Είμαι στα Χάη μου

Κυριακάτικη "Ελευθεροτυπία", Επτά, Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου 2010

Γλώσσα ψητή

Του ΦΩΤΗ ΑΠΕΡΓΗ

«Περιμέντε με!» φώναξε στην παραλία το 12χρονο αγόρι προς τους φίλους του, που είχαν κιόλας βουτήξει.

Τι κι αν ξέχασε το έψιλον; Η θάλασσα το ίδιο δροσερή τον προσκαλούσε. Αλλωστε, και το γράμμα αυτό δεν έχει εξαφανιστεί. Σε άλλες προστακτικές έχει προ πολλού συρθεί: «απέκρουσέ το», «επανέλαβέ το» κ.λπ. Τόσο τ' αφτί μας συνήθισε το λάθος, που μοιάζει πια με λάθος το σωστό. Γιατί δεν το κάνουν μονάχα τα παιδιά, αλλά και οι περισσότεροι μεγάλοι.

Υπάρχουν, όμως, και λάθη που τα κάνουμε μόνο οι μεγάλοι -γιατί είναι λάθη που σπουδάσαμε για να τα κάνουμε: «Η μετοχή διαπραγματεύεται» λένε οι χρηματιστές. «Πρέπει να επικοινωνήσουμε το πρότζεκτ» προβληματίζονται οι διαφημιστές. «Η οικονομία κυριολεκτικά οδηγείται στον γκρεμό» αναφωνούν μεταφορικά οι πολιτικοί και οι τηλεοπτικοί σχολιαστές. «Ενθουσίασε η ιρλανδική μπάντα», διαπιστώνουμε κι εμείς, οι πολιτιστικοί συντάκτες, αν και οι U2, όπως και οι περισσότερες τέτοιες «μπάντες», δεν χαρακτηρίζονται από τον ήχο των πνευστών. (Αλλ' αφού bands τις γράφουν τα ξένα περιοδικά;)

Ομως, ας μη δούμε τη γλώσσα κλινικά. Στο κάτω κάτω, δεν έχει μόνο κάθε επάγγελμα, αλλά και κάθε γενιά τις επιλογές της, μεσ' από τις οποίες θέλει να διακριθεί από την προηγούμενη. Για συγκροτήματα και γκρουπ μιλούσαμε παλιά, πριν ανακαλύψουμε τις μπάντες. Στα κλαμπ ξενυχτούσαν το '60, πριν τα εγκαταλείψουν για τις ντισκοτέκ, που έγιναν κατόπιν ντίσκο, μπαρ, μπαράκια, παμπ και τώρα πάλι κλαμπ.

Κι ύστερα, πώς να μην επηρεαστείς έπειτα από τόσες δεκαετίες με τα μάτια τετράγωνα μπρος στα ξένα σίριαλ: «Είναι επικίνδυνα εκεί έξω». «Ο σημαντικότερος ηθοποιός του πλανήτη». «Τον αποπροσανατολίζει όλο αυτό». «Δε θέλω να χάσω τον έλεγχο». Ολο και περισσότεροι μιλούν μεταφρασμένα αμερικάνικα, σαν ορισμένους υπουργούς ή σαν όλους τους ήρωες του Παπακαλιάτη. Μάθαμε τουλάχιστον και μερικά ονόματα σωστά. Σιν τον λέγαμε τον Κόνερι παλιά. Σον, διορθώσαμε εδώ και χρόνια. Μόνο ο Ερμαν Εσε και ο Τσάρλτον Ιστον δεν καθιερώθηκαν ως Χέσε και Χέστον. Δύσκολα προφέρεις με απαλό, ευγενικό χι αυτό το ρήμα.