..........................................................
Αδιέξοδοι εφιάλτες
γράφει ο Νίκος Δήμου
(www.protagon.gr, 9/12/2014)
γράφει ο Νίκος Δήμου
(www.protagon.gr, 9/12/2014)
Ο παλιός φίλος ήταν μελαγχολικός. Είχε διάθεση να μιλήσει και τον άφησα:
«Στην οικογένειά μας» είπε, «δεν είχαμε ιστορίες για σπουδαίους προγόνους που πλούτισαν και έγιναν εκατομμυριούχοι. Αντίθετα είχαμε πολλές θλιβερές αφηγήσεις για θείους, προ-παππούδες και παππούδες που ήταν πάμπλουτοι, τα έχασαν όλα και πέθαναν στην ψάθα. Με αποκορύφωμα την υπόθεση του παππού μου από την πλευρά τη μητέρας μου, που ήταν εφοπλιστής και τραπεζίτης, έχασε τα πάντα στο κραχ του 1929 (έπαιζε στο χρηματιστήριο στο Παρίσι) και δεν βρέθηκαν χρήματα ούτε για την κηδεία του, όταν μετά την καταστροφή πέθανε από καρδιακή προσβολή.
«Αυτή η ιστορία με νανούριζε παιδί. Τα μεγάλα σπίτια με τις οροφογραφίες, οι βίλες του Τσίλερ με τα ιδιωτικά πάρκα, οι υπηρέτες, οι μάγειροι και οι σοφέρ του 1920, οι θαλαμηγοί…».
«Και να σκεφτείς» συνέχισε, «ότι αυτά τα άκουγα στην Κατοχή, που δεν είχαμε να φάμε».
Ανήκε και αυτός, όπως και οι δικοί μου, στους «ξεπεσμένους». Τέως πλούσιους, τέως άρχοντες, τέως γενικώς. Νεόπτωχοι. Αλλά με περιφρόνηση για τους νεόπλουτους. «Ακούς αυτά τα μεγάλα ονόματα;» του έλεγε η μητέρα, αναφέροντας γνωστούς εφοπλιστές. «Αυτοί ξεκίνησαν ναύτες και μούτσοι στα καράβια του παππού σου».
«Η έννοια της πτώσης, της παρακμής, της χρεωκοπίας, ήταν μέσα στην παιδική μου μυθολογία. Και να τώρα που την ζω σε ολόκληρη τη χώρα μου. Και στον εαυτό μου – αφού εμπιστεύθηκα τις οικονομίες μίας ζωής στο Ελληνικό Δημόσιο».
«Μία από τις πρώτες παροιμίες που μου έμαθε η δασκάλα των Αγγλικών (κι αυτή ξεπεσμένη αρχόντισσα, που έδινε μαθήματα για να ζήσει) ήταν «beggars can’t be choosers». Οι ζητιάνοι δεν μπορούν να διαλέγουν. Την σκέπτομαι συχνά όταν ακούω λεονταρισμούς από την αντιπολίτευση ή την κυβέρνηση. Εκεί που φτάσαμε, με το χρέος μας όχι μόνο να μην λιγοστεύει αλλά να αυξάνεται, τι περιθώρια, τι επιλογές έχουμε;» έκλεισε τον μονόλογό του ο φίλος.
Και οι ηγεσίες μας ολίγες και αμήχανες, σκέφθηκα εγώ, κι εμείς οι ίδιοι κολλημένοι στο παρελθόν σαν τους «ξεπεσμένους», να μην δεχόμαστε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις αλλά να γαντζωνόμαστε στα (κενά πια) περασμένα μας προνόμια.
«Ακριβώς», είπε ο φίλος, «έτσι νιώθουν τώρα οι περισσότεροι Έλληνες. Ξεπεσμένοι. Νεόπτωχοι. Έχασαν τα εισοδήματα τους, τις ανέσεις τους, την ασφάλειά τους – εδώ ενάμιση εκατομμύριο από αυτούς έχασαν την δουλειά τους».
Εφιάλτες με λαβύρινθους και πολλαπλά αδιέξοδα βλέπω πια στα όνειρά μου. Προσπάθησα να τα φωτογραφίσω, λες και η απεικόνισή τους θα μου άνοιγε τον δρόμο…
«Στην οικογένειά μας» είπε, «δεν είχαμε ιστορίες για σπουδαίους προγόνους που πλούτισαν και έγιναν εκατομμυριούχοι. Αντίθετα είχαμε πολλές θλιβερές αφηγήσεις για θείους, προ-παππούδες και παππούδες που ήταν πάμπλουτοι, τα έχασαν όλα και πέθαναν στην ψάθα. Με αποκορύφωμα την υπόθεση του παππού μου από την πλευρά τη μητέρας μου, που ήταν εφοπλιστής και τραπεζίτης, έχασε τα πάντα στο κραχ του 1929 (έπαιζε στο χρηματιστήριο στο Παρίσι) και δεν βρέθηκαν χρήματα ούτε για την κηδεία του, όταν μετά την καταστροφή πέθανε από καρδιακή προσβολή.
«Αυτή η ιστορία με νανούριζε παιδί. Τα μεγάλα σπίτια με τις οροφογραφίες, οι βίλες του Τσίλερ με τα ιδιωτικά πάρκα, οι υπηρέτες, οι μάγειροι και οι σοφέρ του 1920, οι θαλαμηγοί…».
«Και να σκεφτείς» συνέχισε, «ότι αυτά τα άκουγα στην Κατοχή, που δεν είχαμε να φάμε».
Ανήκε και αυτός, όπως και οι δικοί μου, στους «ξεπεσμένους». Τέως πλούσιους, τέως άρχοντες, τέως γενικώς. Νεόπτωχοι. Αλλά με περιφρόνηση για τους νεόπλουτους. «Ακούς αυτά τα μεγάλα ονόματα;» του έλεγε η μητέρα, αναφέροντας γνωστούς εφοπλιστές. «Αυτοί ξεκίνησαν ναύτες και μούτσοι στα καράβια του παππού σου».
«Η έννοια της πτώσης, της παρακμής, της χρεωκοπίας, ήταν μέσα στην παιδική μου μυθολογία. Και να τώρα που την ζω σε ολόκληρη τη χώρα μου. Και στον εαυτό μου – αφού εμπιστεύθηκα τις οικονομίες μίας ζωής στο Ελληνικό Δημόσιο».
«Μία από τις πρώτες παροιμίες που μου έμαθε η δασκάλα των Αγγλικών (κι αυτή ξεπεσμένη αρχόντισσα, που έδινε μαθήματα για να ζήσει) ήταν «beggars can’t be choosers». Οι ζητιάνοι δεν μπορούν να διαλέγουν. Την σκέπτομαι συχνά όταν ακούω λεονταρισμούς από την αντιπολίτευση ή την κυβέρνηση. Εκεί που φτάσαμε, με το χρέος μας όχι μόνο να μην λιγοστεύει αλλά να αυξάνεται, τι περιθώρια, τι επιλογές έχουμε;» έκλεισε τον μονόλογό του ο φίλος.
Και οι ηγεσίες μας ολίγες και αμήχανες, σκέφθηκα εγώ, κι εμείς οι ίδιοι κολλημένοι στο παρελθόν σαν τους «ξεπεσμένους», να μην δεχόμαστε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις αλλά να γαντζωνόμαστε στα (κενά πια) περασμένα μας προνόμια.
«Ακριβώς», είπε ο φίλος, «έτσι νιώθουν τώρα οι περισσότεροι Έλληνες. Ξεπεσμένοι. Νεόπτωχοι. Έχασαν τα εισοδήματα τους, τις ανέσεις τους, την ασφάλειά τους – εδώ ενάμιση εκατομμύριο από αυτούς έχασαν την δουλειά τους».
Εφιάλτες με λαβύρινθους και πολλαπλά αδιέξοδα βλέπω πια στα όνειρά μου. Προσπάθησα να τα φωτογραφίσω, λες και η απεικόνισή τους θα μου άνοιγε τον δρόμο…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου