..............................................................
("ΑΥΓΗ", 01.02.2014)*
Σχολιάζω: Βιάζομαι να πω τη γνώμη μου πριν την "ανάρτηση αναφοράς" που ακολουθεί:
Καμιά φορά σκέφτομαι ότι ο χρόνος έχει δύο τουλάχιστον μορφές. Είναι ο χρόνος ο μετρημένος κι ο μετρήσιμος (λέμε πχ ότι από το 1989 πέρασαν 25 χρόνια) και εκτιμούμε τον αριθμό των μονάδων του ως μεγάλο ή μικρό, και ο χρόνος ο "προσωπικός" ή "σημαδιακός" για τον καθένα ξεχωριστά (και πιθανόν και για πολλούς μαζί) που τον κάνει να είναι τόσο κοντινός, τόσο πρόσφατος, τόσο "ζωντανός" που η απόστασή του από το σήμερα να φαντάζει μηδαμινή. "Μόλις χθες έγιναν" λέμε για γεγονότα που μας χάραξαν, κι ας έγιναν δεκαετίες πριν.Ή αν τα γεγονότα ήσαν ασήμαντα, και χθες να έγιναν, μας φαίνονται μακρινά έως και μη γενόμενα.
Τι ισχύει για τον βίο και την πολιτεία του Ανδρέα Παπανδρέου; Κατ' εμέ αποτελεί τη μεγαλύτερη διάψευση ελπίδων και οραμάτων που μπορούσε να έχει ένας λαός βγαίνοντας από μια σκοτεινή περίοδο σχεδόν μισού αιώνα και ταυτόχρονα αμαύρωση ιδανικών που χρόνια τον κινητοποιούσαν και την πραγμάτωσή τους οραματιζόταν. Αποτελεί τη φθορά (και τη διαφθορά) του καλού γούστου όσο αυτό επιβίωνε κάτω από την μεταπρατική αισθητική μιας τάξης που μαϊμούδιζε και εισήγαγε άκριτα και με ενθουσιασμό ό,τι πιο φτηνιάρικο από τη Δύση και την Ανατολή. Όσοι είχαν ηθική ακεραιότητα στα χρόνια της ΠΑΣΟΚρατίας τα έβλεπαν αυτά. Και ήσαν λίγοι, "μέσα στη φοβερή ερημία του πλήθους" που λέει και ο ποιητής. Και όσους αντέδρασαν σ' αυτήν τη λαίλαπα, αυτούς τους πολύ λίγους, τους ξέρουμε. Γιατί απουσίασαν από το μεγάλο φαγοπότι.
Έτσι, όσοι, οι πολλοί, οι περισσότεροι πήραν δουλειές, και ο Θάνος Μικρούτσικος είναι απ' αυτούς, δεν δικαιούνται τώρα δια να ομιλούν που έλεγαν τότε τα αφεντικά που υπηρέτησαν. Χώρια που δεν πήραμε είδηση ποτέ τις αντιρρήσεις τους και τις διαφωνίες τους, αν είχαν. Γιατί και να είχαν, προς τι όταν δεν τις έπαιρνε κανείς είδηση;
Το ζήτημα όμως δεν είναι σ' αυτούς. Το ζήτημα είναι σ' αυτούς που ετοιμάζονται να κυβερνήσουν - αν κυβερνήσουν. Έχουν καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα για τι ήταν τέλος πάντων αυτό το "βρώμικο '89"; Υπήρχε ή δεν υπήρχε σκάνδαλο; Υπήρχε ή δεν υπήρχε διαφθορά; Θα έπρεπε να το έχουν ξεκαθαρίσει χτες. Για να μην έρχονται οι λογής-λογής καιροσκόποι "λαϊκοί καλλιτέχνες προσήμου προοδευτικού" να μας κάνουν μάθημα πολιτικής οξυδέρκειας και ακεραιότητας εποφθαλμιώντας νέες "ανιδιοτελείς προσφορές" τους από νέα προοδευτικότερα πόστα. Ου να χαθούν οι χαμαιλέοντες!...
Εκτός αν μας φέρνουν πελάτες (συγγνώμη, ψηφοφόρους ήθελα να πω) στο μαγαζί (ωχ, πάλι λάθος! στο κόμμα ήθελα να πω). Οπότε, καινούργια ήθη; Βράσε όρυζα!...
Καμιά φορά σκέφτομαι ότι ο χρόνος έχει δύο τουλάχιστον μορφές. Είναι ο χρόνος ο μετρημένος κι ο μετρήσιμος (λέμε πχ ότι από το 1989 πέρασαν 25 χρόνια) και εκτιμούμε τον αριθμό των μονάδων του ως μεγάλο ή μικρό, και ο χρόνος ο "προσωπικός" ή "σημαδιακός" για τον καθένα ξεχωριστά (και πιθανόν και για πολλούς μαζί) που τον κάνει να είναι τόσο κοντινός, τόσο πρόσφατος, τόσο "ζωντανός" που η απόστασή του από το σήμερα να φαντάζει μηδαμινή. "Μόλις χθες έγιναν" λέμε για γεγονότα που μας χάραξαν, κι ας έγιναν δεκαετίες πριν.Ή αν τα γεγονότα ήσαν ασήμαντα, και χθες να έγιναν, μας φαίνονται μακρινά έως και μη γενόμενα.
Τι ισχύει για τον βίο και την πολιτεία του Ανδρέα Παπανδρέου; Κατ' εμέ αποτελεί τη μεγαλύτερη διάψευση ελπίδων και οραμάτων που μπορούσε να έχει ένας λαός βγαίνοντας από μια σκοτεινή περίοδο σχεδόν μισού αιώνα και ταυτόχρονα αμαύρωση ιδανικών που χρόνια τον κινητοποιούσαν και την πραγμάτωσή τους οραματιζόταν. Αποτελεί τη φθορά (και τη διαφθορά) του καλού γούστου όσο αυτό επιβίωνε κάτω από την μεταπρατική αισθητική μιας τάξης που μαϊμούδιζε και εισήγαγε άκριτα και με ενθουσιασμό ό,τι πιο φτηνιάρικο από τη Δύση και την Ανατολή. Όσοι είχαν ηθική ακεραιότητα στα χρόνια της ΠΑΣΟΚρατίας τα έβλεπαν αυτά. Και ήσαν λίγοι, "μέσα στη φοβερή ερημία του πλήθους" που λέει και ο ποιητής. Και όσους αντέδρασαν σ' αυτήν τη λαίλαπα, αυτούς τους πολύ λίγους, τους ξέρουμε. Γιατί απουσίασαν από το μεγάλο φαγοπότι.
Έτσι, όσοι, οι πολλοί, οι περισσότεροι πήραν δουλειές, και ο Θάνος Μικρούτσικος είναι απ' αυτούς, δεν δικαιούνται τώρα δια να ομιλούν που έλεγαν τότε τα αφεντικά που υπηρέτησαν. Χώρια που δεν πήραμε είδηση ποτέ τις αντιρρήσεις τους και τις διαφωνίες τους, αν είχαν. Γιατί και να είχαν, προς τι όταν δεν τις έπαιρνε κανείς είδηση;
Το ζήτημα όμως δεν είναι σ' αυτούς. Το ζήτημα είναι σ' αυτούς που ετοιμάζονται να κυβερνήσουν - αν κυβερνήσουν. Έχουν καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα για τι ήταν τέλος πάντων αυτό το "βρώμικο '89"; Υπήρχε ή δεν υπήρχε σκάνδαλο; Υπήρχε ή δεν υπήρχε διαφθορά; Θα έπρεπε να το έχουν ξεκαθαρίσει χτες. Για να μην έρχονται οι λογής-λογής καιροσκόποι "λαϊκοί καλλιτέχνες προσήμου προοδευτικού" να μας κάνουν μάθημα πολιτικής οξυδέρκειας και ακεραιότητας εποφθαλμιώντας νέες "ανιδιοτελείς προσφορές" τους από νέα προοδευτικότερα πόστα. Ου να χαθούν οι χαμαιλέοντες!...
Εκτός αν μας φέρνουν πελάτες (συγγνώμη, ψηφοφόρους ήθελα να πω) στο μαγαζί (ωχ, πάλι λάθος! στο κόμμα ήθελα να πω). Οπότε, καινούργια ήθη; Βράσε όρυζα!...
Θάνος Μικρούτσικος: Σήμερα είμαι μαρξιστής περισσότερο από ποτέ
στον Θάνο Μαντζάνα
("ΑΥΓΗ", 01.02.2014)*
...Νιώθατε το ίδιο αριστερός και τα χρόνια που συμπορευτήκατε με
το ΠΑΣΟΚ; Μετανιώσατε ίσως ποτέ για αυτά και όσα συνέβησαν στην διάρκεια
τους;
Κάθε άλλο! Με όλες τις αντιρρήσεις που είχα για τον Ανδρέα Παπανδρέου
(και ήταν πολλές!) το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του '80 δεν είχε καμία σχέση
με το «εκσυγχρονιστικό» ΠΑΣΟΚ του Σημίτη και πολύ περισσότερο βέβαια με
το σημερινό. Ας θυμηθούμε τι συνέβαινε τότε όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά
και στην Γαλλία με τον Μιτεράν, στην Σουηδία με τον Ούλοφ Πάλμε και στις
περισσότερες άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά και εκτός αυτής, για
παράδειγμα στην Λιβύη με τον Καντάφι. Τα λεγόμενα σοσιαλδημοκρατικά
κόμματα ισορροπούσαν ανάμεσα στους δύο πόλους της εποχής, την Αμερική
και την Σοβιετική Ένωση και αντίστοιχα εξέφραζαν ένα πολύ μεγάλο τμήμα
του κόσμου πολύ καλύτερα από όσο τόσο η παραδοσιακή δεξιά όσο και η
παραδοσιακή αριστερά μπορούσαν να επιτύχουν. Ας μη λησμονούμε επίσης τα
αυτονόητα ίσως αλλά και πρωτόφαντα για την Ελλάδα πράγματα που έκανε ο
Ανδρέας Παπανδρέου, αύξηση βασικού μισθού, αναγνώριση της εθνικής
αντίστασης αλλά και κάποιες κινήσεις του στο εξωτερικό όπως η
πρωτοβουλία των έξι. Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού βέβαια
τα δεδομένα άλλαξαν κατά πολύ και μαζί αναγκαστικά και η οπτική γωνία
μας και άρα και η κριτική που μπορούμε να κάνουμε σε πολλά πράγματα και
σίγουρα ούτως ή άλλως υπήρχαν πολλά κακώς κείμενα στην διακυβέρνηση του
Α. Παπανδρέου. Γι' αυτό άλλωστε και το ΠΑΣΟΚ έπεσε όπως και τα
περισσότερα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αλλά και κάποια αρχικά ανάλογα
τους καθεστώτα που είχαν εξελιχθεί σε δικτατορίες, όπως του Καντάφι.
Αξίζει όμως να αναρωτηθούμε, ποιοι ακριβώς τον έβγαλαν από την μέση,
γιατί και με ποιους/τι τον αντικατέστησαν;
Πέραν όμως από όλα αυτά προσωπικά ποτέ δεν ταυτίστηκα ούτε με το ΠΑΣΟΚ
ούτε με το σύστημα του και ίσως γι' αυτό είχα περισσότερους εχθρούς παρά
φίλους μέσα σε αυτό και αντιμετώπισα πολύ μεγάλη πολεμική. Αλλά να σου
πω και κάτι άλλο; Όλοι αυτοί οι «συνεπείς» αριστεροί που με κατηγόρησαν
χειρότερα από οποιονδήποτε άλλον, όλοι μα όλοι, ο ένας μετά τον άλλο και
αργά ή γρήγορα μετακινήθηκαν προς το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη ή έστω την
ιδεολογία του, με τελευταίο τον Φώτη Κουβέλη και την ομάδα του, την νυν
ΔΗΜΑΡ. Γι' αυτό και είχα θυμώσει τόσο με το αίσχος του '89, όταν ΚΚΕ
και ΚΚΕ εσωτερικού ενώθηκαν με τον αρχιερέα της διαπλοκής, τον
Μητσοτάκη, για να χτυπήσουν τον Ανδρέα Παπανδρέου. Δεν υπήρχε κανένα
θέμα κάθαρσης, ήθελαν απλά να χτυπήσουν πολιτικά τον Ανδρέα γιατί όλοι
αισθάνονταν ότι τους απειλούσε. Και αυτό που με ενόχλησε περισσότερο
ήταν ότι δεν ήταν καν ειλικρινείς, μιλούσαν για σκάνδαλα και έστηναν
Ειδικά Δικαστήρια όταν το μόνο που επιδίωκαν ήταν να πέσει πια το
ΠΑΣΟΚ.
Επιρρίπτετε δηλαδή ευθύνες ακόμα και στον Λεωνίδα Κύρκο;
Σέβομαι και τιμώ απεριόριστα τόσο τον Λεωνίδα Κύρκο όσο και τον Χαρίλαο
Φλωράκη ως αγωνιστές, την πορεία τους στην αριστερά και όσα προσέφεραν
σε αυτήν αλλά δεν συμφωνώ καθόλου με τον τρόπο που συμπεριφέρθηκαν
εκείνην ειδικά την περίοδο, τον θεωρώ απαράδεκτο πολιτικά και
ανειλικρινή.
Δεν αναθεωρείτε λοιπόν τίποτα από την δική σας διαδρομή εκείνη
την εποχή, δεν θα αλλάζατε το παραμικρό, ούτε καν για παράδειγμα το ότι
αναλάβατε κρατικές θέσεις;
Κατά σαράντα τοις εκατό η παραμονή μου στο υπουργείο πολιτισμού ήταν
μια εμπειρία που δεν θα την ευχόμουν ούτε στον χειρότερο εχθρό μου! Για
το υπόλοιπο εξήντα τοις εκατό όμως θα είμαι πάντα υπερήφανος και πιστεύω
ότι συνεισέφερα αρκετά πράγματα στην πολιτιστική ζωή της χώρας, θα
αναφέρω μόνο την ενίσχυση του θεσμού των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Άξιζε λοιπόν και με
το παραπάνω και ας με χτυπούσαν αλύπητα από όλες τις πλευρές και
με...ανασχημάτιζαν σχεδόν κάθε Δευτέρα! (δυνατά γέλια)
Έχετε κάνει λάθη στην πολιτική σας πορεία; Αν ναι, θα θέλατε να τα επανορθώσετε ή ακόμα και να τα διαγράψετε;
Προφανώς και έχω κάνει πάρα πολλά, στην πολιτική όπως και στην μουσική
και σε οτιδήποτε άλλο και σαν κάθε άλλο άνθρωπο! Όμως δεν μετανιώνω για
κανένα από αυτά και ως εκ τούτου δεν επιθυμώ να τα «διορθώσω» και ούτε
βέβαια να τα διαγράψω. Και αυτό γιατί είναι και αυτά τα λάθη, όπως και
οτιδήποτε άλλο έχω κάνει και έχει συμβεί στην ζωή μου, τα οποία με
έφεραν εδώ που είμαι και με έκαναν αυτό που είμαι σήμερα. Να καθίσω για
παράδειγμα να σκεφτώ αν έπρεπε ή όχι να μπω στην αμερικανική πρεσβεία
και να πάρω την σημαία τους και να μετανιώσω ίσως για αυτό; Καλώς ή
κακώς είναι απλά κάτι που συνέβη και δεν μπορεί να αλλάξει, τίποτα άλλο
δεν έχει σημασία...
*Όλη η συνέντευξη εδώ: http://www.avgi.gr/article/1753020/thanos-mikroutsikos-simera-eimai-marxistis-perissotero-apo-pote
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου