Εφιαλτικό: ΚΙΝΑ / Αυτοκράτορες στη δίνη της διαφθοράς (www.tovima.gr, 20/5/2012)

...........................................................

 

ΚΙΝΑ

Αυτοκράτορες στη δίνη της διαφθοράς

Η ελίτ των «κόκκινων καπιταλιστών» διαγκωνίζεται για τις επτά καρέκλες της Μόνιμης Επιτροπής

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  20/05/2012, 05:45

Εφέτος το φθινόπωρο, το 18ο συνέδριο του ΚΚΚ θα 
ολοκληρώσει τις εργασίες του με μια ιστορική αλλαγή 
φρουράς, που θα ανοίξει το δρόμο στα στελέχη της 
«πέμπτης γενιάς» μετά τον Μάο

Κανένας τους δεν είναι Ντενγκ, ούτε βέβαια Μάο. Αλλά θα γίνουν οι «εννέα αυτοκράτορες», εκείνοι που θα κρατήσουν το τιμόνι της Λαϊκής Κίνας ως το 2023. Εφέτος το φθινόπωρο, το 18ο συνέδριο του ΚΚΚ θα ολοκληρώσει τις εργασίες του με μια ιστορική αλλαγή φρουράς, που θα ανοίξει τον δρόμο στα στελέχη της «πέμπτης γενιάς». Η ακριβής ημερομηνία θα γινόταν γνωστή προ ημερών. Αλλά η ανακοίνωσή της αναβλήθηκε άρον-άρον, καθώς η ελίτ των «κόκκινων καπιταλιστών» παρασύρεται στη δίνη ενός τεράστιου σκανδάλου διαφθοράς. Τα ονόματα προέδρου και πρωθυπουργού έχουν κλειδώσει, εδώ και μία 10ετία: ο Σι Ζινπίνγκ και ο Λι Κεκιάνγκ θα είναι οι μέλλοντες ηγέτες. Το σασπένς είναι για τους υπόλοιπους επτά της Μόνιμης Επιτροπής, του ανώτατου εκτελεστικού οργάνου του Κόμματος. Οι υποψήφιοι διαγκωνίζονται για πολιτική και οικονομική εξουσία, με φόντο ένα σκάνδαλο που τάραξε τις ισορροπίες, επειδή έβγαλε εκτός ανταγωνισμού τον Μπο Σιλάι, τον πιο διάσημο και ανερχόμενο μανδαρίνο.

Η κούρσα για τη διαδοχή γίνεται μέσα στον πάταγο της πτώσης του. Γιατί ως τώρα όλοι ήταν βέβαιοι ότι ο 63χρονος Μπο, ο πρώτος τηλεστάρ πολιτικός της Κίνας, θα έμπαινε θριαμβευτής στη Μόνιμη Επιτροπή.

Το σκάνδαλο τα έχει όλα: διαφθορά μεγατόνων στα υψηλά κλιμάκια του Κόμματος, ζουμερές λεπτομέρειες χλιδής και αλαζονείας (ο άσωτος γιος που κυκλοφορούσε με Φεράρι), αλλά και μια δόση από έγκλημα πάθους. Η σύζυγος του Μπο εμπλέκεται στη δολοφονία ενός βρετανού επιχειρηματία, που μπορεί να ήταν και εραστής της.

Ο πρώην πανίσχυρος Γραμματέας του κόμματος στο Τσονγκίνγκ δεν είναι βέβαια ο πρώτος που βούτηξε το δάχτυλο στο μέλι. Δύο μέλη του Πολίτμπιρο είναι στη φυλακή για δωροδοκία και διαφθορά.

Αλλά έγινε σύμβολο της άκρατης ανομίας στην ελίτ του καθεστώτος ακριβώς επειδή είχε τόσο ανελέητα ανοδική καριέρα και τέτοια προσωπική προβολή από τα ΜΜΕ.

Ωσπου αποκαλύφθηκε ότι η οικογένειά του έχει κάνει τεράστια περιουσία. Ενώ ήταν στην εξουσία, ο Μπο είχε σημαία την πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος και την αποκατάσταση του νόμου και της τάξης. Μόνο που ο ίδιος και άνθρωποί του συνελάμβαναν, βασάνιζαν και φυλάκιζαν αθώους επιχειρηματίες, κλέβοντας περιουσιακά στοιχεία τους.

Πάνω απ' όλα, το σκάνδαλο έριξε φως στις σκληρές συγκρούσεις και στην παντελή έλλειψη ενότητας μεταξύ των ανώτατων κομματικών στελεχών. Ο Μπο μάλλον έχασε τη μάχη με εκείνους που ένιωσαν να απειλούνται από το πόσο φιλόδοξος - και ασύδοτος - ήταν.

Η «υπόθεση Μπο» είναι βεβαίως μοναδική. Με τον επικοινωνιακό λαϊκισμό και την υπεροπτική αδιαφορία για τις νόρμες του κόμματος, έμοιαζε ανεξέλεγκτος. Ενοχλούσε πολύ κόσμο, τόσο στο αντίπαλο στρατόπεδο όσο και στους δικούς του. Ο μέλλων πρόεδρος Σι ανήκει, όπως ο Μπο, στους «πρίγκιπες» (σ.σ.: απογόνους επιφανών οικογενειών από την εποχή της επανάστασης), αλλά δεν θα ήθελε ένα τέτοιο βαρίδι στα πόδια του.

Εκτός από την αντιπαράθεση ανάμεσα σε «προοδευτικούς» και σε πιο «συντηρητικούς», η διαμάχη τώρα είναι αναμφίβολα ζήτημα προσωπικοτήτων και ομάδων συμφερόντων, για τον έλεγχο του μηχανισμού στο μέλλον.

«Βλέπουμε μια ανοιχτή αμφισβήτηση του συμβιβασμού που βρέθηκε πέρυσι, στη βάση μιας τριμερούς κατανομής θέσεων στους κόλπους του ανωτάτου οργάνου: τρεις έδρες για τους ανθρώπους της Κομμουνιστικής Λίγκας Νεολαίας (της οποίας ηγείται ο νυν πρόεδρος Χου), τρεις έδρες για τους πρίγκιπες (στους οποίους ανήκε ο Μπο) και τρεις για άλλα ρεύματα» λέει στο «Βήμα» ο Γουίλι Λαμ, σινολόγος, συγγραφέας του βιβλίου «Η κινεζική πολιτική στην εποχή του Χου Ζιντάο: Νέοι ηγέτες, νέες προκλήσεις».

«Το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι επόμενοι επικεφαλής του κόμματος θα είναι αρκετά ισχυροί ώστε να βάλουν τη σφραγίδα τους και να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις. Ή αν η εξουσία θα κατακερματιστεί και θα παραλύσει από εσωτερικές αντιπαλότητες, με κίνδυνο να ενισχυθεί περισσότερο το αυταρχικό και αστυνομικό κράτος» μας λέει ο Φρανσουά Γκοντμόν, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στη Sciences Po και διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικής για την Ασία, στο Παρίσι.

Επισήμως ο νέος πρόεδρος αναλαμβάνει καθήκοντα τον Μάρτιο του 2013. Αλλά ο Χου θα συνεχίσει να ασκεί σημαντική επιρροή από το παρασκήνιο. «Οπου και αν κοιτάξει ο Σι - επάνω, κάτω, δεξιά ή αριστερά - θα βλέπει τους ανθρώπους του Χου. Ολοι όσοι θα αποχωρήσουν έχουν εξασφαλίσει θέσεις-"κλειδιά" για τους προστατευόμενούς τους - αλλά σε ένα καθεστώς τόσο κλειστό και μυστικοπαθές κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τίποτε ως την τελευταία στιγμή» λέει ο Λαμ.

Το πολιτικό θρίλερ θα τελειώσει με την ανάδειξη της νέας Μόνιμης Επιτροπής. «Μόνο τότε θα ξέρουμε ποιος θα γίνει τι, και με ποια σειρά» μας λέει ο Γουίλιαμ Κέρμπι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Χάρβαρντ.

Η διαδοχή στο ΚΚΚ είναι από τα έργα με το πιο απρόβλεπτο φινάλε, γιατί η δράση εκτυλίσσεται στα παρασκήνια. Σχεδόν όλοι πιστεύουν πάντως ότι ο Σι θα είναι ο νέος πρόεδρος της πολυπληθέστερης χώρας - και δεύτερης οικονομίας - παγκοσμίως.

Ο,τι κι αν γίνει, «οι πιο σημαντικές αποφάσεις έχουν ληφθεί πολύ προτού αρχίσει το 18ο συνέδριο - ακόμη και ο νέος προσανατολισμός του ΚΚΚ. Επιτομή του είναι η αρχή της "διπλής εκπροσώπησης", το δόγμα του πρώην προέδρου Ζιανγκ, που έχει ενσωματωθεί στη χάρτα του κόμματος. Εκτός από τις παραγωγικές τάξεις (εργάτες, αγρότες), μέλη του ΚΚΚ γίνονται κατά κόρον πλέον οι κάποτε μισητοί "κεφαλαιοκράτες εκμεταλλευτές", η νέα ισχυρή τάξη των κινέζων επιχειρηματιών.

Το μήνυμα που στέλνει το κόμμα του Μάο σήμερα δεν είναι "ζήτω η επανάσταση" αλλά "ζήτω η οικονομική ανάπτυξη"» τονίζει ο Γκοντμόν.

Σούζαν Σερκ
«Το ΚΚΚ κινδυνεύει να γκρεμιστεί από πάνω»

«Ο πιο σοβαρός κίνδυνος για το καθεστώς, εν όψει αλλαγής φρουράς, δεν είναι μια κοινωνική εξέγερση, αλλά τυχόν διάσπαση στην κορυφή. Τα λενινιστικά απολυταρχικά συστήματα γκρεμίζονται από πάνω προς τα κάτω. Αυτός είναι ο φόβος και ο τρόμος του ΚΚΚ» λέει μιλώντας στο «Βήμα» η δρ Σούζαν Σερκ, διευθύντρια του Προγράμματος για την Κίνα στον 21ο αιώνα, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Σαν Ντιέγκο.

«Την Κίνα την εξουσιάζει μια συλλογική ηγεσία, από εννέα ανθρώπους. Από την εποχή της κρίσης στην Τιανανμέν, το 1989, οι εννέα έκαναν τα πάντα για να μη σπάσει η βιτρίνα της ενότητας, κρύβοντας με επιτυχία από την κοινή θέα τους ανταγωνισμούς και τις συγκρούσεις που μοιραία ξεσπούν στην κορυφή.

Τα καλύπτουν όλα αυτά, ακόμη, πίσω από ένα παραπέτασμα μυστικότητας, επειδή φοβούνται ότι, αν γίνουν γνωστές οι διαιρέσεις στην ηγεσία, κατώτερα στελέχη ή πολίτες θα πάρουν θάρρος και θα προβάλουν απαιτήσεις, σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη προς τη μία ή την άλλη φράξια.

Διάσπαση στην κορυφή ενδέχεται να δημιουργήσει μια "δομή πολιτικής ευκαιρίας", που θα επέτρεπε στον λαό να διαμαρτύρεται, και να διαδηλώνει, χωρίς τον φόβο της τιμωρίας.

Αν κάποιοι από τους ηγέτες άρχιζαν να ξεχωρίζουν και να διαφοροποιούνται, να διαφημίζουν την προσωπικότητα και τις ιδέες τους, και να ζητούν στήριξη απευθείας από τον λαό - όπως προσπάθησε να κάνει ο Μπο -, αυτό θα αποτελούσε ευθεία απειλή για την επιβίωση του καθεστώτος.

Οι πιο χαρισματικοί ηγέτες μπαίνουν πάντα στον πειρασμό να βγουν από τον κλειστό κύκλο και να βρουν προσωπικούς οπαδούς στην κοινωνία. Το έκανε ο Μάο, όταν ένιωσε ότι η γραφειοκρατία μπλόκαρε τις πρωτοβουλίες του - έτσι άρχισε η Πολιτιστική Επανάσταση».

Ισχύουν αυτά στον 21ο αιώνα; «Το νέο περιβάλλον των ΜΜΕ θα διευκολύνει στο μέλλον την άνοδο ηγετών με προσωπική ατζέντα. Ηδη 500 εκατομμύρια Κινέζοι βλέπουν τις ειδήσεις στο Ιnternet. Ο πρωθυπουργός Γουέν Τζιαμπάο ήταν ένας "πολιτικός των ΜΜΕ", αλλά θα αποσυρθεί το φθινόπωρο και δεν θεωρείται απειλητικός.

Οταν όμως ο Μπο άρχισε να κάνει, πολύ ανοιχτά, προσωπική προεκλογική εκστρατεία για τη Μόνιμη Επιτροπή, προβάλλοντας μια λαϊκιστική, νεο-μαοϊκή ατζέντα υπέρ του νόμου και της τάξης, οι πάντες στην κορυφή τρομοκρατήθηκαν. Και τον έριξαν.

Η πολιτική διαδοχή είναι πάντα η αχίλλειος πτέρνα των αυταρχικών συστημάτων. Ο Μπο μάλλον δεν θα είναι ο τελευταίος κινέζος πολιτικός που θα χρησιμοποιήσει τα ΜΜΕ για να αποκτήσει δικούς του οπαδούς στην κοινωνία. Και τότε δεν θα είναι τόσο εύκολο να διατηρηθεί η ενότητα, η συνέχεια και η ακαμψία στο ανώτατο όργανο του ΚΚΚ» μας λέει η Σερκ.

8 ΦΑΒΟΡΙ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

1. Ο φίλος του Τόμας Φρίντμαν

Γουάνγκ Γιανγκ, 57 ετών

Γενικός γραμματέας του ΚΚΚ στη νότια επαρχία Γκουανγκντόνγκ, ήταν ο μέγας αντίζηλος του Μπο Σιλάι. Προέρχεται από την Κομμουνιστική Λίγκα Νεολαίας και θεωρείται προοδευτικός. Θέλει πιο τολμηρές μεταρρυθμίσεις και λιγότερο κομματικό έλεγχο στην κοινωνία των πολιτών. Είναι προσωπικός φίλος του «βάρδου» της παγκοσμιοποίησης Τόμας Φρίντμαν.

2. Ο τσάρος της οικονομίας

Γουάνγκ Κισάν, 63 ετών

Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, είναι υπεύθυνος για την οικονομική στρατηγική της χώρας. Λέγεται ότι ξένοι ηγέτες αναγνωρίζουν τις ικανότητές του. Αντικατέστησε τον δήμαρχο του Πεκίνου, που καθαιρέθηκε το 2003 επειδή προσπάθησε να συγκαλύψει το σκάνδαλο με τη μόλυνση από τον ιό SARS. Ανήκει στους «πρίγκιπες» - ως γαμπρός πρώην αντιπροέδρου.

3. Το μάτι της νομενκλατούρας

Λι Γιουαντσάο, 61 ετών

Επικεφαλής Οργανωτικού, επιβλέπει τους διορισμούς της νομενκλατούρας, δηλαδή των υψηλόβαθμων αξιωματούχων στο κόμμα και στις ένοπλες δυνάμεις. Σπούδασε Μαθηματικά στη Σανγκάη και Οικονομικά στο Πεκίνο. Είναι αποδεκτός και από τους δύο πόλους: ο πατέρας του ήταν δήμαρχος Σανγκάης και ο ίδιος ανήκει στον στενό κύκλο του προέδρου Χου. Μπορεί να διοριστεί αντιπρόεδρος της χώρας στο μέλλον.

4. Ο σπουδαγμένος στη Βόρεια Κορέα

Ζανγκ Ντετζιάνγκ, 65 ετών

Σπούδασε Οικονομικά στη... Βόρεια Κορέα, είναι συντηρητικός και πρόσκειται στον πρώην πρόεδρο Ζιανγκ Ζεμίν. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπεύθυνος για τη βιομηχανία, πέρασε δύσκολες ημέρες πέρυσι, μετά το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς που ξέσπασε στο υπουργείο Σιδηροδρόμων. Η θέση του ανάμεσα στους εννέα θεωρείται πάντως βέβαιη.

5. Ο εχθρός των μεταρρυθμίσεων

Λιου Γιανσάν, 64 ετών

Υπουργός Προπαγάνδας, διαχειρίζεται τον νευραλγικό και πολύ ευαίσθητο τομέα των ελέγχων στον Τύπο και στο Ιnternet. Πρώην δάσκαλος, χωρίς ανώτερες σπουδές, έκανε καριέρα στην πολιτική επί 20 χρόνια και αναδείχθηκε στην ηγεσία του κόμματος στην Εσω Μογγολία. Είναι σκληροπυρηνικός και δεν θέλει ούτε να ακούει για μεταρρυθμίσεις.

6. Ο αδελφός ενός προδότη

Γιου Ζενγκσένγκ, 66 ετών

Στην κορυφή του κόμματος στη Σανγκάη ήταν υπόδειγμα, μέχρις ότου ο αδελφός του, μέλος των υπηρεσιών ασφαλείας, αποσκίρτησε στις ΗΠΑ, το 1985. Από τη δυσμένεια τον έσωσε η στενή φιλία του με τον γιο του Ντενγκ, αλλά η υπόθεση έβαλε φρένο στην καριέρα του. Μπήκε στο Πολίτμπιρο το 2002. Λόγω ηλικίας, αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για να μπει στους εννέα.

7. Ο αδιάφθορος του Βορρά

Ζανγκ Γκαολί, 65 ετών

Με εύσημα για τη σιδηρά πυγμή που επέδειξε σε υποθέσεις διαφθοράς στην Τιαντζίν, μητρόπολη του Βορρά της Κίνας, έχει γίνει παράδειγμα ηθικής ακεραιότητας στο κόμμα. Οικονομολόγος, με πιο προοδευτικές ιδέες από τους περισσότερους, έχει βάλει μπροστά φιλόδοξα αναπτυξιακά προγράμματα στην Τιαντζίν. Είναι από τους προστατευόμενους του Τζιανγκ.

8. Η «πριγκίπισσα» του Πολιτμπιρό

Λιου Γιαντόνγκ, 67 ετών

Η μοναδική γυναίκα στους 25 του Πολιτικού Γραφείου μπορεί να γράψει Ιστορία αν γίνει η πρώτη κυρία που θα καθήσει ανάμεσα στους εννέα αυτοκράτορες. Σύμβουλος του Κράτους, θεωρείται χρυσός συμβιβασμός επειδή έχει ένα τριπλό ατού: οικογενειακές ρίζες στους «πρίγκιπες», καλές διασυνδέσεις στη Λίγκα της νεολαίας και την εύνοια του προέδρου Χου.