| Ενα άστρο λιγότερο
Tης Mαριαννας Tζιαντζη
Δεν ήταν «Αστρο», αλλά «Αστρον» και κανένα δεν ενοχλούσε το τελικό «ν». Από το 2008 έχει πάψει να λειτουργεί, ενώ πρόσφατα το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων έδωσε το «πράσινο φως» για την κατεδάφισή του, καθώς αποφάσισε ότι ο κινηματογράφος δεν έχει κάποια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική ή ιστορική αξία ούτε αποτελεί τοπόσημο (landmark) για την πόλη. Οι Αμπελόκηποι δεν είναι μια αισθητά υποβαθμισμένη περιοχή της Αθήνας, όμως η κατάργηση ενός κοινωνικού κόμβου θα επιταχύνει την υποβάθμισή τους. Το «Αστρον», που εγκαινιάστηκε το 1957, έργο του αρχιτέκτονα Σόλωνα Κυδωνιάτη, είναι ένα ιδιαίτερο κτίριο γιατί έχει χτιστεί αποκλειστικά για μία χρήση. Δεν ήταν μια αίθουσα που στριμώχτηκε στο ισόγειο ή στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας, αλλά ένα σινεμά με τα όλα του: με την ευρύχωρη είσοδο, το μεγάλο φουαγιέ στον πρώτο όροφο με τις πλατιές τζαμαρίες που επέτρεπαν στον θεατή να βλέπει από ψηλά το φωταγωγημένο ποτάμι των αυτοκινήτων. Με τα μοβ συμπαγή τετράγωνα στην όψη, με τον κατωφερή εξώστη που προσέφερε καλύτερη θέα στην οθόνη απ’ ό, τι η πλατεία με το φθηνότερο εισιτήριο, όπου όμως έπρεπε να τεντώνεις τον λαιμό σου σαν καμηλοπάρδαλη για να δεις. Και στην άκρη της στέγης υψωνόταν ένα περιστρεφόμενο φωτεινό αστέρι που θύμιζε φάτνη και, από μιαν άποψη, το σινεμά ήταν και φάτνη και καταφύγιο, ένα σινεμά της μεγάλης πόλης, της αισιόδοξης και γενναιόδωρης. Μπορεί να μέναμε σε ένα φοιτητικό δυάρι, όμως η έξοδος για σινεμά ήταν εφικτή και μεγαλοπρεπής. Ας μην ξεχνάμε ότι και στην αρχαία Αθήνα τα δημόσια κτίρια ήταν λαμπρά, αλλά οι ιδιωτικές κατοικίες ταπεινές (με τα σημερινά πρότυπα). Και το Αστρον ήταν ένα εξωστρεφές, ζωντανό κομμάτι του δημόσιου χώρου.
Μια ειρωνική σύμπτωση: ακριβώς πριν από τέσσερα χρόνια έπαψε να λειτουργεί ένας θρυλικός κινηματογράφος της Βαγδάτης, η «Σεμίραμις», όχι για να κατεδαφιστεί και να αξιοποιηθεί το οικόπεδο, αλλά γιατί η πόλη ήταν πεδίο μάχης και ελάχιστοι κάτοικοί της είχαν διάθεση για σινεμά. Ακόμα και στην «Ουάσιγκτον Ποστ» δημοσιεύθηκε μια ελεγεία για εκείνο το ρημαγμένο άστρο της Ανατολής με τα 1.500 βελούδινα καθίσματα και τους δύο εξώστες. Στην Ελλάδα, πάμπολλοι κινηματογράφοι ρήμαξαν χωρίς να έχει προηγηθεί στρατιωτική εισβολή, ενώ ο μαρασμός τους δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική κρίση, αλλά και στη συρρίκνωση της δημόσιας σφαίρας. Οι έφηβοι τρέφονται σχεδόν αποκλειστικά με χολιγουντιανά σουξέ, στα οποία ταιριάζει η καθησυχαστική ομοιομορφία των multiplex, ενώ οι ιδιωτικές, κατ’ οίκον μορφές ψυχαγωγίας κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Δεν ξέρω αν το «Αστρον» είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα. Πάντως, είναι ένα κτίριο με ταυτότητα, με ξεχωριστό ύφος. Οπως συμβαίνει με πολλές αθηναϊκές πολυκατοικίες της ίδιας περιόδου, με τα ψηλοτάβανα διαμερίσματα, τα ευρύχωρα κλιμακοστάσια και τις αρχοντικές εισόδους, εδώ ο αρχιτέκτονας και ο αρχικός ιδιοκτήτης σεβάστηκαν τον χώρο, δεν τον λεηλάτησαν με σκοπό να εξοικονομηθούν λίγα τετραγωνικά, πολύτιμα για εμπορική χρήση. Είναι ανούσιο να μιλάμε για νοσταλγίες και ναφθαλίνες. Η λογική των αριθμών είναι αμείλικτη – και άλλο τόσο εγκληματική. Εξάλλου, στις μέρες μας κλείνουν περίπτερα, επιχειρήσεις, εργοστάσια, κατεδαφίζονται ζωές, έτσι που η διαμαρτυρία για την κατεδάφιση ενός παρηκμασμένου κινηματογράφου μοιάζει με πολυτέλεια. Μόνο που το «Αστρον» δεν ήταν μόνο μια ζημιογόνα επιχείρηση, ένα αναξιοποίητο οικοπεδικό φιλέτο. Η πόλη είναι η μνήμη μας και μια ακρωτηριασμένη μνήμη διευκολύνει την έλευση ενός λοβοτομημένου μέλλοντος. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου