...................................................................................
Ο Νίκος Πλουμπίδης (1902 - 14 Αυγούστου 1953) ήταν ηγετικό στέλεχος του Κ.Κ.Ε. κατά την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, τη Γερμανική Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο στην Ελλάδα. Έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην αναδιοργάνωση του Κ.Κ.Ε. στους πρώτους μήνες της Κατοχής και στην οργανωτική συγκρότηση του Ε.Α.Μ. Εκτελέστηκε ένα χρόνο περίπου μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του, έχοντας στιγματιστεί ως συνεργάτης των αστυνομικών αρχών από τον Νίκο Ζαχαριάδη.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Αρκαδίας. Σπούδασε στο Διδασκαλείο στον Πύργο Ηλείας και έγινε δάσκαλος. Υπηρέτησε στην Ελασσόνα και το 1926 εντάχθηκε στο Κ.Κ.Ε. Συνελήφθη το 1931, καταδικάστηκε σε 3 μήνες φυλάκιση και απολύθηκε. Συμμετείχε στην αντιπροσωπεία του Κ.Κ.Ε. που πήρε μέρος στο 7ο Συνέδριο της Γ' Διεθνούς στη Μόσχα (1935). Στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά ήταν γραμματέας αρχικά της παράνομης κομματικής επιτροπής του Κ.Κ.Ε. στη Θεσσαλία και στη συνέχεια στη Μακεδονία. Tο 1938 έγινε μέλος του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος.
Την επόμενη χρονιά συνελήφθη αλλά επειδή έπασχε από φυματίωση μεταφέρθηκε στο σανατόριο «Σωτηρία» από όπου δραπέτευσε μαζί με άλλους κομμουνιστές το 1941. Το Δεκέμβριο του 1942 εξελέγη μέλος του Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ.Ε. (2η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη). Τον Απρίλιο του 1945 εκλέχτηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής από την 11η Ολομέλεια και συμμετείχε στο νέο Πολιτικό Γραφείο. Μετά την επάνοδο του Νίκου Ζαχαριάδη δεν εκλέχτηκε ξανά στο Πολιτικό Γραφείο (Ιούνιος 1945) και όταν τελείωσε ο Εμφυλίος τέθηκε επικεφαλής της παράνομης κομματικής οργάνωσης εσωτερικού. Μετά τη σύλληψη του Νίκου Μπελογιάννη (20 Δεκεμβρίου 1950), καθώς και άλλων στελεχών του Κ.Κ.Ε., και την ανακάλυψη παράνομων ασυρμάτων σε σπίτια στην Ανω Γλυφάδα και την Καλλιθέα (13 Νοεμβρίου 1951), ο Πλουμπίδης έστειλε επιστολή, στην οποία υπήρχαν τα αποτυπώματά του για να μην αμφισβητηθεί η γνησιότητά της, στην οποία ανέφερε ότι οι ασύρματοι αυτοί ελέγχονταν από τον ίδιο και όχι από τον Μπελογιάννη. Όμως ο Ζαχαριάδης δήλωσε ότι η επιστολή ήταν κατασκεύασμα της Αστυνομίας και ότι ο Πλουμπίδης βρισκόταν στο εξωτερικό. Τελικά ο Πλουμπίδης συνελήφθη από τις αστυνομικές αρχές το Δεκέμβριο του 1952, δικάστηκε και εκτελέστηκε στις 14 Αυγούστου του 1953.
..................................................................................
Νίκος Πλουμπίδης: πενήντα πέντε χρόνια από τη διπλή καταδίκη και την εκτέλεσή του
14 08 2009
Πιστός μέχρι το τέλος στο κόμμα που τον θυσίασε
Του Βαγγέλη Καραμανωλάκη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 14 Αυγούστου 2009 στα «ΝΕΑ»
Η ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΝ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ, Η ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΝ ΚΑΤΗΓΟΡΗΣΕ ΓΙΑ ΠΡΟΔΟΣΙΑ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΝ ΔΙΚΑΙΩΝΕΙ. Ο ΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΕ, ΑΛΛΑ Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗ ΕΧΕΙ ΑΦΗΣΕΙ ΑΝΟΙΧΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
Πενήντα πέντε χρόνια μετά την εκτέλεσή του, ο Νίκος Πλουμπίδης εξακολουθεί να διατηρείται ζωντανός στις μνήμες των ανθρώπων ως το θύμα μιας διπλής καταδίκης: πρώτα και κύρια ενός μισαλλόδοξου κρατικού μηχανισμού που, στο πλαίσιο μιας ψυχροπολεμικής αντικομμουνιστικής πολιτικής, τον οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα αλλά και της ηγεσίας του κόμματος του, το οποίο τον αποκήρυξε κατηγορώντας τον ως προδότη, με βάση ανύπαρκτα αποδεικτικά στοιχεία.
Και είναι κυρίως αυτή η δεύτερη καταδίκη που βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, καθώς αποτελεί μια από τις τραγικές στιγμές της ιστορίας του μεταπολεμικού ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, μια ιστορία γεμάτη λαμπρές στιγμές και παράλληλα σκοτεινά σημεία.
Ας δούμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Η υπόθεση
Στις 25 Νοεμβρίου 1952 ανακοινώθηκε από τις Αρχές η σύλληψη του «από οκταετίας κρυπτόμενου κομμουνιστή Νικόλαου Πλουμπίδη» . Φυματικός λόγω των κακουχιών που είχε περάσει από τα νεανικά του χρόνια, ο Πλουμπίδης ήταν γνωστός για την ακαταπόνητη δραστηριότητά του και την ικανότητά του να παραμένει ασύλληπτος. Ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ κατά τον Μεσοπόλεμο, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής (Κ.Ε.) και στη συνέχεια του Πολιτικού Γραφείου (Π.Γ.), είχε εμπλακεί ενεργά στις εσωκομματικές διαμάχες την περίοδο 1939-1942, ενώ είχε αμφισβητήσει την ορθότητα του «ανοιχτού γράμματος» του Ζαχαριάδη, τον Οκτώβριο του 1940. Από το 1946 ανέλαβε, αρχικά με τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ Χρύσα Χατζηβασιλείου και Στέργιο Αναστασιάδη και μετά το 1949 μόνος του, την καθοδήγηση της παράνομης οργάνωσης του ΚΚΕ στην Αθήνα.
Δύο ημέρες μετά τη σύλληψη, ο ραδιοσταθμός του ΚΚΕ από το Βουκουρέστι μετέδωσε ανακοίνωση της Κ.Ε., στην οποία καταγγελλόταν ο Πλουμπίδης ως «από 28ετίας πράκτορας» της Ασφάλειας και των Άγγλων, υπεύθυνος για τη σύλληψη και εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. Η ανακοίνωση βασιζόταν σε ένα ολιγοσέλιδο πόρισμα που είχε εγκρίνει το Π.Γ. τρεις μήνες πριν από τη σύλληψη και το οποίο παρέμεινε απόρρητο έως τη δεκαετία του 1990.
Το πόρισμα, βασισμένο σε εκθέσεις μελών του κόμματος που είχαν ζητηθεί από το Π. Γ., είχε μηδενική αποδεικτική αξία. Οι εκθέσεις παρουσίαζαν ελάχιστο τεκμηριωτικό υλικό, εμπλέκοντας ασημαντολογίες για το παρελθόν με ανυπόστατες υποθέσεις. Στόχος ήταν η συνολική πολιτική και ηθική εξόντωση του Πλουμπίδη. Η κατηγορία του χαφιεδισμού ακύρωνε όλη την αγωνιστική προσφορά του, καθώς άρχιζε από την ένταξή του στο κόμμα· η φυματίωση ήταν επαγγελματική κατασκευή, η ασκητικότητα έκρυβε έναν ανήθικο άνθρωπο. Ενοχοποιούνταν για όλα τα χτυπήματα της Ασφάλειας στο παράνομο κλιμάκιο της Αθήνας μετά το 1936. Παρότι μεγάλο μέρος των κατηγοριών αφορούσε τα πρόσφατα χρόνια της παρανομίας, απουσίαζε η αναφορά σε πληροφορίες ή εκτιμήσεις που προέρχονταν από την Ελλάδα Και αυτό, παρότι από την άνοιξη του 1949 με πρωτοβουλία νεαρών Επονιτών είχε δημιουργηθεί ένα δεύτερο καθοδηγητικό κέντρο, το οποίο βρισκόταν σε απευθείας επαφή με την εξόριστη κομματική ηγεσία και του οποίου ο υπεύθυνος Σταύρος Κασιμάτης διατύπωνε αμφιβολίες για τον Πλουμπίδη και τον μηχανισμό του.
Ο Πλουμπίδης δικάστηκε, καταδικάστηκε σε θάνατο και παρέμεινε στη φυλακή έως τις 14 Αυγούστου 1954, οπότε και εκτελέστηκε. Κατά τη διάρκεια της κράτησης και δίκης, ο Ραδιοφωνικός Σταθμός συνέχισε να μεταδίδει εκπομπές καταγγέλλοντας τον «προβοκάτορα». Αμφισβήτησε ακόμη και την εκτέλεση, λέγοντας ότι ήταν σκηνοθεσία των Αμερικανών. Το ίδιο διάστημα ο Πλουμπίδης αρνήθηκε να αποκηρύξει το ΚΚΕ, διακήρυξε τον σεβασμό στις αποφάσεις του Π.Γ. ακόμη και εάν ήταν λανθασμένες, όπως στη δική του περίπτωση, και ζήτησε την υποταγή όλων, συγγενών και φίλων, σε αυτές. Παράπεμψε, τέλος, τη δικαίωσή του σε μεταγενέστερο χρόνο, όταν το κόμμα θα επανεξέταζε την υπόθεσή του. Και ο καιρός δεν άργησε να έλθει.
Η αποκατάσταση
Το 1956, μετά την καθαίρεση του Ζαχαριάδη αποφασίστηκε η επανεξέταση της υπόθεσης από επιτροπή η οποία κατέληξε σε δυο διαφορετικά πορίσματα, τα οποία συνέκλιναν στην απαλλαγή του Πλουμπίδη, την αποκατάστασή του ως μέλος του ΚΚΕ και της Κ.Ε. και στην απόδοση ευθυνών στους Ζαχαριάδη, Μπαρτζώτα και Βλαντά. Το πρώτο πόρισμα απέδιδε ευθύνες όχι μόνο στη «ζαχαριαδική κλίκα»- όπως πρότεινε το δεύτερο το οποίο και εγκρίθηκε- αλλά και σε ολόκληρη την τότε Κεντρική Επιτροπή. Και τα δύο πορίσματα έθεταν τα προβλήματα στον στενό ορίζοντα μιας συγκεκριμένης ηγεσίας και όχι στην ευρύτητα της συγκρότησης και του τρόπου λειτουργίας ενός κομματικού μηχανισμού. Οι κυρίαρχες λογικές παρέμειναν καθώς πλέον η ζαχαριαδική ηγεσία, επωμιζόταν το σύνολο των ευθυνών. Η αποκατάσταση έγινε με μια λακωνική απόφαση της Κ.Ε. το 1958, η οποία περιελάμβανε και τους Γιώργη Σιάντο και Κώστα Καραγιώργη. Και βέβαια δεν έλαβε υπόψη τα γράμματα που ο Πλουμπίδης είχε γράψει από τη φυλακή και τα οποία για πολλά χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση παρέμειναν στα χέρια της κομματικής ηγεσίας για να δημοσιευθούν μόλις το 1997 από την οικογένειά του (ΔημοσθένηςΠαπαχρίστου, Νίκος Πλουμπίδης Ντοκουμέντα Γράμματα από τη φυλακή 1953-1954 ).
Οι επιστολές
Οι επιστολές- σημειώματα από τη φυλακή συγκροτούν μια οιονεί απολογία του Ν. Πλουμπίδη απέναντι σε μια κατηγορία που δεν γνώριζε. Στις σελίδες τους υπερασπίζεται τις αποφάσεις του, ως ανώτατο κομματικό στέλεχος, σε κρίσιμα θέματα, αναδεικνύει τις διαφοροποιήσεις του ως επιλογές που συνδέονταν με τη συγκυρία και τις διαφορετικές εφαρμογές της κομματικής γραμμής. Κάποτε διαφαίνεται η θλίψη του για τη στάση του κόμματος, άλλοτε η προσωπική πικρία και το συναίσθημα της αδικίας από τους συντρόφους του.
Συναισθήματα που εξορίζει, καθώς θεωρεί ότι συσκοτίζουν τον πολιτικό χαρακτήρα της υπόθεσης, που είναι ο κυρίαρχος. Κρατώντας εμφαντικά την πίστη του στο Π.Γ. και στο κόμμα ως βασική γραμμή άμυνας, ο Πλουμπίδης διατηρεί όλα τα δικαιώματά του για το δικαστήριο της αύριον και παράλληλα κρατά γεμάτο το κιβώτιο της δικής του πορείας.
«Μη λυπάστε, εγώ τώρα θα ησυχάσω.
Ο θάνατος είναι μια αλλαγή της ύλης.
Έτσι είναι», έγραφε στο τελευταίο γράμμα του
Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης είναι λέκτορας Ιστορίας της Ιστοριογραφίας και Γ. Γρ. του Δ.Σ. των ΑΣΚΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου