"ΤΣΙΡΚΟ, ΠΑΡΑΓΚΑ, ΦΙΡΜΑ ΓΚΡΕΚΑ..." Νίνα Γεωργιάδου/Maria Tarla (facebook, 30.5.2019)

...............................................................

 
ΤΣΙΡΚΟ, ΠΑΡΑΓΚΑ, ΦΙΡΜΑ ΓΚΡΕΚΑ...

  

                          Νίνα Γεωργιάδου/Maria Tarla (facebook, 30.5.2019)

Δεν ειναι το αποτελεσμα των εκλογων που εφερε αυτο το αισθημα της εξουθενωσης.
Ετσι κι αλλιως, τις τελευταιες δεκαετιες το εκλογικο σωμα ειναι ενα μονοτονο εκκρεμες.
Κανει μια πληκτικη παλινδρομηση, σαν την κινηση της αυτοϊκανοποιησης.
Απο δω το κακο κι απο κει το λιγοτερο κακο.
Εγκλεισμος σ ενα κρετινικο διλημμα.
Και με σταθερη περιοδικοτητα μιας ή δυο εκλογικων αναμετρησεων, το κακο και το λιγοτερο κακο αλλαζουν θεση, σαν τους τσολιαδες στο Συνταγμα.
Το πισω ξαπλωμενο πτωμα ειναι το εκλογικο σωμα. Ειναι αυτο που λεει τ ονομα του. Ενα σωμα, χωρις κεφαλι. Το ακεφαλο σωμα.
Απο την ασωματο κεφαλη των τσιρκων, στο ακεφαλο πτωμα. Και παλι για τσιρκο.
Τσιρκο. παραγκα, φιρμα γκρεκα
Εκεινο που εξουθενωνει σημερα, ειναι ο απροκαλυπτος κυνισμος.
Οι φασιστες που καθονται αναπαυτικα στα εδωλια των φονιαδων, σε μακροσυρτες δικες και, καθαριζοντας το αιμα απο τα νυχια τους, "πού ειναι ο Παυλος. οεο; Τον Αιγυπτιο στην ιχθυοσκαλα δεν τον ξεκοιλιασαμε, κυριε δικαστα μου. Γλιστρησε κι επεσε πανω στο στιλετο με το οποιο καθαριζα, καλη ωρα, τα νυχια μου. Το ιδιο κι εκεινος ο ξενος που δουλευε στα χωραφια της Ιτεας και της Ιεραπετρας και της Θεσσαλονικης. . Γλιστρανε πολυ αυτοι οι μαυριδεροι και κατα προτιμηση πανω στα στιλετα μας, για να μας ενοχοποιησουν."
Και το εκλογικο σωμα, που διεγραψε απο την ανυπαρκτη μνημη του, ταγματασφαλιτες, δωσιλογους και μαυραγοριτες, αθωωνει και τις φυτρες τους και μαλιστα τους στελνει και στις Ευρωπες, με τις τσιγκελωτες βρωμομουστακες, ενα πακο ραβασακια απο τον Ιησου αυτοπροσωπως, φραχτες και ναρκες στα μυαλα και τον αγκυλωτο στο εσω κρανιο, να δει η Βρυξελλα να θαυμαξει φουσκωτο αρχαιελληνικο πολιτισμο και επουρανια επιστολογραφια.
Ρατσα μπαρουφα, ομελετα, ιστορια.
Ειναι ο κυνισμος της δεξιατζας που δεν κρυβει λογια γιατι ξερει οτι το ακεφαλο πτωμα πια δεν διαθετει εγκεφαλο για να επεξεργαστει την υποτιμηση. Τον εκαψε, δεκα ωρες καθε μερα παρεα με τον survivor κι αλλες τοσες με τον Πορτοσαλτε.
Θα δουλευεις εφτα μερες, με τον υποκατωτατο κι ενα ασφαλιστικο τυπου Πινοσετ που θα σοδομει τους νεους ασφαλισμενους και θα καρατομει κι αλλο τους συνταξιουχους. Θα βαλουμε τις Κουνεβες να μας καθαριζουν και να μας κανουν αερα, θα κλεισουμε τα δημοσια νοσοκομεια, και θα σου εκλεξουμε πρωθυπουργο το απολειφαδι της οικογενειοκρατιας, που βλεπει εξωγηινους στον Υμηττο, τον γονο της αποστασιας που δεν εχει δουλεψει ουτε μια μερα, τον μπουλη μιας φαρας που διεπλακη με τις παλατιανες συνωμοσιες και τις γερμανικες πολυεθνικες, για να νοιωαεις αμετακλητα ηλιθιος και παραδομενος.
Ματσο αμακα καπιταλε,
σκαρτο ταναλια πολιτσια
Ειναι και η εξουθενωση απ αυτους τους ντεμεκ, που ειδαν φως στο Μαξιμου και μπηκαν κι εκατσαν κι επειδη πια θυμοντουσαν μονο το μισο στιχο του Κατσαρου, ξεχασαν το "αντισταθειτε" κι ειπαν. "καλα ειμαι εδω". Κι εβαλαν μπροστα απο το παραμορφωμενο προσωπο της Κουνεβα, τις τσιτωμενες τηλεπερσονες και μπροστα απο την αξιοπρεπεα μιας μεταναστριας που εκπροσωπησε επαξια τον καιρο και την ταξη της, τα πλαστικα τιποτα.
Τρομπα, φιγουρα, σαχλαμαρα κι αρπα κολλα.
Εξουθενωση να σκαβω και να μην μπορω να συγκρατησω τα δακρυα απ το θυμο της τοσης υποτιμησης. Και στο διαλειμμα, καθομαι στο χωμα αναμεσα στ αμπελια, και πατω στα ατονα μικροσκοπικα πληκτρα του κινητου μου τις σκεψεις μου ή διαβαζω τις προκοπες σου, καρναβαλε με στολη μακεδονομαχου, ξοφλημενε μικροαστε, χρεωμενε ως το λαιμο στις τραπεζες, στην ιστορια και στα παιδια σου.
Μασκαρα, Γκρεκο μασκαρα.

"Tucson Train" (Official Video) - Bruce Springsteen (youtube, 30 Μαΐ 2019)

..............................................................

 

Tucson Train (Official Video) - Bruce Springsteen

(youtube, 30 Μαΐ 2019)

Tucson Train - Lyrics

I got so down and out in Frisco 
Tired of the pills and the rain 
I picked up, headed for sunshine 
I left a good thing behind 
Seemed all of our love was in vain 
My baby’s coming in on the Tucson train 

I come here lookin’ for a new life 
One I wouldn’t have to explain 
To that voice that keeps me awake at night 
When a little peace would make everything right 
If I could just turn off my brain 
Now my baby’s coming in on the Tucson train 

We fought hard over nothin’ 
We fought till nothin’ remained 
I’ve carried that nothin’ for a long time 
Now I carry my operator’s license 
And spend my day just runnin’ this crane 
My baby’s coming in on the Tucson train 

Hard work‘ll clear your mind and body 
The hard sun will burn out the pain 
If they’re lookin’ for me, tell ‘em buddy 
I’m waitin’ down at the station 
Just prayin’ to the five-fifteen 
I’ll wait all God’s creation 
Just to show her a man can change 
Now my baby’s coming in on the Tucson train 

On the Tucson train 
On the Tucson train 
Waitin’ on the five-fifteen 
Here she comes

"Παλινόρθωση" του Θάνου Καμήλαλη (http://www.thepressproject.gr, 27.5.2019)

..............................................................

Παλινόρθωση

 

Νομίζω ότι τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών περιγράφονται με μία λέξη: Παλινόρθωση. Αυτό, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, δεν έχει να κάνει με την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει πάψει εδώ και χρόνια να είναι ή έστω να συμβολίζει κάτι καινούριο. Για το κυβερνών κόμμα ισχύει το «πρόσεχε τι εύχεσαι». Ήθελε «επιστροφή στην κανονικότητα», την πέτυχε σε οδυνηρό βαθμό.

 

του Θάνου Καμήλαλη (http://www.thepressproject.gr, 27.5.2019)

Καταρχάς, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η παλινόρθωση έχει μικρή σχέση με το πώς θα επιχειρήσει να την χρησιμοποιήσει ο ΣΥΡΙΖΑ της επόμενες μέρες. Είναι βέβαιο ότι ο Αλέξης Τσίπρας και το κόμμα του θα χρησιμοποιήσουν ανελέητα το χαρτί του μπαμπούλα που έρχεται, στοχεύοντας στα αντιδεξιά αντανακλαστικά που δεν εμφανίστηκαν την Κυριακή. Μπορεί εδώ να γίνει μια μεγάλη συζήτηση σχετικά με τις διαφορές ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, το ποιος μπορεί να υπηρετήσει καλύτερα, πιο έντονα ή πιο ήσυχα τον μονόδρομο νεοφιλελευθερισμού και λιτότητας και την (εντελώς πραγματική) απειλή που συνιστά για την κοινωνία η παντοδυναμία μιας (τουλάχιστον) σκληρής Δεξιάς σε κάθε επίπεδο διακυβέρνησης. Ωστόσο, ακόμα και στο απίθανο πλέον σενάριο που ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει την ανατροπή, με μια πρόσκαιρη ένεση ψήφου διαμαρτυρίας σε αυτό που έρχεται, η παλινόρθωση δεν θα σταματήσει έτσι απλά.

Γιατί η παλινόρθωση που είδα εγώ να αποτυπώνεται το βράδυ της Κυριακής εκτείνεται πέρα από τα νούμερα και τα ποσοστά. Είναι πολιτική, ιδεολογική και μιντιακή. Το μέγεθος της είναι κάτι που εξέπληξε ακόμα και το εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Υπήρχε, όπως ήξεραν τα κομματικά επιτελεία, ένα αποφασιστικής σημασίας ποσοστό ψηφοφόρων που δήλωναν αναποφάσιστοι ή αρνούνταν να αποκαλύψουν την ψήφο τους στις δημοσκοπήσεις. Καθώς επρόκειτο για πρώην ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, ή για νέους, 17-24 ετών, υπήρχε επίσης η πεποίθηση ότι η πλειοψηφία θα κατευθυνθεί προς το κυβερνών κόμμα. Αυτήν την αίσθηση την μοιράζονταν όλες οι πλευρές. Γι αυτό ,το τελευταίο διάστημα οι δημοσκοπήσεις μαζεύονταν, στελέχη της ΝΔ εξαφανίζονταν, άλλα άφηναν αιχμές κατά Μητσοτάκη και υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ πίστευαν μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής ότι τα exit polls θα πέσουν έξω. Εν μέρει έπεσαν, αλλά από την ανάποδη. Το κρίσιμο ερώτημα είναι, γιατί; 

Ο Κώστας Εφήμερος έλεγε πως βρισκόμαστε σε μία περίοδο που ό,τι και να ρωτήσεις τους πολίτες της Ευρώπης, θα ακούσεις ένα «όχι». Συνέβη στην Ελλάδα, ξανά και ξανά, από την αρχή της κρίσης, συνέβη και συμβαίνει στη Βρετανία με το Brexit, στο ιταλικό δημοψήφισμα του 2016 κι έπειτα με την άνοδο της Ακροδεξιάς των Σαλβίνι - Γκρίλο, συμβαίνει ακόμα και στη Γερμανία με την πρώτη των δύο κραταιών κομμάτων και τη ραγδαία άνοδο των Πρασίνων. Συμβαίνει στη Γαλλία με τα «Κίτρινα Γιλέκα», αλλά εκφράζεται κυρίως μέσω της Λεπέν και συγκρατήθηκε μόνο από την συσπείρωση όλων απέναντι στην Ακροδεξιά τις προεδρικές εκλογές.

Ήταν η σειρά του ΣΥΡΙΖΑ και του Τσίπρα να ακούσουν το δικό τους «Όχι». Βασικά, το προηγούμενο ήταν πλεονασμός: Δεν υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ εδώ και πολύ καιρό, υπάρχει το κόμμα του Τσίπρα. Ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκε στη δήλωσή του απογοητευμένος, για το εκλογικό αποτέλεσμα αλλά και γιατί η κοινωνία δεν εκτίμησε τα όσα έκανε. Παρακολουθώ με ένα μείγμα ενδιαφέροντος και απέχθειας οπαδούς του (όχι ψηφοφόρους ή υποστηρικτές, φανατικούς οπαδούς) να στρέφουν το δάχτυλο στην αχάριστη κοινωνία, που δεν εκτίμησε όσα προσέφερε ο ηγέτης τους στον τόπο. Θα παρακολουθήσω επίσης με ενδιαφέρον τη δεύτερη ανάλυση των αποτελεσμάτων της κάλπης, πώς ψήφισαν, πως μετακινήθηκαν οι ψηφοφόροι. Πιστεύω όμως, πέρα από στατιστικά και συγκυριακά στοιχεία, ότι απλά υπάρχει μία σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος που βασανίζεται από ένα εσωτερικό ερώτημα: «Σου αρέσουν τα δεδομένα που καθορίζουν τη ζωή σου; Όχι.» Και μετά, είτε απέχουν, είτε λένε ένα «καλά είναι κι αυτά», είτε επιλέγουν μια πρόχειρη διαμαρτυρία, ψηφίζοντας τον διπλανό.

Λέμε και γράφουμε εδώ και χρόνια ότι μετά την ιστορική ήττα του 2015 και με την σταδιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, από το «this is a coup», στον «συμβιβασμό» και στο «είμαστε περήφανοι για τις μεταρρυθμίσεις», εξαφανίστηκαν από τον δημόσιο διάλογο όλα τα κοινωνικά αιτήματα και βασικά σημεία συζήτησης που έχουν να κάνουν με την οικονομία: Το τι σημαίνει μνημόνιο, δόσεις, λιτότητα, ιδιωτικοποιήσεις, το ζήτημα του χρέους (τι είναι, πως συσσωρεύτηκε), το θέμα του νομίσματος, της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης. Αυτό που μου φαίνεται σοκαριστικό είναι ότι με το αποτέλεσμα των Ευρωκλογών συνειδητοποιώ ότι η λογική της TINA (There is no alternative - δεν υπάρχει εναλλακτική) καλύπτει σχεδόν τα πάντα. Δεν εκφράστηκε π.χ. το αίτημα καταδίκης της διαφθοράς, ούτε η καταδίκη του δικομματισμού, ούτε η (θεωρητικά τεράστια) ανάγκη μη επιστροφής στο «παλιό». Δεν εκφράστηκε καν μια στοιχειώδης, απολιτίκ σύγκριση Τσίπρα - Μητσοτάκη ή των προγραμμάτων που υποσχέθηκαν. Ο πολιτικός που θεωρήθηκε από πολλούς ως ο πιο «χαρισματικός» (επικοινωνιακά πάντα) έχασε με σχεδόν διψήφια διαφορά από έναν γκαφατζή νεοφιλελεύθερο που γεννήθηκε για να κυβερνήσει. Και την μισητή και γεμάτη μίσος παρέα του.

Όλα τα παραπάνω δεν εκφράστηκαν γιατί επιστρέψαμε στην «κανονικότητα». Ο Αλέξης Τσίπρας, με τα «χαρίσματά» του (και τους Δραγασακοφλαμπουραροτσακαλώτους του) αποριζοσπαστικοποίησαν μια ολόκληρη κοινωνία. Μια κοινωνία που έδωσε για πέντε χρόνια μεγάλους αγώνες, άρχισε να συζητάει, να καταλαβαίνει τι συμβαίνει, να απαιτεί και μετά σταδιακά να συμβιβάζεται. Μια κοινωνία όχι πολιτικά «Αριστερή» στο σύνολό της, αλλά που βρέθηκε για μια κρίσιμη συγκυρία κοντά στα αριστερά ιδεώδη, ήταν πρόθυμη μέχρι και για «άλμα στο κενό» με το δημοψήφισμα, βίωσε την ήττα, έχασε την ελπίδα και την συγκρουσιακή της διάθεση και κλείστηκε σπίτι της.

Η ιδεολογική πλευρά της παλινόρθωσης λοιπόν, δεν έχει να κάνει με την ποιότητα των επιχειρημάτων. Είναι ότι αυτά τα επιχειρήματα σταμάτησαν να ακούγονται. Το οξύμωρο και τραγελαφικό είναι τα «συγγνώμη λάθος» ακούστηκαν και από τον Τσίπρα και από την τρόικα. Πρόσφατα, το ΔΝΤ είπε ωμά ότι ό,τι συνέβη το 2010 - 2012 ήταν για να σωθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ο Γιούνκερ ότι «η βοήθεια προς την Ελλάδα δεν κόστισε σε κανέναν ούτε ένα ευρώ». Μέσα σε μια εβδομάδα, τα δύο μεγαλύτερα fake news της δεκαετίας καταρρίφθηκαν, για άλλη μια φορά.

Η «παλαβή Αριστερά» της πρώτης περιόδου της κρίσης είχε ξεκάθαρο, απόλυτο δίκιο. Αλλά τι σημασία έχει να έχεις δίκιο όταν, αφενός αυτή η συζήτηση για την κοινωνία έχει τελειώσει αυτήν την περίοδο, αλλά και όλα σχεδόν τα μέσα για να κοινωνήσεις το δίκιο σου έχουν σφραγιστεί; Εδώ έχουμε την μιντιακή παλινόρθωση, εφάμιλλη της πολιτικής. Μας φαίνεται παράλογο μερικές φορές, λόγω της εμπειρίας των προηγούμενων χρόνων και του προσωπικού - πολιτικοκοινωνικού κύκλου του καθενός/καθεμιάς, αλλά ισχύει. Η τηλεόραση φαίνεται να διαμορφώνει και πάλι ατζέντα, έστω και δια βοής. ΜΜΕ που άσκησαν σφοδρή κριτική στις πρώτες μνημονιακές κυβερνήσεις, έκαναν στροφή στην ανάλυση και τη ρητορική τους μαζί με την στροφή του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι και την μετονομασία της τρόικας σε «θεσμούς» και του «μνημονίου» σε «πρόγραμμα» ακολούθησαν.

Η αποδοχή της «TINA» πέρασε, με ελάχιστες εξαιρέσεις και στη δημοσιογραφία, τόσο σε επίπεδο «γραμμής», όσο και στο πολύ απλό, ειδησεογραφικό ζήτημα που προκύπτει όταν στη Βουλή έχεις πέντε κόμματα που λένε και εκτελούν την ίδια πολιτική. Και καθώς σημαντικά ζητήματα έφυγαν σχεδόν ολοκληρωτικά από τη δημοσιότητα και την πολιτική σκηνή, έμεινε άπλετος χώρος για Ρουβίκωνες, παροξυσμό γύρω από το Μακεδονικό, μικροπολιτικά fake news και έναν νέο καθορισμό της ατζέντας από τα παραδοσιακά ΜΜΕ. 

Μ'αυτά και μ'αυτά, βρισκόμαστε ξανά στην «εποχή των τεράτων» του Γκράμσι. Το αρνητικό είναι ότι το παλιό δεν πέθανε. Το θετικό είναι ότι το νέο, για ένα μεγάλο διάστημα πάσχιζε να γεννηθεί και τώρα τουλάχιστον ξέρουμε ότι υπάρχει. Με τα λάθη του, τις υποχωρήσεις του, τον μεσσιανισμό και τελικά την απογοήτευσή του. Την επιστροφή του στην «κανονικότητα».

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι απλό: Να μιλήσουμε ξανά, να συζητήσουμε ψύχραιμα για τα σημαντικά. Να μην αφήσουμε ζητήματα πολιτικής, ζητήματα ζωής σε προπαγανδιστές και οπαδούς. Να επαναπροσδιορίσει ο καθένας και η καθεμιά την στάση του/της, την επιλογή για αποχή, ιδιώτευση, περιχαράκωση, απάθεια. Να αμφιβάλλουμε για τα πάντα, να μην είμαστε σίγουροι για τίποτα και να κάνουμε καινούρια λάθη αντί να επαναλαμβάνουμε τα παλιά. Και κάποια στιγμή στα κοντά, με κάποιον τρόπο, να μετρηθούμε για το πόσο «μικρή» ή «παλαβή» μειοψηφία είμαστε.

"Τα αίτια της ήττας" έγραψε ο Ολύμπιος Δαφέρμος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 30.05.2019)

..............................................................

Τα αίτια της ήττας

 

 

 

 

έγραψε ο Ολύμπιος Δαφέρμος ("Εφημερίδα των Συντακτών", 30.05.2019)

 

 

Διαβάζοντας για τα αίτια της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, διαπιστώνω ότι όλοι οι αρθρογράφοι τον αντιμετωπίζουν ως αστικό κόμμα που έκανε λάθη τακτικής, επικοινωνίας κ.ά. Πιθανόν και να μην έχουν άδικο! Εδώ το ζήτημα θα το προσεγγίσω «κλασικά».

Η Αριστερά εξ αρχής και εξ ορισμού τίθεται στην υπηρεσία των αδύναμων όλων των ειδών, των καταπιεσμένων, των φτωχών και επαγγέλλεται μια κοινωνία ελεύθερων και χειραφετημένων πολιτών και συνεταιρισμένων παραγωγών με κοινωνικοποίηση, όχι κρατικοποίηση, των μέσων παραγωγής. Ισότητα, λοιπόν, ελευθερία και άμεση δημοκρατία -οι αναφορές κυρίως από τον πρώιμο Μαρξ, παραμερίζοντας και «αγνοώντας» τους διάφορους λενινισμούς, σταλινισμούς και μαοϊσμούς που καταρράκωσαν την ιδέα του εξισωτικού και ελευθεριακού σοσιαλισμού. Επομένως η Αριστερά, ως σύλληψη, είναι μία απολύτως αντισυστημική δύναμη. Συνεπώς, οι προσδοκίες των ανθρώπων, ακόμα και εκείνων που δεν την πιστεύουν, βρίσκονται πολύ πέρα από την απλή διαςχείριση της εξουσίας.

Πώς διαχειρίστηκε την όποια εξουσία του ο ΣΥΡΙΖΑ; Επιδίωξε την κατάληψη της κυβέρνησης, γνωρίζοντας ότι ήταν αναγκασμένος να εφαρμόσει ένα ακραίο νεοφιλελεύθερο οικονομικό πρόγραμμα, που ήταν ολοκληρωτικά και απολύτως αντίθετο με τις αρχές και τις αξίες του. Αυτό συνιστά μια «παρά φύση» σχέση και οδηγεί στην αυτοακύρωση της φυσιογνωμίας του (βλέπε και τα παθήματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που εφάρμοσε νεοφιλελεύθερα προγράμματα). Τίθεται, εκ των πραγμάτων, στην υπηρεσία της οικονομικής ελίτ, την οποία δεν ενόχλησε ούτε καν φορολογικά.

Αντίθετα, υπερφορολόγησε τη μεσαία τάξη. Αυτό από μόνο του βυθίζει τους ελπίζοντες στην απόλυτη απογοήτευση. Ταυτόχρονα -δεν μπορούσε να γίνει και αλλιώς- αθέτησε τις όποιες αριστερές και προγραμματικές υποσχέσεις του. Στη συνέχεια, διαχειρίστηκε την εξουσία με τον ίδιο τρόπο -ίδιο ύφος και ήθος- που θα το έκανε ένα συστημικό κόμμα. Συγκεντρωτισμός, «εγώ» του αρχηγού, απουσία του «εμείς», αδρανοποίηση του κόμματος και παντελής έλλειψη δημοκρατικών διαδικασιών, ίδια σχέση κυβέρνησης - κοινωνίας (βλέπε και δημοψήφισμα). Δεν επιχείρησε καν να ανοίξει διαδικασίες άμεσης δημοκρατίας ούτε σε επίπεδο γειτονιάς ή δημοτικής κοινότητας.

Δεν επιχείρησε ούτε στοιχειωδώς να εμπλέξει τους ανθρώπους στις αποφάσεις που τους αφορούν και στη συνέχεια στην πραγματοποίησή τους ούτε καν σε τοπικό επίπεδο. Ελάχιστα προώθησε την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, δίχως να προσπαθήσει να εμπλέξει τους άνεργους και ανασφάλιστους σε συλλογικές οικονομικές δραστηριότητες. Δεν έδειξε ούτε στο ελάχιστο έναν άλλο τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των θεσμών και συνολικά της κοινωνίας.

Εκανε μια αστική διαχείριση της εξουσίας. Εν ολίγοις δεν επιχείρησε τέτοιες κοινωνικές και πολιτικές διαδικασίες που θα έδειχναν μια διαφορετική πολιτική αντίληψη. Μια άλλη ποιότητα κοινωνικής οργάνωσης. Αν το επιχειρούσε, θα άλλαζε το πολιτικό τοπίο. Η πολιτική αντιπαράθεση θα έπαιρνε άλλο χαρακτήρα, που θα ευνοούσε την κυβέρνηση. Οι ελπίδες θα αναπτερώνονταν. «Επαιξε σε ξένο γήπεδο», με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επαιξε με το σύστημα του αντιπάλου και με τα δικά του «εργαλεία». Μπορεί όμως έτσι να επιτύχει;

Η κυβέρνηση της Αριστεράς, όταν διαχειρίζεται την εξουσία όπως θα το έκανε ένα συστημικό κόμμα, έχει εξαρχής χάσει το παιχνίδι, εκτός από το γεγονός ότι δεν έχει κανένα νόημα αυτή η διαχείριση.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτόλμησε τα ουσιώδη. Επαιξε όπως και κάθε άλλο κόμμα. Επόμενο ήταν να απογοητεύσει, μιας και οι προσδοκίες που προκάλεσε δεν επαληθεύτηκαν, δεν θα μπορούσαν να επαληθευτούν.

Δίχως τα ουσιώδη, η πολιτική αντιπαράθεση, από την πλευρά της αντιπολίτευσης περιορίστηκε στα δευτερεύοντα, στα επικοινωνιακά κόλπα, στις εντυπώσεις όπως κότερο, Πολάκης, Λοΐζου κ.ά.

Σημαντικά αρνητικό γεγονός ήταν και η καταστροφή στο Μάτι, την οποία εκμεταλλεύτηκε στο έπακρον η αντιπολίτευση με τα φιλικά της ΜΜΕ. Λειτούργησε και αυτό εις βάρος της κυβέρνησης, ίσως όχι άδικα.

Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στο Μακεδονικό, το οποίο, μάλλον, στοίχισε ακριβά στον ΣΥΡΙΖΑ. Η επίλυσή του ήταν αναγκαία από καιρό. Ομως οι τεράστιες διαστάσεις που πήρε, και με την ανέντιμη λαϊκιστική βοήθεια του Μητσοτάκη, είχαν να κάνουν αφενός με την αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να δώσει προοπτική και ελπίδα στην κοινωνία, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, και αφετέρου την καταστροφική επιστροφή στη μήτρα (εθνικισμός, θρησκείες κ.ά.) των ανθρώπων όταν βρίσκονται μπροστά στην αποτυχία της πολιτικής, στην κατάρρευση των ιδεολογιών, των αξιακών συστημάτων και τελικά των ελπίδων για ένα καλύτερο αύριο. Τούτο το τελευταίο φαίνεται να μην το κατάλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ετσι, ο όλος χειρισμός του ζητήματος δεν έγινε με την πρέπουσα προσοχή.

Τελικά, αν η Αριστερά δεν καταφέρει να είναι αντισυστημική –δεν θεωρώ τα ίσαμε σήμερα σοβιετικά σταλινικά κράτη αντισυστημικά– δεν θα έχει καμιά τύχη. Ούτε βέβαια οι απανταχού υποφέροντες.

«Στους μεταγενέστερους» – Bertolt Brecht (μτφ. Τίτος Πατρίκιος) (https://praxisreview.gr, 16.1.2017)

..............................................................

Bertolt Brecht 
(1898 - 1956)








 

«Στους μεταγενέστερους»  –  Bertolt Brecht

Αλήθεια, σε μαύρα χρόνια ζω! Τα λόγια που δεν κεντρίζουν είναι σημάδι χαζομάρας. Ένα λείο μέτωπο, αναισθησίας. Εκείνος που γελάει δεν έχει μάθει ακόμα τις τρομερές ειδήσεις. Μα τι καιροί λοιπόν ετούτοι, που είν’ έγκλημα σχεδόν όταν μιλάς για δέντρα γιατί έτσι παρασιωπάς χιλιάδες κακουργήματα! Αυτός εκεί πού διασχίζει ήρεμα το δρόμο, ξέκοψε πια ολότελα απ’ τους φίλους του πού βρίσκονται σ’ ανάγκη.

Είναι σωστό: το ψωμί μου ακόμα το κερδίζω. Όμως πιστέψτε με: Είναι εντελώς τυχαίο.

Απ’ ό,τι κάνω, τίποτε δε μου δίνει το δικαίωμα να φάω ως να χορτάσω.

Έχω γλιτώσει κατά σύμπτωση. (Λίγο η τύχη να μ’ αφήσει, χάθηκα.)

Μου λένε: Φάε και πιες! Να ‘σαι ευχαριστημένος που έχεις!

Μα πώς να φάω και να πιω, όταν το φαγητό μου τ’ αρπάζω από τον πεινασμένο, όταν
κάποιος διψάει για το ποτήρι το νερό που έχω; Κι ωστόσο, τρώω και πίνω.
Θα ‘θελα ακόμα να ‘μουνα σοφός. Τ’ αρχαία βιβλία λένε τί είναι η σοφία:
Μακριά να μένεις απ’ τις επίγειες συγκρούσεις και δίχως φόβο τη λιγοστή ζωή σου να περνάς. Θεωρούν σοφό ακόμα το δρόμο σου να τραβάς αποφεύγοντας τη βία
Στο κακό ν’ ανταποδίνεις το καλό, να μη χορταίνεις τις επιθυμίες σου, αλλά να τις ξεχνάς. Μου είναι αδύνατο να πράξω όλα τούτα:

Αλήθεια, σε μαύρα χρόνια ζω!

Ήρθα στις πόλεις την εποχή της αναστάτωσης

Όταν εκεί, βασίλευε η πείνα.

Ήρθα μες στους ανθρώπους στην εποχή της ανταρσίας

Και ξεσηκώθηκα μαζί τους.

Έτσι κύλησε ο χρόνος, που πάνω στη γη μου δόθηκε. Το ψωμί μου το ‘τρωγα ανάμεσα στις μάχες. Για να κοιμηθώ, πλάγιαζα ανάμεσα στους δολοφόνους. Αφρόντιστα δινόμουνα στον έρωτα. Κι αντίκριζα τη φύση δίχως υπομονή.

Έτσι κύλησε ο χρόνος που πάνω στη γη μου δόθηκε.

Στον καιρό μου, οι δρόμοι φέρνανε στη λάσπη. Η μιλιά μου με κατέδιδε στο δήμιο. Λίγα περνούσαν απ’ το χέρι μου. Όμως, αν δεν υπήρχα οι αφέντες θα στέκονταν πιο σίγουρα, αυτό έλπιζα τουλάχιστον.

Έτσι κύλησε ο χρόνος που πάνω στη γη μου δόθηκε.

Οι δυνάμεις ήτανε μετρημένες. Ο στόχος βρισκότανε πολύ μακριά. Φαινόταν ολοκάθαρα, αν και για μένα, ήταν σχεδόν απρόσιτος. Έτσι κύλησε ο χρόνος που πάνω στη γη μου δόθηκε. Εσείς, που θ’ αναδυθείτε μέσ’ απ’ τον κατακλυσμό που εμάς μας έπνιξε, όταν για τις αδυναμίες μας μιλάτε σκεφτείτε και τα μαύρα χρόνια που εσείς γλιτώσατε  Εμείς περνάγαμε, αλλάζοντας χώρες πιο συχνά από παπούτσια, μέσα από ταξικούς πολέμους, απελπισμένοι σα βλέπαμε, την αδικία να κυριαρχεί και να μην υπάρχει εξέγερση. Κι όμως το ξέραμε:

Ακόμα και το μίσος ενάντια στην ευτέλεια

Παραμορφώνει τα χαρακτηριστικά.

Ακόμα κι η οργή ενάντια στην αδικία

Βραχνιάζει τη φωνή.

Αλίμονο, εμείς

Που θέλαμε να ετοιμάσουμε το δρόμο στη φιλία

Δεν καταφέρναμε να ‘μαστε φίλοι ανάμεσά μας.

Όμως εσείς, όταν θα ‘ρθει ο καιρός

Ο άνθρωπος να βοηθάει τον άνθρωπο

Να μας θυμάστε

Με κάποιαν επιείκεια.

Μπ. Μπρεχτ (μτφ. Τίτος Πατρίκιος)

 (https://praxisreview.gr, 16.1.2017)

"...Γι' αυτό και η καλή ποίηση είναι πάντα πολιτική πράξη..." της ποιήτριας και φίλης στο fb Δήμητρας Χριστοδούλου (facebook, 27.5.2019)

..............................................................

 

...Γι' αυτό και η καλή ποίηση είναι πάντα πολιτική πράξη...

Σε κάθε φάση κινδύνου ή αδιεξόδου των κοινωνιών – και μια εκλογική αναμέτρηση συχνά έχει τέτοια χαρακτηριστικά- επανέρχεται το παμπάλαιο ερώτημα : οι ποιητές σε τι χρησιμεύουν; Αυτοί και “οι ωραίες λέξεις τους”; Πρωί πρωί το είδα να διατυπώνεται πάλι μελαγχολικά σε ανάρτηση αγαπημένου φίλου, καλού ποιητή. Κάποιοι προτείνουν ως απάντηση τη δημόσια τοποθέτηση, την “ανάληψη της ευθύνης τους ως διανοουμένων”. Αν το επιθυμούν, γιατί όχι; Ασφαλώς. Όμως για μένα παραμένει πολιτικότατη, χρησιμότατη κοινωνικά και άκρως υπεύθυνη λειτουργία του ποιητή, του καλλιτέχνη γενικότερα, η αγωνία του να πλάσει ένα άρτιο ποίημα, ένα άρτιο έργο τέχνης .Πολύ περισσότερο αν πράγματι το πλάσει! Τι προσιδιάζει περισσότερο στην ανθρώπινη φύση από την ανάγκη μας για το ωραίο; Τι θα γινόμασταν χωρίς ομορφιά; Τι παρηγορεί από τον εξαναγκασμό της ύπαρξης περισσότερο από την ελευθερία της δημιουργίας, από το παιδιάστικο, το αγγελικό στοίχημα αθανασίας, που είναι η τέχνη; Σ' αυτόν τον άγριο κόσμο επιβάλλεται βέβαια να είμαστε ενεργά ενάντια στην αγριότητα, όμως αυτό από μόνο του δεν μας δικαιώνει. Τουλάχιστον όχι τόσο όσο το να υπηρετούμε με αγωνία, πάθος, και, αν το θέλει η μοίρα μας, και αποτέλεσμα την τέχνη που μας έχει δοθεί. Νομίζω... Κανένας στίχος δεν είναι όπλο επίθεσης, σίγουρα, είναι όμως όπλο άμυνας υπέρ της ανθρωπινότητάς μας, Γι' αυτό και η καλή ποίηση είναι πάντα πολιτική πράξη , ακόμη κι αν μιλά για ένα τριαντάφυλλο. Αρκεί, πιστεύω, να σε πείθει πως μοσκοβολά κάπου εδώ γύρω. Ή πως πρέπει.

( Η εικόνα Πιερ Ρενουάρ)

Erik Satie - Gnossienne No.1 - Seth Ford-Young (youtube, ) 23 Απρ 2011

...............................................................

 

Erik Satie - Gnossienne No.1 - Seth Ford-Young

Composed by Erik Satie 
Arranged by Seth Ford-Young 

Evan Price (violin) Rob Reich (accordion) Jason Vanderford (guitar) Seth Ford-Young (bass)

(youtube, ) 23 Απρ 2011

"Ανάθεμα τον αίτιο" (Λέσβος) (youtube, 19 Απρ 2018)

................................................................


 Ανάθεμα τον αίτιο | Λέσβος


(youtube, 19 Απρ 2018)

Στίχοι: Παραδοσιακό 

Μουσική: Παραδοσιακό 

Περιοχή: Λέσβος 

 

Ανάθεμα τον αίτιο 

Κι ας το `χει αμαρτία (2) 

Να χωριστούμε αγάπη μου 

Χωρίς καμιά αιτία (2) 

 

Συ μπαξές κι εγω φυντάνι 

Να σ’ απαρνηθώ δεν κάνει 

 

Αγάπα με πουλάκι μου 

Όπως μ’ αγαπάς πρώτα (2) 

Τα ξένα λόγια μην ακούς 

Μον’ την καρδιά μου ρώτα (2) 

 

Σάλτα κι άρπα με απ’ το κύμα 

μην πνιγώ κι έχεις το κρίμα 

 

Χελιδονάκι θα γίνω 

να πέσω στην αυλή σου (2) 

Να κάνω πως επέθανα 

Για να γενώ δική σου (2) 

 

Κλαίει η καρδιά μ’ και δε μερώνει 

Σαν της ερημιάς τ’ αηδόνι 

 

Σάλτα κι άρπα με απ’ το κύμα 

μην πνιγώ κι έχεις το κρίμα 

Συ μπαξές κι εγω φυντάνι 

Να σ’ απαρνηθώ δεν κάνει _ 

 

 Ελένη Ζαχοπούλου | Φωνή Φάνης Ζαχόπουλος | Κιθάρα, Φωνή Γιώργος Κοντοχριστόπουλος | Μπουζούκι Σεμέλη Κωστούρου | Τσέλο

"Εμβριθής ανάλυση της ελληνικής πολιτικής συγκυρίας..." από τη φίλη στο fb Χρυσα Κακατσακη (facebook, 20.5.2019

.................................................................

Εμβριθής ανάλυση της ελληνικής πολιτικής συγκυρίας...

 από τη φίλη στο fb Χρυσα Κακατσακη/facebook, 20.5.2019

Bγήκαν τωρα και οι δημοσκόποι να μας πάρουν τη δουλειά. Στις εθνικές εκλογές όλοι σε μένα θα 'ρθουν, γιατί μόνο ο καφές λέει την αλήθεια. Προβλέπω λοιπόν ότι κάποιος θα είναι πρώτος αλλά θα μοιάζει με δεύτερο. Ο δεύτερος θα είναι σαν πρώτος. Ο τρίτος θα πάρει τη θέση του τέταρτου χωρίς να το περιμένει κλπ. Προβλέπω επίσης ότι στις πολιτικές αναλύσεις θα είναι σαν να αγοράζεις γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά και στο καπάκι να διαβάζεις συνταγή του Σκαρμούτσου για σπετσοφάι. Το μήνυμα έχει πολλές αναγνώσεις, θα επαναλαμβάνουν. Αν διαψευσθώ, θα αλλάξω επάγγελμα και θα κατέβω υποψηφια για να σας διαψεύσω.

"ΦΛΩΡΑ Ἢ ΛΑΒΡΑ" διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911)

..............................................................
 

                      "ΦΛΩΡΑ Ἢ ΛΑΒΡΑ"

διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911)

Ὤ! πόσον μακρά, ἀτελείωτη αὐτὴ ἡ ἀμμουδιά! Ὅταν ἀναλογίζωμαι τὴν πορείαν μου, φεῦ, ἂς εἴπω, τὴν σταδιοδρομίαν μου, εἰς τὴν ζωήν, πάντοτε τὴν ἀμμουδιὰν αὐτὴν ἐνθυμοῦμαι.

Ἐπερπατοῦσα τὴν ἄμμον-ἄμμον, θερινὴν πρωίαν, πρὸς τὰς δυσμάς, ἐκεῖ ὅπου εἶναι σκιαὶ ἀκόμη― ὤ, τί αὔρα δροσερά! Ἐβουλιοῦσα μὲ τοὺς πόδας, ἀργοποροῦσα, ἐσκόνταφτα εἰς τὴν ἄμμον τὴν μαλακήν. Πότε εἰς τὴν ὑγράν, λεπτὴν ἄμμον ― ὤ, τί δροσιά, ὤ, τί γλύκα! ἐκεῖ ὅπου παίζει μὲ τὰς συχνὰς ἐφόδους τὸ κῦμα, παιδίον τοῦ γαλανοῦ πόντου νήπιον, χαϊδευμένον τῆς θαλάσσης μωρόν ― παίζει τὸ †τόμολο† ἢ τὸ σκλαβάκι. Νά, τώρα θὰ σὲ πιάσω! Νά, σ᾿ ἔπιασα! Ἔβρεχε μόλις τοὺς πόδας σου κ᾿ ἔφευγε. Δὲν ἦτο ἱκανὸν νὰ σὲ πιάσῃ, νὰ σὲ σύρῃ εἰς τὰ ἄντρα τῆς Γοργόνος, νὰ σὲ λικνίσῃ καὶ σὲ ἀποκοιμίσῃ μαλακά, νὰ σὲ παραπέμψῃ μαγευμένον εἰς τὰ αἰώνια βασίλεια τῆς Ἀμφιτρίτης. Ὤ! ποία θαλασσία ἀηδών, ψυχὴ πολυπαθὴς καὶ πολύτροπος, ἀκούεται νὰ κελαδῇ ἐκεῖ εἰς τὰ βάθη τοῦ πόντου.

Πότε ἔφευγα τὴν γειτνίασιν τοῦ ἀτάκτου παιδίου, ἢ ἐζήτουν στερεώτερον πέδον εἰς τὴν ἄμμον τὴν χονδρήν, εἰς τὸ μεσαῖον στρῶμα ὅλου τοῦ πλάτους τῆς ἀμμουδιᾶς. Ἐκεῖ χαλίκια καὶ ὄστρακα καὶ φύκη ξηρά, καὶ γιαλόξυλα θαλασσοποτισμένα, ἐκβρασμένα ἀπὸ τὰς τρικυμίας τοῦ Εὔρου καὶ τοῦ Λιβός. Καὶ ἀνάμεσα εἰς τὰ φύκη καὶ τὰ ξύλα καὶ τὰ ὄστρακα, ράκη ἀπὸ δίκτυα καὶ φελλοί, καὶ σκασμένα στίλβοντα, ὡς ἀπολιθωμένα, μικρὰ ψαράκια. Καὶ ἀνάμεσα εἰς ὅλ᾿ αὐτά, τόπια καὶ πανάκια λευκά, πεταμένα, καὶ μάγια…

Ἀνέλαβα ἓν ἐξ αὐτῶν ―καὶ μετέπειτα ἔνιψα ἑπτάκις τὴν χεῖρα εἰς τὸ κῦμα― καὶ τὸ ἔσχισα, νὰ ἰδῶ τί εἶχε μέσα. Ἦτον εἶδος τόπι, σφαῖρα ἀπὸ ὕφασμα πυκνὸν καὶ σφιχτόν. Περιεῖχε πανὶ καὶ κλωστήν, καὶ πάλιν πανὶ καὶ παραμέσα πάλιν ἄλλο πανὶ καὶ κλωστήν ― ὅμοια μὲ τὰ κυτία ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα παρουσιάζει εἰς τοὺς χάσκοντας θεατὰς ὁ θαυματοποιός, κυτία μικρά, καὶ κυτία μικρότερα ἀλλεπάλληλα ἐπ᾿ ἄπειρον. Τί εἴδους φίλτρα νὰ ἐσήμαινεν ἆρα τοῦτο;

Ἴσως τὰ φυλλοκάρδια, τὰ μύχια τοῦ ἐραστοῦ, ἐννόει νὰ τὰ δέσῃ ἡ κόρη, ὡς μὲ πανὶ καὶ κλωστήν, μὲ μόνον τ᾿ ὄνομα καὶ τὴν ἐνθύμησίν της ἐπ᾿ ἄπειρον. Καὶ ἡ κόρη, ἥτις ἐκατῴκει βέβαια εἰς τὸ ὕψος τοῦ βράχου ἐκείνου πρὸς ἀνατολάς, εἰς τὴν ἐσχατιὰν τῆς πολίχνης, εἶχε ρίψει τὸ περίαπτον εἰς τὴν θάλασσαν διὰ νὰ τὴν μαγεύσῃ ― ἢ μᾶλλον μὲ τὴν ἐντολὴν ὅπως τὸ μεταβιβάσῃ αὕτη εἰς τὸν νέον τῶν ὀνείρων της, θαλασσινόν, ἀρμενίζοντα εἰς τὰ πικρὰ κύματα. Καὶ ἡ θάλασσα, ἄτρωτος εἰς τὰ μάγια, καὶ μὴ θέλουσα νὰ ἐπαγγέλλεται τὴν προμνήστριαν, τὸ ἐξέρασε μαζὶ μὲ τόσα ἄλλα περιττὰ πράγματα, καὶ τὸ παρέπεμψεν εἰς τὴν χονδρὴν ἄμμον.

Πότε ἀνέβαινα εἰς τὴν ἄνω γραμμὴν τῆς ἀμμουδιᾶς, εἰς τὸ ἀκρινὸν στρῶμα. Ἐκεῖ, πέραν καὶ πέραν, εἰς ὅλον τὸ μῆκος τῆς παραθαλασσίας, φραγμοὶ ἀπὸ βάτους καὶ θάμνους ἀκανθοφόρους καὶ αἰγοκλήματα, ἐδῶ κ᾿ ἐκεῖ δίοδοι ὄχι ἀναίμακτοι ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ ἔσωθεν ἄμπελοι χύνουσαι ἄρωμα μέθης, μὲ τὸ ἡδυπαθὲς φύλλωμά των, καὶ σπάρτα ὠχρὰ καὶ ξανθὰ εἰς τὸν ἄνεμον, καὶ ἐλαιῶνες μὲ τὸ φαιὸν ἀειθαλὲς κράτος τοῦ στολισμοῦ των. Καὶ εἰς τὴν ἄκραν πρὸς δυσμὰς τὸ ρίζωμα τοῦ λόφου, καὶ εἶτα βουνὰ καὶ ἄλλα βουνὰ ἐκεῖθεν. Καὶ ἡ ἀμμουδιὰ ἡ ἀτελείωτη, ἐξηκολούθει ἀκόμη.

*
* *

Ἔξω, ἀπὸ τοὺς μακρινοὺς κάμπους τῶν ὀψίμων καρπῶν, ὅπου εὑρίσκονται συνοικισμοὶ ζευγιτῶν καὶ γαιοκτημόνων, κατὰ διαστήματα ἐπὶ τῆς ἄμμου, ὁμάδες ἔρχονται, κατὰ τὸ πλεῖστον γυναικῶν καὶ παιδίων, μὲ ὑποζύγια φορτωμένα. Ἀνάγκη νὰ συμμορφώσῃ τις τὸ βῆμά του καὶ τὸν τρόπον του πρὸς τὰς ἕξεις καὶ τὰς προλήψεις τῶν ἀγροδιαίτων τούτων πλασμάτων. Εὐτυχῶς εἶναι ἀναπεπταμένον τὸ μέρος καὶ δὲν ἀπειλεῖται δυσάρεστόν τι ξάφνισμα ἢ σκιάξιμο, ὅπως δύναται νὰ συμβῇ εἰς σύνδενδρον, ἑλικοειδῆ δρόμον. Μακρόθεν ἅμα ἴδῃ τις τὰ βαδίζοντα συμπλέγματα, ὀφείλει νὰ δείξῃ ὅτι δὲν ἔρχεται κατεπάνω των, ἀλλὰ μὲ ἄνετον καὶ ἀργὸν μᾶλλον βῆμα, νὰ τηρῇ ἀπόστασιν καὶ κατεύθυνσιν ἄλλην, ἐν παρόδῳ στέλλων πόρρωθεν χαιρετισμόν, ἐὰν ἀντιληφθῇ τις καὶ νοήσῃ ὅτι αἱ χωρικαὶ εἶναι γραῖαι ἢ μητέρες τέκνων· ἐὰν ὅμως εἶναι δειλαὶ παρθένοι, τὸ ἀσφαλέστερον εἶναι ν᾿ ἀπέχῃ τις.

*
* *

Ἐκεῖ, εἰς τὸ ἀνώτερον στρῶμα τῆς ἀμμουδιᾶς, ὄχι πλέον ἄμμος, ἀλλὰ χῶμα. Καὶ ἴχνη παλαιῶν ρευμάτων ἀπεξηραμμένων. Ἄλλοτε, εἰς τὸ ἔαρ τοῦ βίου μου, ἠρχόμην πολλάκις τὴν ἑσπέραν εἰς τὴν Μεγάλην Ἀμμουδιάν. Κ᾿ ἐδῶ ρεύματα, καὶ χείμαρροι, καὶ φλέβες νεροῦ καὶ ρυάκια διέσχιζον τὴν ἄμμον. Τώρα, μετὰ τόσων παλαιῶν ἐνιαυτῶν μακρὰν ξενιτείαν, εἰς τὸ φθινόπωρον αὐτὸ τῆς ζωῆς, ἔρχομαι ἐδῶ τὴν πρωίαν. Τί ἔγιναν τὰ ρεύματα, τὰ ρυάκια, τὰ νάματα τὰ δροσερά, ὅσα κατήρχοντο ἀπὸ τοὺς λόφους καὶ διέσχιζον τὴν ἄμμον; Τί ἔγιναν αἱ πηγαὶ καὶ τὰ νάματα τῆς νεότητος, τὰ ὁποῖα ἀνέβλυζόν ποτε καὶ ἐδρόσιζον τὴν ψυχήν μου;

Ἐκεῖ, εἰς τὴν ἄκραν, ἡ Μεγάλη Ἀμμουδιὰ κόπτεται ἀπὸ μίαν προβλῆτα κρημνώδη ἀκτὴν πρὸς τὸν αἰγιαλόν. Πέραν αὐτῆς ἀρχίζει ἄλλη ἀμμουδιά, εἶτα νέα ἀκτὴ προβάλλει εἰς τὸ κῦμα, εἶτα πάλιν ἀμμουδιά, μαλακὴ ἀγκάλη, καὶ τέλος ἀκρωτήρια καὶ βράχοι κρημνώδεις. Ἐκεῖ, εἰς τὸ ρίζωμα τοῦ λόφου, πρὶν φθάσωμεν εἰς τὴν πρώτην μικρὰν προβλῆτα, δρομίσκος τερπνός, πλάγιος ἀνέρπει μέσῳ τῶν θάμνων· ὁ τόπος ὅλος μοσκοβολᾷ ἀπὸ μυρσίνας καὶ ἠχολογεῖ ἀπὸ ἀναβάτας τῶν δένδρων τέττιγας, καὶ τὸ ᾆσμα τῶν σπίνων καὶ κοσσύφων μαγεύει καὶ ζωντανεύει ὅλον τὸ δάσος. Πρέπει νὰ ἀνέλθωμεν τὸν δρομίσκον αὐτόν. Ἡ πόλις δὲν μᾶς καλεῖ. Ἡ ἐρημία δὲν μᾶς διώκει.

Ἂς ἀνέλθωμεν. Ἀνάμεσα εἰς τὸ ἄλσος τῶν σχοίνων καὶ τῶν μυρσινῶν, εἰς τὰ ἐκτυλισσόμενα ἀλλεπαλλήλως τοπία, εἰς τὰ πλάγια καὶ τὰς κλιτῦς τῶν κοιλάδων, παντοῦ βλέπω καὶ ἀκούω χωρικοὺς νὰ ἐργάζωνται. Μονήρης, φεῦ! ἄεργος περιπατητής, μὲ ἀληθῆ συστολὴν καὶ ταπείνωσιν αἰσθάνεται ἑαυτὸν ἐκτοπισμένον εἰς τὴν ἐρημίαν, ὅπως καὶ εἰς τὴν πόλιν. Διατί νὰ μὴν εἶναί τις ζευγηλάτης, γεωργός, ἡμεροδουλευτής; Ἀλλοίμονον, πολὺ ἀργά!

Ἠρέμα καὶ βραδέως ἀνέρχομαι. Εὑρίσκομαι αἴφνης μετάρσιος εἰς ὕψος, ὁπόθεν βλέπω τὸν μακρὸν αἰγιαλὸν ὅλον, καὶ τὸν ἔρημον πλοίων μεσημβρινὸν κόλπον, καὶ τὰ νησιὰ κατέμπροσθέν των φαιοπράσινα, καὶ τὰ νῶτα τῆς πόλεως ἐρειδόμενα ἐπὶ ὑψηλοῦ βράχου, καὶ τὸ κοιμητήριον ἐπὶ τῆς ἐντεῦθεν ἀποκρήμνου ἀκτῆς, ὄπισθεν τῆς δυσμικῆς ἐσχατιᾶς ταύτης. Ὤ, κοιμητήριον! Ἀπὸ ὅλας τὰς τόσας σκοπιὰς καὶ περιωπὰς τὰς ὑπερκειμένας τῆς θαλάσσης, σὺ μόνον βλέπεις μὲ ἀπτόητον διαυγὲς ὄμμα τὰ παρελθόντα καὶ τὰ μέλλοντα καὶ δὲν τὰ λέγεις! Τέλος, ἀφοῦ κατῆλθον εἰς τὸ βάθος τῆς κοιλάδος, ἔφθασα εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς δευτέρας ἀμμουδιᾶς. Ἐστάθην εἰς τὸ βάθος, ὅπου κατήρχετο ρεῦμα. Ἰδοὺ τέλος ἓν ρεῦμα! Ἀνάμεσα εἰς τὴν μελῳδίαν τῶν κλώνων τῶν πευκῶν, σειομένων εἰς τὴν πρωινὴν αὔραν, καὶ εἰς τὸν ψίθυρον τοῦ νεροῦ εἰς τὴν κοίτην του, ἐμορμύριζε βαθὺ μυστήριον.

Ἦτο ἄκρα ἐρημία. Βαθεῖα σκιὰ ἡπλοῦτο. Μία σκαπάνη γεωργοῦ ἠκούετο μελαγχολικῶς ἠχοῦσα μακράν, καὶ ἀντήχει εἰς τὸ στέρνον μου ὁ κτύπος. Ἐκεῖ ἀπὸ τὴν ἄμμον ἓν ὅραμα ἀνέβη. Μέσα ἀπὸ ἐρείπιον ἀγροτικῆς οἰκίας, ἐξῆλθε μία ὄψις γραίας. Κυρτή, μὲ μαύρην μανδήλαν, ἐκράτει δέσμην λεπτῶν ξηροκλάδων ἐπὶ τοῦ ὤμου τοῦ ἀριστεροῦ. Μὲ ἀνασηκωμένα τὰ κράσπεδα τῆς πενιχρᾶς ποδιᾶς της, καὶ ἀνυπόδητος.

Μία πτωχὴ γραῖα κουβαλοῦσα ξύλα ἐπὶ τοῦ ὤμου… Ἀλλ᾿ ὄχι! ἦτο Μοῖρα.

Δὲν τὴν εἶχα ἰδεῖ ἀπὸ τριάκοντα ἐτῶν, ὅταν ἤμην παιδίον. Αὐτὴ δὲ ἦτο καὶ τότε γραῖα καὶ τώρα γραῖα. Ἐντούτοις τὴν ἀνεγνώρισα.

― Βρίσκεσαι ἀκόμη, γρια-Φλώρα; τῆς εἶπα ὡς ἐν ἐκστάσει.

― Δὲν μὲ λένε πλέον Φλώρα, παιδάκι μου, ἀπήντησε· μὲ λένε Λάβρα.

Λαύρα; Ἔλεγε τάχα τὸ ὄνομα τῆς Δάφνης τὸ λατινικόν, τὸ ὄνομα σεμνοῦ ἐνδιαιτήματος μοναχοῦ, ἢ τὸ ὄνομα τῆς ἐρωμένης τοῦ Πετράρχα; Πλὴν ἐκείνη ἔλεγε Λάβρα, κ᾿ ἐνόει βέβαια τὴν φλόγα τῆς καρδίας της. Ἐν ἀλλοφροσύνῃ τὸ ὄμμα μου ἀπεσπάσθη πρὸς στιγμὴν ἀπὸ τῆς γραίας, κ᾿ ἔπεσεν ἐπὶ τοῦ ἐρειπίου ἐκείνου τοῦ παλαιοῦ οἰκίσκου. Φαίνεται ὅτι εἶχα μίαν ἀνάμνησιν, μεμακρυσμένον ὅραμα τῆς παιδικῆς ἡλικίας, ἓν ὄνειρον, ἢ ἓν ὄνομα.

― Αὐτὸ τὸ χάλασμα ποὺ βλέπεις παιδί μου, εἶπεν ἡ γραῖα ὡς νὰ ἐμάντευσε τὴν ἀπορίαν μου, εἶναι «τοῦ Βασιλιᾶ τὸ σπίτι».

Ἄ, ναί, τώρα ἐνθυμοῦμαι. Ὅταν ἤμεθα παιδία, μᾶς ὡδήγει συχνὰ ὁ δάσκαλος διὰ νὰ κολυμβῶμεν εἰς τὴν πρώτην ἐκεῖθεν ἐσχατιὰν τοῦ αἰγιαλοῦ ― εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς ἀμμουδιᾶς τῆς μεγάλης. Ἐκεῖθεν ἀγναντεύαμεν μακρὰν πρὸς τὴν ἀγκάλην αὐτὴν τοῦ μικροῦ αἰγιαλοῦ, ἐντεῦθεν τῆς πρώτης ἀκτῆς, ἓν λευκὸν ὄνειρον, ἓν ὡραῖον σπιτάκι, γλυκεῖαν καὶ ποθητὴν καλιὰν ἐν μέσῳ παραδεισίου πρασινάδας, εἰς τὸ χεῖλος τῆς ἄμμου, τοῦ αἰγιαλοῦ, εἰς τὸ φίλημα τοῦ κύματος. Ὁ λευκὸς οἰκίσκος καὶ ἡ ἐξοχὴ ἐκείνη ἐκαλεῖτο «στοῦ Βασιλιᾶ». Διατί ἆρα; Ὁ γέρων φουστανελοφόρος, ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ μικροῦ τοπίου, ἐκαλεῖτο καὶ αὐτὸς γερο-Βασιλιάς. Ἀλλ᾿ ἀγνοῶ ἂν τὸ κτῆμα ὠνομάσθη ἀπὸ τὸν ἄνθρωπον ἢ ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸ κτῆμα.

Ἐλαχταρούσαμεν τότε ὡς παιδία νὰ ἐκτείνωμεν ἕως τὸ μέρος αὐτὸ τοὺς περιπάτους μας διὰ ν᾿ ἀπολαύσωμεν τὸ ὄνειρον, τὴν μαγείαν. Ἀλλ᾿ ὁ δάσκαλος δὲν ἐπέτρεπε.

Τώρα, ὅταν μετὰ τόσα μακρὰ ἔτη ἀσκόπως καὶ ἀμνήμων ἦλθον ἕως ἐδῶ, τώρα ἐξέλιπε πλέον τὸ λευκόν, τὸ περιπόθητον ὄνειρον, τὸ ὁποῖον ἐσάλευε ποτὲ μεταξὺ φάσματος καὶ ὑπαρκτοῦ, μεταξὺ ἄμμου καὶ θαλάσσης. Καὶ βλέπω αὐτὸ τὸ μαυρισμένον ἐρείπιον, τὸ χάλασμα, τὸ κατάλυμα τοῦ χρόνου καὶ τῶν ἀνέμων, ἔσωθεν τοῦ ὁποίου εἶχε φανῆ ὅτι ἐξῆλθεν ἡ γραῖα αὐτή, ἄλλο ἐρείπιον ζῶν καὶ κινούμενον, διὰ νὰ μοὶ ἐνθυμίσῃ τὸ ὄνομα τοῦ παλαιοῦ ὀνείρου, διὰ νὰ τὸ μνημονεύσῃ, αὐτὸ τὸ θαμμένον ὄνειρον. Ἄ! ἐνθυμοῦμαι, ἔμαθα. Ἡ γραῖα αὕτη ἦτον «χαροκαμένη» καὶ δυστυχής. Εἶχε θάψει ὅλα τὰ τέκνα της, καὶ αὐτὴ ἐπέζη ἀκόμη… Καὶ δὲν ἐκαλεῖτο πλέον Φλώρα, ἀλλὰ Λάβρα.

(1925)