"Εμπορεύσιμη ελληνικότητα" του Παντελη Μπουκαλα ("Καθημερινή", 22/11/2012)

....................................................

Εμπορεύσιμη ελληνικότητα Tου Παντελη Μπουκαλα Είναι κάτι ανάμεσα σε μόδα και ανάγκη, σε  ιδεολογία και σπέκουλα. Μιλάω για την εμπορεύ- σιμη ή αγοραία ελληνικότητα και τις σχετικές   ρεκλάμες που πληθαίνουν συνεχώς. Δεν  πρόκειται για ανάμνηση του  «Ο επιμένων ελληΝΙΚΑ», αλλά για επανεμφάνισή  του με μελοδραματικότερους όρους: Αγοράστε  ελληνικά προϊόντα, εμείς πουλάμε αυθεντικά  ελληνικά, και να οι σημαιούλες, και να οι  εμβατηριακές προτροπές... Καλό είναι να αγοράζουμε προϊόντα του  τόπου μας. Αρκεί να είναι καλά. Και, επιπλέον,  να είναι καλοί στις συναλλαγές τους  όσοι τα εμπορεύονται,  από την πρώτη πηγή ώς το μπακάλικο. Διότι το  πρόβλημα με τις καμπάνιες ελληνικότητας είναι  μόνιμο: Καλούμαστε να αγοράσουμε όχι προϊόν  αλλά σύμβολο, μια Ιδέα, το πιστοποιητικό  πως είμαστε πατριώτες.  Καλούμαστε να κρίνουμε αν κάτι αξίζει τα λεφτά του  βάσει εθνοϊδεολογίας και όχι με γνώμονα την ποιότητά  του: «Το αγοράζω, καλό ή καλό, επειδή είναι ελληνικό».  Αλλά έτσι δεν πάμε πουθενά. Οπως δεν πήγαμε  και στο παρελθόν, με παρόμοιες καμπάνιες. Και δεν  πήγαμε πουθενά γιατί όσα παρουσιάζει σαν  αυτονόητα η διαφήμιση δεν είναι και τόσο αυτονόητα.  Η προβαλλόμενη εξίσωση ελληνικό = ποιοτικό,  δυστυχώς ισχύει μόνο στα ανυπόληπτα μαθηματικά της  ιδεοληψίας. Και στα ίδια μαθηματικά έχει αντίκρισμα η   «ταυτότητα» Ελλην έμπορος = τίμιος έμπορος. Το ξέρουμε  πως, όσο εθνοπρεπές σκόντο κι αν κάνουμε, οι εξισώσεις αυτές  δεν αληθεύουν καλά και σώνει. Φυσικά και  παράγει εξαιρετικά προοϊόντα η Ελλάδα - κρασιά,  τσίπουρα, λάδια, τυριά, αλλαντικά, παπούτσια, αρώματα,  κρόκους, σπιρουλίνες, κρεατικά. Και φυσικά έχουμε  όφελος όταν τα προτιμάμε. Μόνο που υπάρχουν  και κάποιες άλλες εντελώς αφύσικες  «φυσικότητες». Η φυσικότητα  των μεσαζόντων πρώτη και χειρότερη, εξαιτίας  της οποίας το ελληνικό γάλα είναι φτηνότερο  στη Γερμανία παρά εδώ. Η φυσικότητα  της κουτοπονηριάς έπειτα, αφού όσοι μας  προσηλυτίζουν στην αγορά ελληνικών  προϊόντων, εμφανίζοντάς τη σαν εθνικό  καθήκον, δεν νοιάζονται για το δικό τους  καθήκον: Να μειώσουν ελαφρώς τις τιμές  (να μειώσουν δηλαδή ελαφρότατα τα κέρδη  τους), ώστε να έχουν το δικαίωμα να  μας κάνουν μαθήματα φιλοπατρίας. Πιθανόν και η νέα καμπάνια έχει τους  γνωστούς στόχους: Να λειτουργήσει εξαγνιστικά  για την εθιμική κερδοσκοπία, αφού οι τιμές θα  μπαίνουν σε γαλανόλευκη κολυμβήθρα για να  αποκτούν ελληνικότητα και να δικαιολογούνται.  Και επειδή το παράπλευρο δίκτυο, οι συναλλαγές  δηλαδή χωρίς μεσάζοντες, έχει δείξει τα όριά  του, θα καταναλώνουμε ελληνικότητα, σαν  πλασματικό ισοδύναμο της ποιότητας  και της αυθεντικότητας, αλλά δυστυχώς δεν  θα πάψει να είναι συμφέρον σε όσους έχουν  μωρά να αγοράζουν πάμπερ διά του Ιντερνετ.  Χρόνια τώρα, τους πέφτει φτηνότερο  να τα προμηθεύονται από την Αγγλία παρά  από τα μαγαζιά της γειτονιάς τους. Τα οποία  προφανώς εμπλουτίζουν τα εισαγόμενα  πάμπερ με ελληνικότητα, την οποία και  κοστολογούν δεόντως.