.............................................................
"Ψυχή και Σώμα"
On Body and Soul
Σκηνοθεσία: Ιλντικό Ενιέντι
Παίζουν: Αλεξάντρεα Μπορμπέλι, Γκέζα Μορκσάνι
Διάρκεια: 116′
Δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια μετά την τελευταία μεγάλου μήκους ταινία της (Simon the Magician) και είκοσι οκτώ από το ντεμπούτο της (My Twentieth Century), που είχε κερδίσει τη Χρυσή Κάμερα στις Κάννες, η Ildikó Enyedi, από την Ουγγαρία,
πραγματοποιεί μία από εκείνες τις επιστροφές που λατρεύουν άπαντες: το
σινεφίλ κοινό και οι κριτικές επιτροπές των απανταχού φεστιβάλ.
Ένα σφαγείο, όπου
αγελάδες θανατώνονται, αποκεφαλίζονται, ξεκοιλιάζονται και μετατρέπονται
σε κομμάτια κρέας που κρέμονται σε τσιγκέλια κρεαταγορών. Ένα απόκοσμο
χιονισμένο τοπίο, με μία λίμνη που μοιάζει βγαλμένη από παραμύθι, και δύο ελάφια
που κινούνται διστακτικά, επιφυλακτικά, παγιδευμένα σε ένα κονσέρτο
αμήχανων κινήσεων, σε αναζήτηση ζευγαρώματος και εν τέλει νοήματος (ή
και με αντίστροφη φορά, αν θέλετε).
Ο μοναχικός οικονομικός διευθυντής του σφαγείου, που είναι όμως κυριευμένος από μία μοναξιά επίκτητη και όχι εγγενή. Μία μοναξιά που διαθέτει την ηρεμία και τις χαρακιές των βιωμάτων, τη σιωπή και την πίκρα της απόσυρσης.
Μία νεαρή και όμορφη, μέσα στην ξωτικίσια αδεξιότητά της, κτηνίατρος,
που μόλις προσελήφθη στο ίδιο σφαγείο. Κινούμενη σαν ρομποτική
καρικατούρα, ολοζώντανη και τρυφερή, μέσα στην ακραιφνή της αδυναμία να ζήσει. Ολόγυρά τους ένα μικρών διαστάσεων και απολαυστικής πρωτοτυπίας αστυνομικό μυστήριο, που αποκαλύπτει την αληθινή αναζήτηση. Μία
μικροκλοπή με ευφάνταστα σεξουαλικά κίνητρα, που φανερώνει τον κρυφό
αγώνα δύο ανθρώπων να ξεκλέψουν λίγη αγάπη και επαφή, και να εφεύρουν
ένα τόπο συνάντησης.
Κινηματογράφηση προσηλωμένη και απέριττη
στο σκέλος του σφαγείου, χωρίς να γίνεται επιτηδευμένα
ντοκιμαντερίστικη. Κινηματογράφηση αιθέρια και ονειρώδης στο σκέλος του
δάσους και των ελαφιών, χωρίς να καταντά χειριστική. Στο
ενδιάμεσο των δύο κόσμων, της αδιαμφισβήτητης πραγματικότητας και του
ρευστού ονείρου, η μέση ζώνη της προσπάθειας, της αγωνίας και της έλξης.
Με τους δύο βασικούς μας ήρωες να κινούνται άλλοτε σαν αγελάδες σε μία
γραμμή παραγωγής – προκαθορισμένης μοίρας κι άλλοτε σαν ελάφια με μάτια
γουρλωμένα, που ψάχνουν τη θέση τους σε ένα κόσμο συμβόλων,
αντανακλάσεων, καλεσμάτων και ενστίκτων.
Το On body and Soul είναι,
ίσως, κάπως πρωτόλειο στους διαχωρισμούς του ή ολίγον προσκολλημένο
στην κεντρική του ιδέα. Το σώμα και η ψυχή, σε ένα προαιώνιο δίπολο
συγκοινωνούντων δοχείων. Το φθαρτό, αλλά με τόσα θέλγητρα σώμα. Η ψυχή
(ή ό,τι δεν μπορούμε να ψηλαφίσουμε και ας διαλέξει ο καθείς τη λέξη που
του ταιριάζει), που κατά βάθος καθορίζει τα πάντα, και μπορεί να
δεσμεύσει ακόμη το φαινομενικά κυρίαρχο σώμα. Ίσως η αρχική χαρτογράφηση
να μην διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, αλλά η διάνοιξη των μονοπατιών
είναι ευρηματική, γοητευτικά ανορθόδοξη, αυθεντικά χαριτωμένη και
αρκούντως ώριμη, ούτως ώστε ούτε να καμουφλάρει ούτε να βροντοφωνάζει
αυτή την ηθελημένα αντί-συμβατική αύρα.
Υπεράνω όλων, όμως, η γλυκιά ιστορία αδέξιας αγάπης του On Body and Soul
γνωρίζει καλά τα ατού της και τα διαχειρίζεται με σωστό ρυθμό, ώστε να
τα έχει φρέσκα και ακμαία όταν κάνουν την εμφάνισή τους οι αρρυθμίες, οι
πλατειασμοί και τα εκκρεμή ερωτήματα. H Enyedi κρατά τον σφυγμό του
χιούμορ ευκρινή, χωρίς να τον εκβιάζει σε καμία στιγμή, και αντιστέκεται
σθεναρά στο να σκοτεινιάσει τεχνητά τους τόνους, ακόμη κι όταν κινείται
σε πιο ανήλιαγες περιοχές του υποσυνείδητου. Και έχει την τύχη να
διαθέτει μία πρωταγωνίστρια που δεν χάνει την αλαφροΐσκιωτη κομψότητά
της, ακόμη κι όταν ο χαρακτήρας της εκτροχιάζεται σε για λόγους οργανικής (και λίγο φτιαχτής) σκοπιμότητας.
Για να το θέσουμε αλλιώς και πιο ταιριαστά με τα όσα διαδραματίζονται επί της οθόνης, το On Body and Soul
κατορθώνει να διασώσει την ψυχή του, ακόμη κι όταν το φιλμικό του σώμα
αρχίζει να εξασθενεί. Και επιλέγει να σε συναντήσει στις αφύλακτες
διαβάσεις του αγουροξυπνήματος και της αποκοίμισης. Εκεί που είσαι
λιγότερο αμυνόμενος και θωρακισμένος και ξέρει ότι θα σε βρει μπόσικο
και πρόθυμο να αντισταθείς λίγο ακόμη στο προφανές ή να αφεθείς μια και
καλή στο ασαφές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου