Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2014

Ψάχνοντας το 2013 «Παραμένομεν εις την αυτήν θέσιν αναμένοντες διαταγάς» ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Του Θωμά Τσαλαπάτη ("Εφημερίδα των Συντακτών" 13/2/2014)

...........................................................

Ψάχνοντας το 2013

     
«Παραμένομεν εις την αυτήν θέσιν αναμένοντες διαταγάς» ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ

Του Θωμά Τσαλαπάτη

…Ετσι πέρασε και ο πρώτος μήνας του χρόνου, μα το χριστουγεννιάτικο δέντρο ακόμα σε κοιτά επίμονα. Υπάρχει ακόμα εκεί, μισοστολισμένο, μισόγυμνο, μισοξεχασμένο, σαν έπιπλο στην ατάραχη ρουτίνα του σαλονιού. Ισως επειδή φέτος τα «καλή χρονιά» ακούγονταν λίγο σαν απειλή και λίγο σαν ειρωνεία, ίσως από την κεκτημένη αδράνεια των τελευταίων ετών ή ίσως επειδή ξεχάσαμε να αλλάξουμε χρονιά. Γιατί εδώ και καιρό η χρονιά δεν άλλαξε, είναι ακόμη 2010 και γίνεται όλο και πιο 2010. Μαζεύουμε τα δέντρα της κρίσης στοιβάζοντάς τα στο πρόχειρο τοπίο, ενώ η σκόνη τα φιμώνει, προσπαθώντας να ανακτήσουμε την καθησυχαστική γιορτινή τους κοινοτοπία. Και η ζωή προχωρά γυμνή ανάμεσα στα ντυμένα δέντρα της υποκρισίας του δήμαρχου Καμίνη. (Συγγνώμη αν υπερβάλλω. Πάντοτε αντιπαθούσα τα χριστουγεννιάτικα δέντρα. Βλέπετε, όταν ήμουν μικρός, ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο σκότωσε τους γονείς μου προσπαθώντας να τους ληστέψει.)

Μα εσύ επιμένεις πως ο μήνας άλλαξε, πόσο μάλλον η χρονιά. Μετράς υποσχέσεις, βεβαιότητες που γλίστρησαν στο ρείθρο τού περίπου, νίκες σε μόνιμη αναμονή (ο θρίαμβος προωθείται, Σύντροφοι!). Κλειστές ΕΡΤ, νέα μέτρα, παραβιάσεις, νόμους φιμωμένους από τους νομοθετούντες, Σαμαράδες και Στουρνάρες, τον απειλητικό σουρεαλισμό της ανάθεσης του υπουργείου Υγείας στον ακροδεξιό με το όνομα γυμναστηρίου. Δολοφονίες, αυτοκτονίες και θανάτους. Χρυσαυγίτες να επιτίθενται, να μαχαιρώνουν και να επιχειρηματολογούν. Το επίκαιρο να μη θυμίζει κανένα παρελθόν, το παρελθόν όλο μαζί συμπυκνωμένο σε ένα σημείο να απομακρύνεται στον ορίζοντα και ο χρόνος να στέκει τεντωμένος μέχρι την παραμόρφωση, σαν ελατήριο που πέρασε το όριο, άχρηστο σε μόνιμη καθήλωση.

Μα η χρονιά δεν πέρασε και τα ημερολόγια στέκουν βουβά στις ζελατίνες. Το τέλος που παραχωρήθηκε τίποτα δεν σταμάτησε, η αρχή που έφερε τίποτα δεν ξεκίνησε. Το σημείο του χρόνου προκύπτει κοινότοπο, το μόνο που σημαίνει είναι η συνέχεια, συνέχεια της παύσης. Γιατί βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν της κρίσης, κύριοι, χωρίς πριν, χωρίς μετά. Οταν το παρελθόν γίνεται δικαιολογία για κάθε ξερίζωμα φυτεύοντας ενοχές. Το μέλλον, εξορία κάθε υπόσχεσης, θερίζοντας εγκαρτέρηση.

Ετσι και φέτος, οι κυβερνητικοί συνεχίζουν να θριαμβολογούν, μιλώντας για σκληρές διαπραγματεύσεις, αμφίρροπες μάχες και νίκες μεγάλες σαν τον χάρτη της Χώρας του Ποτέ Ποτέ. Η αισιοδοξία των κυβερνητικών αποφάνσεων δεν κρύβει άλλο τίποτα από το άγχος για την απαισιοδοξία της ίδιας της πραγματικότητας, απλωμένης σαν αιθαλομίχλη πάνω από τις πόλεις, σαν τα νερά γύρω από το Φαρμακονήσι, σαν ρυτιδιασμένα σπίτια στα εδάφη της Κεφαλονιάς. Κι εμείς ψάχνουμε εκείνο το 2013 προσπαθώντας να επιβεβαιώσουμε λίγη ροή. Ανάμεσα σε ανθρώπους που έχασαν τους δικούς τους στα νερά της κρατικής αθλιότητας, που έχασαν τα σπίτια τους στις ρωγμές της κρατικής ολιγωρίας, κάτω από τίτλους σκανδάλων σε τράπεζες και ταμιευτήρια, δίπλα σε κωμικές Ελιές μπονζάι και δημοσκοπήσεις που εκλέγουν κυβερνήσεις ανύπαρκτων κομμάτων.

Το παράδοξο της μόνιμης μεταβολής είναι πως εμφανίζεται ως σταθερότητα. Το ότι κρύβει τη μόνιμη αλλαγή πίσω από την επανάληψή της. Προϋπόθεση για να συνεχιστεί το ξερίζωμα των βεβαιοτήτων, των σταθερών, των μέχρι χθες αυτονόητων δικαιωμάτων, προϋπόθεση για να συνεχίσει όλη αυτή η αλλαγή είναι να μας πείσει για την ανυπαρξία της ή έστω για την παροδικότητά της. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρισκόμαστε μπορεί να περιγράφει με λεπτομέρειες τον εαυτό της, αυτό όμως για το οποίο ποτέ δεν κάνει λόγο είναι το τέλος της. Η παρένθεση μένει αέναα ανοιχτή και ο έκτακτος χρόνος αναιρεί μονίμως την παροδικότητά του, προσθέτοντας λίγη παροδικότητα ακόμη και λίγη ακόμη και λίγη ακόμη… μέχρι η εξαίρεση να ταυτιστεί με τον κανόνα, μέχρι ολόκληρη η ζωή να οριστεί ως μια έκτακτη στιγμή αλλαγών, όταν τίποτα δεν θα μείνει σταθερό και τίποτα δεν θα μας θυμίζει τον κόσμο έξω από τη γυάλα της παρένθεσης.

Είναι ακόμα 2010, μέρα με τη μέρα όλο και πιο 2010. Μα έρχεται η στιγμή για το επιτακτικό του Καιρού να αντικαταστήσει τη θολούρα του Χρόνου. Πρέπει να εφεύρουμε αναδύσεις. Να διεκδικήσουμε τελείες, όχι με την ευγένεια του μολυβιού αλλά με το απόλυτο και με το βάθος του καρφιού. Να συλλέξουμε ανατάσεις διαμορφώνοντας μια άρση. Ο ίδιος ο χρόνος μας ορίζει τη στιγμή της αυτοκατάργησής του. Στιγμιαία και επιτακτικά, ψιθυρίζοντας ένα «ώς εδώ», περιγράφοντας μια γραμμή τερματισμού που αν ξεπεραστεί όλα τα υπόλοιπα θα είναι ήττα. Και ο ποιητής, από χρόνους και τόπους μακρινούς, μας υπενθυμίζει την τύχη των ηττημένων:

«Τα αστέρια είναι νεκρά. Τα ζώα δεν θα κοιτάξουν.

Μείναμε μόνοι με τον καιρό μας και ο χρόνος είναι λίγος,

Και η Ιστορία στους ηττημένους

Μπορεί να λέει Αλλοίμονο, μα ούτε βοηθάει ούτε συγχωρεί.»

(W.H. Auden, Ισπανία)

http://tsalapatis.blogspot.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: