"Ας μη γυρίσουμε την πλάτη στις στάχτες" της Mαριας Kατσουνακη ("Καθημερινή", 22/8/2012)

.....................................................

Ας μη γυρίσουμε την πλάτη  στις στάχτες Tης Mαριας Kατσουνακη Η θλίψη δηλώνεται από παντού. Το μέγεθος  της καταστροφής αποτυπώνεται στις  φωτογραφίες και στα ρεπορτάζ. Το καμένο  τοπίο, όπου κι αν βρίσκεται, γεννάει, και  στους πλέον αδιάφορους, απογοήτευση,  λύπη. Η τραγωδία υποδηλώνει εγκατάλειψη,  αδυναμία και στην περίπτωση των εμπρησμών  αήττητη μοχθηρία, παράνοια και βλακεία.  Λίγο πολύ γνωστά. Συνηθίσαμε τα «πύρινα  μέτωπα». Τα περιμένουμε να εκδη- λωθούν στα αυγουστιάτικα μελτέμια.  Ειδικά μετά το 2008 αυξήθηκαν οι  αντοχές μας στη φρίκη. Είδαμε τα χειρότερα,  νομίζαμε. Στα δεκάδες χιλιάδες στρέμματα που  αποτεφρώθηκαν στη Χίο περιλαμβάνονται  και χιλιάδες μαστιχόδεντρα. Υπολογίζεται  ότι χάθηκε περίπου το 50% της συνολικής  παραγωγής. Ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης έχει υπογράψει  την πιο τρυφερή ελεγεία για τα μαστιχό- δεντρα στον ελληνικό κινηματογράφο.  «Το δέντρο που πληγώναμε» είναι ιδανικά  καλοκαίρια της δεκαετίας του ’60 στο νησί,  τα «δάκρυα» των κορμών που ενώνονται με  τα δάκρυα των χαμένων ερώτων των  παιδιών, η αποθέωση μιας φύσης υπερβολικά  όμορφης, παρθένας. Η Χίος είναι ο τόπος του,  το βλέμμα του, μας τη σύστησε με τις  ταινίες του ανεπιτήδευτα, αφειδώλευτα.  Στο χθεσινό τηλεφώνημα ήταν  αποκαμωμένος. «Αύγουστο βγάζουν  το μαστίχι τα δέντρα, αρχές Σεπτεμβρίου  το μαζεύουν. Τα μαστιχόδεντρα θέλουν  μια δεκαετία να αποδώσουν και τουλάχιστον  50 χρόνια για να φτάσουν στην ωρίμανση»,  υπολογίζει, αλλά δεν θέλει η κουβέντα να  σταθεί στον θρήνο. Είναι δεδομένος.  Τον απασχολεί το ερώτημα: «Πώς διαχειρίζεται  κανείς τη δημόσια περιουσία, τον  “δημόσιο” πολιτισμό; Γιατί πολιτισμός  είναι και ο φυσικός πλούτος. Για  την ακρίβεια είναι η πηγή, η αιτία και  η καρδιά του». Οι καμένες εκτάσεις στο δυτικό  μέρος του νησιού επιτείνουν το αίσθημα  ανημπόριας. Την καταστροφή που -όταν  δεν είναι φυσικό φαινόμενο- χρεώνεται σε  μεγάλο βαθμό η απρονοησία. Γιατί οι  εμπρηστές είναι διαρκώς παρόντες και  ανεξέλεγκτοι. Και μια πολιτεία οφείλει  να παίρνει τα μέτρα της (αυξάνοντας τις  περιπολίες, για παράδειγμα) εγκαίρως.  Τα τοπία (όπως και τα μουσεία)  χρειάζονται φύλαξη. Προστατεύουν από  την ασχήμια, όχι μόνο την έξω αλλά  και τη μέσα. Χρειάζονται όμως διαρκή  έγνοια και πολιτικό σχέδιο δράσης και άμυνας. Ο Δήμος Αβδελιώδης μιλάει για εθελοντές  που πρέπει να φυλάνε σκοπιές, για τον  κόσμο που πρέπει να δραστηριοποιηθεί.  «Οχι, η Χίος δεν έχει γονατίσει», επιμένει. Αρκεί να μην της γυρίσουμε την πλάτη,  απορροφημένοι από τα «άλλα»  που διαρκώς ανακύπτουν. Ενα μικρό  ταξίδι στον τόπο, μια επίσκεψη στη Χίο,  μια προσφορά με μειωμένα εισιτήρια  η οποία θα βοηθήσει την κίνηση στο νησί,  αυτήν ακριβώς τη στιγμή που οι στάχτες  είναι στον αέρα. Η ανακούφιση είναι  πρωτίστως, αλλά όχι μόνο, θέμα χρημάτων.