"Πολυκατοικίες χωρίς ζωή" έγραψε η ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ ("Καθημερινή", 21/12/2014)

 .............................................................

 

Πολυκατοικίες χωρίς ζωή

έγραψε η  ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΟΥΝΑΚΗ

"Καθημερινή", 21/12/2014

Τ​​ο ασανσέρ υπολειτουργεί, η καθαριότητα υποτυπώδης, θέρμανση ούτε λόγος, δεύτερος ή τρίτος χρόνος στη σειρά, χάνεται σιγά σιγά ο λογαριασμός. Οι τοίχοι στους διαδρόμους ξεφλουδίζουν με ταχύτερους ρυθμούς. Η πόρτα της εισόδου δεν κλείνει καλά, αλλά δεν επισκευάζεται γιατί δεν υπάρχουν ούτε χρήματα ούτε ενδιαφέρον από κανέναν. Τα μισά φώτα δεν λειτουργούν στους κοινόχρηστους χώρους. Οι ένοικοι ανταλλάσσουν μια βιαστική καλημέρα όποτε διασταυρωθούν· νομίζω πάντως ότι πριν βγουν από το διαμέρισμά τους ελέγχουν από το «ματάκι» την κίνηση στον διάδρομο, ούτως ώστε να αποφύγουν, ει δυνατόν, τα συναπαντήματα.
Στην εντεινόμενη παρακμή των πολυκατοικιών, τα χρόνια της κρίσης, έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν. Πριν από έναν, περίπου, χρόνο (4/12/2013) περιγράφαμε τον επερχόμενο «θάνατο της πολυκατοικίας». Στους 12 μήνες που μεσολάβησαν αυξήθηκαν οι πληροφορίες, τα κακά μαντάτα, από γνωστούς και φίλους που κατοικούν στο κέντρο της πόλης. Η έλλειψη θέρμανσης δεν είναι πλέον «είδηση». Θεωρείται δεδομένη, καθένας αντιμετωπίζει το πρόβλημα με τον τρόπο του. Οι όποιες λύσεις, βέβαια, είναι ανάγκης και εμβαλωματικές, γιατί αυτές οι εμβληματικές κατασκευές της μεταπολεμικής Αθήνας, με εμφανή πλέον τα σημάδια του χρόνου, είχαν οργανωθεί γύρω από την κεντρική θέρμανση.
Τα καλοριφέρ, ακόμη κι αν άναβαν πλημμελώς, υπό καθεστώς ασυμφωνίας, που προέκυπτε στις φθινοπωρινές γενικές συνελεύσεις των ιδιοκτητών, άναβαν. Κάποιες ώρες της ημέρας υπήρχε μια, μικρή έστω, θαλπωρή. Η αίσθηση που λείπει. Ούτε θαλπωρή, ούτε ασυμφωνία, ούτε γκρίνια, ούτε διαμάχες. Τίποτα. Σιωπή. Δεν είναι ακριβώς ησυχία. Δεν έχει ως συνώνυμο την ηρεμία. Μοιάζει με παραίτηση. Εχει βάρος, πυκνότητα, μελαγχολία.
Πέρυσι γράφαμε: «Ο κηρυγμένος πόλεμος της θέρμανσης αλλάζει τη ζωή μέσα στα διαμερίσματα, αλλά και ανάμεσα στους ενοίκους. Οι “καλημέρες” δυσκολεύουν, τα βλέμματα γίνονται όλο και πιο βλοσυρά. Οι συλλογικές αποφάσεις για μικροεπισκευές σωστός Γολγοθάς, οποιαδήποτε συνεννόηση φιλτράρεται μέσα από στρώματα μεγάλης καχυποψίας. Ετσι ήταν μάλλον ανέκαθεν, απλώς η οικονομική επάρκεια βοηθούσε σε μια υποφερτή, ας πούμε ανώδυνη, συνύπαρξη. Τώρα, η υγρασία τρυπώνει παντού. Το μπετόν μπορεί να έχει έναν μέσο όρο ζωής κοντά στα 100 χρόνια. Ομως η οξείδωση της κτιριακής συμβίωσης έχει αρχίσει ήδη να συντελείται». Σαν να ’χουν περάσει χρόνια από τότε. Σαν να έχουν μεσολαβήσει όχι μόνο εξωτερικά γεγονότα αλλά και εσωτερικές διεργασίες. Δεν πρόκειται πλέον για διαδικασία σε εξέλιξη αλλά για παγιωμένη συνθήκη. Για κλειστές πόρτες και έρημες εισόδους.
Οι τιμές πώλησης των διαμερισμάτων της Αθήνας σε ελεύθερη πτώση, και αυτές.
Υπάρχει προοπτική ανάκαμψης; Μπορούν να μειωθούν η ανεπάρκεια και η αδιαφορία, να γεννηθούν πρωτοβουλίες που θα τονώσουν τη συλλογικότητα; Μπορεί να επιστρέψει η «θαλπωρή», κυριολεκτικά και συμβολικά; Η έλλειψη χρημάτων δεν είναι η απόλυτη πρωταγωνίστρια σε αυτήν την κρίση. Απλώς αποκάλυψε τις κακοτεχνίες των στοιβαγμένων ζωών. Δεν έχει να κάνει τόσο με τα τετραγωνικά των διαμερισμάτων όσο με την αδυναμία γειτνίασης. Δε μάθαμε ποτέ να συνυπάρχουμε. Δεν μάθαμε ποτέ να συναποφασίζουμε. Δεν μάθαμε ποτέ να μοιραζόμαστε, να υπερασπιζόμαστε τον κοινόχρηστο (κατ’ επέκταση τον δημόσιο) χώρο. Οι εύθραυστες ισορροπίες έδειξαν τα δόντια τους με τον πρώτο κλονισμό.
Οι πολυκατοικίες ήταν σαν προσωρινή λύση, που μονιμοποιήθηκε παρά φύση. Η ίδια ανάγκη που τις καθιέρωσε, η ίδια τώρα τις ερημώνει. Οχι από ανθρώπους αλλά από ζωή.