Κούβα: Ναι, ο αγώνας του ανθρώπου είναι σισύφειος...!

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ  / ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΚΟΣΜΟΣ

Η «Νέα Τάξη» καραδοκεί

Η κοµµατική ελίτ ετοιµάζεται για το καπιταλιστικό µέλλον της Κούβας

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γιώργος Αγγελόπουλος

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 17 Σεπτεμβρίου 2010

Η Κούβα βρίσκεται σε κρίσιµη καµπή. Το δείχνουν η απόφαση να απολυθούν ώς το 2015 ένα εκατοµµύριο δηµόσιοι υπάλληλοι, οι δηλώσεις - σοκ του Φιντέλ Κάστρο περί χρεοκοπίας του κουβανικού µοντέλου και η ίδια η επανεµφάνιση του γηραιού ηγέτη που εκτόπισε τον αδελφό του, τον πρόεδρο Ραούλ Κάστρο. 

Μπορεί να µην το λένε ρητά στην Κούβα, όµως πρόκειται για το τέλος του κοινωνικού συµφώνου που εγγυόταν ότι όλοι οι πολίτες έχουν αρκετά για να επιβιώσουν. Το «σοσιαλιστικό» µοντέλο της Κούβας ναυαγεί έπειτα από 50 χρόνια µε µια αναδιάρθρωση που θα γίνει µε δάκρυα και αίµα. Το καθεστώς ανακοίνωσε πως θα απολυθούν 500.000 δηµόσιοι υπάλληλοι ώς το τέλος του 2011 και συνολικά ένα εκατοµµύριο ώς το 2015. 

Αυτό σηµαίνει πως µέσα στα επόµενα χρόνια το ένα πέµπτο του εργατικού δυναµικού της Κούβας δεν θα ξέρει πώς να τα φέρει βόλτα. Το καθεστώς έχει ήδη αρχίσει να διευρύνει και να απελευθερώνει τον ιδιωτικό τοµέα µε την ελπίδα ότι οι άνεργοι θα βρουν σ’ αυτόν δουλειά. Σύντοµα θα καταστεί δυνατή η δηµιουργία επιχειρήσεων, έστω και περιορισµένου µεγέθους. 

Ο απεσταλµένος της ιταλικής «Ρεπούµπλικα» στην Αβάνα, ο Γκουίντο Ραµπόλντι, εκτιµά πως από την αναδιάρθρωση θα κερδίσουν οι ήδη κερδισµένοι – µε άλλα λόγια, αυτοί που διευθύνουν τώρα τον κρατικό καπιταλισµό, θα διευθύνουν και τον καπιταλισµό των ιδιωτών. Πρόκειται για πρώην αξιωµατικούς του στρατού και της αστυνοµίας που παίρνουν θέσεις στελεχών σε µεικτές εταιρείες, για στελέχη του κόµµατος και υψηλόβαθµους γραφειοκράτες, για καθεστωτικούς καλλιτέχνες, δηµοσιογράφους και διανοουµένους. Οι τυχεροί αυτοί αντιπροσωπεύουν το 7-8% και είναι σχεδόν αποκλειστικά λευκοί σε µια χώρα όπου το 35% του πληθυσµού είναι αφρικανικής καταγωγής. Εχουν από το κράτος οικιακή βοηθό, οδηγό, αυτοκίνητο κινεζικής κατασκευής και ένα δεύτερο για τα παιδιά, αν ο µπαµπάς δεν τα έχει ήδη στείλει να σπουδάσουν στην Ισπανία. Οι αριστεροί διαφωνούντες αποκαλούν αυτούς τους εύπορους πολίτες «η Νέα Τάξη», χρησιµοποιώντας τον όρο που είχε εισαγάγει ο αιρετικός γιουγκοσλάβος κοµµουνιστής Μίλοβαν Τζίλας. 

Η «Νέα Τάξη» φοβάται µια επανάσταση και θα ανοίξει την οικονοµία πολύ επιφυλακτικά, επιδιώκοντας κυρίως να µη χάσει τον έλεγχο της διαδικασίας και να µην απελευθερωθεί το πολιτικό σύστηµα. 

Και εδώ έχει λόγο ο Φιντέλ. Εχοντας επιβιώσει όλων, ο 84χρονος ηγέτης φαίνεται ότι θα επιβιώσει και της ίδιας της επανάστασής του. Το 2006, η ηλικία και οι ασθένειες τον υποχρέωσαν να παραχωρήσει την προεδρία στον αδελφό του, τον Ραούλ, όµως η «ανάστασή» του άρχισε τον Ιούλιο, µε µια εµφάνιση σ’ ένα ερευνητικό κέντρο. Συνεχίστηκε µε δηµόσιες συναντήσεις και έκτοτε δεν περνούν τρεις µέρες χωρίς να εµφανιστεί ο Φιντέλ. Με τη χαρισµατική προσωπικότητά του, καθησυχάζει την ανήσυχη βάση, κατευνάζει τις ανησυχίες της µαξιµαλιστικής πτέρυγας και ενδεχοµένως επιβλέπει τον Ραούλ, ο οποίος δεν δίνει εγγυήσεις στη «Νέα Τάξη». 

Ο Φιντέλ και η πτέρυγα των µαξιµαλιστών του ΚΚ δεν θα δεχθούν ποτέ ότι ο εθνικός διάλογος στην Κούβα έχει µέλλον και πιθανότατα θέλουν να σαµποτάρουν κάθε αλλαγή, σύµφωνα µε τον απεσταλµένο της «Ρεπούµπλικα». Οµως το καθεστώς πλέει σε πολύ ταραγµένα νερά. Το Πεκίνο δεν δέχθηκε να το πατρονάρει και ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες είναι µεν γενναιόδωρος προµηθευτής ενέργειας και επενδύσεων, όµως µια ήττα του στις εκλογές θα ήταν καταστροφή για την Κούβα. 

Η ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Οι ευνοηµένοι του καθεστώτος ετοιµάζονται να επωφεληθούν από το άνοιγµα της οικονοµίας

Το µήνυµα του Φιντέλ

ΔΕΚΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ πρόεδροι προσπάθησαν να απαλλαγούν από τον Φιντέλ, ακόµη και ως φυσική παρουσία, και άπαντες απέτυχαν. Ο ενδέκατος, ο Οµπάµα, τον αγνοεί. Ακόµη χειρότερα, ευνοεί τις αµερικανοκουβανικές πολιτιστικές ανταλλαγές και τις οριζόντιες σχέσεις µεταξύ των δύο χωρών, µε αποτέλεσµα να στερεί τον καστρισµό από τον απαραίτητο εχθρό του, τον ιµπεριαλισµό. 

Οι σχέσεις µεταξύ ΗΠΑ και Κούβας αγγίζουν τώρα το παράδοξο. 

Κάποιες φορές το καθεστώς καταγγέλλει τη CΙΑ, όµως η αξιόλογη επιθεώρηση του κουβανικού κοµµουνισµού «Τemas» διατηρείται στη ζωή µε αµερικανικές χρηµατοδοτήσεις (το τελευταίο τεύχος της ήταν αφιερωµένο στις σχέσεις ΗΠΑ - Κούβας). Και δεν εξέπληξε το γεγονός ότι ο Φιντέλ εµπιστεύθηκε σ’ ένα αµερικανικό περιοδικό τον αφορισµό του για το κουβανικό µοντέλο που «δεν λειτουργεί πλέον».