Πανελλήνιες: Προσπάθεια ένταξης στην ενήλικη ζωή με… σαδιστικό τρόπο; (30 Μάιος 2013 | tvxsteam tvxs.gr)

.............................................................

Πανελλήνιες: Προσπάθεια ένταξης στην ενήλικη ζωή με… σαδιστικό τρόπο;

06:46, 30 Μάιος 2013 | tvxsteam tvxs.gr/node/130135

 

[...] Προσπαθούμε να ευνουχίσουμε ή να ξαπλώσουμε σε προκρούστεια κλίνη τα παιδιά μας, και ότι περισσεύει να το κόψουμε, και ότι δεν φτάνει να το τεντώσουμε, για να γίνει αυτό που επιθυμούμε βάση των φόβων μας και των οραμάτων μας. Και είναι σα να τιμωρούμε τη νεότητα! […] Εν τέλει, εγώ πιστεύω ότι είναι σαδισμός, αυτό που γίνεται από τους μεγάλους στα παιδιά, για να  εναρμονιστούν με τις επιθυμίες μας! […] H κλινικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια Ελένη Νίνα, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη για το tvxs.gr με αφορμή το σύστημα των Πανελληνίων εξετάσεων -που μόλις ολοκληρώθηκαν- και των επιπτώσεών του στην εξέλιξη των εφήβων, ένα βήμα πριν την ενηλικίωση.

Κρ.Π.: Μιλάμε για μια περίοδο ζωής, που όλοι έχουμε ζήσει, την εφηβεία. Πόσο... ευνουχίζουμε αυτή την ηλικία, μαζί με τις Πανελλήνιες;  
  Ελ.Ν.: Πάρα πολύ σημαντική η ερώτησή σου αυτή, γιατί ώρες ώρες σκέφτομαι, ότι είναι η άσκηση ενός σαδισμού από τους ενήλικες στα παιδιά.

Προσπαθούμε να ευνουχίσουμε ή να ξαπλώσουμε σε προκρούστεια κλίνη τα παιδιά μας, και ότι περισσεύει να το κόψουμε, και ότι δεν φτάνει να το τεντώσουμε, για να γίνει αυτό που επιθυμούμε βάση των φόβων μας και των οραμάτων μας.

Και είναι σα να τιμωρούμε τη νεότητα! Επειδή εμείς μεγαλώσαμε, επειδή χάσαμε επαφή με τον εαυτό μας και τα θέλω μας, επιθυμούμε να τους βάλουμε όλους κάτω, όπως στην ταινία The Wall, και να τους χτυπάμε με ένα σφυρί, για  να τους καρφώσουμε εκεί που θέλουμε να τους... τοποθετήσουμε.

Είναι μια τιμωρία, στους νέους ανθρώπους αυτό το σύστημα. Θα ‘πρεπε να είμαστε πιο βοηθητικοί, κι έτσι θα είχαμε πιο λειτουργικούς ανθρώπους, πιο ορεξάτους να σπουδάσουνε και να δουλέψουνε, που θα ήταν κοντά στα θέλω τους, και θα είχαν και το περιθώριο να προσπαθήσουν σοβαρά γι’ αυτό που επιθυμούν, κι όχι να εξαναγκαστούν να μας κάνουν το χατίρι για να μας ξεφορτωθούν!

Εν τέλει, εγώ πιστεύω ότι είναι σαδισμός, αυτό που γίνεται από τους μεγάλους στα παιδιά, για να  εναρμονιστούν με τις επιθυμίες μας!  Οι Πανελλήνιες, μπορεί να είναι μία προσπάθεια ένταξης σε μια πραγματικότητα, αλλά γίνεται με… σαδιστικό τρόπο.

Καλούνται τα παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία να αποφασίζουν για το τι θα κάνουν στην ενήλικη ζωή τους. Κι αυτό καλούνται να το αποφασίσουν σε μια ηλικία πρώτης Λυκείου, και τελειωτικά να το αποφασίσουν στη Δευτέρα Λυκείου, που είναι 17 χρονών.

Οπότε, πρέπει ως ανήλικοι, να πάρουν αποφάσεις για την ενήλικη ζωή τους. Αυτό είναι πολύ πιεστικό.

Επιπλέον, αποφασίζουν βάση των βαθμών τους περισσότερο, και όχι βάση των ικανοτήτων τους. Γι’ αυτό, όντως θα μπορούσε να βοηθήσει ένας επαγγελματικός προσανατολισμός στο να τους αποκαλύψει και άλλες ικανότητες που μπορεί να έχουν.
  Και δεν υπάρχει συχνά και στήριξη. Ούτε από το εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι όπως είναι διαμορφωμένο, αλλά ούτε κι από το οικογενειακό τους περιβάλλον.

Γιατί οι γονείς, έχουν προσδοκίες και όραμα σε σχέση με τα παιδιά τους και πολύ συχνά, παρεμβαίνουν σε τέτοιο βαθμό που δεν τους επιτρέπουν να αποφασίσουν νηφάλια για τον εαυτό τους, αλλά τα σπρώχνουν(ασυνείδητα πολλές φορές) να επιλέξουν θεματικές ζωής – σπουδών, που οι ίδιοι θα ήθελαν να έχουν επιλέξει.

Οπότε, τα παιδιά έχουν δύο δρόμους: Ή να ακολουθήσουν αυτό που θέλουν οι γονείς τους, και που θα τους καταξιώσει στα μάτια τους αλλά και στα μάτια της κοινότητας των ενηλίκων, ή να πάνε κόντρα σε αυτό. Με αποτέλεσμα, πολύ συχνά, παιδιά που θα επιθυμούσαν να κάνουν κάτι που και οι γονείς τους το επιθυμούν, πηγαίνουν κόντρα στην επιθυμία των γονέων, με αποτέλεσμα να πηγαίνουν κόντρα και στη δική τους επιθυμία. Και να αποτυγχάνουν... γιατί επιλέγουν κλάδους, απλώς για να πάνε κόντρα στους γονείς.

Το εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι όπως είναι διαμορφωμένο, είναι πολύ απαιτητικό. Ζητά αποφάσεις τελεσίδικες, ζητά υψηλές βαθμολογίες, μεγάλη προσπάθεια, αφιέρωση, να μην υπάρχει καθόλου προσωπική ζωή για χρόνια στους μαθητές, με πολύ μεγάλη φόρτιση τα δύο τελευταία χρόνια, σκληρές απαιτήσεις δηλαδή, και στέκεται και πολύ σκληρά απέναντι σε μια αποτυχία.

Σε άλλα κράτη, το εκπαιδευτικό σύστημα δίνει άλλες δυνατότητες στους μαθητές, και να εξοικειωθούν με την έννοια των εξετάσεων, και να κάνουν εργαστήρια μέσα στις τάξεις, ώστε και να συζητούν, και να έρχονται σε επαφή με πολλές δραστηριότητες, οπότε και με πολλές δυνατότητες και ικανότητές τους, αλλά και αφού τελειώσουν το Λύκειο, να έχουν ένα χρόνο όπου να μπορούν να πηγαίνουν στα Πανεπιστήμια για να παρακολουθούν μαθήματα, για να δουν τι πραγματικά τα ενδιαφέρει, και μετά να επιλέξουν τις Σχολές που θα εγγραφούν.
  Τα αγγλοσαξωνικά συστήματα, που φαίνεται να είναι πιο ανθρώπινα από τα δικά μας, δεν έχουν εξετάσεις εισαγωγής, αλλά οι εξετάσεις τους γίνονται μέσα στα πλαίσια των μαθημάτων του σχολικού έτους και όχι στο τέλος όπως στις Πανελλήνιες.

Και είναι πιο σκληροί μέσα στα Πανεπιστήμια, με αποτέλεσμα να έχουν φοιτητές ενεργούς οι οποίοι ξέρουν γιατί βρίσκονται εκεί, και δεν έχουν πολυπληθή τμήματα εισακτέων, όπως εδώ, οι οποίοι καταφέρνουν να κερδίσουν τη μάχη των Πανελληνίων, και μετά τα παρατάνε!

Γιατί είναι πάρα πολύ κουρασμένοι, από τη φόρτιση που έχουν υποστεί, και θέλουν να ξεκουραστούν, και γιατί το σύστημα το ίδιο τους επιτρέπει να τεμπελιάσουν.

Μόλις, πρόσφατα, με νέες διατάξεις, άρχισαν προσπάθεια για να βάλουν μία σειρά στα ελληνικά Πανεπιστήμια, ώστε να μην υπάρχουν οι λεγόμενοι αιώνιοι φοιτητές… 

Στα περισσότερα Πανεπιστήμια του υπόλοιπου κόσμου, δεν υπάρχει αυτό το φαινόμενο. Αυτοί που μπαίνουν στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι περισσότεροι αποφοιτούν κιόλας.

Είναι πολύ πιο συνειδητοί, πιο αποφασισμένοι, σε αυτό που επιλέγουν, είναι πολύ πιο ανθρώπινες οι συνθήκες, διότι είναι και πολύ πιο υποστηρικτικά μεν τα σχολικά πλαίσια, τα Πανεπιστήμια δε, είναι πολύ πιο απαιτητικά. 

Γιατί, όσο μεγαλώνεις, σε αντιμετωπίζουν όλο και πιο πολύ σαν ενήλικα, με αποτέλεσμα να είναι πιο δύσκολες οι σπουδές μέσα στο Πανεπιστήμιο, παρά η εισαγωγή σε αυτό. Σε διευκολύνουν, δηλαδή, στο να μπεις στο Πανεπιστήμιο, αλλά είναι απαιτητικοί ως προς το να μείνεις στο Πανεπιστήμιο. Εδώ, γίνεται το ανάποδο.
  Κρ.Π.: Δηλαδή, απαιτούμε στη χώρα μας, τα ανήλικα να φερθούν σχεδόν σαν ενήλικοι, και μετά οι ενήλικοι ως ανήλικα...
  Ελ.Ν.: Ακριβώς, και με τις ευλογίες ενός συστήματος και Σχολικού και Πανεπιστημιακού, και οικογενειακού.

Γιατί, όταν ο γονιός πιέζει το παιδί του να μπει στο Πανεπιστήμιο, για να ικανοποιηθεί το δικό του όνειρο, και αφού μπει, μετά του επιτρέπει να… αράξει, για να ξεκουραστεί, και γιατί είναι φοιτητής και τότε... επιτρέπονται σχεδόν όλα, έχουμε κάνει ένα σοβαρό λάθος!  Δεν ενισχύουμε την ενηλικίωση, αλλά απαιτούμε, ακριβώς όπως το λες, τα αντίστροφα. Να είναι ενήλικοι οι ανήλικοι, και ανήλικοι οι ενήλικοι!

Κρ.Π.: Επίσης, όλη αυτή η προετοιμασία, που ανέφερες, στις αγγλοσαξωνικές χώρες γίνεται μέσα στο σχολείο, και όχι σε φροντιστήρια που οι γονείς πληρώνουν. Υπάρχει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, λοιπόν, παραπαιδείας, που αναγκάζει τα παιδιά να παρακολουθούν –διαμέσου αυτού του πάρα πολύ επιβαρημένου και επιβεβλημένου προγράμματος, σχεδόν, δύο σχολεία! 

Ελ.Ν.: Επιπλέον, δεν επιτρέπεται και η αποτυχία! Εδώ τις εξετάσεις αυτές δεν τις προσεγγίζουμε ως μία προσπάθεια η οποία είτε θα ευοδωθεί είτε όχι, και επίσης, να δοθεί χρόνος γι αυτήν, ώστε να γίνει και την επόμενη χρονιά. Ή να υπάρχει χρόνος για ένα παιδί, να αποφασίσει αν θέλει, ακόμα και για να μην σπουδάσει.

Διότι, στην Ελλάδα, πρέπει σχεδόν όλοι να σπουδάσουν. Πρέπει οπωσδήποτε να σπουδάσουν. Και πρέπει να σπουδάσουν αυτό που ο γονιός επιλέγει, και πρέπει να σπουδάσουν και συγκεκριμένα επαγγέλματα που είναι καταξιωμένα στην ελληνική κοινότητα.

Κρ.Π.: Τώρα, μπορεί να έχει αλλάξει κάπως, αυτό, δηλαδή, ίσως αναζητούνται σπουδές με οικονομικές απολαβές, περισσότερο, παρά κύρους.
  Ελ.Ν.: Αλλάζει συν το χρόνο, αλλά στην Ελλάδα πάντα έχει αίγλη ένας γιατρός, ακόμα κι αν είναι άνεργος! Ή έχει αίγλη κάποιος που θα μπει στο Πολυτεχνείο, ακόμα κι αν είναι άνεργος. Από το να μπει σε κάποιο ΤΕΙ, που ίσως έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να εργαστεί.

Οπότε, υπάρχει και μία ώθηση σε συγκεκριμένους τομείς. Άρα, είναι πολύ στενό αυτό που επιτρέπουν στα παιδιά.

Και σαφώς έχουν και δύο σχολεία, από το πρωί μέχρι το βράδυ, και είναι σκληρά εργαζόμενοι οι Έλληνες μαθητές, είναι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι. Δηλαδή, δεν επιτρέπεται να ζουν. Και σαν φοιτητές, είναι λιγότερο αποδοτικοί απ’ όσο θα έπρεπε.

Μέσα σε αυτό, βέβαια, μπλέκεται και μία τεράστια αγωνία των γονιών, οι οποίοι δίνουν πάρα πολλά λεφτά για τα φροντιστήρια, και για ιδιωτικά σχολεία που επίσης είναι πολύ λίγα στο εξωτερικό, ενώ στην Ελλάδα είναι αρκετά σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Οπότε, η Παιδεία είναι τελικά ένα σύστημα το οποίο απορροφά πολλά χρήματα…
  Κρ.Π.: Ο αγώνας ο οικονομικός που κάνει ο Έλληνας γονιός για να σπουδάσει το παιδί του, κι αυτή η αγωνία των οικονομικών που έχει, δεν επηρεάζει και το παιδί του ανάλογα; Οπότε, εκτός από την αγωνία που έχουν τα παιδιά για να επιτύχουν στις εξετάσεις, έχουν και την αγωνία των οικονομικών της οικογένειάς τους… Δεν έχουν μόνο την αγωνία, δηλαδή της μόρφωσης αλλά και της επιβίωσης, της δικής τους και της οικογένειάς τους.
  Ελ.Ν.: Υπάρχει επίσης και η ενοχή. Ότι π.χ. οι γονείς μου δίνουν τόσα χρήματα, και εγώ δεν καταφέρνω τίποτα, ή καταφέρνω πολύ λίγα…

Και τα παιδιά, έχουν αγωνία όχι μόνο οικονομικής επιβίωσης, αλλά και ψυχολογικής επιβίωσης, όπως την ονομάζουν. Αν δεν μπει κάποιο παιδί στο Πανεπιστήμιο που έχει επιλέξει το ίδιο και οι γονείς, θεωρείται μια αποτυχία για όλη την οικογένεια. Συχνά επηρεάζει και το φαίνεσθαι, το πρόσωπο της οικογένειας.

Έτσι παίρνει μεγάλες διαστάσεις, γι’ αυτό και βιώνεται και σαν αποτυχία κι όχι σαν μια προσπάθεια που δεν ευοδώθηκε και υπάρχει περιθώριο και του χρόνου…

Βιώνεται λοιπόν σαν μία αποτυχία. Γι' αυτό έχουμε και τα φαινόμενα όλα αυτά τα χρόνια, κάποια παιδιά να έχουν αυτοκτονήσει. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει κι ένα άλλο υπόστρωμα που οι γονείς έχουν αγνοήσει από τα παιδιά τους, το οποίο μαζί με την αγωνία των Πανελληνίων και την αποτυχία, γίνεται τεράστιο βάρος στους ώμους του παιδιού και αυτοκτονεί.  Ευτυχώς δεν είναι πολλά αυτά τα παιδιά, είναι ελάχιστα.

Ακόμη, έχουμε και πολλά συμπτώματα πριν και κατά την διάρκεια των Πανελληνίων, ή και μετά, λόγω αυτού του βάρους που ανέφερες, της οικονομικής αλλά και της ψυχολογικής επιβάρυνσης, γιατί το παιδί αυτό το διάστημα, φορτώνεται τον εαυτό του και όλη του την οικογένεια, και πιθανά στη συνέχεια, την κατακραυγή των δικών του της ευρύτερης κοινότητας.
  Κρ.Π.: Τι στήριξη παίρνει σήμερα ένα παιδί για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε όλα αυτά τα σύνθετα... ενήλικα θέματα διαχείρισης περίπλοκων κοκτέιλ συναισθημάτων αγωνίας, βάρους ευθυνών, επιλογών, αποφάσεων, κλπ., για να αποδείξει εκτός των άλλων, εάν αξίζει να σπουδάσει, κατά το συγκεκριμένο σύστημα εκπαίδευσης; Και τι στήριξη δίνεται επίσης, για να διαχειριστούν -ως ανήλικα- μία… αποτυχία, κατ' αυτό το σύστημα, επίσης, που τα αντιμετωπίζει ως... ενήλικες;
  Ελ.Ν.: Αρχικά, νομίζω ότι πρέπει να αλλάξουμε μία λέξη: την αποτυχία! Δεν είναι αποτυχία να μην μπει. Έκανε μία προσπάθεια, και μπορεί να κάνει και μία δεύτερη, και μία τρίτη. Επίσης, δεν είναι αποτυχία, να μην επιλέξει να πάει στο Πανεπιστήμιο. Είναι μία επιλογή. Εμείς έχουμε επιλέξει, να το ονομάζουμε αυτό αποτυχία!

Εάν το δούμε λογικά, δεν είναι αποτυχία. Αυτό είναι μία στήριξη, το να το πούμε στο παιδί. Ότι: «αυτή τη στιγμή, είσαι ελεύθερος να επιλέξεις -στα πλαίσια αυτής της κατάστασης- τι θέλεις να κάνεις, και πότε θέλεις να δώσεις. Γιατί μπορεί να μην θέλεις να δώσεις τώρα, αλλά του χρόνου. Να διαβάσεις αυτά που σε ενδιαφέρουν, να πάρεις χρόνο για να αποφασίσεις, να κάνεις επαγγελματικό προσανατολισμό, να συζητήσεις, αν δεν είσαι σίγουρος, να δώσεις σε ένα χρόνο. Δεν είναι αποτυχία. Είναι επιλογή. Και θέλει πολύ προσοχή για να επιλέξεις κάτι που πιθανόν θα απασχοληθείς με αυτό στην υπόλοιπη ζωή σου! Και τέλος, επιτρέπεται και να αλλάξεις γνώμη!».

Πρέπει, δηλαδή, να μπουν οι λέξεις, προσπάθεια, και αλλαγή, αντί για αποτυχία, στατικότητα, και υποχρέωση, μέσα σε αυτό το θέμα της στήριξης.

Κρ.Π.: Και η στήριξη, σε παιδιά, που δεν έχουν μόνο να διαχειριστούν τις εξετάσεις τους, αλλά παράλληλα έχουν και αυτό το υπόστρωμα όπως είπες, το οποίο μπορεί, π.χ. να είναι επιβαρυμένο με μία χρόνια ασθένεια μέσα στην οικογένειά τους, με έναν δύσκολο χωρισμό γονέων, θέματα που ενέχουν και τη διαχείριση της απώλειας και του πένθους εκτός των άλλων, ή και αμιγώς θέματα πένθους, ή διάφορα άλλα προβλήματα ψυχικών διαταραχών εμφανών ή όχι;
  Ελ.Ν.:  Αυτά τα παιδιά θα πρέπει να μην διστάσουν να μιλήσουν με ανθρώπους. Πιθανόν οι γονείς τους να μην είναι σε θέση να μιλήσουν μαζί τους.

Εδώ, είναι που παίζει ένα σημαντικό ρόλο ο εκπαιδευτικός στο να είναι ευαισθητοποιημένος, με ανοιχτά αυτιά, και να μπορεί να ακούσει τους μαθητές τους, όπως και κατάλληλα ενημερωμένος, ώστε να τα υποστηρίξει, και ως προς το να τους δώσεις εναλλακτικές, αλλά και να μιλήσει με τους γονείς, για να απευθυνθούν πιθανά σε ειδικό για υποστήριξη, και να βοηθήσει τα παιδιά να αποφασίσουν για το τι θέλουν να κάνουν, ή για το πώς ζουν.

Σε αυτό το σημείο, έχει πολύ σημαντικό ρόλο ο εκπαιδευτικός. Και είναι κρίμα, που κάποιοι εκπαιδευτικοί αφήνουν έξω έναν πολύ ιδιαίτερο ρόλο που έχουν με τα παιδιά τα οποία είτε τα γνωρίζουν χρόνια, είτε μπαίνουν στην τάξη πολλές ώρες, κάποιες ειδικότητες, και που καλό θα ήταν να είναι πιο κοντά στα παιδιά.

Το πρώτο λοιπόν, που πρέπει να γίνει, με παιδιά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα οικογενειακά ή προσωπικά -εκτός από τις εξετάσεις τους- είναι οι καθηγητές, εκτός του να κάνουν μόνο το μάθημά τους, να περνάνε και το μήνυμα, ότι είναι εκεί και για να ακούσουν τα παιδιά.

Καλό θα ήταν εξαρχής όταν μπαίνουν στις τάξεις, να έρχονται σε επαφή και με τα συναισθήματα που έχουν για τα παιδιά. Δηλαδή, με το λειτούργημα που έχουν, του εκπαιδευτικού. Βέβαια, το ξέρω ότι είναι κυνηγημένοι και αυτοί από την ύλη, και προσπαθούν…
  Κρ.Π.: Και όχι μόνο από την ύλη. Επιστρατευμένοι δουλεύουν…
  Ελ.Ν.: Ναι. Παρόλα αυτά, νομίζω ότι έχουν πολλοί από αυτούς, πολύ καλή διάθεση να το κάνουν κι ας είναι πιεσμένοι από διάφορα θέματα.

Και επειδή συζητάμε συνεχώς επαναλαμβάνοντας μία λέξη, την αλληλεγγύη, θα πρέπει να την υποστηρίξουμε κιόλας, στην πράξη. Πιστεύω ότι παρόλα τα βάσανα του κλάδου έχουν το περιθώριο, να ασκήσουν έμπρακτα αυτή την έννοια του λειτουργήματος του εκπαιδευτικού, και είμαι σίγουρη ότι πάρα πολλοί θέλουν να το κάνουν και το κάνουν ήδη, κάποιοι. Πάντα χρειάζεται αλληλεγγύη, κι σε τέτοιες περιόδους ακόμα περισσότερη, οπότε παρόλα τα βάσανά μας, ας το ‘χουμε κι αυτό στο νου μας.

Κρ.Π.: Τέλος, τι είναι, και τι συμβολίζει η εφηβεία για έναν άνθρωπο; Το πάθος, την αμφισβήτηση, τον έρωτα…
  Ελ.Ν.: … την προσπάθεια για αυτονομία και ελευθερία, την εξέλιξη, την ταυτότητα, και επίσης, ένα πολύ σημαντικό, τη δημιουργικότητα και τη διαφοροποίηση.

Είναι η ηλικία που διαφοροποιούνται οι άνθρωποι, και μέσα από τις δικές τους ιδέες, συνθέτουν αυτό που έχουν μάθει με κάτι δικό τους. Και έτσι προχωράνε. Εμείς, δεν τους επιτρέπουμε να διαφοροποιηθούν! Πρέπει να επαναλάβουν αυτό που εμείς έχουμε στο νου μας. Ακόμα κι αν εμείς δεν το έχουμε κάνει. Αυτοί που δεν το έχουν κάνει, είναι και οι πιο απαιτητικοί απ’ τα παιδιά τους!

Κρ.Π.: Άρα τι χάνουμε, όταν... ευνουχίζουμε αυτή την ηλικία;

Ελ.Ν.: Το μέλλον χάνουμε. Γιατί τα παιδιά είναι το μέλλον μας! Και καταντάει να τα... τρώμε. Πανάρχαιος μύθος… Να τρώμε τα παιδιά μας!