Ένας γραφιάς και ο αναγνώστης του : "Αντικληρικισμός και αντικομουνισμός" γράφει ο Νίκος Δήμου και ο Γιάννης σχολιάζει... (www.protagon.gr, 15/4/2014)

.....................................................

  
Αντικληρικισμός και αντικομουνισμός

 

 

 

γράφει ο Νίκος Δήμου

Αυτές οι δύο αντί-θέσεις (συγγενείς, όπως θα δούμε) θεωρούνται ως αντιδραστικές και δογματικές τοποθετήσεις. Στις τελευταίες δεκαετίες, έφτανε να κολλήσεις σε κάποιον την ετικέτα του «αντικομουνιστή» για να τον εξουδετερώσεις παρομοιάζοντάς τον με φασίστα. Πράγμα που κατά κόρον έκανε το ΚΚΕ.

Στην πραγματικότητα ούτε αντιδραστικές, ούτε δογματικές είναι. Αντίθετα, είναι προοδευτικές και φιλελεύθερες. Και ιδού γιατί:

Ο αντικληρικός δεν είναι απαραίτητα άθεος, ούτε καν εναντίον της θρησκείας. Είναι εναντίον του κλήρου – δηλαδή αντίθετος με τους τρόπους και τις πρακτικές της εκκλησίας. Στην ακρότατη περίπτωση και εναντίον της ύπαρξής της. Μπορεί να την θεωρεί περιττή. Δεν χρειάζεται μεσολαβητές ανάμεσα στον εαυτό του και τον Θεό. Δύναται να είναι κανείς πιστός Χριστιανός χωρίς μητροπολίτες, εικόνες, καντήλια και εξαπτέρυγα. Ίσως μάλιστα να είναι πιο σωστός αυτός που ακολουθεί απλώς την Επί του Όρους Ομιλία.

Αλλά και ο αντικομουνιστής δεν είναι απαραίτητα αντίθετος με τις απόψεις του Μαρξ. Απλώς μπορεί να μην συμφωνεί με το μεταγενέστερο κλειστό Δόγμα (π.χ. του Διαλεκτικού και Ιστορικού Υλισμού) ή με το μονολιθικό, ασάλευτο και αυταρχικό κόμμα.

Έβαλα αυτές τις έννοιες μαζί γιατί, όπως αρκετοί γνωρίζουν, είναι συγγενείς. Ήδη στην δεκαετία του σαράντα ο Bertrand Russell, στην «Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας», είχε κάνει μία λεπτομερέστατη παρουσίαση του κομμουνισμού ως θρησκείας: με δόγμα, ιερατείο, μεσσία, αιρετικούς – ως και Δευτέρα Παρουσία.

Για μένα και οι δύο αυτές – υποθετικά αρνητικές – έννοιες μπορεί να είναι θετικές. Να υποδηλώνουν άνθρωπο ελεύθερο, ανοιχτό και αδογμάτιστο. Που είναι ενάντιος στα κλειστά συστήματα.

Φυσικά, όταν προκαλούνται από άλλους χειρότερους δογματισμούς (όπως στον κύριο Μπαλτάκο) είναι απλώς το  σύμπτωμα αντίθετου ιδεολογικού καρκινώματος. Κάποιος που είναι αντικομουνιστής  επειδή είναι φασίστας, απλώς αλλάζει ένα δόγμα με άλλο – αλλά δεν είναι ελεύθερα σκεπτόμενος άνθρωπος. Ενώ για μένα αυτά τα δύο «αντί-»,μπορεί να είναι βήματα απελευθέρωσης.

Όσο πλησιάζει το Πάσχα και σκέπτομαι πως πάλι θα ξοδέψουμε χρήματα για να φέρουμε το (δήθεν) Άγιο Φως και να το υποδεχθούμε με τιμές αρχηγού κράτους, γίνομαι εμμανής αντικληρικός. Και υποθέτω πως το ίδιο θα γινόταν και ο Ιησούς, που από ότι ξέρουμε, δεν πίστευε σε ειδωλολατρικά σύμβολα – και μάλλον θα μοίραζε τα χρήματα στους φτωχούς.

Ο/Η γιαννης έγραψε: (πριν 8 ώρες)

 

Κανεις δεν εγινε αντικομμουνιστης με το να διαφωνει με "το μονολιθικό, ασάλευτο και αυταρχικό κόμμα".
Κανεις δεν εγινε αντικομμουνιστης με το "να μην συμφωνεί με το μεταγενέστερο κλειστό Δόγμα (π.χ. του Διαλεκτικού και Ιστορικού Υλισμού)". Για να κανω λογοπαιγνιο με την εννοια του "αντικληρισμου" δοξα τω θεω υπαρχει και η σχολη του Πουλαντζα και πολλων αλλων.
Η πραγματικοτητα ειναι πως στον 20ο αιωνα, όποιος δηλωνε δημοσια αντικομμουνιστης -με αυτη τη λεξη- ηταν και φασιστας. Οσοι διαφωνουσαν με συγκεκριμενες πρακτικες μιλουσαν επι αυτων. Δηλωναν εναντιοι του ολοκληρωτισμου. Οσοι δηλωναν γενικα αντικομμουνιστες δεν ηταν απλως αντιθετοι με βασικα σημεια της μαρξιστικης θεωριας, οπως υπονοειτε. Ηταν μισανθρωποι και ο ρολος τους στην ιστορια καθε αλλο παρα συμπεριφορα αντιθετη στον ολοκληρωτισμο δεν επιδεικνυε. Αλλο να δηλωνεις αντιθετος στην αυταρχικοτητα και αλλο να δηλωνεις αντιθετος με τον κομμουνισμο επικαλουμενος την αυταρχικοτητα των καθεστωτων που ισχυριζονται οτι τον εφαρμοζουν. Οποιος δηλωνε αντικομμουνιστης δεν ειχε κανενα ομως προβλημα στην πραγματικοτητα με την αυταρχικοτητα. Την ενσωματωνε ΠΑΝΤΑ.
Η αφαιρεση του αξιολογικου φορτιου μιας λεξης δεν αποκρυσταλωνει ενα προβλημα. Αθωωνει τον χρηστη της. Και ο χρηστης της συγκεκριμενης λεξης ειναι -η ιστορια εχει αποδειξει-ενοχος. Το φορτιο αποκτηθηκε απο την ιστορια. Ειναι βαθυτατα επιπολαιο να αφαιρουμε το ιστορικο στοιχειο απο την ερμηνεια των λεξεων. Η ερμηνεια μας τοτε δεν θα ειναι "αντικειμενικη". Θα ειναι ανιστορητη.
Διαβαζοντας το κειμενο σας μου ηρθε η ορεξη να διαβασω Πουλαντζα. Για να δω τη διαφορα ενος πνευματικου ανθρωπου με ενα "διανοουμενο". Τη διαφορα μιας αναλυσης απο μια αποψη διχως κανενα ιστορικο βαθος.