.............................................................
Κοινοτοπία ρατσιστικού λόγου.
Του Παναγιώτη Δημητρά
Σε πάρα πολλά σχόλια για τις δηλώσεις της Κικής Δημουλά και του σχολιασμού της από την Άννα Δαμιανίδη γίνεται
εμφανές πως τα γεγονότα δεν ενδιαφέρουν και ίσως ούτε καν τα κείμενα
διαβάζονται πριν (παρ)ερμηνευθούν. Όταν κάποιος/α ισχυρίζεται πως έπρεπε
η Άννα Δαμιανίδη να βρει την απομαγνητοφώνηση αυτών που είπε η Δημουλά
και να τα παραθέσει αυτούσια αγνοεί τουλάχιστο τα ακόλουθα:
1. Η Άννα Δαμιανίδη ήταν παρούσα στην εκδήλωση και μετέφερε στο κείμενό
της τις αντιδράσεις της. Δεν γνωρίζω κανένα κανόνα που επιβάλει σε
δημοσιογράφους ή μη να μη γράφουν με βάση όσα ακούν (που φυσικά μπορεί
να περιέχει λανθασμένη μεταφορά).
2. Σε ένα χρονογράφημα είναι αδύνατο να μεταφερθούν αυτούσια τα όσα
είπε η Κική Δημουλά από την Άννα Δαμιανίδη σε ένα χρονογράφημα γιατί
απλώς δεν χωράνε.
3. Είπε η Κική Δημουλά: "Μην ξεχνάμε πως οι ξένοι που βρέθηκαν εδώ
ήταν λόγω της φτώχειας των χωρών εκείνων. Ήλθαν να ζήσουν εδώ πέρα. Οι
ξένοι (οι Αλβανοί τουλάχιστον) επιστρέφουν βέβαια στις πατρίδες τους. Το
μόνο που κάνω για την Κυψέλη είναι να ζω ακόμη εκεί. Θα πρέπει να το
πούμε πάντως και αυτό,πρέπει να πω όμως ότι είναι και ένας συνεχής
κίνδυνος, κινδυνεύουν οι ντόπιοι από κλοπές φοβερές ακόμη και στον
δρόμο."[1]Ντόπιοι που κινδυνεύουν από ξένους - αυτό είναι μια κοινοτοπία ρατσιστικού λόγου.
4. Ελάχιστοι/ες έως κανένας/μια σχολίασαν πως αναφέρθηκε σε δύο
δυσάρεστες εγκληματικές πράξεις σε βάρος συγγενούς της με τρόπο που
υπονοούσε πως οι δράστες ήταν ξένοι (βλπ. παραπάνω) χωρίς να μάθουμε αν
τελικά ήταν όντως ξένοι.
Τα παρακάτω ίσως προβληματίσουν όσους/ες το «αντέχουν»:
Έκθεση του Νιλς Μούιζνιεκς Επιτρόπου του Συμβουλίου της
Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου Μετά την επίσκεψή του στην Ελλάδα
από τις 28 Ιανουαρίου έως την 1η Φεβρουαρίου 2013: (...)[2]
"22. Ο Επίτροπος λυπάται πολύ που στην ελληνική πολιτική έχει
χρησιμοποιηθεί συχνά γλώσσα που στιγματίζει μετανάστες, ακόμη και από
πολιτικούς υψηλού επιπέδου.
23. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο 2012 ο Πρωθυπουργός μίλησε δημόσια
για μια «ανακατάληψη» που είναι σε εξέλιξη από τις ελληνικές αρχές των
κέντρων των πόλεων που είχαν «καταληφθεί» από παράνομους μετανάστες και
είχαν παραδοθεί στις «παράνομες δραστηριότητές» τους. Νωρίτερα, τον
Σεπτέμβριο 2012, αναφέρθηκε ευρύτατα ότι με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού
θα υπάρξει ένας νέος νόμος που θα αναγνωρίζει το καθεστώς της παράνομης
μετανάστευσης ως επιβαρυντική περίσταση στη διάπραξη ποινικών
αδικημάτων. Ο Επίτροπος τονίζει ότι, εάν ψηφιστεί, θα πρόκειται για μια
διάταξη που προωθεί προφανώς τις διακρίσεις κατά παράβαση διεθνών και
εθνικών προτύπων για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
24. Τον Αύγουστο 2012, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του
Πολίτη δήλωσε ότι εξαιτίας της παράνομης μετανάστευσης «η χώρα χάνεται.
Από την κάθοδο των Δωριέων, 4.000 χρόνια πριν, ουδέποτε η χώρα δεν
δέχθηκε τόσο μεγάλης έκτασης εισβολή...Πρόκειται για βόμβα στα θεμέλια
της κοινωνίας και του κράτους». Οι δηλώσεις αυτές έγιναν στα πλαίσια της
επιχείρησης «Ξένιος Ζευς»,που ξεκίνησε τον Ιούλιο 2012 και περιέλαβε
ελέγχους, με βάση το «εθνοτικό προφίλ», του νομικού καθεστώτος των
μεταναστών από την αστυνομία στους δρόμους.
25. Ο όρος «βόμβα» χρησιμοποιήθηκε επίσης δημοσίως τον Ιούλιο 2012
από τον ίδιο Υπουργό όταν αναφέρθηκε στο κέντρο της Αθήνας όπου πολλοί
παράτυποι μετανάστες και αιτούντες άσυλο συχνά ενοικιάζουν και κατοικούν
σε υπερπλήρη διαμερίσματα με απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης,
στερούμενοι οποιασδήποτε δημόσιας υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας. Δύο
ημέρες αργότερα στον ιστότοπό της, η "Χρυσή Αυγή" αναφέρθηκε στη δήλωση
του Υπουργού κ. Δένδια ως «δικαίωση των θέσεων» του κόμματος."
Παρατηρήσεις Ελληνικής Κυβερνήσεως Επί ΕκθέσεωςΕπίτροπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων[3]
"Θεωρούμε, λοιπόν, ότι υπό το πρίσμα αυτό θα πρέπει να αξιολογηθούν
ορισμένες δηλώσεις μελών της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, οι οποίες,
σύμφωνα με την έκθεση του Επιτρόπου, αξιολογήθηκαν ως ‘στιγματίζουσες’
τους μετανάστες. Τόσον ο Πρωθυπουργός όσον και ο Υπουργός Προστασίας του
Πολίτη ουδέποτε στο παρελθόν έχουν διατυπώσει απόψεις υποδηλούσες
ρατσιστική ή ξενοφοβική στάση έναντι των μεταναστών. Μια τέτοια στάση
είναι ξένη προς τα ήθη και την πολιτική τους ιστορία και, γενικότερα,
προς την προσέγγιση της κυβέρνησης εν συνόλω.Ταυτόχρονα, όταν λέξεις ή
φράσεις αποσπώνται από το πλαίσιο εντός του οποίου ελέχθησαν, υπάρχει
κίνδυνος να δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις, να προκληθεί άδικη
κριτική και να μην αποδοθεί ορθά η συνολική εικόνα. Οι δηλώσεις του
Πρωθυπουργού περί ‘ανακτήσεως’ του κέντρου των πόλεων από τους
παράνομους μετανάστες πρέπει, προφανώς, να εκτιμηθούν ως έκφραση της
σταθερής βούλησης της κυβέρνησης να επιβάλει αποτελεσματικά τη
νομιμότητα στο κέντρο της πρωτεύουσας.Αυτό, άλλωστε, θα δημιουργήσει τις
προϋποθέσεις εκείνες για ομαλή και χωρίς εντάσεις συνύπαρξη του
ελληνικού λαού και των μεταναστών, κάτι που θα ωφελήσει ιδιαιτέρως και
τους μετανάστες. Παράλληλα, θα στερήσει από τους αυτόκλητους‘προστάτες
της νομιμότητας’ τα μέσα που αυτοί χρησιμοποιούν προκειμένου να
προβάλουν τις απεχθείς θεωρίες και πρακτικές τους. Σε αυτό το σημείο, ας
προσθέσουμε ότι τις απόψεις του Πρωθυπουργού επί του θέματος τις
εκφράζει σαφέστατα,μεταξύ άλλων, η παρουσία και οι δηλώσεις του στη
Θεσσαλονίκη, κατά την πρόσφατη εκδήλωση μνήμης προς τιμήν των Ελλήνων
Εβραίων και των δεινών που αυτοί υπέστησαν στο παρελθόν. Με μία φράση, ο
ρατσισμός αποτελεί κοινό εχθρό όλων μας. Παρομοίως, η χρήση των όρων
‘εισβολή’ και ‘βόμβα’ εκ μέρους του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη κατά
αναφορά του στην παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων παρανόμων μεταναστών στη
χώρα, θα πρέπει να εκτιμηθεί ως μία δραματική απεικόνιση της
πραγματικότητας. Επ’ ευκαιρία, αξίζει να σημειωθεί ότι πρόθεση των
παρανόμων αυτών μεταναστών δεν είναι να εγκατασταθούν στην Ελλάδα.
Απλώς,βλέπουν τη χώρα ως ενδιάμεσο σταθμό καθ’ οδόν προς τον τελικό
προορισμό τους σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Η επιλογή της Ελλάδος ως πρώτου
σημείου εισόδου οφείλεται στην εγγύτητα της χώρας προς τις περιοχές
προελεύσεως των μεταναστών, καθώς και στη μοναδική γεωγραφική μορφολογία
της. Εν τούτοις, οι διαδρομές και οι φιλοδοξίες των ανθρώπων αυτών
τερματίζονται στην Ελλάδα στην οποίαν συρρέουν παρά τη θέλησή τους και
αθρόα, στοιχείο που οξύνει ακόμη περισσότερο μία ήδη δυσχερή κατάσταση.
Καταγράφουμε τα ανωτέρω όχι με στόχο να υπερασπίσουμε την κυβέρνηση
αλλά προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος να δοθούν εξωπραγματικές
διαστάσεις στις δηλώσεις που αναφέρονται στην έκθεση."
Συμπέρασμα
Κανένας δεν ισχυρίζεται πως οι Σαμαράς - Δένδιας - Δημουλά είναι
ρατσιστές αλλά "χρησιμοποιούν γλώσσα που στιγματίζει μετανάστες την
οποία η "Χρυσή Αυγή" θεωρεί «δικαίωση των θέσεων» του κόμματος" όπως
λέει και ο Επίτροπος.
Αυτός είναι ο κίνδυνος της κοινοτοπίας του ρατσιστικού λόγου για την οποία έγραψε η Άννα Δαμιανίδη.
[1] http://www.tanea.gr/news/greece/article/5016105/ti-akribws-eipe-h-kikh-dhmoyla-gia-thn-kypselh-kai-toys-metanastes/
[2]https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?Ref=CommDH(2013)6&Language=lanGreek&Ver=original&BackColorInternet=B9BDEE&BackColorIntranet=FFCD4F&BackColorLogged=FFC679
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου