πλούτου του Αριστοφάνη (1860)**

**Τα αποσπάσματα από τον "Τυχοδιώκτη" είναι από τις εκδόσεις "Να υπηρετούμε το λαό" (1978), ενώ το μικρό βιογραφικό του Χουρμούζη είναι από το "Παπυράκι" της Πάπυρος Larous

"ΠΑΝΤΟΥΜ..." Μια ποιητική δοκιμή Μαλαισιανής προέλευσης από τον ποιητή και φίλο στο fb Χάρη Μελιτά (facebook, 29.9.2020)

 .............................................................

  

Χάρης Μελιτάς

ΠΑΝΤΟΥΜ...

Τα Παντούμ είναι ποιήματα Μαλαισιανής προέλευσης, ομοιοκατάληκτα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, ο 2ος στίχος κάθε στροφής επαναλαμβάνεται ως πρώτος σε κάθε επόμενη, ενώ ο 4ος στίχος επίσης κάθε στροφής επαναλαμβάνεται ως τρίτος και ούτω καθεξής.

Τέλος, ο πρώτος στίχος του ποιήματος, οφείλει να είναι και ο τελευταίος του.

Μια εξαιρετική ποιητική άσκηση για όλους μας. Ας δοκιμάσω με ένα απλό ανέκδοτο παράδειγμα.

ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟ ΠΟΤΕ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Ποίηση είναι ο λυγμός των φαντασμάτων

το δηλητήριο στα νερά της λογικής

η επικήρυξη του κλέφτη των θαυμάτων

ένα σεργιάνι στο ποτέ της Κυριακής.

Το δηλητήριο στα νερά της λογικής

η αυταπάτη γαντζωμένη στο τιμόνι

ένα σεργιάνι στο ποτέ της Κυριακής

τα μαύρα πέπλα της Σαλώμης στο μπαλκόνι.

Η αυταπάτη γαντζωμένη στο τιμόνι

η αναρχία στης Ελένης το κορμί

τα μαύρα πέπλα της Σαλώμης στο μπαλκόνι

η αμνησία του Σισύφου στον Καμύ.

Η αναρχία στης Ελένης το κορμί

μνήμης σειρήνα κρεμασμένη στο κατάρτι

η αμνησία του Σισύφου στον Καμύ

η γομολάστιχα στα σύνορα του χάρτη.

Μνήμης σειρήνα κρεμασμένη στο κατάρτι

κομμάτια δάκρυ στο σπαθί του Συρανό

η γομολάστιχα στα σύνορα του χάρτη

ένα σημάδι που βρυχάται στο κενό.

Κομμάτια δάκρυ στο σπαθί του Συρανό

αναψηλάφηση στη δίκη των σφαλμάτων

ένα σημάδι που βρυχάται στο κενό

Ποίηση είναι ο λυγμός των φαντασμάτων.

Δύο σονέτα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898 - 1936) Από τα "Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα" (μτφ. Σωτήρης Τριβιζάς, εκδ. Μικρή Άρκτος, 2010) & Dúo del Mar - Falla's Danza de la Vida Breve (recorded at the Palau de la Música Catalana)

 ...............................................................

Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898-1936)

Από τα "Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα" (μτφ. Σωτήρης Τριβιζάς, εκδ. Μικρή Άρκτος, 2010)

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

Το στήθος μου η φωνή σου πλημμυρίζει

μες στη γλυκιά καμπίνα από μαδέρι.

Στα πόδια μου η άνοιξη ανθίζει

στο μέτωπό μου φύτρωσε η φτέρη.

Πεύκο από φως μες στο στενό το χώρο

τραγούδησε χωρίς αυγή και σπόρο.

Πρώτη φορά ο θρήνος μου που κάνει

κορόνα ελπίδα πάνω στο ταβάνι.

Γλυκιά φωνή, για μένα ειπωμένη.

Απόμακρη φωνή που έχω γευτεί.

Απόμακρη, γλυκιά φωνή που λιώνει

Απόμακρη, ελαφίνα πληγωμένη.

Γλυκιά καθώς λυγμός μέσα στο χιόνι.

Μπηγμένη στο μεδούλι μου φωνή!

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΛΕΕΙ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ

Θέλω τη θλίψη μου, σ' το λέω, να θρηνήσω

να μ' αγαπάς κι εσύ και να με κλάψεις

κάποιο βραδάκι με των μαχαιριών τις λάμψεις,

μαζί μ' αηδόνια, με φιλιά, μαζί σου.

Τον μάρτυρα θέλω να εξαφανίσω

για τη δολοφονία των λουλουδιών μου,

με τον ιδρώτα, με τα δάκρυα των ματιών μου

ένα σωρό σκληρού σταριού να στήσω.

Ποτέ να μην τελειώσει το κουβάρι

του έρωτά μας, πάντα φλογισμένο

με το γέρο ήλιο και παλιό φεγγάρι.

Κι αυτό που δεν ζητώ και δεν μου δίνεις

ας είναι του θανάτου, ούτε έναν ίσκιο

στη σάρκα που ριγεί να μην αφήνει.

Dúo del Mar - Falla's Danza de la Vida Breve (recorded at the Palau de la Música Catalana)

"Nana de Sevilla-La Tarara" - F.G.Lorca - Βασίλης Νικολαΐδης- Νίκος Χατζηελευθερίου (youtube, 22.4.2018)

 ..............................................................

"Nana de Sevilla-La Tarara" - F.G.Lorca - Βασίλης Νικολαΐδης- Νίκος Χατζηελευθερίου

Δύο από τα "13 Λαϊκά Ισπανικά τραγούδια" που συνέλεξε, επιμελήθηκε και εναρμόνισε o Federico Garcia Lorca. 

Απόδοση στα Ελληνικά: Αγαθή Δημητρούκα. 

Τραγούδι: Βασίλης Νικολαΐδης Κιθάρα: Νίκος Χατζηελευθεριου. 

(Ζωντανή ηχογράφηση από το "Θέατρο Φούρνος" στις 22 Απριλίου 2018)

"...Σ' αυτό τον κόσμο είμαι και θάμαι πάντοτε με το μέρος των φτωχών..." Φ.Γκ.Λόρκα (1898-1936) (από το βιβλίο "ΛΟΡΚΑ" της Μαρσέλ Ωκλαίρ (ΚΕΔΡΟΣ, 1976)

 .............................................................

Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898 - 1936)

"...Σ' αυτό τον κόσμο είμαι και θάμαι πάντοτε με το μέρος του φτωχού. Θάμαι πάντοτε μ' αυτούς που δεν έχουν τίποτα και που τους αρνούνται και τον δικαίωμα του θανάτου. Εμείς, οι άνθρωποι του πνεύματος που ανήκουμε σε μια τάξη μεσαία που την λέμε "άνετη", καλούμεθα γι' αυτή τη θυσία. Ας δεχτούμε το κάλεσμα... Οι δυνάμεις που μάχονται δεν είναι ανθρώπινες είναι υποχθόνιες. Έχω μπροστά μου, πάνω σε μια ζυγαριά το αποτέλεσμα αυτής της μάχης' από τη μια ο πόνος σου κι η θυσία σου, απ' την άλλη η δικαιοσύνη για όλους, μ' όλη την αγωνία για το μέλλον που υπάρχει υποσυνείδητα, μα που την αγνοούν. Ρίχνω όλη τη δύναμη της γροθιάς μου σ' αυτή τη μεριά της πλάστιγγας... Περιμένω για το θέατρο το φως ναρθεί από ψηλά, απ' τον παράδεισο. Όταν αυτοί που κάθονται στο υπερώο κατεβούν στις θέσεις της ορχήστρας τότε όλα θάναι καλά..."  (Άπαντα, 1765-1767)

(από το βιβλίο "ΛΟΡΚΑ" της Μαρσέλ Ωκλαίρ (μτφ. Τούλα Τόλια, εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, 1976)

"ΠΑΤΡΙΔΑ, ΕΙΣΑΙ ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΙΔΙ…" από τον ποιητή, συγγραφέα και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 25.9.2020)

 .............................................................

ΠΑΤΡΙΔΑ, ΕΙΣΑΙ ΕΝΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΙΔΙ…

από τον ποιητή, συγγραφέα και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 25.9.2020)

Πατρίδα, είσαι ένα δύσκολο μικρό παιδί κι εγώ ο γιος σου.

Γερνάς σε βάρος μου διαρκώς – παίζεις με σπίρτα πίσω απ’ τις κουρτίνες, βάφεις με στάχτες τα μαλλιά σου, μου προξενεύεις μία κούκλα σου, να την γκαστρώσω για να γεννηθείς.

Σκύβεις μετά, αφ’ υψηλού, και με φιλάς στο στόμα. Με εξαπατάς. Σκέφτομαι τότε πως είσαι μια ωραία τσιγγάνα. Θα με δέσεις στον κόρφο σου. Θα στηθούμε κι οι δυο στη γωνιά, μ’ ένα τάσι μπροστά μας.

Μα περισσότερο πρέπει να σε προσέχω στις διαβάσεις. Τρέχεις μικρό παρανυφάκι απέναντι – λίγο να αφαιρεθώ, ρύζια και ροδοπέταλα σκόρπια στην άσφαλτο. Και πού το βρήκες εσύ τόσο κόκκινο, μια σταλιά κορίτσι.

Σε ξαναβρίσκω χίλια χρόνια αργότερα. Διώχνεις με αδράχτια τους μνηστήρες, τραβάς τον σύρτη στον γυναικωνίτη, κοιτάς χαζά απ’ το παράθυρο τη θάλασσα. Συνήθισες. Έπαψες να δαγκώνεις πια τα χείλη σου. Κι αν κάνω να ρωτήσω κάτι για τον κύρη μου, βουτάς σε γάλα αφιονισμένο κάτι έπεα και με μπουκώνεις.

Ώσπου να μεγαλώσω. Να γίνουμε στην πέμπτη τάξη συνομήλικοι. Γυρνάς και μου μιλάς πίσω από μπούκλες. Κάτι μου λες για τον ληστή εξ ευωνύμων, με τσιμπάς στο μηρό, με καρφώνεις συνέχεια στο δάσκαλο. Και για να με τυραννήσεις που δεν είμαι αριθμομνήμων, μου ζητάς ΑΦΜ, σε κοινό βιβλιάριο με ασφαλίζεις στο ΙΚΑ.

Όμως αυτό που πιο πολύ με συγκινεί είναι στο διάλειμμα. Με τι ωραίες οχλαγωγίες ακυρώνεις τους ψιθύρους μου, πώς πυρπολείς με αυτοσχέδιες την Πατησίων, πώς σπας τις φλέβες σου με σύριγγες για να σε λυπηθώ, να μείνω εσαεί στο έλεός σου. Γιατί μου υπόσχεσαι τα πάνδεινα, αν και συχνά μέσα από στοές φωτισμένες. Να γράφω μετά στο τετράδιο πως μπορεί να είναι ανοησία ό,τι ανθίζει εδώ, είναι όμως εκ θεού, γι’ αυτό – σκασμός, τσιμουδιά, ούτε κιχ!

Δεν είναι τ’ απογεύματα που χάνεσαι και βγαίνω με τα περιπολικά και ψάχνω, δεν είναι που θα μπεις στη Θήβα με πανσέληνο, αφρίζοντας σαν την Αγαύη, δεν είναι που βαρέθηκες διαρκώς να με γεννάς, μικρό παιδάκι ακόμα, παιδάκι δύσκολο.

Είναι που μόνο στη δική μου ειμαρμένη αληθεύεις. Μονάχα εκεί. Μονάχα.

Γι’ αυτό κάθε τόσο πέφτεις πάνω μου σαν δέντρο γέρικο να με πλακώσεις.

Δεν με αγάπησες. Δεν σε αγάπησες ποτέ σου και καθόλου.

------------

(Πρωτοδημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Λόγου και Τέχνης "Αποικία", στις 6 Αυγούστου 2017.)

It's All In The Game & Did Ye Get Healed - Van Morrison (Live at BBC Arena-youtube)

 .............................................................

It's All In The Game & Did Ye Get Healed - Van Morrison

"ΤΟ ΛΑΘΟΣ" από τον συγγραφέα, ποιητή και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 23.9.2020)

 ..............................................................

ΤΟ ΛΑΘΟΣ

από τον συγγραφέα, ποιητή και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 23.9.2020) 

«Μα, πώς γίνεται;» αναρωτιόταν ύστερα από χρόνια. «Αφού είναι παραπάνω από σίγουρο ότι η απόφαση που πήρα τότε ήταν σωστή. Όλη εκείνη η κατάσταση ήταν από την αρχή της ένα μεγάλο λάθος, δεν έβγαζε πουθενά, έπρεπε να κοπεί με το μαχαίρι. Κι εγώ βρήκα το κουράγιο να το κάνω. 

»Βέβαια, πόνεσα πολύ, νύχτες πολλές ξαγρύπνησα σε μουσκεμένο μαξιλάρι, δαγκώνοντας ένα στυφό κυπαρισσόμηλο. Ακόμα και σε μεθόδους αυθυποβολής κατέφυγα, γιατί μπορεί το σωστό να είναι αυτονόητο, δύσκολα όμως επικρατεί και εδραιώνεται από μόνο του. 

»Τα κατάφερα όμως. Τα πήγα καλά. Το αποδεικνύει, άλλωστε, αυτό η κατοπινή μου πορεία, που ο οποιοσδήποτε θα την χαρακτήριζε τουλάχιστον ως αξιοπρεπή, αν όχι επιτυχημένη.

»Όμως, επειδή τώρα πια έχω την μάταιη πολυτέλεια να είμαι όλο και πιο ειλικρινής με τον εαυτό μου, θα παραδεχτώ ότι ο κατά τα άλλα ισορροπημένος και νουνεχής τρόπος που από ένα σημείο και μετά επέλεξα να ζήσω ήταν, πώς να το πω, “τετράγωνος”, “μετρήσιμος”, είχε την σταθερή θερμοκρασία ενός τεχνητά θερμαινόμενου χώρου. Έλειπε εκείνη η απόκρημνη χαρά, η κινδυνώδης αφέλεια, ο γλυκασμός, τέλος πάντων, που συνόδευε το με τόσο κόπο αρνηθέν λάθος. 

»Γνώριζα όμως ότι αυτά τα πολύχρωμα και ελκυστικά ήταν στην πραγματικότητα παρασιτικά ζιζάνια, συχνά δηλητηριώδη, όπως τα αγριολούλουδα, ας πούμε, που μπορεί να ομορφαίνουν ένα λιβάδι, στην πραγματικότητα όμως είναι επιβλαβή για κάθε είδους σπορά και καλλιέργεια, και πρέπει να ξεριζωθούν.

»Γι’ αυτό και απορώ τώρα μαζί μου που, ύστερα από τόσα χρόνια, όλο και πιο πολύ νοσταλγώ εκείνη την περίοδο του λάθους μου. Τόσο που, συχνά, σε στιγμές αδυναμίας (ναι – πληθαίνουν, πληθαίνουν διαρκώς αυτές) σκέφτομαι πως ίσως και να ήταν λάθος που του έκλεισα την πόρτα τότε, βγήκα απ’ τις ράγες του, πήρα άλλον δρόμο – τον σωστό. Το αν είναι σωστός ή όχι ο οποιοσδήποτε δρόμος φαίνεται από το πού τελικά οδηγεί. Κι εγώ δεν θα δω ποτέ πού έβγαζε εκείνο το επικίνδυνο μονοπάτι. Είναι πλέον μια ακυρωθείσα πιθανότητα για μένα – σ’ αυτή την ηλικία δεν μπορεί κανείς να επανορθώσει ή να σώσει οτιδήποτε. Τα πράγματα έχουν συντελεστεί οριστικά. Και αμετάκλητα.

»Αν, όμως; Αν…;

»Με βασανίζει πολύ αυτό το “αν”. Το αυθαίρετο “αν”. Ένα “αν” που ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι μπορεί να είναι τόσο επίμονο, τόσο ισχυρό, τόσο επώδυνο. Απλώνει μέσα μου και με φαρμακώνει. Και μη ρωτήσετε πώς γίνεται το σε τελική ανάλυση ανυπόστατο, μια τόσο αβέβαιη πιθανότητα, να αποδεικνύεται πιο ισχυρή από την κατά γενική ομολογία αξιοπρεπή πραγματικότητα μου, Αυτό αναρωτιέμαι κι εγώ – πώς γίνεται; 

»Γίνεται, όμως. Γίνεται. Το ξέρω επειδή το ζω, αν μπορεί να θεωρηθεί ζωή αυτή η αναμονή του τέλους στην ασφάλεια του θερμοκηπίου μου. Όπως ξέρω καλά ότι με αυτή τη θλίψη θα φύγω. Μ’ αυτόν τον καημό…»

Ο Μανώλης Γιούργος διαβάζει ένα απόσπασμα από το διήγημα του Μάριου Χάκκα "Το Κοινόβιο" (Κέδρος, 1972)

...............................................................

Μάριου Χάκκα, Από "Το Κοινόβιο"

Η αφεντιά μου διαβάζει ένα απόσπασμα από το διήγημα του Μάριου Χάκκα "Το Κοινόβιο" (Κέδρος, 1972)

1972)

La Vida Breve: Danza Española No. 1 - Manuel de Falla (1876-1946) Julian Bream · John Williams ·

 ...............................................................

La Vida Breve: Danza Española No. 1 -  Manuel de Falla (1876-1946)

Julian Bream · John Williams 

D. Scarlatti: Mandolin Sonatas - Artemandoline ensemble (youtube)

 ............................................................

D. Scarlatti: Mandolin Sonatas

Artist: Artemandoline, Mari Fé Pavón (baroque mandolin), Manuel Muñoz (baroque guitar), Jean-Daniel Haro (viola da gamba), Jean-Christophe Leclère (harpsichord)

00:00:00 Sonata in G Major, Kk. 91: I. Grave 00:01:24 Sonata in G Major, Kk. 91: II. Allegro 00:05:01 Sonata in G Major, Kk. 91: III. Grave 00:06:16 Sonata in G Major, Kk. 91: IV. Allegro 00:07:38 Sonata in E Minor, Kk. 81: I. Grave 00:09:19 Sonata in E Minor, Kk. 81: II. Allegro 00:12:24 Sonata in E Minor, Kk. 81: III. Grave 00:13:44 Sonata in E Minor, Kk. 81: IV. Allegro 00:15:15 Sonata in G Minor, Kk. 88: I. Grave 00:17:23 Sonata in G Minor, Kk. 88: II. Allegro moderato 00:19:55 Sonata in G Minor, Kk. 88: III. Allegro 00:21:24 Sonata in G Minor, Kk. 88: IV. Minuetto 00:23:18 Sonata in D Minor, Kk. 90: I. Grave 00:26:50 Sonata in D Minor, Kk. 90: II. Allegro 00:31:18 Sonata in D Minor, Kk. 90: III. Siciliana 00:32:12 Sonata in D Minor, Kk. 90: IV. Allegro 00:34:14 Sonata in D Minor, Kk. 77: I. Moderato cantabile 00:37:25 Sonata in D Minor, Kk. 77: II. Minuetto 00:39:43 Sonata in D Minor, Kk. 89: I. Allegro 00:43:12 Sonata in D Minor, Kk. 89: II. Grave 00:45:20 Sonata in D Minor, Kk. 89: III. Allegro

"Κανένας δεν μου μίλησε" Στίχοι: Δημήτρης Χριστοδούλου Μουσική: Μάνος Λοΐζος Πρώτη εκτέλεση: Μάνος Λοΐζος (youtybe, 13.9.2012))

 ............................................................

Κανένας δεν μου μίλησε - Μάνος Λοΐζος

Στίχοι: Δημήτρης Χριστοδούλου
Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Πρώτη εκτέλεση: Μάνος Λοΐζος

Κανένας δε μου μίλησε
κι ας ήταν κι άλλοι δύο
τα μάτια κρύα γύρω μου
και χάμω τόση σκόνη

Κανένας δε με πρόσεξε
μες του σταθμού το κρύο
κι έτσι το χάσαμε κι οι τρεις
του Ήλιου το βαγόνι

Κι οι τρεις μαζί το χάσαμε
το τραίνο της καρδιάς
Ήλιε μια βόλτα έκανες
και ξέρω πως δε βρήκες
ούτε τους δυο που χάθηκαν
και μένα που πονάς
ούτε τους δυο που χάθηκαν
και μένα που πονάς



Κανένας δε μου μίλησε
κι ας ήταν κι άλλοι δύο
έμεινα πράγμα αζήτητο
σαν όλα μες σ' αυτή τη Γη
Επήρα τον αγύριστο
το δρόμο μες το κρύο
αφού το τραίνο χάθηκε
κι ο Ήλιος δε θα βγει

Κι οι τρεις μαζί το χάσαμε
το τραίνο της καρδιάς
Ήλιε μια βόλτα έκανες
και ξέρω πως δε βρήκες
ούτε τους δυο που χάθηκαν
και μένα που πονάς
ούτε τους δυο που χάθηκαν
και μένα που πονάς

Maria Callas (1923 - 1977) "La Wally" (Άλφρεντ Καταλάνι - "Ebben? Ne andro lontana..."

 .............................................................

                 

        Maria Callas (1923 - 1977)

                 

Maria Callas "La Wally"

Composer: Alfredo Catalani

 

Ebben? Ne andro lontana, 

Come va l'eco della pia campana, 

La, fra la neve bianca; 

La, fra le nubi d'ôr; 

Laddove la speranza, la speranza 

E rimpianto, e rimpianto, e dolor! 

O della madre mia casa gioconda, 

La Wally ne andra da te, da te 

Lontana assai, e forse a te, 

E forse a te, non farà mai più ritorno, 

Ne piu la rivedrai! Mai piu, mai piu! 

Ne andro sola e lontana, 

Come l'eco e della pia campana, 

La, fra la neve bianca; 

Ne andro, ne andro sola e lontana! 

E fra le nubi d'or!

Well, then? I will go far away, 

As far as the echo of the church bell, 

There, through the white snow, 

There, through the golden clouds, 

There, where hope, hope 

Is regret, is regret and pain! 

Oh, from my mother's happy house, 

Wally will go away from you, from you. 

Far enough away, and maybe, 

And maybe, she will never return to you. 

You'll never see her again. 

Never again, never again. 

I will go alone and far away, 

As far as the echo of the church bell, 

There, through the white snow; 

I will go, I will go alone and far, 

Among the golden clouds.

"«Η γκαρσονιέρα» του Μπίλι Γουάιλντερ: Επιθυμίες, φόβοι, αλήθειες και ψέματα, όλα χιουμοριστικά, ανθρώπινα και καυστικά!" γράφει ο Βασίλης Μάλτας (https://tetartopress.gr, 14.9.2020)

 ............................................................

«Η γκαρσονιέρα» του Μπίλι Γουάιλντερ: Επιθυμίες, φόβοι, αλήθειες και ψέματα, όλα χιουμοριστικά, ανθρώπινα και καυστικά!

«Η γκαρσονιέρα» (The apartment)

Σκηνοθεσία: Μπίλι Γουάιλντερ

Πρωταγωνιστούν: Τζακ Λέμον, Σίρλει Μακ Λέιν, Φρεντ ΜακΜάρεϊ

Η.Π.Α., 1960.

γράφει ο Βασίλης Μάλτας (https://tetartopress.gr, 14.9.2020)

Να πως απαντάει ο ηλικιωμένος διευθυντής μιας μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας στη Νέα Υόρκη στην κατά πολύ νεότερή του ερωμένη του που έχει θυμώσει επειδή της δίνει μονάχα το αντίτιμο του εισιτηρίου του μετρό για να επιστρέψει νυχτιάτικα στο σπίτι της, αντί να της δώσει λεφτά για ταξί: «Μα όλες τόσο μακριά μένετε;».

Για ν ‘ακολουθήσει η παρακάτω στιχομυθία:

– Φέρνεις κι άλλες σ’ αυτό το διαμέρισμα, λοιπόν;

– Όχι, βέβαια, είμαι παντρεμένος άνθρωπος.

Και το πλάνο τελειώνει σ’ αυτό το σημείο, με την πλήρη αντιστροφή κάθε λογικής που αφοπλίζει, αστεία και εξωφρενική μαζί! Υπονοώντας ότι η γυναίκα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μ’ αυτήν την απόλυτη ετοιμότητα του άντρα, το αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης, θαρρείς, εξάσκησής του! Μια ανδροκρατούμενη κοινωνία όπου τα υψηλόβαθμα αρσενικά στελέχη της επιχείρησης επιβάλλουν στις σχέσεις τους την ατσάλινη λογική του ολοφάνερα παραλόγου, μ’ ένα αδιαπραγμάτευτο ύφος. Χωρίς να τους χρειάζεται πια να καταφεύγουν σε εκφοβισμούς. Ακόμα κι όταν δίνουν μιαν υπόσχεση, φοβούμενοι την απώλεια της ερωμένης τους, γνωρίζουν πως ν ‘αναβάλλουν διαρκώς την εκπλήρωσή της, εξακολουθώντας να ελέγχουν την κατάσταση. Γιατί, η εξουσία θαμπώνει όσους παίζουν το ρόλο του θύματος, όσους δεν έχουν μια δική τους ζωή, αρκούμενοι στην πεποίθησή τους ότι μπορούν να την πάρουν στα χέρια τους ανά πάσα στιγμή.

Κι εμείς, γελάμε και, ταυτόχρονα, συνειδητοποιούμε τις δικές μας ομοιότητες με τις αδυναμίες και τα ψεγάδια όλων αυτών των χαρακτήρων. Γιατί, στο κινηματογραφικό σύμπαν του Μπίλι Γουάιλντερ, όλα είναι αστεία, πνευματώδη, σατιρικά και, ταυτόχρονα, καυστικά και υποδόρια, αλλά τόσο αισθητά, μελαγχολικά. Εδώ, ο Γουάιλντερ κυριολεκτικά μεγαλουργεί με το σαρδόνιο χιούμορ του, ασκώντας μέσα απ’ αυτό ανελέητη κριτική στην πατριαρχική κοινωνία, όχι μόνο σ’ αυτήν των Η.Π.Α., με την οξυδερκή και, συνάμα, γεμάτη από κατανόηση παρατήρηση των ανθρώπινων συμπεριφορών, με τη λύπη στον πυρήνα κάθε πνευματώδους ατάκας που διαδέχεται η μία μετά την άλλη με δαιμονιώδη ρυθμό! Ταυτόχρονα, θέτοντας όλο και πιο ξεκάθαρα το θέμα της προσωπικής ευθύνης όσων υπόκεινται τις συνέπειες της ισχύος των άλλων, χωρίς να προβληματίζονται για το πως θ’ αλλάξουν τη ζωή τους. Όλα αυτά ο Γουάιλντερ, πάντα χιουμοριστικά και ανθρώπινα- και πάντα καυστικά!

Στο συγκεκριμένο διαμέρισμα (όπως είναι η ακριβής μετάφραση του τίτλου της ταινίας) που χρησιμοποιείται και από άλλα υψηλόβαθμα στελέχη για τον ίδιο σκοπό, κατοικεί ένας υπάλληλός τους που εργάζεται στο γραφείο με αριθμό 861, στο 19ο όροφο του κτιρίου της εταιρείας των 32.000 υπαλλήλων, με την έδρα της στη μεγαλούπολη της Νέας Υόρκης των 8 εκατομμυρίων κατοίκων στα τέλη του 1959. Ο Μπαντ Μπάξτερ, όμως, παραχωρώντας τους το διαμέρισμα, καταφέρνει να ξεχωρίσει μέσα σ’ όλες αυτές τις πολυπληθείς ανωνυμίες και ν’ αναρριχηθεί στα ψηλότερα ιεραρχικά κλιμάκια. Μπορεί, βέβαια, η δραστηριότητά του να μην έχει άμεση σχέση με την επίτευξη των παραγωγικών στόχων της εταιρείας, ωστόσο ο ίδιος διαπιστώνει ότι η πολυπόθητη προαγωγή του μπορεί να κατακτηθεί μέσα από την αναγνώριση της δικής του συμβολής στην αναζωογόνηση των διοικούντων μετά από μια κοπιαστική μέρα στη δουλειά! Tι σαρκασμός από τον Γουάιλντερ! Το γνωστό «αμερικάνικο όνειρο», εδώ κατακτάται αλλιώς, δίχως να ‘χει πια σημασία η αξία καθαυτή του ανθρώπου.

Ο Μπάξτερ γνωρίζει τι επιδιώκει στη ζωή του, τη φαντασίωση να ζει όπως οι ιεραρχικά ανώτεροί του, χωρίς να ενδιαφέρεται να μάθει ποιος στ’ αλήθεια είναι. Όμως, η ζωή πάντα φέρνει κρίσιμα διλήμματα όσο κι αν προφυλαγόμαστε, κι ο Μπάξτερ θα ‘χει τη μοιραία γνωριμία με την Φραν Κιούμπελικ, τη γυναίκα που ρυθμίζει την κυκλοφορία των πάντα γεμάτων ασανσέρ στο κτίριο της εταιρείας (να υποδηλώνει, άραγε, το επώνυμό της, μια καταγωγή από ανατολικοευρωπαϊκή χώρα, σε μιαν αντιστοιχία με τη ζωή του ίδιου του Γουάιλντερ που είχε μεταναστεύσει από την πατρίδα του, την Αυστρία, στις Η.Π.Α., λόγω της Εβραϊκής καταγωγής του, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, μπολιάζοντας το Αμερικάνικο σινεμά με την Ευρωπαϊκή του ματιά; ). Ο Μπαντ βρίσκεται ακόμα πριν τον έρωτα στη ζωή του ενώ η Φραν, μετά τον έρωτα πια. Ο άντρας θέλει να ζήσει το δικό του παραμύθι, χωρίς αυτό να τελειώσει ποτέ, κι η γυναίκα δεν θέλει να ζήσει άλλο το δικό της παραμύθι, με το ίδιο πονεμένο τέλος κάθε φορά. Δυο παραμύθια με κοινή πρώτη ύλη το θάμπωμα από την ισχύ των άλλων. Δυο ανήλικοι ενήλικες. Με τον ένα να πιστεύει σε μια ψυχική αγνότητα του άλλου- το αντίθετο απ’ αυτό που πιστεύει ο καθένας για τον εαυτό του.

Το αξέχαστο τέλος της ταινίας θα είναι μια καινούρια αρχή στη ζωή των ηρώων, με γέλια και λύτρωση ανάμεσά τους, όχι, όμως, ένα happy end. Γελάμε σ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας αλλά, ταυτόχρονα, ο Γουάιλντερ δεν μας αφήνει να πάρουμε ανάσα, όσο κι αν δεν χάνουμε την πίστη μας για το θετικό της έκβασης. Οι ήρωές του δεν φαίνεται να ξεχνάνε τι πέρασαν μέχρι να φτάσουν στην καινούρια αρχή τους. Φόβοι και πισωγυρίσματα είχαν διαδεχθεί κάθε τόσο τις σημαντικές αποφάσεις τους. Ολοζώντανοι άνθρωποι οι χαρακτήρες της ταινίας που πάνω τους, καθρεφτίζονται δικές μας καθημερινές συμπεριφορές, κίνητρα και φόβοι μας, ελπίδες κι απογοητεύσεις μας. Όμως, ακόμα και στις σκοτεινές περιόδους τους, οι ήρωες του Γουάιλντερ δεν κλαίνε μονάχα αλλά μπορούν να γελάνε! Και το χιούμορ του, δεν είναι κάποιου είδους διαφυγή από τον εαυτό τους παρά η διατήρηση της επαφής με την άλλη όψη της ζωής!

Η εξέλιξη της ταινίας βασίζεται πάνω στην ισορροπία της σκηνοθετικής ματιάς, στην κοφτερή της διεισδυτικότητα και σ’ ένα τέλειο σενάριο που δεν χάνει το ρυθμό του ούτε στιγμή, που δεν έχει ούτε μια ευκολία ούτε κάποια παράταιρη ενέργεια των χαρακτήρων σε σχέση με τη σκιαγράφησή τους. Και, βέβαια, πάνω στις εξαιρετικές ερμηνείες του Τζακ Λέμμον, με την κινησιολογία του, τη ελαφρά σκυφτή στάση του σώματός του και τη διαρκή ομιλητικότητά του, αποδίδοντας το γκροτέσκο στοιχείο της προσωπικότητας του Μπάξτερ, και της Σίρλεϋ Μακ Λέην, που αποδίδει ιδανικά τη δυναμική γυναίκα που αναπτύσσεται μέσα στο περίβλημα του ρομαντικού κοριτσιού. Είναι σχεδόν αδύνατον να μην την ερωτευτείς σ’ αυτόν το ρόλο της, νέα, αιθέρια και αισθησιακή! «Η γκαρσονιέρα» είναι ένα αριστούργημα που αντέχει μέσα στο χρόνο κι ο Μπίλι Γουάιλντερ, ένας από τους διαχρονικά μεγάλους σκηνοθέτες του κινηματογράφου.

"Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή" (Παραδοσιακό Πάτμου) - Usurum (youtube, Αύγουστος 2020)

..............................................................



"Δεν ξημερώνεις μαύρη αυγή" - Usurum

Παραδοσιακό ΠάτμουΆιντε, δεν ξημερώνεις, μαύρη αυγή 

να πάω στο πουλί μου 

να πάψουνε οι πόνοι μου 

κι οι αναστεναγμοί μου. 

Γλυκοχαράζει αυγερινός 

και εσύ γλυκοκοιμάσαι 

με τρώει τ’ αγιάζι της αυγής 

κι εσύ δε με λυπάσαι. 

Βάσανα που `χει η ζωή 

βάσανα πονεμένα 

σ’ το λέω με παράπονο 

γιατί έχω περασμένα. 

Αμπράμ, Αύγουστος 2020
Κοσμάς Λαμπίδης: Φωνή
Νίκος Αντωνόπουλος: Κλασσική κιθάρα, φωνή
Σταύρος Ρουμελιώτης: Resonator, φωνή
Γιώργος Σταυρίδης: πηγάδι

"ΑΧ, ΜΩΡΗ ΘΛΙΨΗ ΑΤΙΜΗ…" από τον ποιητή και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 12.9.2020)

 .............................................................



ΑΧ, ΜΩΡΗ ΘΛΙΨΗ ΑΤΙΜΗ…



από τον ποιητή και φίλο στο fb Πάνο Σταθόγιαννη (facebook, 12.9.2020)

Κάτι υπάρχει εκεί, πίσω από τη στάχτη – το θυμόμαστε.
Βγαίνει μπροστά η ψυχή και ορκίζεται ως αυτόπτης. Το είδε, λέει, κάποτε, έζησε μέσα του, το ξέρει όπως τη μητρική της γλώσσα. Ήταν ορίζοντας με χαρταετό, γύμνια φτιαγμένη σύμπασα από νερά, φως ολοστρόγγυλο.
Εκεί, πίσω απ’ τις στάχτες, υπάρχει ακόμα μια πατρίδα αληθινή, που μας θυμάται, λέει, κι εκείνη.
Γι’ αυτό ξυπνάμε όλες τις νύχτες έρημοι.
Κι ούτε κρασί έστω ξινό στο τάσι μας, να πιούμε, να ξεχάσουμε ποιος φταίει. Ούτε βιβλίο ανοιχτό, να αρπάξει αλλού τον νου, να τον παρηγορήσει. Ούτε Χριστούλης δωδεκαετής, να παίξουμε μαζί κάθε πρωί που ξημερώνει.

***

Αχ, μωρή θλίψη άτιμη, που με κρατάς
όπως κρατάει μητριά ξένο παιδί στα γόνατά της,
και ψεύτικα πολύ το ταχταρίζει.
Αχ, μωρή θλίψη μητριά…

"...Tempora mutantur nos et mutamur in ilis..." ή "Βρε πώς αλλάζουν οι καιροί..." από τον φίλο στο fb Tassos Kyprianidis (facebook, 11.9.2020)

 .............................................................

Tempora mutantur nos et mutamur in ilis... ή "Βρε πώς αλλάζουν οι καιροί..."

                από τον φίλο στο fb Tassos Kyprianidis (facebook, 11.9.2020)

Θα διασκέδαζα αν δεν ήταν τραγικό βλέποντας στο FB διάφορους παλιούς κνιτες να τραμπουκιζουν όπως τότε αλλά τώρα ως νεοφιλελεύθεροι. Όπως επίσης άλλους κνιτες και αριστεριστές να έχουν ενδυθεί τη σοβαροφανη συριζαικη λεοντή και να κουνάνε δασκαλιστικα το δάχτυλο στη δεξιά κυβέρνηση που απλώς ολοκληρώνει τα κατορθώματά τους. Tempora mutantur nos et mutamur in ilis.

"ΒΡΕ ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ" 1973 - Δήμητρα Γαλάνη

Ο Λόρκα και το Αλεγκρέτο της 7ης Συμφωνίας του Μπετόβεν (Από το βιβλίο της Μαρσέλ Ωκλαίρ "ΛΟΡΚΑ", εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, 1976.)

 ..............................................................

Ο Λόρκα και το Αλεγκρέτο της 7ης Συμφωνίας του Μπετόβεν 

Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898 - 1936)

"...Τέλος ο πρωτόπειρος συγγραφέας δείχνεται τρομερά ευαίσθητος για τον άνθρωπο. Τον βλέπουμε να σταματάει κοντά σε δυο ιερωμένους του Μοναστηριού του Σιλός. Ο ένας είναι κι ο οργανίστας του μοναστηριού.

   "Μιλάγαμε για μουσική. Ο καημένος δεν ήξερε παρά τη Γρηγοριανή μουσική γιατί είχε μπει παιδί στο μοναστήρι και δεν είχε ξαναβγεί ποτέ.

   Αγνοούσε το θαύμα της συμφωνικής ορχήστρας. Ποτέ δεν είχε γευτεί τον βαθύ ρομαντισμό του βιολοντσέλου, ποτέ δεν είχε αλαφιαστεί από την ιερή μανία της τρομπέτας... Δεν ήξερε παρά τα μυστικά του εκκλησιαστικού οργάνου σ' ό,τι εξυπηρετούσε την αρχαΐζουσα Γρηγοριανή μουσική. Ανάφερα τον Μπετόβεν και το αθάνατο όνομά του ήχησε στ' αυτιά του καινούριο. Του είπα τότε:"Είμαι πολύ κακός μουσικός, δεν ξέρω αν θα μπορέσω να θυμηθώ μερικές σελίδες απ' αυτή τη μουσική που σας είναι άγνωστη αλλά θα προσπαθήσω..."

   Διασχίσαμε την έρημη εκκλησιά, κι ανεβήκαμε εκεί που είναι το Όργανο. Του ζήτησα και μου έψαλλε το Agnus Dei, που είχα ακούσει στη λειτουργία. Ήτανε εξαιρετικά όμορφο.

   Κάθισα στο Όργανο με τα κιτρινισμένα απ' την πατίνα του χρόνου πλήκτρα. Ο καλόγερος δούλευε το σουφλέ.

   Ξαναβρήκα στη μνήμη μου αυτό το έργο πόνου πέρα απ' τον ανθρώπινο, αυτόν τον παθητικό οδυρμό αγάπης που ονομάζεται Αλεγκρέτο της Εβδόμης Συμφωνίας. Έπαιξα τις πρώτες συγχορδίες και μπήκα στο γεμάτο αγωνία λαχάνιασμα του εφιαλτικού ρυθμού της.

   Δεν είχα παίξει πάνω από τρία μέτρα όταν εμφανίστηκε ένας μοναχός... Ήταν τρομερά χλωμός. Έβαλε τα χέρια του στα μάτια και σε τόνο βαθύτατα πονεμένο: "Συνεχίστε!" μου είπε. Ίσως όμως το Θείο Έλεος τον λυπήθηκε και τη στιγμή που το τραγούδι φτάνει στους πιο έντονους τόνους άλγους ενός παθιασμένου έρωτα, τα δάχτυλά μου μπερδεύτηκαν στα πλήκτρα και το Όργανο σώπασε. Δε θυμόμουν άλλο...

   Ο μοναχός κοιτούσε μακριά, πολύ μακριά. Τα μάτια του μαρτυρούσαν την αγωνία ενός πνεύματος που ξυπνάει απότομα από ένα ψεύτικο ύπνο κι αντικρίζει το ανθρώπινο ιδανικό του που ίσως έχει χάσει για πάντα. Αστραφτερά σπανιόλικα μάτια κάτω από φρύδια που άρχιζαν κιόλας να ασπρίζουν. Μάτια έξυπνα, παθιασμένα, μαχητικά ως τα έσχατα... Όταν το όργανο έπαψε να κλαίει, βγήκε δίχως λέξη και χάθηκε στη σκάλα.

   Ο οργανίστας φώναξε: "Έτσι είναι πάντα του!" και γελούσε ήρεμα, κουτά, δίχως να καταλαβαίνει αυτό που είχε συμβεί..."

Από το βιβλίο της Μαρσέλ Ωκλαίρ "ΛΟΡΚΑ", εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, 1976.

Beethoven - Symphony No 7 in A major, Op 92 II, Allegretto (Thielemann)