["Την έβλεπαν να πεθαίνει" και "η Εϊμι και το κλαμπ των "forever 27"] του Δημήτρη Κανελλόπουλου ("Ελευθεροτυπία", 25/7/2011)]*

Ελευθεροτυπία, Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

Την έβλεπαν να πεθαίνει

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

 

Είναι το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου, με την ανοχή ενός ολόκληρου συστήματος που εκμεταλλεύτηκε μέχρι θανάτου ένα 27χρονο κορίτσι. Ή, έστω, δεν το προστάτευσε.

Το γνώριζαν όλοι. Η Amy Winehouse δεν ήταν καλά, εδώ και πολύ καιρό: ναρκωτικά, αλκοόλ, νευρική ανορεξία. Βλέπαμε ένα ανθρώπινο ερείπιο. Μπαινόβγαινε σε κλινικές αποτοξίνωσης, μήπως και κατάφερνε να σταθεί στα πόδια της ώστε να ανταποκριθεί στο -φτωχό, πάντως- συναυλιακό της πρόγραμμα. Αποτέλεσμα; Τα διεθνή ΜΜΕ βεβαιώνονταν για την... ικανότητά της να ανταποκριθεί. Ακολουθούσαν ακυρώσεις ή και live-διασυρμοί, με γιουχαΐσματα, όπως συνέβη τον Φεβρουάριο στο Ντουμπάι. Αλλά και τον Ιούνιο στο Βελιγράδι, σε μία εμφάνιση-παρωδία που προκαλούσε οίκτο. Εκείνο το βράδυ ο Moby που έπαιζε στο ίδιο φεστιβάλ απηύθυνε, μάταια, έκκληση μέσω twitter: «Βοηθήστε την, επιτέλους. Είναι σπαρακτικό...». Κανιβαλιστικά ή με θλίψη, το κοινό παρακολουθούσε τα καινούργια επεισόδια ενός προδιαγεγραμμένου un-happy end.

Η είδηση για τον θάνατό της, το βράδυ του Σαββάτου, μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Μέχρι και η μητέρα της δήλωσε χθες το απόγευμα πως το περίμενε. Το τηλεφώνημα προς την αστυνομία δεν αρκούσε για να τη σώσει. Οταν το ασθενοφόρο έφτασε στο διαμέρισμά της στο Κάμντεν του Λονδίνου, ήταν ήδη αργά. Η Amy βρέθηκε νεκρή με τον θάνατό της να οφείλεται, σύμφωνα με πληροφορίες, σε υπερβολική δόση ναρκωτικών. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στην τελευταία της δημόσια εμφάνιση, έδειχνε καλύτερα. Ηταν στο live της βαφτισιμιάς της, Dionne Bromfield, όταν η Amy, όχι μόνο ανέβηκε στη σκηνή, αλλά αστειευόταν και με το κοινό. Προφανώς ήταν μια αναλαμπή στον σκοτεινό κόσμο που είχε εισέλθει ανεπιστρεπτί.

Τουλάχιστον τώρα θα μείνει μόνο ο σεβασμός για τη μουσική της. Στη σελίδα της στο facebook τα μηνύματα από τους θαυμαστές της είναι δεκάδες χιλιάδες. Και στο twitter όλοι υποκλίνονται στο ταλέντο της. Και πολλοί μουσικοί ανάμεσά τους οι Who, Ρ Diddy, Boy George, Dave Mustaine των Megadeth κ.ά. Ο Τόνι Μπένετ, που ηχογράφησε μαζί της ένα τραγούδι τον Μάρτιο, μίλησε για «μία εξαιρετική φωνή, που, όταν συνεργαστήκαμε, έκανε μία soulful ερμηνεία», ενώ ο παραγωγός της Μαρκ Ρόνσον έγραψε στο twitter για την πιο θλιμμένη ημέρα της ζωής του. «Ηταν αδελφή μου η Amy» σημείωνε. Η Lily Allen έκανε λόγο για «απερίγραπτη απώλεια» και η Courtney Love, η χήρα του Κερτ Κομπέιν των Nirvana, δήλωσε στο περιοδικό Rolling Stone πως προσπάθησε να τη σώσει, δύο φορές μάλιστα, αλλά δεν τα κατάφερε.

Η Amy είχε γεννηθεί 14 Σεπτεμβρίου του 1983 στο βόρειο Λονδίνο. Ηταν το δεύτερο παιδί του Μίτσελ Γουάινχαουζ, οδηγού ταξί και της Τζάνις, φαρμακοποιού. Μεγάλωσε με τον πατέρα της να της τραγουδά επιτυχίες του Φρανκ Σινάτρα. Απέκτησε κι εκείνη τέτοια μανία με το τραγούδι που οι δάσκαλοί της παραπονούνταν πως στην τάξη δεν έκανε ποτέ ησυχία. Στα 9 της δεν τη συγκρατούσε τίποτε. Παράλληλα ολοκλήρωσε τις 4ετείς σπουδές της στο Susi Earnshow, συνεχίζοντας στο Sylvia Young Theatre School απ' όπου την απέβαλαν για «αντικοινωνική συμπεριφορά» κι επειδή είχε τρυπήσει τη μύτη της. Αλλά από τα 14 έγραφε ήδη δικά της τραγούδια. Το 2002 ο τότε φίλος της τραγουδιστής Τάιλερ Τζέιμς την έπεισε να στείλει ένα demo με τη δουλειά της σε κάποια δισκογραφική. Κι αυτό ήταν...

Δύο άλμπουμ πρόλαβε να βγάλει η Amy, το «Frank» το 2003 και το μεγαλειώδες «Back In Black» το 2006. Το ντεμπούτο της μάλλον πέρασε απαρατήρητο, το «Back In Black», όμως, την απογείωσε. Καλλιτεχνικά και εμπορικά. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που το θεωρούν, δικαίως, ένα από τα σημαντικότερα άλμπουμ των τελευταίων ετών. Της πρόσφερε 5 βραβεία Γκράμι, ξεπέρασε τα 10 εκατομμύρια αντίτυπα σε πωλήσεις και, το σημαντικότερο, ανέδειξε ένα τεράστιο ταλέντο στη μουσική. Δυστυχώς ήταν και το κύκνειο άσμα της Amy. Πάντως, οι φήμες λένε ότι είχε ήδη έτοιμα καινούργια τραγούδια. Αλλωστε είχαν προηγηθεί ανακοινώσεις για την κυκλοφορία του νέου της δίσκου, με την ημερομηνία κάθε τόσο να αναιρείται. Ανακοίνωση για τον θάνατό της εξέδωσε και η δισκογραφική της εταιρεία Universal. «Λυπούμαστε βαθιά για την ξαφνική απώλεια μιας τόσο ταλαντούχας καλλιτέχνιδος... Εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στην οικογένεια, τους φίλους και οπαδούς της Amy αυτές τις δύσκολες ώρες».

Ηταν να δούμε live την Amy στην Αθήνα στις 22 Ιουνίου. Η συναυλία δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, μετά το τραγικό επεισόδιο στο Βελιγράδι. Τριάντα πέντε ημέρες μετά, το όνομά της προστέθηκε στον ανατριχιαστικό κατάλογο της ροκ κατάρας «forever 27»...

Η Εϊμι και το κλαμπ των «forever 27»

Του Δ. ΚΑΝΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ηταν 27 ετών η Amy Winehouse. Και ο θάνατός της σε αυτήν ακριβώς την ηλικία αποτελεί το διαβατήριο για το πέρασμά της στο κλαμπ των «forever 27». Στο κλαμπ εκείνο των μουσικών που έφυγαν από τη ζωή στα 27 τους.

«Τεράστια σπατάλη ταλέντου», όπως είπε και ο Τόνι Μπένετ (για την Amy). Είναι σύμπτωση; Προφανώς. Εχει όμως όλα τα στοιχεία ενός ανατριχιαστικού μύθου που πείθει όσους έχουν κλίση στη μεταφυσική να συνδέουν την «κατάρα του ροκ» με τα 27 χρόνια. Πολλά σπουδαία ονόματα ενίσχυσαν το θρύλο...

 

ΜΠΡΑΪΑΝ ΤΖΟΟΥΝΣ

 

Ιδρυτικό μέλος των Rolling Stones ο Μπράιαν Τζόουνς, «έφυγε» από τη ζωή στις 3 Ιουλίου 1969. Πνίγηκε στην πισίνα του σπιτιού του -τον ανακάλυψε στον πάτο η κοπέλα του. Στη νεκροψία που διενεργήθηκε αμέσως μετά βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες από ναρκωτικά και αλκοόλ στο συκώτι του. Αν και αποκλείστηκε αρχικά η εγκληματική ενέργεια, πολλοί θεωρούν πιθανή μια τέτοια εκδοχή. Πολλά χρόνια αργότερα μάλιστα ένας φίλος του, λίγο πριν πεθάνει, αποκάλυψε χωρίς όμως να μπορεί να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισμών του, ότι αυτός τον σκότωσε ύστερα από καβγά. Ο ιατροδικαστής πάντως μίλησε για ατύχημα.

ΤΖΙΜ ΜΟΡΙΣΟΝ 

Και ο Τζιμ Μόρισον, ο θρυλικός τραγουδιστής των Doors, ανήκει στο κλαμπ των «forever 27». Εσβησε στις 3 Ιουλίου 1971, μάλλον από καρδιακή ανεπάρκεια, στο Παρίσι. Ως γνωστόν, δεν έγινε ποτέ νεκροψία, γεγονός που ενέτεινε τις φήμες ότι ο Τζιμ στην πραγματικότητα δεν πέθανε ποτέ. Ο τάφος του, «κενός» για πολλούς οπαδούς του που ακόμα και σήμερα πιστεύουν ότι ζει κάπου απομονωμένος, αποτελεί σημείο προσκυνήματος. Ο γιατρός που τον εξέτασε πάντως απέκλεισε την εγκληματική ενέργεια.

ΚΕΡΤ ΚΟΜΠΕΪΝ

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Κερτ Κομπέιν προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Το είχε επιχειρήσει και μερικούς μήνες πιο πριν, αλλά δεν τα κατάφερε. Τελικά στις 5 Απριλίου 1994 έδωσε τέλος στη ζωή του, με πιστόλι, στο Σιάτλ. Τον βρήκε ένας ηλεκτρολόγος να κείτεται νεκρός, αιμορραγώντας από τα αυτιά. Στο σημείωμα που άφησε ο Κομπέιν, έγραφε πως «εδώ και χρόνια έχω χάσει τον ενθουσιασμό να ακούσω ή να γράψω μουσική». Το συγκρότημά του πάντως, οι Nirvana, θεωρείται μέχρι και σήμερα το σπουδαιότερο όνομα μιας κίνησης που ξεκίνησε από το Σιάτλ και ονομάστηκε grunge. 

ΤΖΑΝΙΣ ΤΖΟΠΛΙΝ

Η Τζάνις Τζόπλιν ήταν η πρώτη γυναίκα σούπερ σταρ του ροκ. Βρέθηκε νεκρή σε ένα ξενοδοχείο στην Καλιφόρνια στις 4 Οκτωβρίου 1970. Ο θάνατός της προήλθε πιθανότατα από υπερβολική δόση ηρωίνης, είχε καταναλώσει όμως ταυτόχρονα και μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Και αυτή, όπως και η Amy, δεν πρόλαβε να βγάλει πολλούς δίσκους, ωστόσο είχαν μεταξύ τους μία τεράστια διαφορά. Η Τζάνις Τζόπλιν στη σκηνή, ό,τι κι αν είχε... καταναλώσει πριν, ήταν καταπληκτική. 

 

ΤΖΙΜΙ ΧΕΝΤΡΙΞ

Ο μεγαλύτερος κιθαρίστας του ροκ όλων των εποχών, ο Τζίμι Χέντριξ, πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου 1970 στο Νότινγκ Χιλ του Λονδίνου. Τον βρήκε στο ξενοδοχείο, πνιγμένο μέσα στους εμετούς του, η Γερμανίδα σύντροφός του. Αμέσως ειδοποίησε τον Ερικ Μπάρτον, των Animals, προσωπικό φίλο του Χέντριξ. Θεωρώντας ότι μάλλον ζει, κάλεσαν ασθενοφόρο, με το φόβο όμως μήπως και... παρεξηγηθεί ο Τζίμι. Αιτία θανάτου θεωρήθηκε η αναρρόφηση τροφής, αυτό όμως ίσως να οφειλόταν και σε υπερβολική λήψη βαρβιτουρικών.

* Ακόμη 39 μουσικοί ανήκουν στο «forever 27 club» μεταξύ αυτών: ο Ρόμπερτ Τζόνσον, ο γνωστός μπλουζίστας του μεσοπολέμου που πέθανε από στρυχνίνη. Ο Rudy Lewis των Drifters. Ο Ronald McKernan των Grateful Dead. Ο Peter Ham των Badfinger. Αλλά και άλλοι, λιγότερο γνωστοί... 

...........................................................................................................

*Σχολιάζω: Φοβάμαι ότι και στην τραγωδία της Amy Winehouse, αλλά και στις τραγωδίες των άλλων "καταραμένων" 27άρηδων, τα σκοτάδια της ψυχής τους ήταν αδιαπραγμάτευτα. Καμιά επιστήμη, καμιά κοινωνική πρόνοια δεν μπορεί να εξηγήσει πώς  ζ ω έ ς , που προοιωνίζονται ευτυχείς, καριέρες  που στεφανώνονται πολύ νωρίς από τη λάμψη της επιτυχίας, καταστρέφονται στο ξεκίνημά τους, πώς όλα τα καταπίνει το μαύρο σκοτάδι του θανάτου.Αυτές οι τραγωδίες είναι σαν να ζητάνε να αναρωτιόμαστε συνέχεια τι είναι "ευτυχία", τι "δημιουργία" και "δημιουργική έκφραση", τι "επιτυχία" και ποια η σχέση όλων αυτών μεταξύ τους και με την πιο βαθιά ουσία της ύπαρξής μας. Κατά τα άλλα, κρίμα... Και πάλι, κρίμα...