"Η πεζογέφυρα με υπογραφή που δεν αγαπήθηκε" Του ΧΑΡΗ ΦΑΝ ΦΕΡΣΕΝΤΑΑΛ ("Καθημερινή", 31/8/2013)

........................................................

Η πεζογέφυρα με υπογραφή που δεν αγαπήθηκε Περιορισμένης λειτουργικότητας ελκύει μόνο ερασιτέχνες φωτογράφους. Του ΧΑΡΗ ΦΑΝ ΦΕΡΣΕΝΤΑΑΛ Η δυτική απόληξη της γέφυρας σταματά απότομα σε τοίχο πολυκατοικίας κι εδώ είναι το πρώτο πρόβλημα: η κατασκευή δεν αναπνέει. «Ρομαντζάραμε τα βράδια χαζεύοντας τα αυτοκίνητα να τρέχουν από κάτω. “Το ποτάμι της Μεσογείων” λέγαμε. Και όταν αργότερα μετακόμισα στη γειτονιά, τη διέσχιζα στις βόλτες με τον σκύλο. Αν βιαζόμουν όμως, προτιμούσα πάντα τις διαβάσεις». H Τζίνα έγινε μητέρα και επέστρεψε στα βόρεια, αλλά η πεζογέφυρα Καλατράβα στη Μεσογείων, όπως και τα υπόλοιπα μνημειακά κληροδοτήματα του 2004, έμεινε να συμβολίζει τη ματαίωση των προσδοκιών για μια νέα Ελλάδα πιο περιποιημένη, πιο σύγχρονη, πιο Ευρωπαία. Ξεχωρίζει ο λευκός μεταλλικός πυλώνας που ορθώνεται τοξωτά σε ύψος 50 μέτρων. Μια σειρά από μεταλλικές χορδές συγκρατούν τον εναέριο -ταλαιπωρημένο πλέον- πεζοδιάδρομο σε μήκος 94 μέτρων. Ως πηγή έμπνευσης του Καταλανού αρχιτέκτονα αναφέρεται το ερεισίνωτο της Ηγησούς, όπως απεικονίζεται σε επιτύμβια στήλη που βρέθηκε στον Κεραμεικό. Προσωπικά πάντα «έβλεπα» την πρύμνη μιας φουτουριστικής τριήρους που στέκει αγκυροβολημένη στον περασμένο αιώνα. Οι όμορφες φόρμες της κατασκευής μαγνητίζουν και σήμερα ομάδες ερασιτεχνών φωτογράφων. Ομως αντί να εξωραΐσει την οικιστική κληρονομιά των εργολάβων του 1970, η κατασκευή την υπενθυμίζει. Η δυτική απόληξή της σταματάει απότομα στον τοίχο παρακείμενης πολυκατοικίας· και εδώ είναι το πρώτο πρόβλημα: Η κατασκευή δεν αναπνέει. Εχεις την αίσθηση πως σχεδιάστηκε στη φλατ οθόνη ενός ευρύχωρου, μοντέρνου γραφείου στη Ζυρίχη και μετά αποφασίστηκε πού ακριβώς θα τοποθετηθεί. Δεν αγαπήθηκε ιδιαίτερα η γέφυρα. Εν μέρει εξαιτίας της περιορισμένης λειτουργικότητας. Το μήκος της ξεπερνάει το πλάτος των διαβάσεων που υποκαθιστά και σε συνδυασμό με τις κλίμακες ή τους ανελκυστήρες η προσπέλαση γίνεται σχετικά χρονοβόρα διαδικασία. Αναδυόμενοι από την έξοδο του μετρό, οι περισσότεροι πεζοί προτιμούν την αναμέτρηση με τα αυτοκίνητα. Δεν αγαπήθηκε γιατί και ο δημιουργός της, που φέρεται να έκανε τη μελέτη δωρεάν, αναπόφευκτα ταυτίστηκε με τη σπατάλη του 2004 και τη μετα-Ολυμπιακή παρακμή. Ο ίδιος ο Καλατράβα δεν περνάει τις καλύτερες μέρες. Πρόσφατα, το ελεγκτικό συνέδριο του ιταλικού κράτους απαίτησε αποζημίωση ύψους 3,8 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς οι πολλές αστοχίες στη γυάλινη γέφυρά του στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας απαιτούν συνεχείς παρεμβάσεις και επισκευές. Η είδηση συνοδεύτηκε από χαιρέκακα σχόλια στα ελληνικά μέσα. Η λευκή πεζογέφυρα έμεινε να σηματοδοτεί αυτό που δεν ήρθε. Θλιβερή ειρωνεία, το κατάμαυρο σύμβολο της νέας εποχής προέκυψε λίγα μέτρα πιο κάτω. Τα επιβλητικά γραφεία της Χρυσής Αυγής επιβεβαιώνουν τη διείσδυση του νεοναζιστικού κόμματος στα μεσαία στρώματα. Τα δύο οικοδομήματα χωρίζουν λίγα μέτρα άσφαλτος· μια κατηφόρα.