.........................................................
Ο Λόρενς της Αραβίας και η Συρία
του Κάρολου Μπρούσαλη
Όλα
άρχισαν στην απέραντη αραβική έρημο, στα χρόνια του Α’ Παγκόσμιου
πολέμου. Εκεί κινιόταν ο νεαρός Άγγλος αραβολάτρης Έντουαρντ Λόρενς, που
μάζευε υλικό για να γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Οι επτά στύλοι της
σοφίας». Οι Άραβες βρίσκονταν τότε κάτω από την κατοχή της Οθωμανικής
αυτοκρατορίας, που ήταν σύμμαχος των κεντρικών αυτοκρατοριών, εναντίον
των Αγγλογάλλων και των συμμάχων τους. Ο Λόρενς κινιόταν με άνεση στ’
αραβικά εδάφη και είχε γίνει φίλος με τον εμίρη της Μέκκας, Χουσεΐν, και
τον έναν από τους γιους του, τον Φεϊζάλ.
Κάποια στιγμή, η Ιντέλιτζενς Σέρβις πλησίασε τον Λόρενς και του πρότεινε να ξεσηκώσει τους Άραβες εναντίον της Τουρκίας, ώστε, με τη βοήθεια της αγγλικής αυτοκρατορίας, ν’ αποκτήσουν την ελευθερία τους.
Οι Άγγλοι, διόλου δεν ενδιαφέρονταν για τη χειραφέτηση των Αράβων. Ελπίζανε, όμως, ότι έτσι θα κατάφερναν ν’ απασχολήσουν κάμποσα οθωμανικά στρατεύματα και ν’ απαλλαγούν από την τουρκική πίεση. Όμως, ο Λόρενς δεν ήξερε από εγγλέζικη διπλωματία. Ενθουσιάστηκε κι έπεισε τους φίλους του να ξεσηκωθούν. Περνώντας τις αραβικές ερήμους, πολεμώντας συνεχώς, κατάφερε να συνασπίσει τους διαιρεμένους Άραβες σεΐχηδες σε ιερό πόλεμο. Εξορμώντας από απάτητα λημέρια, μπόρεσε όχι μόνο ν’ απασχολεί τεράστιες τουρκικές δυνάμεις αλλά και να ελευθερώνει τα εδάφη, το ένα μετά το άλλο. Οι φίλοι του, Χουσεΐν και Φεϊζάλ, τον ονόμασαν «Λόρενς της Αραβίας» κι έτσι έμεινε στην Ιστορία. Οι επιτυχίες του, όμως, άνοιξαν την όρεξη των Αγγλογάλλων.
Το 1917 ήταν σημαντική χρονιά για τους Άραβες. Πανηγύρισαν την απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους για να βρεθούν, πολύ σύντομα, κάτω από την αγγλική εντολή. Αναβίωση της αραβικής αυτοκρατορίας αποκλειόταν. Ο Λόρενς προσπάθησε να σώσει τα προσχήματα. Πρόσφερε στον σεΐχη Χουσεΐν τον θρόνο της Χετζάζης, του κομματιού της σημερινής Σαουδικής Αραβίας που βλέπει στην Ερυθρά θάλασσα.
Στις 8 Μαρτίου του 1920, ο Λόρενς πρόσφερε στον φίλο του Φεϊζάλ τον θρόνο της Συρίας και στον Αμπνιαλάχ (αδερφό του Φεϊζάλ) τον θρόνο του Ιράκ. Όμως, η αγγλογαλλική συμμαχία αλλιώς τα είχε κανονίσει. Οι Γάλλοι αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Λιβάνου υπό γαλλική προστασία και πήραν αντάλλαγμα τη Συρία. Φυσικά, λέξη δεν ήθελαν ν’ ακούσουν για τον Φεϊζάλ. Οι Άγγλοι έστειλαν τον Αμπνιαλάχ σπίτι του κι έκαναν τον Φεϊζάλ βασιλιά του Ιράκ. Όμως, οι Τούρκοι είχαν πάρει επάνω τους και ήταν έτοιμοι να χτυπήσουν το Ιράκ.
Ο Λόρενς ζήτησε τη βοήθεια των συμπατριωτών του. Η αγγλική διπλωματία κινήθηκε πάλι, αλλ’ αυτή τη φορά σε μονοπάτια, που είχε προβλέψει:
Το 1921 ήταν τραγικό για τους Άραβες φίλους του Λόρενς. Άραβες Βαχαβίτες μπήκαν στη Χετζάζη, έδιωξαν τον Χουσεΐν από τον θρόνο κι έκαναν βασιλιά τον αρχηγό τους, Ιμπν Σαούντ (1880 - 1953). Σταθερός έμενε μόνον ο Φεϊζάλ στον θρόνο του Ιράκ [Ανατράπηκε από τον στρατηγό Κασίμ στα 1958. Το παναραβικό εθνικιστικό κόμμα Μπάαθ τον ανέτρεψε το 1963. Στα 1968, προέκυψε αρχηγός του ο Σαντάμ Χουσεΐν].
Στα 1926, οι Βαχαβίτες κατέλαβαν και τη γειτονική τους Νετζντ, δημιουργώντας το κράτος της Σαουδικής Αραβίας. Ο Φεϊζάλ πέθανε το 1933, στα 48 του χρόνια. Ο Λόρενς ήταν, τότε, στην Αγγλία, αξιωματικός του στρατού. Σκοτώθηκε, δυο χρόνια αργότερα (19 Μαΐου του 1935), σ’ ένα ηλίθιο τροχαίο δυστύχημα, καθώς οδηγούσε τη μοτοσικλέτα του.
Η αγγλογαλλική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή αμφισβητήθηκε δυναμικά με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Η Συρία ανεξαρτητοποιήθηκε από τους Γάλλους, το 1944 (από το 1963, την εξουσία εκεί έχει το κόμμα Μπάαθ, με τον Χαφέζ Άσαντ πρόεδρο της Δημοκρατίας αρχικά {1971- 2000} και τον γιο του, Μπασάρ, στη συνέχεια). Το βασίλειο της Ιορδανίας προέκυψε το 1946, όπως και η δημοκρατία του Λιβάνου. Το βασίλειο της Υεμένης, το 1947. Στην Παλαιστίνη δημιουργήθηκε, στα 1948, το κράτος του Ισραήλ, στα σπλάχνα του οποίου, από το 1988, προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και η Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος. Στα 1961, προέκυψε το σουλτανάτο του Κουβέιτ. Στο πρώην αγγλικό προτεκτοράτο του Άντεν, δημιουργήθηκε, το 1967, η δημοκρατία της Νότιας Υεμένης. Το 1971, επτά εμίρηδες της Ακτής των πειρατών συνέπηξαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ανεξάρτητα είναι το σεϊχάτο του Κατάρ, το σουλτανάτο του Ομάν κ.λπ. Η σαλαμοποίηση των Αράβων και το άφθονο πετρέλαιο στο υπέδαφος της Αραβίας βασανίζουν ακόμη την οικουμένη.
(Περισσότερη Ιστορία στο www.historyreport.gr)
Κάποια στιγμή, η Ιντέλιτζενς Σέρβις πλησίασε τον Λόρενς και του πρότεινε να ξεσηκώσει τους Άραβες εναντίον της Τουρκίας, ώστε, με τη βοήθεια της αγγλικής αυτοκρατορίας, ν’ αποκτήσουν την ελευθερία τους.
Οι Άγγλοι, διόλου δεν ενδιαφέρονταν για τη χειραφέτηση των Αράβων. Ελπίζανε, όμως, ότι έτσι θα κατάφερναν ν’ απασχολήσουν κάμποσα οθωμανικά στρατεύματα και ν’ απαλλαγούν από την τουρκική πίεση. Όμως, ο Λόρενς δεν ήξερε από εγγλέζικη διπλωματία. Ενθουσιάστηκε κι έπεισε τους φίλους του να ξεσηκωθούν. Περνώντας τις αραβικές ερήμους, πολεμώντας συνεχώς, κατάφερε να συνασπίσει τους διαιρεμένους Άραβες σεΐχηδες σε ιερό πόλεμο. Εξορμώντας από απάτητα λημέρια, μπόρεσε όχι μόνο ν’ απασχολεί τεράστιες τουρκικές δυνάμεις αλλά και να ελευθερώνει τα εδάφη, το ένα μετά το άλλο. Οι φίλοι του, Χουσεΐν και Φεϊζάλ, τον ονόμασαν «Λόρενς της Αραβίας» κι έτσι έμεινε στην Ιστορία. Οι επιτυχίες του, όμως, άνοιξαν την όρεξη των Αγγλογάλλων.
Το 1917 ήταν σημαντική χρονιά για τους Άραβες. Πανηγύρισαν την απελευθέρωσή τους από τους Τούρκους για να βρεθούν, πολύ σύντομα, κάτω από την αγγλική εντολή. Αναβίωση της αραβικής αυτοκρατορίας αποκλειόταν. Ο Λόρενς προσπάθησε να σώσει τα προσχήματα. Πρόσφερε στον σεΐχη Χουσεΐν τον θρόνο της Χετζάζης, του κομματιού της σημερινής Σαουδικής Αραβίας που βλέπει στην Ερυθρά θάλασσα.
Στις 8 Μαρτίου του 1920, ο Λόρενς πρόσφερε στον φίλο του Φεϊζάλ τον θρόνο της Συρίας και στον Αμπνιαλάχ (αδερφό του Φεϊζάλ) τον θρόνο του Ιράκ. Όμως, η αγγλογαλλική συμμαχία αλλιώς τα είχε κανονίσει. Οι Γάλλοι αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Λιβάνου υπό γαλλική προστασία και πήραν αντάλλαγμα τη Συρία. Φυσικά, λέξη δεν ήθελαν ν’ ακούσουν για τον Φεϊζάλ. Οι Άγγλοι έστειλαν τον Αμπνιαλάχ σπίτι του κι έκαναν τον Φεϊζάλ βασιλιά του Ιράκ. Όμως, οι Τούρκοι είχαν πάρει επάνω τους και ήταν έτοιμοι να χτυπήσουν το Ιράκ.
Ο Λόρενς ζήτησε τη βοήθεια των συμπατριωτών του. Η αγγλική διπλωματία κινήθηκε πάλι, αλλ’ αυτή τη φορά σε μονοπάτια, που είχε προβλέψει:
Το 1921 ήταν τραγικό για τους Άραβες φίλους του Λόρενς. Άραβες Βαχαβίτες μπήκαν στη Χετζάζη, έδιωξαν τον Χουσεΐν από τον θρόνο κι έκαναν βασιλιά τον αρχηγό τους, Ιμπν Σαούντ (1880 - 1953). Σταθερός έμενε μόνον ο Φεϊζάλ στον θρόνο του Ιράκ [Ανατράπηκε από τον στρατηγό Κασίμ στα 1958. Το παναραβικό εθνικιστικό κόμμα Μπάαθ τον ανέτρεψε το 1963. Στα 1968, προέκυψε αρχηγός του ο Σαντάμ Χουσεΐν].
Στα 1926, οι Βαχαβίτες κατέλαβαν και τη γειτονική τους Νετζντ, δημιουργώντας το κράτος της Σαουδικής Αραβίας. Ο Φεϊζάλ πέθανε το 1933, στα 48 του χρόνια. Ο Λόρενς ήταν, τότε, στην Αγγλία, αξιωματικός του στρατού. Σκοτώθηκε, δυο χρόνια αργότερα (19 Μαΐου του 1935), σ’ ένα ηλίθιο τροχαίο δυστύχημα, καθώς οδηγούσε τη μοτοσικλέτα του.
Η αγγλογαλλική κυριαρχία στη Μέση Ανατολή αμφισβητήθηκε δυναμικά με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
Η Συρία ανεξαρτητοποιήθηκε από τους Γάλλους, το 1944 (από το 1963, την εξουσία εκεί έχει το κόμμα Μπάαθ, με τον Χαφέζ Άσαντ πρόεδρο της Δημοκρατίας αρχικά {1971- 2000} και τον γιο του, Μπασάρ, στη συνέχεια). Το βασίλειο της Ιορδανίας προέκυψε το 1946, όπως και η δημοκρατία του Λιβάνου. Το βασίλειο της Υεμένης, το 1947. Στην Παλαιστίνη δημιουργήθηκε, στα 1948, το κράτος του Ισραήλ, στα σπλάχνα του οποίου, από το 1988, προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της και η Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος. Στα 1961, προέκυψε το σουλτανάτο του Κουβέιτ. Στο πρώην αγγλικό προτεκτοράτο του Άντεν, δημιουργήθηκε, το 1967, η δημοκρατία της Νότιας Υεμένης. Το 1971, επτά εμίρηδες της Ακτής των πειρατών συνέπηξαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ανεξάρτητα είναι το σεϊχάτο του Κατάρ, το σουλτανάτο του Ομάν κ.λπ. Η σαλαμοποίηση των Αράβων και το άφθονο πετρέλαιο στο υπέδαφος της Αραβίας βασανίζουν ακόμη την οικουμένη.
(Περισσότερη Ιστορία στο www.historyreport.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου