"Ιστορίες με ολυμπιακό χρώμα" της Mαριαννας Tζιαντζη ("Καθημερινή", 5/8/2012)

...............................................................
 

Ιστορίες με ολυμπιακό χρώμα
 

Tης Mαριαννας Tζιαντζη

Αρχέγονη, πανίσχυρη είναι η ανάγκη του ανθρώπου να πλάθει, να ακούει, να μοιράζεται ιστορίες. Το πoλυσυζητημένο storytelling, η αφήγηση ιστοριών, δεν περιορίζεται στον χώρο της τέχνης, της ψυχαγωγίας ή της λαογραφίας αλλά έχει πια επεκταθεί στο χώρο της διαφήμισης και της πολιτικής. Αναρωτιέται κανείς τι είδους ιστορίες θα αφήσουν πίσω τους οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου, ποιοι νέοι συλλογικοί θρύλοι θα γεννηθούν και ποιοι παλιοί θα ραγίσουν, πόσο γρήγορα θα ανεμοσκορπιστούν οι χθεσινοί Γιοι των Πέντε Ανέμων.

Ενα αστείο, πιο πολύ κρύο παρά ρατσιστικό, και μια σκληρή τιμωρία ήταν ο πυρήνας της πρώτης φετινής ελληνικής ολυμπιακής (ή μάλλον προ-ολυμπιακής) ιστορίας, η οποία γρήγορα θα ξεχαστεί καθώς καινούργιες ιστορίες, είτε ντροπής είτε περηφάνιας, θα την επικαλύψουν. Ηδη η ομίχλη της αμηχανίας τυλίγει μια μικρή πρόσφατη ιστορία για έναν μεγάλο αθλητή, τον Πύρρο Δήμα, που ανέβηκε σε ένα βάθρο που τρίζει καθώς έγινε αόρατος βουλευτής Επικρατείας ενός από τα τρία κόμματα που μας κυβερνούν.

«Χιλιάδες κόσμου με δάκρυα στα μάτια, δάκρυα καθαρού θαυμασμού, φώναζαν “Zάτοπεκ! Ζάτοπεκ! ” σαν να ήταν ο γιος όλων τους», διαβάζουμε στο μυθιστόρημα «Ενας ζωγράφος του καιρού μας» (1958) του Τζον Μπέρτζερ, όπου συναντάμε αναφορές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου του 1948, όταν ο θρυλικός Τσεχοσλοβάκος δρομέας κέρδισε τα δύο πρώτα του χρυσά μετάλλια, μια τετραετία πριν από τον θρίαμβό του στο Ελσίνκι.

Ηδη έχει ξεχαστεί το άχαρο «ναι» του Πύρρου, όμως πολύ δύσκολα θα ξεχαστεί η ιστορία για ένα «όχι» που πληρώθηκε ακριβά, για τη γροθιά που ύψωσαν δύο Αφροαμερικανοί ολυμπιονίκες στους Αγώνες του Μεξικού το 1968. Δύσκολα θα ξεχαστεί το εξίσου ακριβοπληρωμένο «όχι» του Εμίλ Ζάτοπεκ, ο οποίος το 1968, στον κολοφώνα της κοινωνικής του καταξίωσης, στάθηκε απέναντι στην εξουσία και υπέρ της Ανοιξης της Πράγας. Τότε, ο 46χρονος ολυμπιονίκης αποτάχθηκε από τον στρατό, όπου κατείχε τον βαθμό του συνταγματάρχη, και στάλθηκε να εργαστεί πρώτα στην αποκομιδή των σκουπιδιών και ύστερα, για επτά χρόνια, σε ένα ορυχείο ουρανίου. «Η γη είναι ωραία όχι μόνο όταν τη βλέπεις από ψηλά, αλλά και όταν τη βλέπεις από κάτω», είχε πει.

Αναρίθμητες είναι οι ιστορίες γενναιοδωρίας και καλοσύνης, λεβεντιάς και μεγαλείου με πρωταγωνιστές αθλητές, ιστορίες που δεν έχουν όλες αποτυπωθεί στο χαρτί ή στην οθόνη. Δικαιολογημένα η κατάρριψη των ρεκόρ, οι μετρήσιμες επιδόσεις μάς εντυπωσιάζουν, όμως οι ιστορίες των ανθρώπων είναι αυτές που περνούν από στόμα σε στόμα, από σελίδα σε σελίδα, από εικόνα σε εικόνα.

Η μικρή ιστορία των δημόσιων και ιδιωτικών αντιδράσεων στο σχόλιο της Βούλας Παπαχρήστου στο Twitter αποκαλύπτει πιο πολλά για την εποχή μας, παρά για την ίδια την αθλήτρια. Δείχνει πόσο εύθραυστη είναι η μετεκλογική καλοκαιρινή εκεχειρία, δείχνει πόσο εύφλεκτες είναι οι μέρες μας και πόσο πολύ έχει τεντωθεί το σχοινί πάνω στο οποίο βαδίζει η χώρα μας και ο καθένας χωριστά.

Λοιπόν, ποιες ιστορίες δόξας και αισχύνης από τους Αγώνες του Λονδίνου θα επιβιώσουν μετά το τέλος του καλοκαιριού;