...Για μένα, όλες οι σπουδαίες στιγμές του ελληνικού τραγουδιού - για το οποίο πρέπει να πούμε, ότι από το 1920 και μετά μέχρι τη δεκαετία του '90, βάδιζε από κορυφή σε κορυφή κι από κατάκτηση σε κατάκτηση - όλες οι υψηλές του στιγμές έχουν ένα έντεχνο στοιχείο, από την άποψη ότι αποτελούν κράμα μουσικό... Κάποτε, οι άνθρωποι με την ίδια μουσική που γεννιόνταν με την ίδια πέθαιναν. Δεν άλλαζε η μουσική... Αργότερα, ακούσανε ένα σωρό διαφορετικές μουσικές. Και οι διαφορετικές μουσικές που ακούμε είναι διαφορετικά κομμάτια της ψυχής μας. Είναι απαραίτητο, λοιπόν, κάποιος να τα συνθέσει αυτά τα κομμάτια. Διαφορετικά παρανοούμε. Συνθέτης λέγεται κάποιος που καταφέρνει και εναρμονίζει πράγματα διαφορετικά ή και αντίθετα μεταξύ τους. Είναι ανάγκη της ψυχής μας αυτό. Και ιδίως η σημερινή εποχή χρειάζεται περισσότερο συνθέτες παρά καθοδηγητές. Τόσα προβλήματα, τόσο διαφορετικά μεταξύ τους! Και τόσα διαφορετικά αιτήματα!... Χρειάζεται μια σύνθεση όλων αυτών των πραγμάτων για να μπορέσουμε να ζήσουμε και να βρούμε τον εαυτό μας. Το συνθέτης το λέω με την ευρύτερη έννοια...
... Οι υψηλές στιγμές του τραγουδιού μας δίνουν ένα μάθημα ότι αυτό πρέπει να γίνεται. Δηλαδή, αυτό που πέτυχε παραδείγματος χάριν ο Τσιτσάνης δεν το έχουν πετύχει οι Έλληνες πολιτικοί... Κράμα Ανατολής και Δύσεως, ψυχική ισορροπία...
... Αυτό είναι έντεχνο: κράμα από βαθύτερα μουσικά κοιτάσματα που υπάρχουν μέσα στην ψυχή μας. Το 'χουμε ανάγκη να το ακούσουμε αυτό το πράγμα, για να μπορέσουμε να ενώσουμε τα κομμάτια μας...
... Ο Τσιτσάνης, στη "Συννεφιασμένη Κυριακή" ένωσε υμνογραφία με καντάδα και όπερα. Βεβαίως και με το λαϊκό στοιχείο. Το πέτυχε αυτό με τέτοια ισορροπία μάλιστα, με τέτοια ποιότητα, που, παρόλο που είναι ένα σύνθετο έργο, το ακούμε όλοι εντελώς φυσιολογικά και ευχάριστα, ανακουφιστικά, θα έλεγα και ιαματικά. Στο "Μεγάλο Ερωτικό" του Χατζιδάκι, εκεί να δεις κράματα! Βυζάντιο, μαντινάδα, λαϊκό, κλασική μουσική. Όλα αυτά τα πράγματα με τα οποία πάλευε ο Χατζιδάκις τα συγκέντρωσε εκεί μέσα. Είναι πολύ σπουδαίος δίσκος...
... Είναι το κορυφαίο σε όλο το ελληνικό τραγούδι...
... Ο Τσιτσάνης, στη "Συννεφιασμένη Κυριακή" ένωσε υμνογραφία με καντάδα και όπερα. Βεβαίως και με το λαϊκό στοιχείο. Το πέτυχε αυτό με τέτοια ισορροπία μάλιστα, με τέτοια ποιότητα, που, παρόλο που είναι ένα σύνθετο έργο, το ακούμε όλοι εντελώς φυσιολογικά και ευχάριστα, ανακουφιστικά, θα έλεγα και ιαματικά. Στο "Μεγάλο Ερωτικό" του Χατζιδάκι, εκεί να δεις κράματα! Βυζάντιο, μαντινάδα, λαϊκό, κλασική μουσική. Όλα αυτά τα πράγματα με τα οποία πάλευε ο Χατζιδάκις τα συγκέντρωσε εκεί μέσα. Είναι πολύ σπουδαίος δίσκος...
... Είναι το κορυφαίο σε όλο το ελληνικό τραγούδι...
... Όλο το ελληνικό τραγούδι ήταν μια τεράστια προσπάθεια να γίνουμε σύγχρονοι χωρίς να χάσουμε την ψυχή μας. Το θέλει ο Έλληνας αυτό. Δεν θέλει να μείνει πίσω, θέλει να είναι μπροστά, όπως είναι ο κόσμος σήμερα, χωρίς όμως να χάσει το παρελθόν του. Πράγμα που είναι πολύ δύσκολο. Μπορεί και να μην γίνεται! Στο τραγούδι το έχουμε κάποιες φορές. Στην κοινωνία όμως, όχι. Ενώ είναι η λαχτάρα μας. Και αυτό είναι το εμπόδιό μας και η γοητεία μας. Γιατί, αν θέλαμε απλώς να γίνουμε ένα ανθυπο-Βέλγιο είμαστε αρκετά έξυπνοι, θα μπορούσαμε να τό 'χαμε πετύχει. Όμως δεν θέλουμε αυτό. Θέλουμε να είμαστε μοντέρνοι, αλλά με την ψυχή μας σωσμένη. Πράγμα το οποίο, αν γίνει, θα είναι σαν να φτιάχνουμε την Αγια Σοφιά ή την Ακρόπολη. Τέτοιας τάξεως είναι το έλλειμμα της Ελλάδας. Δηλαδή, αξίζει τον κόπο να πολεμήσουμε άλλα 500 χρόνια - κατάλαβες; Υπό τον όρον ότι θ' αρχίσουμε αμέσως...
Από τη συνέντευξη του Διον. Σαββόπουλου στον Γιώργο Κοντογιάννη στο περιοδικό "Λαϊκό Τραγούδι" τ.27, Μάιος-Ιούνιος 2010
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου