..............................................................
Η κοινοτοπία του ρατσιστικού λόγου
Tρίτη ματιά στην "Εφημερίδα των Συντακτών"
Της Αννας Δαμιανίδη
Της Αννας Δαμιανίδη
Πήγαμε
μεγάλη παρέα στην περιήγηση των Ατενίστας στην Κυψέλη. Είχαν δουλέψει
ανιδιοτελώς, όπως πάντα, για να αναδείξουν την πόλη που ζούμε, μπας και
τη σεβαστούμε, μπας και την αγαπήσουμε. Είχαν βρει τον αρχιτέκτονα που
ξέρει τα στιλ των σπιτιών της, τον σκηνοθέτη που έχει χρησιμοποιήσει τις
εικόνες της, μια θεατρική ομάδα που έγραψε επί τούτου μικρά δρώμενα για
να παιχτούν στη βόλτα, είχαν τυπώσει πληροφορίες, και ζήτησαν από δυο
λογοτέχνες να μιλήσουν για τη γειτονιά τους. Την Κική Δημουλά και τον
Μένη Κουμανταρέα. Τη διακεκριμένη ποιήτρια και τον διακεκριμένο
πεζογράφο. Στο τέλος της περιήγησης, στην αυλή ενός σχολείου, περιμέναμε
ν’ ακούσουμε κάτι ωραίο κι αξέχαστο από τα χείλη πνευματικών ανθρώπων.
Και τι είπε η ποιήτρια: Δεν αντέχει τους μετανάστες στην Κυψέλη, τόσοι
πολλοί που είναι, πιάνουν και τα παγκάκια, δεν βρίσκεις να καθίσεις στην
πλατεία, άσε που κλέβουν και φοβάται πια να βγει από το σπίτι της,
α-πα-πα! χάλια.
Εντάξει, δεν χρειαζόταν να είσαι διακεκριμένη ποιήτρια για να πεις
τέτοια. Τα λένε κάθε μέρα γριές στο τρόλεϊ για να πιάσουν κουβέντα. Και
ούτε καν όλες, κάμποσες έχουν καταλάβει ότι δεν μπορείς να γενικεύεις
έτσι, συγκρατούνται. Ξέρω πολλές που αν μιλούσαν σε πλήθος για τη
γειτονιά τους θα έβρισκαν κάτι πιο πρωτότυπο. Ακόμα και για να
υπερασπιστούν τον εαυτό τους από μια τόσο μπανάλ εικόνα.
Ο Μένης Κουμανταρέας και ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης, που βρίσκονταν στο
πάνελ, προσπάθησαν να την προστατέψουν. «Στην Κυψέλη μένουν κυρίως
οικογενειάρχες που προσπαθούν να ενσωματωθούν», είπαν, προσπαθώντας ν’
αλλάξουν κουβέντα. Σιγά- σιγά σηκωθήκαμε να φύγουμε, το έργο το είχαμε
ξαναδεί. Περιμέναμε από μια διακεκριμένη ποιήτρια κάτι πιο βαθύ, πιο
ανθρωπιστικό; Κάτι φωτεινό, που θα βοηθούσε τη συνύπαρξη με μετανάστες,
θα μαλάκωνε τους ανθρώπους; Λάθος μας.
Η ποιήτρια επιβεβαίωσε ότι στην Ελλάδα η μπαναλιτέ του ξενοφοβικού
λόγου δεν γνωρίζει σύνορα, ταξικά και άλλα. Με άνεση μπορείς να
γενικεύεις, να βγάζεις τον ρατσισμό σου χωρίς άγχος, ακόμα και δημόσια,
ακόμα και σε πρωτοποριακές συναντήσεις γνωριμίας με τον χώρο και τους
γείτονες. Αλίμονο, τι είναι η πολιτική ορθότης για μια ποιήτρια που
έφτασε στην κορυφή; ξενέρωτες αμερικανιές.
Συχνά οι λογοτέχνες απογοητεύουν στις δημόσιες παρουσίες τους. Δεν
πρέπει να τους ξεσυνερίζεται κανείς όταν εξαναγκάζονται να βγουν από το
εργαστήρι τους, να φερθούν σαν ρήτορες η πολιτικοί, να κάνουν δηλαδή
δουλειά που δεν ξέρουν. Το θλιβερό δεν είναι αυτά που ακούσαμε, αλλά η
άνεση με την οποία ο καθένας λέει τέτοια, οπουδήποτε. Η επικράτηση του
ρατσιστικού λόγου χωρίς αιδώ και περίσκεψη. Η έλλειψη της παιδείας που
θα τον συγκρατούσε.
Λένε πως είναι εξαιρετική ποιήτρια η Δημουλά. Το πιστεύω, όταν
συναντώ ποιήματα της μου φαίνονται ωραία, αλλά διάλεξα να διαβάσω κάτι
τις άγιες τούτες μέρες που δεν ήταν ποίημα. Διάλεξα ένα κείμενο πιο
ποιητικό απ’ όλα τα ποιήματα, πιο επαναστατικό απ’ όλες τις
επαναστάσεις, πιο ουτοπικό απ’ όλες τις ουτοπίες, πιο ιστορικό απ’ όλες
τις ιστορίες, τη Χάρτα του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τη βρήκα στο
Ιντερνετ και μελέτησα την ημέρα του ορθόδοξου Πάσχα, πλημμύρισα
κατάνυξη, ανατρίχιασα από δέος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου