.............................................................................
Ο ηρωισμός της ηττοπάθειας
Του Τάκη Θεοδωρόπουλου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ στα "ΝΕΑ", Δευτέρα 25 ουλίου 2011
«Δεν είναι ποίηση της ήττας. Είναι μια αγωνία για την εποχή, ένα άγχος για την εποχή». Ετσι περιγράφει ο Μανόλης Αναγνωστάκης τη δική του ποίηση στον μονόλογο που ηχογράφησε ο Μισέλ Φάις το 1992 και εκδόθηκε μόλις από τις Εκδόσεις Πατάκη. Λέει ακόμη:
«Ενώ η Αριστερά έδειχνε ότι ήταν μια δύναμη προοδευτική, δημιουργική, ήταν αντιδραστική στον πνευματικό τομέα… Δηλαδή έμενε σε πρότυπα του '40-'45».
Ας προσπεράσουμε τα πρότυπα του '40-'45 που εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να εμπνέουν τη ρητορική ενός μεγάλου μέρους της ελληνικής Αριστεράς, του πιο οργανωμένου πάντως. Ας μην ξεχνάμε πως έχουμε το προνόμιο να είμαστε το τελευταίο καταφύγιο επί ευρωπαϊκού εδάφους της νοσταλγίας για τον Πατερούλη, ή για τους γερμανούς συντρόφους που έχτισαν το τείχος του Βερολίνου για να ανακόψουν τον ιμπεριαλισμό.
Ας συμφωνήσουμε βέβαια πως η εμμονή σε πρότυπα μάλλον παρωχημένα δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο της παρ' ημίν Αριστεράς. Οταν οι διαστάσεις του αγάλματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου γίνονται πολιτικό ζήτημα μάλλον θα πρέπει να παραδεχθούμε πως οι σχέσεις μας με την Ιστορία, ασχέτως ιδεολογικής τοποθέτησης, αν δεν έχουν χρεοκοπήσει ήδη, έχουν άμεση ανάγκη από δανεισμό κάποιας, στοιχειωδώς έστω, κριτικής σκέψης.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι εκεί. Το πρόβλημα είναι ότι η επισήμανση του Αναγνωστάκη, η οποία αναφέρεται στη δεκαετία του '60, είναι αυτή που σημάδεψε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την πρόωρα γερασμένη μεταπολίτευση. Πόσο ευθύνεται αυτή η πνευματική Αριστερά, η προσηλωμένη σε παρωχημένα πρότυπα, για την πνευματική πτώχευση της χώρας; Και δεν εννοώ βέβαια μόνον τα βιβλία που γράφτηκαν, ή τις ταινίες που έγιναν.
Εννοώ την ουσιαστική πνευματική πτώχευση, αυτή που οδήγησε στην πανωλεθρία της εκπαίδευσης, αυτή που διάβρωσε τις ζωτικές δυνάμεις στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο. Αυτή η οποία επειδή αντιμετώπιζε τη γνώση ως ύποπτη «αναπαραγωγή» της κυρίαρχης ιδεολογίας, αξιολογούσε την εκπαίδευση όχι με τη βάση του 10 αλλά με τη βάση της προοδευτικής ρητορείας. Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, θα μου πείτε. Και συμφωνώ. Και τα πράγματα τα κάνει ακόμη πιο πολύπλοκα αυτό που λέει ο Αναγνωστάκης για την «ποίηση της ήττας».
Πώς, αλήθεια, μέσα από ποιους ψυχικούς μηχανισμούς, μέσα από ποιους αυτοματισμούς η Αριστερά μεταμόρφωσε την «αγωνία, το άγχος για την εποχή» σε λυρική απολογία της ήττας, στον ηρωισμό της ηττοπάθειας; Και πώς η πνευματική κεφαλαιοποίηση της ήττας επηρέασε και επηρεάζει ακόμη και σήμερα τη συλλογική μας νοοτροπία; Αν η Αριστερά του 2011 έχει επιλέξει ως πολιτική πρόταση την πτώχευση, δεν είναι επειδή έχει επενδύσει σε CDS, αλλά γιατί πιστεύει ότι θα βγει κοινωνικά δικαιωμένη μέσα από την ήττα, όπως δικαιώθηκε στο παρελθόν.
Και αν θέλουμε να απαλλαγούμε από το ψυχικό βάρος της μεταπολίτευσης, αυτήν τη νοοτροπία πρέπει να ξεφορτωθούμε, τον ηρωισμό της ηττοπάθειας. Οπου ο πτωχευμένος δικαιώνεται ηθικά και, ως εκ τούτου, μπορεί έκτοτε να ζει καταναλώνοντας τα κεκτημένα δικαιώματα του ηττημένου.
................................................................................
Σχολιάζω: Παρακολουθώ καθημερινά την αρθρογραφία του επιφανούς συγγραφέως και διορισμένου, από τον κ.Γερουλάνο (υπουργό Πολιτισμού της κυβερνήσεως Γεωργίου Ανδρέου Παπανδρέου), προέδρου του ΕΚΕΒΙ (Εθνικού Κέντρου Βιβλίου), κ. Τάκη Θεοδωρόπουλου. Και εδώ και πολύν καιρό αναρωτιέμαι, και αυτή η απορία προκύπτει από τους "στόχους" της αρθρογραφίας του, ποιος κυβερνά τ ώ ρ α αυτήν την καταβαραθρωμένη χώρα; Ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ ή η Αλέκα Παπαρρήγα και το ΚΚΕ; Κι αν αποφύγει την απάντηση για το τώρα, ισχυριζόμενος ότι μιλάει για τις καταστροφικές πολιτικές του π α ρ ε λ θ ό ν τ ο ς που μας οδήγησαν στο παρόν της καταστροφής, εξακολουθώ να αναρωτιέμαι, ποιος κυβέρνησε τ ό σ α χ ρ ό ν ι α , κοντά 40 χρόνια, αυτήν την κωλοχώρα; Ο Φλωράκης, ο Κύρκος ή ο Ηλίας Ηλιού; Εύκολα δίνει απαντήσεις ο οποιοσδήποτε. Αλλά ακόμη κι αν δεχθούμε ότι άσκησαν τέτοια πίεση οι προαναφερθέντες (συγχωρεμένοι και μη) ώστε να εξαναγκάσουν τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και την Νέας Δημοκρατίας (που ναι μόνο αυτές κυβέρνησαν κ. Θεοδωρόπουλε, πλην της οικουμενικής και της κυβερνήσεως Τζανετάκη) να ενσωματώσουν λογικές και πρακτικές της ελάσσονος αντιπολιτεύσεως στην διακυβέρνησή τους, από αυτήν την ελάσσονα αντιπολίτευση θα ζητήσουμε το λογαριασμό; Δεν μοιάζει λίγο με εμπαιγμό μια τέτοια λογική; Δεν είναι σαν τις τελευταίες "παραδοχές" του κ. Λοβέρδου, συναδέλφου του κ. Γερουλάνου κ. Θεοδωρόπουλε, που αναγνώρισε ότι ναι, είπε ψέμματα το κόμμα του, ότι κορόιδεψε τον ελληνικό λαό και έτσι πήρε τις εκλογές, και τώρα του ζητάει και τα ρέστα γιατί ήταν ευκολόπιστος και δεν τον συγχωρεί, χωρίς να ζητάει και συγγνώμη για το ψέμμα και την κοροϊδία;
Και επειδή όλα αυτά μπορεί να ακούγονται ηθικολογικά και άσχετα με τον ρεαλισμό της πολιτικής (που μέχρι πριν δύο-τρία χρόνια δεν τον είχαμε ανακαλύψει, αντίθετα υιοθετούσαμε κάθε αίτημα που τώρα το απορρίπτουμε ως συντεχνιακό, ακραίο κλπ.), αλήθεια ποια θετικά αποτελέσματα έχει να επιδείξει η ρεαλιστική και αισιόδοξη (εν αντιθέσει με την ηττοπαθή της Αριστεράς) πολιτική της κυβέρνησης που υπηρετείτε κ. Θεοδωρόπουλε; Ακόμα και με τα κριτήρια των ξένων επικυρίαρχων που υπηρετεί η κυβέρνηση που με τη σειρά σας υπηρετείτε κ. Θεοδωρόπουλε; Ποιοι δείκτες ευημερούν εκτός απ' αυτούς της φτώχειας, της ανεργίας και της ύφεσης;
Όσο για την "ποίηση της ήττας" αφήστε την καλύτερα σ' αυτούς και γι' αυτούς που εκφράζει. Πάντως δεν εκφράζει ούτε τα "τζουγκασβίλια", ούτε τους μικροαστούς που πούλαγαν αντίσταση εκ του ασφαλούς στις ελληνικές παροικίες του εξωτερικού σε δύσκολες περιόδους της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Αυτούς που έμειναν εδώ εκφράζει, "τοις έ ν δ ο ν ρήμασι πειθόμενοι", όπως παράλλαξε το γνωστό επίγραμμα ο Άρης Αλεξάνδρου, "ηττοπαθής" "συνάδελφός" σας, κ. Θεοδωρόπουλε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου