"Μήπως η Ελλάδα;" Του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή ("Εφημερίδα των Συντακτών", 12/08/13)

........................................................

"Εφημερίδα των Συντακτών", 12/08/13

Μήπως η Ελλάδα;

     

Του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή*

Στη διαφθορά χρειάζονται δύο: αυτός που δίνει και αυτός που παίρνει. Στην εξαχρείωση χρειάζονται δύο: αυτός που την προτείνει και αυτός που την αποδέχεται. Στην εκμετάλλευση χρειάζονται δύο: αυτός που τη διεκδικεί και αυτός που την παραχωρεί. Στο χρέος χρειάζονται δύο: αυτός που το πουλάει και αυτός που το αγοράζει. Στην πολιτική χρειάζονται δύο: αυτός που πολιτεύεται και αυτός που γίνεται κολαούζος. Στον εκμαυλισμό χρειάζονται δύο: αυτός που τον προκαλεί και αυτός που δεν αντιστέκεται. Στην εξαθλίωση του βίου χρειάζονται δύο: αυτός που έχει υποχρεώσεις και αυτός που τις στραγγαλίζει.

Αυτός ο κατάλογος αρκεί: διακρίνει μεταξύ πολιτισμού και εκβαρβαρισμού. Επειδή πολιτισμός είναι ο χαλινός. Επειδή εκβαρβαρισμός είναι η αποχαλίνωση. Η αποχαλίνωση έχει την απροκάλυπτη, αγοραία, αγελαία, εύκολη ηδονή της. Ο πολιτισμός έχει την επιλογή της ηδονής. Η αποχαλίνωση δεν χρειάζεται σκέψη. Ο πολιτισμός απαιτεί σκέψη. Η αποχαλίνωση είναι δημόσια. Ο πολιτισμός είναι προσωπικός. Η αποχαλίνωση και ο πολιτισμός είναι μία αγορά: ο ανθρώπινος βίος. Ως αγορά, υπακούει στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Aν η Ιστορία το σημειώνει, η προσφορά αποχαλίνωσης υπερτερεί της προσφοράς πολιτισμού. Εξαιτίας αυτής της ανισορροπίας και προς κάποια εξισορρόπηση της προσφοράς, ισχύουν θεσμοί και αρχές. Σε αυτή τη μορφή προσφοράς αντιστοιχεί ζήτηση αποχαλίνωσης, η οποία υπερτερεί της ζήτησης πολιτισμού. Εξαιτίας πάλι αυτής της ανισορροπίας και προς κάποια εξισορρόπηση της ζήτησης, ισχύουν προφυλάξεις, όπως η παιδεία.

Η προσφορά αποχαλίνωσης επιδεικνύει το άπειρο των δυνατοτήτων, ενώ η προσφορά πολιτισμού υποστηρίζει τις αποχρώσεις πεπερασμένων δυνατοτήτων. Το άπειρο των δυνατοτήτων εξαντλεί, οι αποχρώσεις πεπερασμένων δυνατοτήτων αξιοποιούν το άπειρο των αποχρώσεων. Στην πρώτη περίπτωση, παράγεται απαξία. Στη δεύτερη περίπτωση παράγεται έργο. Στην πρώτη περίπτωση, αδιέξοδο. Στη δεύτερη περίπτωση, προοπτική. Η αποχαλίνωση είναι ταχεία, επειδή κατεδαφίζει. Ο πολιτισμός είναι βραδύς, επειδή οικοδομεί. Οι περίοδοι αποχαλίνωσης, αν η Ιστορία το αποδεικνύει, είναι μεγάλες, ενώ οι περίοδοι πολιτισμού είναι σύντομες. Ωστόσο, αν πάλι η Ιστορία το μαρτυρεί, η αποχαλίνωση είναι απώλεια μνήμης, ενώ ο πολιτισμός είναι απώλεια λήθης. Σε εκείνες τις ιστορικές περιόδους, όπου η απώλεια μνήμης περισσεύει, η απώλεια λήθης μειώνεται. Τότε, γεννιούνται ερείπια. Τότε, οι πολιτισμοί πεθαίνουν. Οι πολιτισμοί έχουν προμηνύματα του θανάτου τους, όταν η αποχαλίνωση είναι ασυγκράτητη, αποδεκτή. Οταν ο πολιτισμός σιτίζεται στο πρυτανείο της αποχαλίνωσης, επειδή διευκολύνεται, επιβιώνει και παράγει όχι για τον εαυτό του, αλλά για τον αποχαλινωμένο αφέντη του, τότε τα προμηνύματα του θανάτου πληθαίνουν: οι άνθρωποι, σαν να έχουν εξαντλήσει όλα τα μέσα, έχοντας ταυτοχρόνως εξαντλήσει τον εαυτό τους, παραμένουν εντός αυτής της καταδίκης, αναμένοντας το τέλος τους. Το οποίο δεν αναβάλλεται, όσο και αν μεσολαβήσουν αναβολές.

Τέτοιος δρόμος δεν έχει επιστροφή, έχει κρατήματα, όπως η στήριξη στο παρελθόν, σε βάρος του κανόνα ότι αυτό που τελείωσε, δεν ξαναρχίζει. Και σε βάρος του κανόνα ότι δεν είναι το παρελθόν που οικοδομεί το μέλλον, αλλά το μέλλον, που οικοδομεί τον εαυτό του. Ας υποθέσουμε, ωστόσο, πως τα κρατήματα έχουν την αξία τους και πως μπορούν ως μέλλον να οικοδομήσουν το μέλλον. Σε αυτή την περίπτωση, ο χρόνος της οικοδόμησης είναι ίσος ή μεγαλύτερος με τον χρόνο της αποχαλίνωσης, επειδή η αποχαλίνωση αρχίζει από μια γενιά και μεταφέρεται στην επόμενη, έτσι που χρειάζεται η επόμενη της επόμενης γενιάς για να εγκαταλείψει την αποχαλίνωση και να δώσει τα θεμέλια ή –πράγμα σπάνιο, αλλά ιστορικά εφικτό– την αρχή του οικοδομήματος. Οι κοινωνίες πεθαίνουν, επειδή γεννήθηκαν. Οι κοινωνίες που γεννήθηκαν άρρωστες, που δεν αντιμετώπισαν την αρρώστια τους, πεθαίνουν αργά και βασανιστικά, επειδή άργησαν να αντιληφθούν την αρρώστια τους, άργησαν να αντιληφθούν τη θεραπεία τους, παρέμειναν σε εκκρεμότητα. Οι κοινωνίες πεθαίνουν, επειδή οι εκκρεμότητες πολλαπλασιάζονται. Και υπάρχει κάποιο όριο, μετά το οποίο η γέννηση αναιρείται. Το όριο είναι άγνωστο και η προφητεία του τέλους αδύνατη. Το τέλος όμως των άρρωστων κοινωνιών είναι μονίμως παρόν.

………………………………………………………………………………………………………………………..

* Συγγραφέας