.............................................................
H άγνωστη κυρία Λαμπουκά
γράφει ο Περικλής Κοροβέσης
("Εφημερίδα των Συντακτών, 27/8/2016)
Φέτος κλείνουν εκατό χρόνια από τον θάνατο* της Εντίτ Πιαφ. Το
εξαίρετο αγγλικό συγκρότημα The Tiger Lillies την τίμησε και έκανε ένα
θέαμα που παίχτηκε αυτές τις μέρες στην Αθήνα, την Πάτρα και τη
Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς δεν το είδα. Αλλά από ό,τι άκουσα είχε μεγάλη
επιτυχία.
Το συγκρότημα αυτό καταπιάνεται αποκλειστικά με θέματα περιθωρίου και
εμπνέεται από ένδοξες ευρωπαϊκές παραδόσεις, βερολινέζικο καμπαρέ,
μουσική τσίρκου, τσιγγάνικες μελωδίες, πανκ και ροκ, αλλά δημιουργούν το
δικό τους στιλ που είναι μοναδικό και τους καθιέρωσε διεθνώς. Λογικό
ήταν να ενσωματώσουν και την Πιαφ, καθώς και αυτή αντιπροσώπευε μια
μορφή περιθωρίου.
Στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα αγαπητοί και μια διεθνής παραγωγή τους
έγινε από το θέατρο «Μπάντμιντον». Ο εμψυχωτής του τρίο και ιδρυτής του
Μάρτιν Ζακ είναι λάτρης του σμυρνέικου. Και ίσως κάποια μέρα, δεν
αποκλείεται, να τους δούμε και ρεμπέτες.
Και τώρα μια ερώτηση για τον εγχώριο ιμπρεσάριό τους. Γιατί
στριμώξατε τους ανθρώπους και η μια παράσταση ήταν πάνω στην άλλη; Δεν
χρειάζονταν κάποια μερούλα άδεια για να γνωρίσουν τις πόλεις μας και
εμάς, το κοινό τους; (ο συνδικαλιστής μέσα μου ξύπνησε).
Αλλά να ξαναγυρίσουμε στην Πιαφ. Αναμφισβήτητα ήταν μία από τις πιο
μεγάλες τραγουδίστριες του εικοστού αιώνα με διεθνή εμβέλεια, που
ταυτίστηκε με τη γαλλική κουλτούρα. Σε αυτό έδωσε έμφαση και η ίδια.
Οταν ήταν παιδί και τραγουδούσε στους δρόμους έλεγε το μόνο τραγούδι που
ήξερε.
Τη Διεθνή. Μετά το άλλαξε με τη Μασσαλιώτιδα. Αυτό απέφερε
περισσότερες δεκάρες. Μετά εμπλούτισε το ρεπερτόριό της με δημοφιλή
κλασικά γαλλικά τραγούδια και από εκεί τη βρήκε ο Λουί Λεπλέ που είχε
ένα εστιατόριο-καμπαρέ. Αυτός της άλλαξε το όνομα και από Εντίτ-Τζιοβάνα
Γκασιόν το έκανε το παιδί-σπουργίτι (La Mome Piaf).
Η σχέση τους δεν ήταν καλή, γιατί ο ευεργέτης αποδείχτηκε μεγάλος
εκμεταλλευτής. Και δολοφονήθηκε από γκάνγκστερ φίλους τής Εντίτ. Η ίδια
θεωρήθηκε ηθικός αυτουργός. Πέρασε από δίκη και αθωώθηκε.
Στην ουσία το αστέρι της ανατέλλει στα είκοσι της χρόνια, όταν
συναντάει τον ποιητή-στιχουργό Ραϊμόν Ασό που της έγραψε σχεδόν όλα τα
προπολεμικά της τραγούδια. Της έδωσε καινούργιο όνομα, Εντίτ Πιαφ, και
από την παιδική ηλικία πέρασε στην ενηλικίωση.
Εντίθ Πιαφ (1915- 1963) |
Καθιερώθηκε το μαύρο φόρεμα και άρχισε να πηγαίνει στο θέατρο και να
διαβάζει βιβλία. Εκτοτε, το 1936, η πορεία της ήταν μεγαλειώδης και το
κοινό τη λάτρεψε, αλλά και αυτή δέθηκε με τον κόσμο της και όπως λένε
ήταν η μόνη, μόνιμη και σταθερή, σχέση που είχε.
Γιατί εραστές είχε πάμπολλους. Να θυμίσουμε μερικούς: Ιβ Μοντάν, Σαρλ
Αζναβούρ, Ζορζ Μουστακί, Εντι Κονσταντέν και επιπλέον είχε ερωτευτεί
τον δικό μας Δημήτρη Χορν, που δεν ανταποκρίθηκε. Εντούτοις έκανε δύο
γάμους.
Ο πρώτος με τον Ζακ Πιλς, τραγουδιστή και τραγουδοποιό, με κουμπάρα
τη Μάρλεν Ντίτριχ, και ο δεύτερος με τον Ελληνα κομμωτή Θεοφάνη
Λαμπουκά, είκοσι χρόνια μικρότερό της, που άλλαξε το όνομά του για χάρη
της και το έκανε Τεό Σαγαπώ (Theo Sagapo).
Ηδη όσο ζούσε ήταν θρύλος. Το 1942, όταν γύρισε από μια περιοδεία από
τη νότια Γαλλία, την υποδέχτηκαν στον σταθμό χιλιάδες άνθρωποι με
λουλούδια στο χέρι.
Και αυτή η δημοφιλία της από κάποιους μελετητές εκλαμβάνεται ως
αντιστασιακή στάση. Αλλά αυτό δεν ευσταθεί. Ηταν σίγουρα αντιναζί,
γκολική και είχε ελάχιστη σχέση με την πολιτική. Και είναι αμφίβολο αν
ψήφιζε. Το εκλογικό της βιβλιάριο δεν βρέθηκε ποτέ.
Στην Κατοχή, όπως οι περισσότεροι Γάλλοι, ήταν διαρκώς μεθυσμένη και
είχε εθιστεί στην κοκαΐνη και τη μορφίνη. Το στιλ της, μιας
απροστάτευτης, εύθραυστης κοπέλας που ήθελε την προστασία του κοινού,
ήταν επεξεργασμένο και μελετημένο.
Για να βρει τους στίχους των τραγουδιών της μελετούσε εκατοντάδες
ποιήματα. Για να προβάρει ένα τραγούδι της, καθόταν όλη μέρα σε ένα
πιάνο με ουρά, έκανε μια μικρή διακοπή για να φάει μια μπριζόλα με
σκόρδο, και φτου κι απ’ την αρχή.
Αν το τραγούδι δεν έβγαινε τέλειο, δεν το έπαιζε. Και είχε πάντα το
πάνω χέρι τόσο σε σχέση με τον συνθέτη όσο και με τον στιχουργό. Ηταν
ένας δαίμονας που η ζωή της ήταν πάνω στη σκηνή και ζούσε από την αγάπη
του κοινού της.
Στην κηδεία της υπολογίζεται πως πήγαν σχεδόν ένα εκατομμύριο άτομα.
Κατά κάποιο τρόπο, και εκτός πολιτικής, ήταν η εθνική συνείδηση των
Γάλλων με φανατικούς θαυμαστές από όλο τον κόσμο.
Οταν πήγα στον τάφο της για προσκύνημα, έμεινα κατάπληκτος. Στην
επιτύμβια στήλη έγραφε: «Ενθάδε κείται η κ. Λαμπουκά, η επονομαζόμενη
Εντίτ Πιαφ». Τον Τεό τον χαρακτήρισαν κακεντρεχώς ζιγκολό. Αλλά κανένας
ζιγκολό δεν παίρνει τα χρέη της συζύγου του και η Πιαφ ήταν
καταχρεωμένη.
Υπήρξε ένας υπέροχος τραγουδιστής και ηθοποιός και μία από τις
τελευταίες συναυλίες της στα «Ολύμπια» ήταν μαζί του. Από όσο γνωρίζω, η
Πιαφ δεν είχε τραγουδήσει με ά λλον. Μόνο με τον «Τεό Σαγαπώ». Και αυτό
κάτι λέει...
*Σημείωση: Προφανώς φέτος κλείνουν 100 χρόνια από τη γέννησή της...
